„Ik ben Joep Meloen"
speelfilmdebuut van André van Duin als pianostemmer
„Popeye" - Robert Altman's speelfilm
over befaamde tekenfilm-figuur
John Landis op macabere
thriller-horror-toer
AN AMERICAN WEREWOLF IN LONDON'
DONDERDAG 17 DECEMBER 1981
kijk op de film
„Popeye". 1981. Regie Robert Altman.
Produktie Robert Evans Scenario: Jules
Feiffer, gebaseerd op de befaamde strip
figuur van Elzie Segar. Muziek Harry Nils-
son. Met Robin Williams. Shelley Duvall,
Ray Walston, Paul Dooley. Paul L. Smith,
Richard Libertini. Donald Moffat, baby Wes
ley Ivan Hurt, e.a Keuring, alle leeftijden
Genre: stripkomedie, theater: Euro Cinema
in Amersfoort. Première
(door Bert Vos)
Een stripfiguur In levende lijve. En
dan ook nog zo'n befaamd karakter als
Popeye the sailorman. Regisseur Altman
is er In geslaagd, samen met scena
rioschrijver Jules Feiffer, om dat te reali
seren. Met Robin Williams als een le
vensechte Popeye en Shelley Duvall (dat
kon niet missen) als Ollve Oyl. En het
verhaal speelt zich af in een uiterst merk
waardige verzameling hulzen, krotten,
kroegen en havenpieren dat de naam
Sweathaven kreeg (Zoethaven). Met Wil
liam Smith als Brutus, de eeuwige brute
woesteling, die ook nu de strijd aanbindt
met Popeye, die nietsvermoedend
Sweathaven binnenroeit, zich ten huize
van Olive nestelt, verliefd wordt op die
lange spriet, opgezadeld wordt met een
vondeling, zijn vader vindt, plus een
schat en tussendoor het hele stadje op
stelten zet. Dat is in het kort het hele ver
haal. Tussendoor wordt zowaar ook nog
gezongen, ook al Is het wat moeilijk om
nu maar direkt van een musical te spre
ken.
„Popeye is wat mij betreft een wat merk
waardige film, die het vooral bij de jeugd
ongetwijfeld zal gaan doen. maar bij de
oudere kijkers een gevoel van lichte twijfel
achter zal laten Het is natuurlijk knap van
Robert Altman dit te doen. dat staat buiten
kijf Hij heeft stripfiguren op overtuigende
wijze tot leven weten te brengen. De dolle
avonturen, die overigens pas later in de film
echt het beeld beheersen, passen geheel in
het Popeye-kader van schepper Elzie Se
gar
Het blijven stuk voor stuk stripfiguren, de
bewoners van Sweetheaven met hun toch al
bijzondere gewoonten en tradities. Spek-
takulaire stunts ontbreken niet. zoals ook de
romantiek niet ontbreekt.
Ik denk echter, dat het enige nadeel van
deze speelfilm is. dat je naar een meer dan
anderhalf uur durende film kijkt over een
stripfiguur, die normaal gesproken zijn
avontuur in zo'n tien minuten heeft afgerond
met een klinkende overwinning Daardoor is
het verhaal noodgedwongen uitgesponnen
en dat wreekt zich op sommige momenten
Regisseur Altman en zijn decorbouwers
hebben een schitterend havenstadje weten
te bouwen: als in een stripverhaal, fan
tasievol, vervreemdend. En dat stadje heeft
hij volgezet met stripfiguren, die handelen
als in een strip, die er als zodanig ook echt
vervolg op pagina 13
varing als speladviseur tot onze beschikking.
Die man was een soort levende monitor voor
ons Maar goed. dergelijke kleinigheden we
gen niet op tegen de pret die we tijdens de
opnamen hebben gehad In zo'n periode van
zeg maar zes weken, trek je voortdurend met
elkaar op Soms van zeven uur 's ochtends
tot diep in de nacht hou je elkaar met bakken
koffie op de been. Je kweekt daardoor een
soort familieband. Soms lagen we blauw van
het lachen. Alleen daarom al wil ik zo al weer
een tweede film maken. We hebben zelfs
overwogen om de scènes die mislukt zijn
aan elkaar te plakken en die als een voorfilm
bij andere films in de bioscoop uit te brengen
Beslist lachen geblazen, maar uiteindelijk
hadden we te weinig materiaal om er werke
lijk iets heel moois van te maken
André van Duin speelt in de film een
pianostemmer die luistert naar de niet alle
daagse naam van Joepie Meloen Deze
„oen" heeft eigenlijk maar een droom car
rière maken als concertpianist Zijn rustige
leventje komt in een stroomversnelling te
recht wanneer hij het zangeresje Dorien de
Groot (wie anders dan Corrie van Gorp zou
dat kunnen zijn?) ontmoet. Met haar komt
Joepie Meloen van het ene avontuur in het
andere terecht, geholpen en gedwarsboomd
door onder anderen Hans Hoopman (Frans
van Dusschoten), zijn hospita (Doris van
Caneghem). Max (André van den Heuvel),
Leo (Peter Tuinman) en Anne (Marlous
Fluitsman).
Van Duin: ..Guus, met wie ik al jaren tele
visieshows maak, en ik zijn bij deze film uit
gegaan van een gegeven. Dat was een ko
medie van Vince Powell, een Engelse televi
sie-schrijver. Alleen als basis hebben we dat
stuk gebruikt, meer niet Veel situaties zijn
pas tijdens het draaien ingevuld. Er is dus
veel geïmproviseerd, veel dingen zijn hele
maal aangepast aan mijn persoonlijkheid Je
kan daarom zeggen dat het een echte An
dré van Duinfilm is geworden" Louis de Fu-
nès, Jerry Lewis. Danny Kaye Met deze en
wie weet ook andere buitenlandse collega's
zal onze grootste lachfabrikant (34) vergele
ken worden Zelf heeft de ooit als bandparo-
dist bekend geworden alleskunner het niet
zo op het zoeken naar overeenkomsten.
„Heeft weinig zin Elke artiest heeft toch zijn
eigen stijl, zijn eigen uitstraling Er zit in „Ik
ben Joep Meloen" misschien een vleugje
Louis de Funès of een tikkeltje Jerry Lewis,
maar niet meer dan in iedere andere wil
lekeurige lachfilm. Iedere komiek heeft nu
eenmaal zijn kenmerken, is dat niet het geval
dan is-le overbodig.
De manier waarop wij deze film gemaakt
hebben is al zo ingetogener dan die waarop
in het buitenland over het algemeen aan dit
soort produkties wordt gewerkt In Ameri
kaanse films bijvoorbeeld is het voor wat het
qooi- en smijtwerk betreft al gauw van dik
Scene uit .,Joep Meloen de eerste speelfilm-komedie van André van Duin onder regie van Guus Verstraete jr.
hout zaagt men planken. Daarvoor ontbre
ken hier de financiën, dus moet je het meer
hebben van dialogen en mimiek Wat niet
betekent dat deze film bij voorbaat al minder
zou zijn. Ik heb hem nu een paar keer gezien
en durf in alle eerlijkheid te bekennen dat het
een volwaardige produktie is geworden Er
zat eerst nog, zoals wij dat noemen, één of
twee zakken in, waardoor de vaart er even
dreigde uit te raken We hebben er toen acht
minuten bijgedraaid De 95 minuten die we
nu hebben zitten, volgens ons, zonder
zwakke plekken
In onze opzet om er een film voor het hele
gezin van te maken zijn \\e. dacht ik, even
eens geslaagd Je kan in ieder geval met een
gerust hart met je kinderen naar binnen
stappen'aldus Van Duin
De kosten van „Ik ben Joep Meloen"
bedragen iets meer dan de 2 miljoen gul
den die was begroot. Naast Joop van de
Ende B.V., Tuschlnskl en platenfirma
CNR was de hoofdrolspeler ook één van
de financiers. Een reden te meer voor
André van Duin om benieuwd te zijn naar
de ontvangst in het land.
„Zeker, ik ga pas drie januari met vakan
tie," geeft de komiek knipogend toe", waar
naar toe weet ik nog niet. De bestemming
hangt af van de publieke belangstelling van
de film Serieuzer: „Ik heb er alle vertrouwen
in dat die film gaat lopen als een trein De
mensen die van André van Duin houden ko
men volop aan hun trekken. En, ik zeg eer
lijk, degenen die dat niet doen. die moeten er
niet naar toe gaan Critici die hem met de
zelfde instelling zullen beoordelen zullen er
best het nodige op aan te merken hebben
Daar ben ik niet bang voor. ik weet wat het is
om de grond ingeboord te worden Voor die
mensen is die film ook niet gemaakt Als ik
niet van opera hou en ik word er naar toege
stuurd kan je van mij niet verlangen dat ik er
een enthousiast stuk over schrijf. Het enige
dat werkelijk telt als je naar iemand gaat
kijken is „Vind |e de persoon sympathiek".
Zo ja. dan zul je het naar je zin hebben. Zo
niet. dan niet."
Zijn komende carnavalskraker heeft
André van Duin al in „Ik ben Joep Me
loen" verwerkt. Joepie Meloen zal hem
daarom de komende maanden nog dage
lijks bezighouden. Is alle drukte rond de
ze creatie - in mei eerst nog aanwezig op
het filmfestival van Cannes („We gaan
kijken, met een goede buitenlandse ver
sie kan die film internationaal best Iets
gaan doen") - eenmaal voorbij dan zal er
een nieuwe komen. „Ik blijf op deze wijze
werken", weet André van Duin al, „Ik heb
er geen enkele behoefte aan om met se
rieuzere zaken voor de dag te komen. Ik
denk trouwens niet eens dat 't werkt. Dat
zie je aan Joop Doderer, die man zal hier
altijd Swlebertje blijven. Laat mij maar de
mensen een beetje aan het lachen pro
beren te houden In deze vrij sombere tijd.
Men steekt elkaar toch al te weinig een
hart onder de riem. Lach om je leven, je
hoort dat te weinig".
„An American Werewolf In London",
1981. Regie John Landis. Produktie.
George Folsey jr Scénario: John Landis;
Camera. Robert Paynter, speciale make-up
effecten: Rick Baker; muziek Elmer Bern
stein, montage Malcolm Campbell Muziek
uitgevoerd door The Royal Philharmonic Or
chestra Met David Naughton, Jenny Agut-
ter. Griffin Dunne en John Woodvine. Genre
horror/thriller Leeftijd: 16 jaar, lengte 94
minuten Theater Cinema 1 te Amersfoort.
Première Nederland.
(door Bert Vos)
De eerste gedachte als je leest, dat „An
American Werewolf In London" gemaakt
is door regisseur John Landis is: ha!
weer zo'n lekkere, knotsgekke komedie.
Want je kent het werk van Landis: „Ken
tucky Fried Movie", „National Lampoon's
Animal House" en „The Blues Brothers".
Stuk voor stuk knotsgekke, voortreffelijk
uitgebalanceerde slapstickkomedies, die
voor stampvolle zalen zorgden. „An
American Werewolf in London" is echter
allesbehalve komedie, ook al probeert
Landis de uiterst macabere effecten re
gelmatig af te wisselen met relativerende
humor In de dialogen. Je kunt je afvragen
of hij dat wellicht beter achterwege had
kunnen laten, maar aan de andere kant
verhoogt dit toch het shockeffect. Na
„The Howling" is „An American Were
wolf in London" de tweede film, die on
getwijfeld een stevige Impuls zal geven
aan dit nieuwe thrlller/horror-genre:
weerwolven.
Zoals bekend uit de geschiedenis, uit
sagen en legenden, zijn weerwolven men
sen, die zodra de volle maan aan de nachte
lijke hemel verschijnt, zich transformeren tot
gevaarlijke, bloeddorstige wolven van bij
zondere allure. Zulke beesten kom je tegen
woordig zelden of nooit meer tegen, maar als
het aan Hollywood ligt, gaat dat snel veran
deren Evenals zombies, bestaan weerwol
ven en dat zullen we weten ook!
David Kessler (een uitstekende rol van
David Naughton) begint met zijn vriend Jack
Goodman (Griffin Dunne) aan een trektocht
„Ik ben Joep Meloen", 1981 Regie Guus
Verstraete jr. Produktie Joop van den Ende.
Camera Mat van Hensbergenscenario Vin
ce Powell; muziek Ruus Bos en André van
Duin, montage August Verschuren. Met: An
dré van Duin, Corrie van Gorp. Frans van
Dusschoten, Doris van Caneghem, André
van de Heuvel, PeterTuinman, Wil van Seist,
Inger van Heyst, Marijke Merckens, Marloes
Fluitsma. Manfred de Graaf, Lou Steenber
gen, Carola Gijsbers van Wijk en vele ande
ren. Keuring, alle leeftijden Genre: komedie;
lengte 95 minuten Première Nederland
Theater Grand 3 te Amersfoort.
De fllmkoorts heeft vat gekregen op
André van Duin. Nog voordat zijn eerste
speelfilm „Ik ben Joep Meloen" In de
bloskopen loopt (met Kerstmis In 70
theaters, een record), en ongeacht de
goede afloop, heeft André al besloten een
tweede speelfilm te gaan maken. „Waar
die film precies over zal gaan weet Ik nog
niet. Wel dat Ik weer met dezelfde kern
hoop samen te werken zoals met Corrie
(van Gorp) en Frans (van Dusschoten)"
meldt André van Duin juist voor de pre
mière van zijn eerste echte filmavontuur.
Met een bloemlezing uit zijn televi
sieshows was de man, die van typetjes
als Meneer de Bok, Flip Fluitketel en niet
te vergeten Dik Voormekaar nationale
helden maakte, al eens op het witte doek
te zien. Het spelen van een uitgewerkte
hoofdrol voor een complete lachfilm was
hem tot dusver onbekend. Helaas, want,
wat ook uit het bovenstaand blijkt, het
filmen Is André van Duin zo goed beval
len, dat hij er bijna spijt van heeft er niet
eerder begonnen mee te zijn.
„Plannen om dit te doen had ik al jaren,
maar steeds kwam er wat tussen. Dit
seizoen heb ik gewoon alles afgezegd Ik sta
niet op het toneel en met radio en tv begin ik
pas weer als ik eind januari van vakantie
terug ben. Aanvankelijk betekende deze
manier van werken op de filmset wel een
hele omschakeling voor mij. Ik was niet an
ders gewend dan achter elkaar door te wer
ken Bij film kan dat niet Je leert twee minu
ten uit je hoofd Doorop moet je je con
centreren en meer kan je niet doen Wat dan
het moeilijkste is is het vasthouden van je
spontaniteit
Voor de camera's moet het telkens zo lij
ken alsof alles inderdaad achter elkaar ge
beurt Het verschil met het spelen van een
lange scène voor televisie is dat dat daar
meestal wel het geval is Je hebt er ook nog
eens het voordeel dat je na afloop direct kunt
terugzien wat je er van gebrouwen hebt Met
film kan dat niet. tenzij je er ook nog eens een
video-camera naast zet die alle scenes te
gelijkertijd opneemt. Die grap was echter te
kostbaar. Het gemis van die controle-moge
lijkheid was best wel even wennen. Zowel
Guus Verstraete, de regisseur als ik hadden
geen enkele speelfilmervaring, dus we had
den lekker veel steun aan elkaar.
Gelukkig hadden we Alexander Doré, een
Engelsman met ontzettend veel theater-er
Pianostemmer Joep Meloen tijdens zijn optreden in de eerste speelfilm van André van Duin: ..Ik ben Joep Meloen"
door Engeland met de bedoeling om later
naar Italië te gaan. Ze komen terecht in een
nogal eenzaam landschap bij een klein
dorpje De ontvangst in de plaatselijke pub is
op z'n minst merkwaardig, maar het loopt
bepaald uit de hand, als het tweetal ietwat
verbijsterd het dorp verlaat om elders een
warmere sfeer te vinden Ondanks de waar
schuwing niet van de weg af te gaan, ver
dwalen ze in het naargeestige Moor-land
schap en worden aangevallen
Vanaf dat moment ontwikkelt zich een
verhaal, dat op sommige momenten zindert
van spanning, door Landis extra geaccen
tueerd met shockeffecten in de stijl van John
Carpenter. (Halloween) De twee Ameri
kaanse studenten blijken aangevallen te zijn
door een weerwolf en de gevolgen blijven
niet uit. Jack wordt gedood, maar blijft rond
dwalen in het ondermaanse als een levende
dode, terwijl David, besmet door de beten
van de weerwolf, na opgekalefaterd te zijn in
een London's ziekenhuis, het beest uit gaat
hangen op het moment dat de volle maan
boven Piccadilly Circus verschijnt Jenny
Agutter als de knappe verpleegster Alex Pri
ce heeft David onder haar hoede genomen
zonder te beseffen, dat er iets verschrikkelijk
mis is. De arts, die David heeft behandeld,
vermoedt echter wel iets en gaat op onder
zoek uit.
Regisseur Landis is er in geslaagd om een
prima horror-film te maken, dat is duidelijk
Hoewel je soms - door de relativerende hu
mor in de dialogen - de indruk hebt naar een
komedie te kijken (en ook verwacht dat het
slot een happy end zal zijn), blijft „An Ameri
can Werewolf in London" een film vol maca
bere effecten Dat laatste is voor het grootste
deel te danken aan de meesterlijke make-up
van „tovenaar" Rick Baker, die er in is ge
slaagd om bijvoorbeeld de transformatie van
mens tot weerwolf op een uiterst realistische
wijze tot stand te brengen met een snelheid,
die werkelijk verbijsterend is Baker is
trouwens geen onbekende op dit terrein Hij
schiep de monsters en de effecten in „The
exorcist..It's alive" en ..It lives again de
remake van „King Kong" en verder de buite-
naardsen in „Star Wars", en de make up-
David Naughton in ,,An American werewolf in London" aan het begin van zi/n metamorfose van mens tot weerwolf.
effecten in Brian de Palma's „The Fury'
Men is dus gewaarschuwd. „An Ameri
can Werewolf in London" is allesbehalve
een komedie, maar een tamelijk maca
bere film, knap gemaakt met hetzelfde
vakmanschap waarmee Landis „The
Blues Brothers" tot een gigangische
filmtopper In het komedie-genre maakte.
Vandaar ook, dat de keuring van mening
is, dat men op z'n minst 16 jaar móet zijn
om de weerwolf In London te kunnen zien
in zijn meest afschuw-wekkende ge
daante
Jenny Agutter als verpleegster Alex Price, tijdens de wat normalere" momenten in „An
American 'Werewolf in London" van regisseur John Landis. Rechts: David Naughton.
