„We zijn met het dorp mee gegroeid"
,,Ik schrijf boeken, waar niemand
een draai voor om z'n oren krijgt'
Openbare bibliotheek bestaat vijf jaar
Verzets-
herdenkings-
kruis
I
Twee dagen
feest in
bibliotheek
Toon Kortooms 14 oktober in Leusden
DONDERDAG 1 OKTOBER 1981
plaatselijk nieuws
(van een onzer verslaggevers)
LEUSDEN - De openbare bibliotheek in Leusden-centrum bestaat
vijf jaar. Midden deze maand gaat dat gevierd worden, „zij het op wat
bescheidener schaal dan de Hamershof pas geleden feest vierde",
aldus bibliothecaresse Liesbeth Ram. Toon Kortooms komt op 14
oktober een lezing houden. En voor de kinderen worden er volgende
maand een paar aktiviteiten georganiseerd rond het thema „Kind en
Dier". Een dierenmiddag en een dierenpoppenkastvoorstelling, die
overigens beide plaatsgrijpen in de Kinderboekenweek.
iesbeth Ram: Enige bibliotheek, die op zaterdag open is".
(van een onzer verslaggevers)
LEUSDEN - Het vijfjarig be
staan van de openbare biblio
theek In Leusden-centrum wordt
op woensdag 14 en donderdag 15
oktober aanstaande enigszins
gevierd.
Het begint woensdag 14 okto
ber om 14.00 uur met een kinder
middag, waarvan het thema
„Kind en Dier" Is. De dierenarts
mevrouw Tijmensen en de heer
Ouwehand, oppasser In de
Amersfoortse dierentuin, komen
over hun werk vertellen en beant
woorden vragen van kinderen.
Een dag later, donderdag 15 ok
tober dus, is er van 15.30 tot 17.00
uur een dlerenpoppekast voor
kinderen van vier tot acht jaar.
Toegangskaarten voor die mid
dagen zijn op twee manleren te
verkrijgen:
1. Door een dier te maken, bij
voorbeeld In de vorm van een
boekenlegger, een masker, een
gedicht, een toto, een tekening of
hoe dan ook.
2. Door mee te doen aan het
dlerenleesprogramma. Formulie
ren daarover zijn in de bibliotheek
verkrijgbaar. Het gaat er om, dat
je een boek leest en opschrijft wat
je er van vond.
Kinderen die aan een van
bovenstaande dingen meedoen,
krijgen een toegangsbewijs. Bo
vendien maken zij kans op een
prijsje of een leesdlploma, die tij
dens de feestmiddagen zullen
worden uitgereikt. Mochten er
kaartjes overblijven, dan worden
die vanaf 9 oktober uitgedeeld.
Voor volwassenen komt de
streekromanschrijver Toon Kort
ooms op woensdagavond 14 ok
tober in de bibliotheek een lezing
houden.
Een bescheiden feestprogram-
maatje, dat geheel past in de finan
ciële positie waarin zich in Leusden
het bibliotheekwerk bevindt. We
meldden het In juni al: ook de biblio
theken ontkomen niet aan de bezui
nigingen, die op tal van terreinen ten
gevolge van de verslechterende fi
nanciële positie van de gemeente
moeten worden doorgevoerd. De ge
meenteraad bleek het met het colle
ge eens, dat de bibliotheekfederatie
op een begroting van zo'n drie en
halve ton wel 10 zou kunnen bezui
nigen. Gevolgen: ten eerste dat de
bibliotheek Nieuw Langenbeek niet
in 1987 maar pas in 1990 haar norm-
bezit aan boeken zal halen (46.000
boeken voor ruim 26.000 inwoners).
Maar het betekende ook dat wat an
dere zaken van het verlanglijstje van
het blbllotheekbestuur geschrapt
moesten worden. Een automatische
ledenadministratie kan voor het vol
gend jaar vergeten worden, evenals
een trefwoordregister en de verlang
de uitbreiding van het aantal be
roepskrachturen In Leusden-Zuld.
Gesnoeid moet er ook worden op het
budget voor publiciteit en voorlich
ting. En tenslotte zal er ook een einde
komen aan het experiment met Vidi
tel en Teletekst.
Tot al die maatregelen heeft het bi-
bliotheekbestuur besloten, teneinde in
ieder geval het boeken-, platen-, en tijd
schriftenbezit zoveel mogelijk op peil te
houden. Een verstandig uitgangspunt
volgens Liesbeth Ram, die het verdwij
nen van Teletekst en Viditel persoonlijk
niet als een groot gemis lijkt te ervaren.
,,Ach", zegt ze, „het is een nieuw me
dium. en als het kan wil je zoiets graag
bijhouden. Van de andere kant: we heb
ben er nu een tijd gebruik van kunnen
maken, maar het valt bar tegen, wat /e
er uit kunt halen. We hadden gedacht
het als een informatiebron te gebruiken,
net als boeken. Maar het valt erg tegen,
wat er aan informatie te krijgen is. Er
wordt zelden gebruik van gemaakt en
met ingang van 1 |anuari gaat het toe
stel verdwijnen."
UITBREIDING
Het verhaal over vijf jaar openbare
bibliotheek Leusden-centrum moet nog
even in het teken van het geld blijven
staan. In het pas geleden verschenen
jaarverslag over 1980 worden nameli|k
een aantal zaken genoemd, die daar
mee te maken hebben Zo wordt mel
ding gemaakt van het plan om de biblio
theek „Nieuw Langenbeek" met 500
vierkante meter uit te breiden, zoals be
schreven in het gemeentelijk biblio
theekplan voor 1983 tot en met 1985.
Die uitbreiding is niet alleen noodzake
lijk in verband met de groei van het aan
tal inwoners van de gemeente, maar
ook om de toegankelijkheid van de bi
bliotheek te vergroten. De leeszaal, ar
totheek en fonotheek zijn momenteel
op de bovenverdieping van het gebouw
gevestigd Die bovenverdieping is al
leen met een trap te bereiken, wat tot
gevolg heeft dat invaliden en mensen
die slecht ter been zijn van deze onder
delen van de bibliotheek geen gebruik
kunnen maken. Indertijd is door het Rijk
goedkeuring verleend en ook de ge
meente Leusden heeft in een eerder
stadium te kennen gegeven aan de ge
plande uitbreiding haar medewerking te
willen verlenen. Maar op de vraag hoe
het met de uitbreiding van de biblio
theek op dit moment staat, luidt het ant
woord van de gemeentelijke voorlich
tingsafdeling dat deze is opgenomen in
de meerjarenplanning van de gemeen
te Leusden. De lijst van projekten, die
bij deze planning hoort, en waar dus
ook de uitbreiding van de bibliotheek op
voorkomt, wordt echter regelmatig kri
tisch bezien door de gemeenteraad en
het is maar de vraag of de uitbreiding
zich zal kunnen handhaven op de lijst.
Het is aan de raad om in deze tijd van
bezuinigingen prioriteiten te stellen
TOCHT
Hetzelfde geldt min of meer voor ver
betering van het gebouw, zoals het er
nu staat. Het jaarverslag over 1980
maakt melding van aanhoudende tocht-
problemen, waaraan tot op heden niets
gedaan is. Liesbeth Ram „Er doen zich
een aantal problemen voor. In de jeugd
bibliotheek is het altijd kouder dan in
een afdeling voor volwassenen. De hal
is voortdurend-een tochtsluis, waardoor
de medewerksters achter de balie in de
volwassenenbibliotheek ook voortdu
rend op de tocht staan. Bovendien is
vaak te koud in de bibliotheek De ther
mostaat van de verwarming zit aan de
buitenkant van het gebouw en dat funk-
tioneert niet goed. Daarover hebben we
al verschillende malen kontakt gehad
met de gemeente. Enige tijd geleden
heeft het bestuur een brief geschreven
aan het gemeentebestuur, waarin werd
gevraagd om een deskundig buro te
laten onderzoeken, hoe die problemen
verholpen kunnen worden. Daarop is
nog geen antwoord gekomen."
Er zijn ook positieve berichten te mel
den vanuit de vijfjarige bibliotheek. Zo
laten de medewerksters en medewer
kers zich bijvoorbeeld niet door de
tochtproblemen afschrikken. Liesbeth
Ram: ,,We hebben momenteel een
goed team van zo'n 32 medewerkers,
die allemaal één of twee keer in de
week meehelpen Daarnaast hebben
we nog een wachtlijst van een kleine
twintig man Dus voorlopig zitten we
goed, wat de vrijwilligers betreft"
Dat is, om twee redenen, maar goed
ook. In de eerste plaats omdat het aan
tal bezoekers van de bibliotheek in de
laatste jaren flink gestegen is. Enige
ciifers uit het jaarverslag over 1980 in
het verslagjaar kende Nieuw Langen
beek, jeugd en volwassenen bij elkaar,
6779 gebruikers. Dat waren er bijna dui
zend meer dan in het jaar daarvoor. Het
aantal uitleningen steeg dien tengevol
ge ook Van 237.634 in 1979 naar
242 955 in 1980. En de collectie groei
de mee In 1980 omvatte de openbare
bibliotheek 15.839 boeken voor volwas
senen en 11.224 boeken voor de jeugd.
Liesbeth Ram „Ja. het wordt hoe lan
ger. hoe drukker. Het dorp is gegroeid,
de Hamershof is hiernaast verrezen. En
wij groeien mee."
ZATERDAG
Daar slaat tegenover - en hier volgt
dan de tweede reden, waarom voldoen
de vrijwilligers zo belangrijk zijn - en dat
er voorlopig geen uitbreiding van het
aantal professionele uren te verwach
ten valt Nieuw Langenbeek heeft de
beschikking over tachtig formatie-uren,
verdeeld over vier professionele krach
ten Uitbreiding daarvan zal voorlopig
niet plaats vinden, hetgeen automa
tisch inhoudt, dat het aantal openingsu
ren ook niet uitgebreid kan worden
Liesbeth Ram: „We zouden graag wat
veranderen aan de openingstijden Nu
gaan we op dinsdag-, donderdag- en
vrijdagavond om 18 30 uur open We
zouden dat graag een half uur later wil
len laten worden, omdat onze mede
werkers nu maar een uur tussen de
middagsluiting en de avondopening
hebben. Maar in ruil daarvoor zouden
we dan de donderdagmiddag open
moeten gaan En dat kan niet, daar heb
ben we op dit moment niet genoeg for
matie-uren voor"
Misschien dat het er volgend jaar
In zit, want deze wens van Nieuw
Langenbeek staat bij de Provinciale
Bibliotheekcentrale (PBC), die de
formatie-uren over de Utrechtse bi
bliotheken verdeelt, hoog geno
teerd. Dus wanneer er volgend jaar
meer formatie-uren voor de provin
cie Utrecht komen, dan maakt Leus
den een goede kans, dat die hier toe
gewezen gaan worden. Wat de bi
bliotheek In staat zou stellen een nog
hogere graad van serviceverlening
aan het publiek te bereiken. Die is
overigens al vrij hoog. Liesbeth
Ram: „De PBC omvat zo'n twintig
bibliotheken in Utrecht en wij zijn de
enige die zaterdag open zijn".
Oktober vorig jaar Burgemeester Rademaker aanwezig bij de ingebruikneming van Teletekst en Viditel in de bibliotheek. Met
ingang van 1 januari aanstaande gaat dit medium uit de bibliotheek weer verdwijnen
Toon Kortooms, 14 oktober in Leusden
LEUSDEN - In oktober 1976
ging de openbare bibliotheek
aan de Hamersveldseweg 77 van
start. Het vijfjarig bestaan van
deze bibliotheek wordt op
woensdag 14 oktober gevierd
met een lezing. Die gehouden zal
worden door de schrijver van po
pulaire romans (Beekman en
Beekman 1949, Dit zwarte goud
1954, Mijn kinderen eten turf
1959, Help, de dokter verzuipt!
1968) Toon Kortooms. Kortooms
zal vanaf 20.00 uur in de biblio
theek een gezellige babbel over
zijn geesteskinderen houden.
Toen ik telefonisch kontakt met Toon
Kortooms opnam om hem in Bloemen-
daal op te zoeken, bleek hij in desolate
tijdnood te verkeren. Hij moest naar di
verse plaatsen in het zuiden des lands
om over zijn werk te praten. En in de
resterende tijd moest hij continu stevig
doorpennen aan een boek, dat al in au
gustus bij de uitgever had moeten zijn'
Halverwege de week vertrokken hij en
zijn vrouw met vrienden naar Spanje
Hij vreesde, dat hij zijn schrijfwerk
moest méénemen op vakantie. Het
weekend van de 11de oktober zou hij
terug zijn in Nederland. Maar hij dacht
dat hij en zijn vrouw bij vrienden zouden
blijven logeren. Zodat hij mij zelfs dèt
weekend niet zou kunnen ontvangen
„Anders heb ik daar echt wel tijd
voor, hoor." verzekerde hij mij. „Maar
op dit moment is het eenvoudig onmo
gelijk.
Weet u wat u zou kunnen doen? Mijn
boekje „Turf in m'n ransel" kopen.
Daarin heb ik over mezelf geschreven.
Ik heb erin verteld hóé ik ertoe kwam om
te schrijven. Hoe ik boeken schrijf En
waaróm ik het doe. U kunt er ook vele
autobiografische gegevens in vinden."
Ik heb vandaag dus dat boekje ge
kocht om voor dat babbeltje in de biblio
theek een inleidinkje over Toon Kort
ooms te kunnen schrijven
Het boekje is verlucht met vele foto's
van de familie Kortooms en de huizen,
waarin ze kwamen te wonen Ook met
een fotocollage van het ouderlijk gezin
Kortooms, dat door Toons vader „de
Turfeters" werd genoemd. Vader en
moeder Kortooms met veertien kinde
ren Zeven meisjes Zeven jongens.
Een van hen is Toon. die in 1916 in de
Brabantse Peel werd geboren.
VAN DE HEER
GEKREGEN
Hoe hij ertoe gekomen is om schrijver
te worden?
„Het schrijverstalent kreeg ik van
Jahwe, van de Heer", schrijft hij als ant
woord nummer 1 op deze vraag. „En de
Heer verwachtte van mij dat ik dat talent
zou gaan gebruiken. En Hij gaf mij daar
toe in de loop van de jaren duwtjes in de
rug."
Zo'n eerste duwtje kreeg hij door mid
del van zijn broer, die door de andere
Kortooms eerbiedig Harrie-met-de-har-
de handen werd genoemd. Toon las
een voorlichtingswerkje, „dat je in onze
huidige progressieve maatschappij
zonder bezwaar aan een kleuterklasje
zou kunnen voorlezen
Maar in zijn jeugd stond dergelij
ke lektuur op de huiselijke index. Harrie
rukte het boek uit Toons handen en
schopte Toon de deur uit. Toon wreef
over zijn pijnlijke zitvlak en nam zich
toen voor het eerst welbewust voor later
schrijver te worden. „En dan schrijf ik
boeken, zo zei ik bij mezelf", „waar nie
mand een draai voor om zijn oren of een
trap voor onder zijn gat zal krijgen Dan
schrijf ik boeken waar de mensen mee
kunnen lachen
LACHEN
En ook dat laatste had zijn oorzaak
en zijn reden 's Avonds als de grote
kinderschaar in bed lag, las Toons va
der een humoristisch verhaal aan zijn
moeder voor Toon hoorde hen beiden
lachen, en dat maakte indruk op hem.
Die twee lieve mensen met dat fikse
gezin, die zich 's avonds konden ont
spannen met een blijmoedig boek. Zulk
soort boeken wil ik gaan schrijven, be
sloot hij.
Hóé en waaróm Toon Kortooms
schrijft wordt eveneens uitbundig en
omstandig uit de doeken gedaan „Turf
in m'n ransel" is door hem gecomple
teerd met fanmail, met vraagstellingen
en met enig wel en wee over de film en
zijn akteurs „Help. de dokter verzuipt".
Wie Toon Kortooms over dit alles in
levende lijve aan het woord wil horen
kan op woensdag 14 oktober in de
openbare bibliotheek terecht
LEUSDEN - Bij Koninklijk Besluit
van 29 december 1980 is ingesteld
het „Verzetsherdenkingskruis". Dit
kan worden toegekend aan degenen
die behoorden tot een erkende ver
zetsgroep, verzetsmilitairen, militai
ren die behoorden tot de Binnen
landse Strijdkrachten, ieder die in
Oost-Azië aan verzet tegen de vijand
deelnam en anderen die vergelijk
baar zijn. De toekenning kan ook
posthuum geschieden.
De toekenning geschiedt door het
Nationaal Comité Verzetsherdenkings
kruis, dat te bereiken is Van Stolkweg
10, 2585 JP Den Haag. Dit onderzoekt
of men aan de criteria die in het Konink
lijk Besluit worden genoemd - en hier
boven slechts beknopt zijn weergege
ven - voldoet Bij toekenning ontvangt
men bericht, doch dat kan de nodige tijd
vergen
Op dit moment is het de burgemees
ter van Leusden onbekend wie dit her-
denkingskruis hebben aangevraagd of
al toegekend kregen. Hij is bereid te
zijner tijd een bijeenkomst te houden
met allen die dit ereteken is toege
kend. Dit zou kunnen gebeuren voor de
komende zomer Indien ook daarna nog
toekenningen gedaan worden kan aan
een volgende bijeenkomst worden ge
dacht.
De burgemeesters ontvangen voorals
nog geen rechtstreeks bericht omtrent
toekenning. Vandaar dat de burge
meester van Leusden allen aan wie het
verzetsherdenkingskruis wordt toege
kend, verzoekt hem dat te laten weten.
Daarbij zouden zij dan kunnen opgeven
of zij voor een bijeenkomst als voor
meld. voelen.
