emland snelde te hulp
ij denkbeeldige ramp
Commissie stoeide met vlekkenplan Ruige Velt
Reanimatie-
cursus
Defening brengt aantal knelpunten aan het licht
„GEEN BEDRIJFSGEBOUWEN"
DONDERDAG 15 OKTOBER 1981
plaatselijk nieuws
Het-verhaal dat in elkaar gezet was
door enkele mensen van de Leusdense
brandweer en een brandweer-officier
uit Amersfoort gaf de deelnemers aan
de regionale Eemlandoefening volop
Onafhankelijk nieuwsblad
voor de gemeente Leusden.
Verschijnt elke dinsdag en
donderdag.
Verantwoordelijke redaktie:
Bert Vos
Marnix Kreljns (pi. verv.)
Redaktie:
Bertien Engelkens
Caspar van Loo.
Inlevering kopij en advertenties:
voor het dinsdagnummer tot uiter
lijk maandagmiddag 12.00 uur.
voor het donderdagnummer tot
uiterlijk woensdagmiddag 1200
uur
Redaktie en administratie: Kantoor
Leusder Krant. Rozendaallaan 9
Leusden-Centrum. Op werkdagen
geopend van 09.00 tot 12.00 uur en
van 13.30 tot 17.00 uur
Abonnementsgeld: f 50,40 per jaar;
f 25,70 per half jaar; t 13,10 per
kwartaal.
Klachten bezorging:
Als abonnee dient u de krant voor
dinsdag- of donderdagavond 18.00
uur te heböen ontvangen. Is dat
niet het geval, neem dan kontakt
op met onze hoofdagent bezorging
(dinsdag en donderdag tussen
18.30 en 19.30 uur), tel 033-940691.
Bij geen gehoor kunt u kontakt op
nemen met onze inspekteur bezor
ging, overdag 03420-16141, toestel
44
Nabestellen foto's:
De meeste in de Leusder Krant ge
publiceerde foto's kunt u nabestel
len (met uitzondering van archief-
en historische foto's), bij vooruit
betaling van f 5,- per exemplaar
(formaat 13 x 18 cm) op giro:
871441 t.n BDU b.v. te Barneveld,
met duidelijke vermelding van ge
wenste foto. aantal, nummer van
krant, pagina waarop de foto werd
geplaatst. U kunt ook kontant beta
len op ons kantoor, Rozendaallaan
9, Leusden/Centrum.
Ongeveer drie tot vier weken na be
taling ontvangt u de gewenste fo
to's thuis.
DE LEUSDER KRANT is een
uitgave van de BDU-kranten-
kombinatie te Barneveld.
de kans om in groter verband te oefe
nen Ter wille van de tijd verliepen enke
le zaken niet zoals dat in de praktijk zou
gebeuren
Zo stond er al een zogenaamde ver-
bindingscommandowagen opgesteld
van waaruit de hele hulpverlening ge-
coórdineerd zou moeten worden Ook
een tent waarin even later de gewonden
behandeld zouden moeten worden.
had men 's middags al op het sportveld
van Pon neergezet In de kazernes in
de regio zaten de brandweermannen bij
i wijze van spreken al in de auto, terwijl
de Rode Kruis- en EHBO-mensen al in
de buurt waren.
Toch kan de oefening in zoverre rea-
listisch genoemd worden dat veel af-
hing van de eigen waarneming van de
hulpverleners en de initiatieven die zij
ontplooiden Precies zoals dat in
werkelijkheid zal gebeuren, moest de
bevelvoerder van de eerste Leusdense
brandweerauto die het rampgebied op
kwam, bepalen wat er moest gaan ge
beuren. Bevelvoerder K. van Harten, de
man waar in dit geval alles om draaide
bij het op gang komen van de hulp,
vroeg na aankomst op het Ponterrein
direct assistentie aan de Amersfoortse
G.G en G D politie en brandweer uit
Amersfoort, Nijkerk, Soest, Bunscho-
Bij een gewonde wordt de polsslag gemeten.
(Van één onzer verslaggevers)
LEUSDEN - De raadsleden Rinze
Bloemhof (D'66) en Jan Jacobs
(PKL) zien liever, dat de geplande rij
van bedrijfsgebouwen, langs het
nieuwe gedeelte van de Noorder
randweg, in het vlekkenplan van 't
Ruige Velt wordt geschrapt om in
plaats daarvan woningbouw te pro
jecteren. Die bedrijven horen niet
thuis in 't Ruige Velt, vinden zij.
Tijdens het vervolg van de vorige
week afgekapte vergadering van de
raadscommissie voor Openbare
Werken en Ruimtelijke Ordening zei
Bloemhof afgelopen dinsdagavond, dat
die bedrijfsgebouwen beter kunnen op
schuiven in westelijke richting, aan de
andere kant van de Zwarteweg. Vol
gens het D'66-raadslid passen ze daar
beter. Zijn collega Jan Jacobs vindt dat
het gebied 't Ruige Velt in zijn geheel
voor woningbouw bestemd moet wor
den.
GELUIDSWERING
De geplande bedrijfsgebouwen in het
vlekkenplan (ontwerp-structuur) zijn
ook bedoeld geluidswering langs de
Noorderrandweg. Maar naar de mening
van het progressieve raadslid Jacobs
zijn er genoeg andere manieren om een
geluidswering aan te brengen. Wethou
der Jan Wagenaar (VVD), voorzitter
van de raadscommissie, benadrukte
dat moet worden voorkomen om wo
ningbouw langs het toekomstige nieu
we gedeelte van de Noorderrandweg te
realiseren ..Deze randweg zal intensief
worden gebruikt waardoor een aan
zienlijke geluidsproduktie door het ver
keer ontstaat. De geplande bedrijfsge
bouwen kunnen dat geluid tegenhou
den", aldus de wethouder
Het gebied t Ruige Velt, dat globaal
ligt tussen de Zwarteweg. Eikenlaan,
Middenweg en Liniedijk, had oorspron
kelijk de bestemming werkgelegen-
heidsgebied De provincie was daar
echter niet mee akkoord. Zij vindt dat
het gebied voor woningbouw bestemd
dient te worden (streekplan Utrecht-
Oost) Een klein gedeelte als werkgele-
genheidsterrein zal echter niet op pro
blemen stuiten bij de provincie
TWIJFELS
Zoals bekend is in 't Ruige Velt ook
het nu al befaamde Huis van de Sport
opgenomen, dat plaats biedt aan een
atletiek- en turncentrum en 220 klei
ne woningen. De gemeente Leusden
wacht nog steeds op bericht van de
provincie die uitsluitsel moet geven
of het sportcentrum in 't Ruige Velt
Vlekkenplan t Ruige Velt
de oefening hun visie op het hele ge
beuren. Brandweercommandant Bor
ger uit Amersfoort wilde niet vooruit lo
pen op de conclusies die pas getrokken
worden als alle verslagen van waarne
mers, enzovoorts binnen zijn.
De heer Borger noemde het verheu
gend dat er nu een oefening had plaats
gevonden waarbij politie, brandweer en
gezondheidsdienst hadden samenge
werkt. In het verleden oefenden deze
organisaties meestal los van elkaar
Wel staat nu al vast dat in de toekomst
vastgelegd moet worden tot hoever de
verantwoordelijkheid gaat van de ,,man
in het veld", zonder dat hij zijn comman
dant hoeft te raadplegen, aldus de heer
Borger. Nu had dat kennelijk nog wel
eens tot misverstanden geleid.
Ook de heer Upperman, comman
dant van de Leusdense brandweer,
plaatste naast een dankbetoon aan alle
betrokkenen, enkele kritische kantteke
ningen Het verkennen ter plaatse van
de situatie was niet in alle gevallen goed
gebeurd, waardoor het mogelijk werd
dat de brandweer van Bunschoten pas
na vijf kwartier werd ingezet op een
plaats waar volgens het draaiboek een
explosie had plaatsgevonden.
RODE KRUIS EN EHBO
De directeur van de Amersfoortse
G.G. en G D had niets dan lof voor de
goede samenwerking tussen Rode
Kruiscolonne, bedrijfs-EHBO en plaat
selijke EHBO
Directeur Zwanenburg ziet ook voor
de toekomst goede mogelijkheden tot
samenwerken tussen deze organisa
ties en de professionele gezondheids
dienst Burgemeester Rademaker ging
in op de samenwerking binnen de regio
..Geleidelijk aan komt Eemland uit de
knop", aldus de Leusdense burgerva
der
CONCLUSIE
Een conclusie over wat goed en fout
ging tijdens de oefening waarbij ruim
tweehonderd hulpverleners en ..slacht
offers" waren betrokken is nu nog niet
te trekken.
Waarnemers zullen hun rapport
gaan maken, terwijl ook de diverse
stafleden en commandanten hun be
vindingen op papier gaan zetten.
Ook hoopt men een goed beeld van
het gebeuren te krijgen door nog
eens na te gaan hoe de hele berich
tenstroom is gelopen. Alle binnenge
komen en uitgegane berichten via de
verbindingscommandowagen zijn
namelijk geregistreerd. Pas na het
verschijnen van een eindrapport zal
duidelijk worden wat er nog dient te
verbeteren in de hulpverlening rond
een ramp.
ACHTERVELD - De Nederlandse
Hartstichting heeft aan de E. H. B. O.
een aantal oefenpoppen beschik
baar gesteld die kunnen worden ge
bruikt bij het geven van een reanlma-
tiecursus. De bonden konden deze
poppen verdelen over een aantal E.
H. B. O.-afdelingen. De afdeling Ach
terveld behoorde bij de gelukkigen
die een dergelijke pop kregen. In ver
band hiermee organiseert de Achter-
veldse afdeling nu een reanimatie-
cursus. De eerste avond, een alge
mene avond, is op dinsdag 20 okto
ber om 20.00 uur in Ons Gebouw.
Op deze avond is iedereen die be
langstelling voor een dergelijke cursus
heeft van harte welkom Dus niet alleen
degenen die in het bezit zijn van een E
HBO -diploma zijn welkom doch ook
degenen die niet in het bezit van een
dergelijk diploma zijn. Dinsdagavond
wordt er een algemene inleiding gehou
den met vertoning van dia's betreffende
de reanimaiiecursus.
Na deze avond volgen er nog twee
avonden waarop de cursus gegeven zal
worden De avonden dat de cursus ge
geven zal worden, zal dinsdagavond na
onderling overleg worden vastgesteld
Jaarlijks overlijdt er nog een groot
aantal personen aan een hartaanval.
Vaak kan dit voorkomen worden
wanneer er iemand aanwezig is die
reanimatie kan toepassen.
- Een gewonde wordt weggevoerd door mensen met persluchtmaskers
WERKGROEP
De hele oefening was opgezet door
de werkgroep ..Regionalisering en bun
deling van hulpverlening in Eemland
Het in scene zetten van de hele oefe
ning en het bedenken van het verhaal
was gebeurd door een drietal mensen.
De heer Van de Geest, brandweeroffo-
cier in Amersfoort, ondercommandant
C. Vermeulen en brandmeester E Bec
ker van de Leusdense brandweer wa
ren verantwoordelijk voor het hele sce
nario
Met de oefening werd ingespeeld op
actuele zaken in het gewest Eemland,
zoals het tot stand komen van een ge
westelijke gezondheidsdienst en een
geregionaliseerde brandweerorganisa
tie Tevens werd rekening gehouden
met de toekomstige wetgeving waarin
bepaald wordt hoe de hulpverlening bij
rampen gecoördineerd gaat worden
NABESCHOUWING
In de grote bedrijfskantine van Pon
gaven enkele stafmensen na afloop van
mandowagen had ingeseind dat er
brandweerassistentie moest komen.
De Rode Kruis-man die wel van verbin-
dingsapparatuur voorzien was, wist niet
dat hij via zijn portofoon, via zijn eigen
verbindingswagen wel degelijk om hulp
had kunnen vragen.
VERBINDINGEN
De verbindingen tussen de diverse
hulpverleningsorganisaties liepen alle
maal via de op het terrein opgestelde
commandowagen J Upperman, com
mandant van de Leusdense brand
weer, vervulde de functie van .com
mandant rampgebied". Samen met de
heer Hilberts, chef van de Amersfoortse
Ambulancedienst en opperwachtmees
ter Van Harten, rayoncommandant van
de Leusdense politie vormde de heer
Upperman de leiding van de hele ope
ratie, alles onder het toeziend oog van
de Amersfoortse brandweercomman
dant J.G J Borger. In het rampgebied
zelf liepen alle verbindingen via zoge
naamde portofoons
BELANGSTELLING
De hele oefening werd bijgewoond
door een groot aantal brandweermen
sen uit de hele regio Ook bestuurders
uit de betrokken gemeenten gaven blijk
van hun belangstelling Burgemeester
mr.JWM. Rademaker kon collega's uit
Amersfoort. Soest, Hoevelaken en Nij
kerk begroeten Voor de man die de
gewonden moest tellen die uit het ramp
gebied gehaald werden was het overi
gens erg lastig, al dat bezoek. Tussen
de gewonden die uit het gebouw kwa
men, mochten de bezoekers niet per
ongeluk meegeteld worden. De heer
J.A. op 't Hof, hoofd van de huishoude
lijke dienst en de bedrijfszelfbescher
ming van Pon, ontpopte zich als een
goed acteur.
De heer Op 't Hof was niet alleen de
man die de ramp gemeld had, hij was
ook de man die gezien zijn functie erg
goed op de hoogte was met het ramp
terrein. In de gespannen sfeer waarin
de oefening verliep maakte men echter
weinig gebruik van zijn diensten. Tot
aan het eind toe hield de heer Op 't Hof
tegenover iedereen vol dat er in en op
het gebouw vijftig mensen geweest wa
ren Na optelling kwam de brandweer
echter niet verder dan 44 Na een laat
ste zoekactie gaf men de zaak op en
werd er het sein „einde oefening" gege
ven, waarop alle lichten in en om het
gebouw weer aan gingen
Een telfout moest er gemaakt zijn
want niemand kwam meer uit het ge
bouw tevoorschijn Alle doden en ge
wonden moesten dus verwilderd zijn
Frappant was dat één gewonde bijna de
hele oefening zich stil gehouden had bij
een hek, waarlangs tientallen,brand
weermensen gekomen zijn Pas na een
uj£ werd de betreffende man ontdekt en
uit het gebouw gehaald
mag komen. Wethouder Wagenaar
zei dinsdagavond twijfels te hebben
over die medewerking van de provin
cie voor het verwezenlijken van het
Huis van de Sport in Leusden. ,,We
wachten nu al zo lang op bericht uit
Utrecht, dat ik begin te denken dat
het hele plan wel eens kan worden
afgeschreven zo zei Wagenaar.
mensen een onmogelijke klus om effec
tief hulp te kunnen bieden
EEMLAND
Pas toen de hulp uit de hele regio
Eemland toesnelde kwamen de red
dingswerkzaamheden pas goed op
gang Met behulp van een zogenaamde
hoogwerker uit Nijkerk werden tien
mensen van het dak gehaald, een duik-
ploeg van de Amersfoortse brandweer
wist in zeer korte tijd de chauffeur van
de tankauto uit het water te vissen
Jammer genoeg moest de leider van de
ploeg even later aan de commandowa
gen melden dat de chauffeur dood was
maar dat „de brandweer er echt niets
aan had kunnen doen"
Ook de inzittenden van de gekantel
de personenwagen werden bevrijd De
ze klus werd geklaard door enkele men
sen uit Soest die de beschikking had
den over een hulpverleningsauto Ook
deze slachtoffers werden als zijnde
„dood" aan de kant gelegd
LOTUSPLOEG
Inmiddels ging het redden van men
sen uit de magazijnruimte nog steeds
door. Een vijftiental mensen van een
„lotusgroep" uit IJsselstein en een
groep uit Utrecht, speciaal opgeleid om
voor gewonde te spelen, samen met 35
„gewonde of dooe" leerlingen van de
politieschool „De Boskamp" moesten
uiteindelijk gered worden.
25 Rode Kruis-medewerkers en
-sters, 13 personen van de bedrijfs-EH
BO en de EHBO-vereniging Leusden
met tegen de 25 leden, moesten voor
de behandeling van de patiënten zor
gen. Het afvoeren met ziekenauto's
stond niet in het draaiboek, zodat de
doden en gewonden, na de eerste hulp
verlening de ziekentent weer verlieten
om een kopje koffie te gaan drinken
FOUTJES
Ook zichtbaar voor de toeschouwers
werden er hier en daar wel wat fouten
gemaakt. Niet alleen werd het spelletje
soms niet goed meegespeeld, we za
gen brandweermensen dwars door
denkbeeldige vlammen lopen, ook
bleek het soms erg moeilijk assistentie
op een bepaalde plaats te krijgen
Dit had als gevolg dat enkele „slacht
offers" wel vijf kwartier op hulp moesten
wachten omdat de Rode Kruisploeg
weliswaar klaar stond, maar de brand
weer eerst nog de vlammen moest do
ven.
Dat de brandweer niet op kwam da
gen, kwam omdat niemand de com-
- De gekantelde auto met inzittenden.
(Van één onzer medewerkers)
LEUSDEN - Een brandende en nog steeds lekkende L.P.G. tankwagen, met
daaronder een gekantelde personenwagen waarin zich nog tw§e inzittenden
bevonden. Een in lichterlaaie staande andere personenwagen én een groot
aantal gewonden als gevolg van een gasontploffing in het centraal magazijn
van PON's automobielhandel. Zie daar de situatie die bevelvoerder Kees van
Harten van de Leusdense brandweer met zijn mannen, dinsdagavond om
kwart voor acht, aantrof toen hij het rampterrein bij Pon opreed, na een
telefoontje dat er iets ernstigs was gebeurd op het terrein van Pon. De
toestand verergerde snel, want als gevolg van binnendrijvend L.P.G. gas
vond enkele minuten na de aankomst van de Leusdense brandweer een
tweede explosie plaats in het magazijn van Pon. De chauffeur van de tankwa
gen was met zijn brandende kleding in de vijver gesprongen, na die tijd had
men hem niet meer gezien. .Op het dak „van het centraal magazijn gaf een
groep mensen luidkeels te kennen dat ze eraf gehaald wilde worden.
ten, Hoevelaken, Achterveld en Soes-
terberg. Inmiddels waren een aantal
brandweerlieden al begonnen met het
blussen van de brand
Toen enkele mensen daarop, voor
zien van persluchtmaskers, het pikdon
kere magazijn ingingen waar een ont
ploffing zou hebben plaatsgevonden,
troffen ze daar een geweldige chaos
aan Overal verspreid lagen gewonden,
sommigen gillend van pijn, anderen to
taal overstuur of juist erg zwijgzaam.
Voor de paar Leusdense brandweer-
