r
I
„Wij zijn natuurvrienden op een realistische basis"
Commissieleden niet akkoord
met huurcontract „De Geut"
MUSKUSRATTENVANGERS AKTIEF IN LEUSDEN
?S2GZ2SS*»~~~
f 100,- per jaar is verkapte subsidie
J. Jacobs
leidt
inspraak
avond
W$'
pompen
Vergadering
Jeugdraad
DINSDAG 8 DECEMBER 1981
plaatselijk nieuws
(Van één onzer verslaggevers)
LEUSDEN - „De doorsnee natuurvrienden idealiseren, verheerlijken de
natuur. Wij zijn echter natuurvrienden op een meer realistische basis". De
muskusrattenvangers C. van Selm en H. Schetter komen er rond voor uit.
Zij bestrijden de muskusrat, omdat dit beestje in Nederland niet thuishoort,
geen dierlijke vijanden heeft en ernstige schade kan aanrichten aan dijken,
kaden en oevers. „Wij hebben een gecultiveerde natuur. Alles moet gere
geld worden. Dus ook de populatie van muskusratten, die zich snel uit
breidt in Nederland", vinden Van Selm en Schetter.
Belden zijn momenteel onder meer komt. De beestjes zijn vla het Val-
aktlef In Leusden, waar sinds twee lelkanaal In deze gemeente terecht-
jaar de muskusrat, In de volksmond gekomen. Van daaruit verspreiden
ook wel bisamrat genoemt, voor- zij zich ook naar elders. Tot nu toe
binnen zijn- „„advertenties
uniforme advertenties.
Ametongen.
die deze advertentie te klein
hetImestekalf"
ar
wenst al Zün klanten, een
gelukk'9 nteuwiaar
Koesvaat4.Maarn.t9l.19".
voorspoedig en
(gefingeerde
voorbeelden).
eigen inzicht ove hii ons hebben lopen.
gepletst
bdu-krantenkombinatie
LEUSDER KRANT
Volgens de wet Is een ieder, die
een muskusrat vangt, vindt of
de aanwezigheid ervan zeker
vermoedt, verplicht om dit door
te geven. Dit kan aan de politie,
de gemeente, het waterschap of
aan Provinciale Waterstaat. Een
kadaver van een muskusrat
moet bewaard blijven (bijv. in
een plastic zak onder de grond)
tot een musküsrattenvanger het
heeft gezien. Aan wie een derge
lijke rat Inlevert, wordt in de re
gel een premie van vijf piek uit
betaald. Hoe ziet een muskusrat
eruit? Mét staart kan een vol
wassen dier zestig centimeter
lang worden en een gewicht van
anderhalve kilogram hebben.
De staart, die bijna de helft van
deze lengte uitmaakt, Is het
meest opvallende kenmerk. Die
van de muskusrat Is zijdelings
afgeplat, zwart van kleur en vrij
wel onbehaard. Op het eerste
gezicht heeft hij veel weg van
een palingstaart. De kop van het
dier Is stomp, de oren zijn klein
en bijna geheel In de donker
bruine (soms zwarte of rood
bruine) pels verborgen. De bulk
is lichter gekleurd dan de bo
venzijde. Van de opvallende kor
te poten zijn vier tenen slechts
goed zichtbaar; de veel grotere
achterpoten hebben vijf duide
lijk zichtbare tenen.
(Geraadpleegde literatuur: „De
muskusrat", een uitgave van het
ministerie van Landbouw en
Visserij, en directie Faunabe
heer).
door
Caspar van Loo
zijn dit jaar in Leusden ongeveer zes
tig ratten onschadelijk gemaakt. In
zuid-oost Utrecht, het rayon dat Van
Selm bestrijkt, zijn tot op heden circa
negenhonderd van deze diertjes ge
vangen.
De muskusrat werd in het begin van
deze eeuw uit Noord-Amerika naar Eu
ropa geïmporteerd ten behoeve van
bontkwekeri|en in met name Duitsland
en België. In de crisisjaren voor de
Tweede Wereldoorlog bleken de kwe
kerijen echter niet meer rendabel te zijn.
Het geld werd toen aan andere zaken
dan aan het dure bont van de bisramrat
besteed. De kwekerijen gingen op de
fles en de ratten werden vrijgelaten. Op
dat moment wist waarschijnlijk niemand
wat dat voor gevolgen zou hebben De
ratten vermenigvuldigden zich snel en
trokken ook naar Nederland. Niet ver
wonderlijk als men weet, dat de mus
kusrat sterk aan de aanwezigheid van
water is gebonden. Momenteel kan in
ons land van een plaag worden gespro
ken. De opmars van deze ratten is on
danks de intensieve bestrijding vrijwel
niet te stuiten. De schade in kwetsbare
gebieden is tot nu door die bestrijding
echter nog beperkt gebleven.
VERZAKKINGEN
Waarom is de muskusrat nou zo ge
vaarlijk? Het dier wordt voornamelijk
gevreesd om zijn graverij in oevers en
dijken. Het bewoont namelijk bij voor
keur zelfgegraven holen in deze water
keringen. De in- en uitgangen liggen
praktisch altijd onder de waterspiegel.
Deze gangen, met een doorsnede van
10 15 centimeter, lopen omhoog en
eindigen meestal in een nestkom, de
woonplaats van het dier. Neemt de po
pulatie ter plaatse toe dan wordt het
gangensysteem uitgebreid. Door wis
selende waterstanden en/of golfslag
door deze uitbreidende rattenpopulatie
veroorzaakte schade proberen te be
perken. In Nederland zijn een circa 120
professionele rattenvangers die daar
aan iets doen Behalve deze beroeps
krachten zijn er naar schatting ook nog
eens 200 premiejagers die de muskus
ratten vangen tegen een beloning van
meestal vijf gulden per rat. Van Selm en
Schetter behoren dus tot de groep van
ongeveer 120 beroepsvangers. Van
Selm doet het werk ruim drie jaar.
Schetter is pas sinds drie maanden ak-
tief, nadat hij eerst een tijdje premieja
ger is geweest. Beiden zijn in dienst van
de Provinciale Waterstaat. Wat hen lokt
in dit werk is het vrije leven in de natuur
en het eigen baas zijn Er bestaan na
tuurlijk nog wel meer beroepen die aan
deze criteria voldoen. Maar ze zijn in
feite in deze baan gerold, die hen daar
bij prima is bevallen. En daarom zijn zij
muskusrattenvanger.
Belden vinden dat hun job een bij
zonder vakmanschap vraagt. Zegt
Van Selm: „Dat leer je niet uit een
boekje, maar In de praktijk. Ik heb
ook, voordat ik werd aangesteld,
daarom eerst een tijdje met een be
roeps meegelopen. Van hem heb ik
de fijne kneepjes geleerd. Vallen ma
ken en op goede plaatsen uitzetten
én ratten opsporen heb je niet direct
onder de knie. Daar komt nog bij, dat
de ratten slimmer worden en het
daarom noodzakelijk is steeds de be-
strljdingstaktlek aan te passen". Die
bestaat vanzelfsprekend eerst uit het
opzoeken en lokaliseren van vesti
gingsplaatsen en vervolgens uit het
plaatsen van vangkooien en het zet
ten van klemmen. Van Selm: „Die
kooien worden onder water ge
plaatst in de oeverbegroeiing, met
name in duikers. Als een muskusrat
In zo'n vangkooi zwemt, komt Ie er
nooit meer uit. De opening zit name
lijk In het donker en het beestje zal
altijd naar de weinige lichtinval in de
kooi gaan. De rat raakt in paniek, om
dat ie er niet meer uit kan. Na een
minuut verdrinkt het dier bij gebrek
aan zuurstof. Komt een rat in een
klem terecht, dan wordt Ie door de
kracht van de klappende klem in één
keer gedood."
Zal het echter ooit lukken de popula
tie van muskusratten in Nederland uit te
vindt echter een uitspoeling van grond
plaats, zodat verzakkingen in de oevers
of dijken kunnen ontstaan.
De thans meest voorkomende muskus-
rattenschade is daarom de verzakking
en afkalving van oeverkanten. Door een
ondermijning in de buurt van weilanden
kunnen op het meest onverwachte mo
ment landbouwmachines en vee weg
zakken !n Leusden is één keer een
tractor in een verzakking terechtgeko
men en gekanteld De bestuurder liep
gelukkig geen letsel hierbij op De mus
kusrat wordt verder gevreesd om zijn
vraatzucht van land- en tuinbouwge-
wassen. Een grote hoeveelheid van de
ze planteneters kan de opbrengst van
deze gewassen aanzienlijk uitdunnen.
Daarnaast zijn de binnenvissers ook
niet blij met de bisamrat, omdat die fui
ken en netten kan beschadigen
PREMIEJAGERS
Bestrijding is dus een middel om de ..Mestkalf in hokje veel zieliger.
dunnen? Van Selm en Schetter betwij
felen het. Gestreefd wordt naar een sta
bilisatie van het aantal ratten, wat in
Noord-Brabant al aardig gelukt schijnt
te zijn „Maar om het sinds tien jaar
sterk uitbreidende muskusrattengezel-
schap fors uit te dunnen, zouden er
meer beroepskrachten in dienst moe
ten worden genomen Maar die kosten
geld en dus ligt het gelijk een stuk moei
lijker". aldus Van Selm De bestrijding
blijft dus in feite vechten tegen de bier
kaai Worden zij daar niet moedeloos
van? Nee, menen peide rattenvangers,
want helemaal niks doen zou desa
streus kunnen zijn.
Bij de bestrijding in Leusden kampen
Van Selm en Schetter trouwens met
een vervelend probleem. Het is name-
iijk al een paar Keer voorgeKomen, dat
de door hen uitgezette kooien zijn ver
meld door onbekenden Ondanks de
waarschuwingsbordjes om af te blijven
van dit materiaal „We denken dat de
vernielingen uit baldadigheid worden
aangericht Niet leuk voor ons als je
bedenkt dat er een paar dagen voor
nodig zijn om zo n kooi te maken. We
hopen daarom dat dergelijke zinloze
beschadigingen van het materiaal in het
vervolg niet meer voorkomen zegt
Van Selm
Rest de onvermijdelijke vraag aan
belden of ze het niet zielig vinden om
de muskusratten naar de eeuwige
jachtvelden te sturen. Scheffer:
„Nee. Het moet duidelijk zijn, dat de
ze diertjes vanwege de schade die ze
kunnen aanrichten bestreden dienen
te worden. Ze horen In onze natuur
niet thuis."
Van Selm: „Nee, omdat het nuttig
werk Is. Ik vind een mestkalf, dat zijn
korte leven In een hokje moet staan,
veel zieliger".
(van een onzer verslaggevers)
LEUSDEN Het contract tus
sen de gemeente Leusden en de
stichting Open Jeugd- en Jonge
renwerk „De Geut" aangaande
de verhuur van de boerderij aan
de Zwarteweg Is In de huidige
vorm voor de gemeenteraad niet
aanvaardbaar.
Tijdens de vergadering van de
raadscommissie „Financiële en
Economische Zaken" bleken de
woordvoerders van de verschil
lende fracties er niet voor te voe
len om de boerderij voor f 100,—
per jaar ter beschikking van het
jeugd- en jongerenwerk te stel
len. „Dat zou", aldus het D'66-
raadslld Rlnze Bloemhof, „een
verkapte subsidie betekenen. Ik
vraag me of we dan wel reëel
bezig zijn". Ook de andere com
missieleden vroegen zich dat af.
Bovendien zijn er rond De Geut
nog zoveel onzekere factoren,
dat de commissie er prijs op stel
de, dat het voorstel tot verhuur
van de boerderij ter nadere advi
sering wordt teruggenomen. Dat
betekent dat nu onder meer de
Jeugdraad er zich nog over zal
kunnen buigen.
De onzekerheid rond De Geut zit
hem vooral in het feit, dat nog niet
bekend Is, hoe lang het open jeugd-
en jongerenwerk nu van deze accom
modatie gebruik zal kunnen maken.
Zoals bekend heeft de Bankgirocen
trale een optie op de boerderij, die
momenteel eigendom Is van de ge
meente Leusden. Vorig jaar kwamen
BGC en gemeente overeen, dat de
Bankgirocentrale twee jaar lang geen
gebruik van de optie zou maken.
Bovendien was de BGC er mee ak
koord dat de boerderij In de tussen
tijd ter beschikking van het jeugd
werk zou worden gesteld.
Steeds vaker klinken er geluiden
als zou De Geut een meer permanent
karakter kunnen krijgen Harm Offe
reins, woensdag in de commissie
financiën „Ik hoor dat de kans be
staat dat De Geut een min of meer
permanent karakter zou kunnen krij
gen. Ik zou dat toejuichen, en ik vind
dat daar dan ook het beleid op afge
stemd moet zijn."
Dat zou onder meer betekenen, dat
de verhuur van de accommodatie zou
moeten lopen vla SOCCLE, de be
heersstichting voor sociaal-culturele
accommodaties in Leusden. In ver
band met het tijdelijke karakter van
De Geut had de gemeente het echter
met op die wijze geregeld
Overigens is er nog geen enkele
zekerheid te krijgen over het al dan
niet definitief worden van De Geut als
jeugd- en jongerencentrum Een
woordvoerster van de gemeentelijke
voorlichtingsafdeling zegt desge
vraagd, dat de discussie daarover
binnenkort op gang zal komen. Ook
een woordvoerder van de BGC weet
niet meer te melen, dan dat de direk-
tie van het bedrijf zich nog moet
beraden over de vraag of er na 1982
nog gebruik gemaakt zal worden van
de optie.
De commissie kon zich woensdag
avond overigens wel verenigen met
de collegevoorstellen om De Geut
een startsubsidie van f 4000,—te ver
lenen en de accommodatie op de
riolering aan te sluiten. Dat laatste zal
de gemeente ongeveer f 4000,—gaan
kosten.
morsestraat 13
ede
tel. 08380-36738
KORFBAL. Het destijds door slecht
weer afgelaste schoolkorfbaltoer-
nooi is nu gepland voor 28 december
a.s. in de door de gemeente aangebo
den sporthal de Korf
HOCKEY. Heren 1 van de MHC Leus-
den speelt voor de zaalhockeycom-
petitie op 19 december tegen Barne-
veld (19.40 uur) en Phoenix (21.00
uur), in de sporthal de Blijk, Neder-
horst den Berg.
HOCKEY. HC Laren speelt haar
thuiswedstrijden voor de KNHB-
zaalcompetitie in sporthal de Korf.
Leusden Wie bijzonder interessante
wedstrijden wil zien. kan komen kij
ken naar Laren-Bloemendaal op 13
december (15.45 uur), Laren-HIC op
17 januari (14.15uur) en Laren-Kievi
ten op 31 januari (14.15 uur)
(van een onzer verslaggevers)
LEUSDEN - Jan Jacobs, raads
lid voor de Progressieve Kombi-
natie Leusden, zal aanstaande
maandag de inspraakavond over
het ontwerp-sociaal cultureel
plan leiden. De inspraakavond
wordt gehouden in de grote zaal
van het activiteitencentrum „De
Korf", Smidse 1. De aanvang van
deze voor iedereen toegankelijke
avond is om 20.00 uur.
Jan Jacobs, die vorig jaar ook de
inspraakavonden over het sociaal-
cultureel plan leidde en ook op ver-
keersavonden in Leusden-Zuid op
dit terrein zijn sporen heeft verdiend,
zal de avond beginnen met een kor
te uiteenzetting over sociaal cultu
rele planning. Daarna zal er een
pauze worden gehouden. In die
pauze is men in de gelegenheid om
via een papiertje kenbaar te maken
over welke van de werkvormen, die
in het ontwerp-rapport aan de orde
komen, men verder wil praten Dat
gebeurt in kleinere groepen, die zich
vooral zullen bezighouden met de
aanbevelingen, zoals die door de
planadviesgroep zijn gedaan De
bevindingen van de verschillende
.groepjes komen aan het eind van de
avond plenair aan de orde De con
clusies van de avond zullen in een
bijlage aan het ontwerp worden toe
gevoegd
Voor belangstellenden ligt het
ontwerp-rapport met de bijbehoren
de ontwerpen voor het jaarplan
1982 en de subsidieverordening ter
inzage in het gemeentelijk voorlich
tingscentrum en in de openbare bi
bliotheek Nieuw Langenbeek in
Leusden-centrum. Voor nadere in
formatie kan men zich wenden tot de
secretaris van de planadviesgroep,
de heer Pellikaan, die te bereiken is
op het gemeentehuis, telefoon
941247.
LEUSDEN De Jeugdraad verga
dert donderdag 10 december In de
commissiekamer van het oude ge
meentehuis. Aanvang 20.00 uur. De
agenda vermeldt:
1. Opening
2. Notulen vorige vergadering.
3 Mededelingen, ingekomen en uit
gegane post
4 Huurkontrakt 'de Geut'
5. Welzijnsplanning
6 Vergaderdata voor 1982.
7. Verslag van de werkzaamheden
van de kerngroep.
8. Rondvraag
9. Sluiting.
i-
V.iv.V
Van Selm bij een vangkooi.
Muskusrattenvangers Van Selm en Scheffer
