Kalligraferen: handboek
voor mooi-schrijverij
uitgelezen
cmt
ISlECiT
tüëü®
„Eva's dochters", frisse kijk op
meisjes en volwassen vrouwen
Op weg naar
kolonisering
van de ruimte?
Snoopy
SLjöL
>r
4 X
t-A
leustlei' taunt
„Snoopy in zijn
gewone doen": een
kostelijke bundel!
rfler je:
SPACE SHUTTLE COLUMBIA:
„Men erger je niet!"
man
voorsjpcedty nkuwjaar
Het anti-alles-boekje
Caryl Rivers
Rosalind Barnett/Grace Baruch
V 2>jtiE8Arm.y
<1
J
f
r
r
1
KALLIGRAFEREN
DONDERDAG 19 NOVEMBER 1981
18
Wie wel eens In een museum komt en
daar oog in oog komt te staan met de
oude handschriften uit de Middeleeuwen
van de monniken, zal met ont2ag konsta
teren, dat er werkelijk knap werk is gele
verd in dat voor ons verre verleden. Met
schier eindeloos geduld werden kopieën
en kopieën gemaakt: letter voor letter,
vaak met initialen, die tot ware kunstwer
ken waren uitgebouwd. Over het kopië
ren van sommige boeken werd jaren ge
daan, soms een heel mensenleven.
Tegenwoordig is de mens die kunst van
het schoonschrijven bijna verleerd. Schrijf
machines, toetsenborden en computers
doen in veel gevallen dat werk voor ons en
als we al eens met de pen moeten schrijven,
knjgen we er dat akelige gevoel bij van ,,het
niet meer zo goed te beheersen" Gelukkig is
er de laatste jaren een kentering te bespeu
ren in deze machinale ontwikkeling van ons
schrijven. Steeds meer komen mensen tot
de ontdekking, dat het met de hand tekenen
van letters enorm veel genoegdoening
schenkt als een vrije tijds besteding, terwijl
daarnaast in handel en industrie het kaligra-
feren, het letters tekenen, weer steeds meer
wordt gebruikt, met name voor reclamedoel
einden Het is natuurlijk onvergelijkbaar met
het monnikenwerk van weleer, maar het is
een goede zaak, dat de mens op verschillen
de terreinen een stapje terug doet naar de
bron.
Wie schrijven kan, kan het kalligraferen
leren. Het is niet direkt moeilijk, het is veeleer
een kwestie van methode, van het ontwikke
len van het schrijven (tekenen) met de hand
Zoals gezegd terug naar de oorsprong
nieuwe boeken voor u gelezen en besproken
■Samenstelling Ben Vos
Wie wat meer wil weten over het Kalligra
feren, doet er goed aan om het handzame
boek van Julius de Goede aan te schaffen.
De Goede is grafisch ontwerper en leraar
Schoonschrijven M O Kalligraferen kun je
doen met een heel dun pennetje, maar het
kan ook met een dikke viltstift Wèt je schrijft
krijgt zeggingskracht door de zorg. die er aan
is besteed Want behalve het tekenen van de
afzonderlijke letters, is kalligrafie ook het
naast elkaar zetten van de letters, het maken
van een vlakverdeling. Duidelijke instrukties
en eenvoudige voorbeelden worden door de
Goede in het handboekje gegeven en zorg
vuldige bestudering mèt de nodige oefening
kan uiteindelijk leiden naar de handgeschre
ven kerst- en nieuwjaarskaarten, menukaar
ten. diploma's, oorkonden etc. Want kalligra
fie is naast een prettige vrije tijdsbesteding
uiteraard ook praktisch in allerlei situaties te
gebruiken.
De Goede: ledereen die het geduld
kan opbrengen om met een klein beetje
oefening kunst te baren, zal aan kalligra
feren veel plezier en voldoening bele
ven". En zo Is het.
„Kalligraferen", door Julius de Goede Uit
gave Kosmos te Amsterdam. 1981 Paper
back. 96 blz met talrijke illustraties en voor
beelden Prijs 24,90
Citaten, aforismen, het zijn leuke din
gen voor de mensen. Ook al zegt Plet
Grijs direkt aan het begin dan al, dat een
aforisme een betoog is, zo kort, dat je de
onjuistheid ervan direct Inziet, een verza
meling van dit soort uitspraken is altijd de
moeite van het lezen èn herlezen waard.
Maar. om met de samensteller Gerd de
Ley te srpeken „Niets is overbodiger dan
een inleiding" Vandaar dat ik deze recensie
maar kort hou.
Sikkeneurige, vernietigende, scherpe, ha
telijke. humeurige en altijd kwetsende uit
spraken over o m. mannen, vrouwen, amb
tenaren. Nederlanders, intellectuelen, kin
deren en mensen in „Mens erger je nietis
vast wel iets te vinden Te pas en te onpas te
gebruiken bij allerlei gelegenheden Wel met
mate, want je moet tenslotte nog wel één
vriend overhouden, nietwaar? Toch is de
waarde van dit stukje erg betrekkelijk als je
William Moore tenminste gelooft, die zegt.
dat de journalist een man is, die met even
veel gemak schrijft over alles waar hij geen
verstand van heeft Waarvan acte.
„Mens erger je niet!" Het anti-alles-boek|e
Een verzameling citaten en aforismen, bij
eengesprokkeld door Ger de Ley. Uitgave
Loeb te Amsterdam, 80 blz paperback
Eva's dochters; een gezamenlijk boek
van Caryl Rivers Rosalind Barnett en Gra
ce Baruch is naar mijn idee een goede
aanvulling op de „vrouwenboeken" die
de laatste jaren zijn verschenen. Vanuit
hun werk, twee psychologen en een jour
naliste, hebben deze drie vrouwen onder
zoeken, zowel oude als nieuwe, zowel
van zichzelf als van anderen, gerang
schikt, en voorzien van eigen ervaringen
en commentaar met betrekking tot de
vrouw in de samenleving.
Een 279 bladzijden tellend boek over on
derzoeken is meestal erg taai. maar in dit
geval persé niet. Of dit komt door het groot
ste onderwerp van dit boek opvoeding,
waarbij je de vergelijking kunt maken met je
eigen opvoeding of door de manier waarop
voorbeelden uit het dagelijks leven regelma
tig worden aangehaald, in ieder geval is de
prettige manier van schrijven hier zeker de
bet aan
De schrijfsters pretenderen geen pasklare
oplossingen te geven Zij gaan er vanuit, dat
wanneer een echtpaar het samen eens is
over de gezinssituatie, of deze nu roldoor-
brekend of rolbevestigend is. het sowieso
prettiger functioneren is, dan wanneer dat
niet het geval is
De opvoeding speelt een belangrijke rol
De vader-dochter-verhouding wordt uitge
breid behandeld De puberteit komt even
eens uitgebreid ter sprake Verder de moe
der-dochter-verhouding. het sportleven, se-
xualiteit en levenskeuze Het geheel geeft
een frisse kijk op zowel de volwassen vrouw
als de meisjes die nu nog naar school gaan
Het blijkt dat meisjes aanvankelijk geen en
kele remming hebben in hun groei naar zelf
standigheid. Pas tijdens de puberteit volgt
een soort apathie, waarin het veel belangrij
ker wordt in de smaak te vallen bij jongens
dan te werken aan de eigen zelfstandigheid
Na de puberteit kunnen deze gevoelens
de weg bepalen voor het verdere leven,
maar er kan ook op de manier van voor de
puberteit verder gegaan worden De manier
waarop ouders hun dochters helpen bij de
groei naar zelfstandigheid in deze onzekere
tijd is erg belangrijk
Sociale wetenschappers, die veel onder
zoek hebben gedaan op het gebied van de
vrouw in de samenleving, zo stellen de
schrijfsters, houden maar al te vaak de oude
mythen over vrouwen als norm aan Zo gaan
zij bij voorbeeld alleen van werkende vrou
wen uit, die daardoor teveel spanningen krij
gen. frustraties hebben en zeker een onge
lukkig huwelijk
Ook bij deze stelling halen de schrijfsters
onderzoeken aan, zelfs vrij recente onder
zoeken Het hoofdstuk vader-dochter heeft
mij erg aangesproken. De veranderde rol
van de vader in het gezinsleven in vergelij
king met vroeger, waar de vader zich alleen
bezighield met het inkomen te verschaffen
en zich niet bezighield met de opvoeding,
uitzonderingen daargelaten, kan zeer stimu
lerend werken op dochters. Mits de vader
zijn dochter helpt een zelfstandig mens te
worden in plaats van haar op een voetstuk te
plaatsen, waar ze wanneer ze volwassen
wordt goed hard vanaf kan vallen De onder
zoeken die beschreven worden zijn Ameri
kaans Alleen op het gebied van sport lees je
het duidelijke verschil tussen de Nederland
se situatie en de Amerikaanse Bij de overige
hoofdstukken is dit in het geheel niet sto
rend
Een nadeel. Ofschoon het boek preten
deert wetenschappelijk te zijn. ontbreekt
de literatuurlijst. Voor in het boek worden
wel bronnen vermeld, maar naar mijn
idee te summier.
Tea van Middelkoop-Van Maanen
Eva's dochters: Hoe vrouwen zich ontwik
kelen in een veranderde tijd door Caryl Ri
vers, Rosalind Barnett en Grace Baruch Uit
het Amerikaans vertaald door Parma van
Loon Uitgegeven door De Kern in Baarn,
1981 279 blz
■Li.
Hoewel we de laatste tijd weinig meer
horen over het projekt na de eerste suc
cesvolle lancering van de Space Shuttle
Columbia, ligt het werk natuurlijk niet stil
bij NASA. Wat er allemaal is gebeurd en
wat er nog staat te gebeuren - als alles
goed gaat, en er voldoende geld beschik
baar zal zijn - staat keurig gerangschikt
te lezen In „Space Shuttle Columbia" van
William Stockton en John Nobel Wilford.
Eén ding is duidelijk: of de Shuttle
werkelijk een belangrijke rol gaat spelen
in de ontwikkeling van de ruimtevaart,
hangt voor een belangrijk deel af van de
politieke wil van de Amerikaanse rege
ring.
Wat dat betreft is president Reagan niet zo
krenterig als zijn voorganger Carter, die niet
bepaald mee heeft geholpen aan een snelle
ontwikkeling van dit ruimtevaart-projekt
Hoewel Reagan's regering zich voorlopig
neutraal opstelt, wordt door de president wel
méér geld uitgetrokken voor NASA dan in
voorgaande jaren het geval was.
Daar komen nog andere aspekten bij. En
dat zijn de militaire. Sinds leger en lucht
macht het belang van de space shuttle voor
militaire doeleinden hebben ontdekt, is het
niet ondenkbaar, dat de Amerikaanse rege
ring méér geld in het projekt zal willen stop
pen, ook al wordt deze militairisering door
NASA bepaald niet toegejuicht. Verschillen
de wetenschapsmensen vrezen, dat er door
militair gebruik van de shuttle een wapen
wedloop in de ruimte zal ontstaan, terwijl
andere, vooraanstaande wetenschapsmen
sen zelfs vrezen, dat de shuttle voornamelijk
als wapen zal worden gebruikt Toch is die
vrees gerechtvaardigd Want hoewel wa-
t
pens voor massale vernietiging op het ogen
blik verboden zijn om in de ruimte te gebrui
ken krachtens een uit 1961 daterend VN-
verdrag. is het bekend, dat Rusland bezig is
met het ontwikkelen van „jachtsatellieten",
die andere satellieten kunnen opsporen en
vernietigen. De Sowjet-Unie werkt tevens
aan een soortgelijk projekt als de shuttle.
In eerste instantie is de shuttle daar niet
voor bedoeld Mensen schijnen overal een
wapen van te moeten maken, terwijl vreed
zaam gebruik zoveel nuttiger zou kunnen
zijn De Space shuttle in verdere ontwikke
ling zou van grote betekenis kunnen zijn voor
een snelle kolonisatie van de ruimte, te be
ginnen binnen het eigen zonnestelsel Een
bekend voorstander van kolonisering van de
ruimte is dr. Gerald O'Neill, natuurkundige
aan de Princeton-universiteit en schrijver
van het boek „Wonen in de ruimte" 1978-
Gottmer). Hij is medewerker aan het NASA-
shuttle-projekt
O'Neill's visie gaat al veel verder dan de
huidige stand van zaken van simpel vervoer
van onderdelen naar de ruimte voor de op
bouw van een space-laboratorium Hij voor
ziet complete stad-staten in de ruimte, volle
dig selfsupporting Gigantische hemel-licha-
men, die desnoods - indien de techniek
daarvoor is ontwikkeld - opgebouwd kunnen
v/orden uit stukken hemellichamen, die nu
nutteloos rondzwerven in ons zonnestelsel.
Stockton en Nobel Wilford gaan hier
slechts zijdelings op In. Hun boek gaat
voornamelijk over de geschiedenis van
de space-shuttle tot aan de succesvolle
eerste lancering (ondanks de reeks te-
MiöN teSTE
/DEHÊN K036K
Sa/60öh€r i
H3E HETOCK ZI3, MET RE65N HÊB
ik sJCÉi Nocrr een ooeo loee
g&xe66n....
Wie kent ze eigenlijk, de Peanuts? Deze
strip van Charles Monroe Schulz (gebo
ren in Minneapolis, 1922) heeft In tal van
landen, ook in Nederland (Het Parool)
groot succes. Terecht. De avonturen van
Charlie Brown, het vriendinnetje Lucy
van Pelt en haar intelligente broertje Li
nus zijn grappig, levensecht met vaak erg
rake points. Een niet weg te cijferen
hoofdfiguur in de verhalen van Charles
Monroe Schulz is Snoopy, Charlie
Brown's hond. Het tegengestelde van zijn
baasje: atleet, groot schrijver, een formi
dabele „lover", de meest gevierde piloot
uit de eerste wereldoorlog en niet te ver
geten eigenaar van een vorstelijk honde-
hok.
Snoopy werd al snel de meest populaire
figuur van de strip en dat is ook geen wonder.
Voeg daarbij nog de vaak onmiskenbare as
sistentie van het vogeltje Woodstock en je
hebt een topper in handen.
„Snoopy in zijn gewone doen" is de titel
van een bundel van deze strips uit de Pea-
nuts-serie. die kortgeleden bij uitgeverij
Loeb te Amsterdam verscheen Snoopy, die
romans schrijft, die verliefd wordt, een lezing
moet houden, zijn poot breekt, met de kat
van de buren vecht, kortom een echt inven
tieve hond De tekst is verrukkelijk van een
voud, maar doeltreffend raak Charlie Brown
en de zijnen praten, Snoopy denkt alleen
maar. Toch ontstaat door deze konstruktie
een bijna doorlopende dialoog, waarbij
Schulz zich wel enige vrijheden veroorlooft
ten aanzien van zaken, die honden normali
ter niet doen. maar voor het overige geloof
waardig blijft zonder teveel fratsen zoals je in
sprookjes nog weieens tegenkomt
„Snoopy In zijn gewone doen" is een
bundel om te lezen en meerdere malen te
Charles M.Schulz
in 7 ii gewone doen
herlezen. De moeite waard en nu het toch
bijna al weer 5 december Is misschien
een idee om cadeau te geven! Aanbevo
len!
V.
„Snoopy in zijn gewone doen", door Char
les Monroe Schulz. 1981 Vertaling. Ruud 't
Hoen Lettering: Ger Rijff. Uitgegeven door
Loeb, uitgevers te Amsterdam. Paperback
19,90
(jJOOPSTOCK'5 VEEHAAiTJES
BÉ&INN&N altijp &oeo,m*e
BNPIGÊN ZOTKiÉSr....
'-2? t
genslagen). De schrijvers vinden dat suc
ces erg belangrijk voor de Amerikaanse
ruimtevaart-ontwikkeling. Want daar zat
al geruime tijd de klad in. Het ontbreekt de
V.S. aan enthousiasme, maar wellicht kan
dit door het space-shuttle-succes ten
goede kern. Het boek van William Stock
ton en John Nobel Wilford Is wat dat be
treft een sterk pleidooi voor een dergelijk
enthousiasme, dat tijdens de befaamde
maanlandingen een hoogtepunt bereikte.
Voor wie zich er op een ontspannende
wijze In wil verdiepen, moet dit boek be
slist ter hand nemen.
Bert Vos
„Space Shuttle „Columbia", door William
Stockton en John Nobel Wilford 1981 Oor
spronkelijke titel: The final frontier, vertaling
J Faber, 1981 Uitgave Gottmer te Haar
lem. Paperback, 192 baldzijden
VERLOREN
Twee VOLVO autosleutels: 3 euro
cheques met pasje, huissleutel, bruine
portemonnee met 70 gulden; sleutel
bos; leren zwarte portemonnee met in
houd, oranje regenbroek; gouden scha
kelarmband met hangertje, zwarte por
temonnee met inhoud; bruine leren
handtas met inhoud; schooltas met in
houd (telefoon 942173)
GEVONDEN
Herenhorloge; witte ketting; knippor-
temonnee met inhoud; sleutel.
VERLOREN
Tas met inhoud; kontaktsleutel van
Opel; giropasje, rijbewijs; zwart polstas
je met rijbewijs; paspoort.
WEGGELOPEN
Gevonden en verloren
GEVONDEN
Rode wollen sjaal; Blauw geruite wol
len sjaal, baseball jasje; 1 voetbal
schoen; Time herenhorloge, zilverkleu
rig.
Grijze kater
ACHTERVELD
Bij de politie in Achterveld, telefoon
1734 zijn als gevonden opgegeven:
donkerbruine glacé handschoen en een
zwarte damesportemonnee met in
houd.
x
