Ipeels gehouden complicaties
)e geschiedenis bekeken door
Le persiflerende ogen van Brooks
assen vader en dochter
Virus" - de ondergang van de wereld
eschetst in een geloofwaardige film
„Wieein Fremder.
van Wolfgang Braden
SABINE" VAN RENE VAN NIE: KWALITEIT
OF THE WORLD, PART ONE"
kijk op de film
1981. Regie: Kinji Fukasaka.
ie Haruki Kadokawa Scenario
cada, Gregory Knapp. en Kinji
<u Camera. Daisaku Kimura.
Teo Macero. Titelsong uitge-
Dor Jams Ian. Met Glenn Ford,
Kennedy, Robert Vaughn, Hen-
Chuch Connors, Bo Svenson,
Hussey en Masao Kusakari.
minuten. Keuring 16 jaar.
Cinema 2-Amersfoort.
atoomraketten niet de enige
Zakers van de ondergang van
samenleving kunnen zijn,
i)ns op een overtuigende wijze
t gemaakt door regisseur
asaka, In zijn toekomstfilm
met onder meer Glenn Ford,
9 Kennedy, Robert Vaughn,
j Connors en Bo Svenson.
®ok lh het angstaanjagende
verhaal van Fukasaka spelen op
scherp gestelde atoomwapens een
belangrijke rol. En daarmee is „Vi
rus" een aktuele film, niet alleen
door het gekozen thema van een al-
lesdodend virus waartegen geen en
kele remedie bestaat, maar ook door
het feit, dat ook zonder duidelijke
oorlogsdreiging het dodelijke wa
pentuig van oost en west hun vernie
tigende werk kunnen doen op grond
van vermoedens. In „Virus" maken
de atoomraketten het karwei slechts
af. Het resultaat Is hetzelfde.
Er is al eens vaker getracht om de
ondergang van de wereld te schetsen,
of althans het begin daarvan. Het waren
niet altijd geslaagde pogingen, met uit
zondering wellicht van ,.On the Beach"
van Stanley Kramer en de dokumentai-
re „The War Game" van de Engelsman
Roger Watkins De Japanse regisseur
Kinji Fukasaku heeft zich daarbij ge
voegd. want „Virus" is zonder enige
twijfel een niet alleen met zorg gemaak
te film, maar heeft bovendien een
angstaanjagned. geloofwaardige im-
pakt.
Het begint allemaal met n in een
Oostduits laboratorium ïtwikkeld
kunstmatig virus, MM-88. aartegen
geen enkele remedie bestaat. Het virus
veroorzaakt een dodelijke griep Een
Oostduitse geleerde komt in stnjd met
zijn geweten en besluit om het virus in
handen te spelen van het westen, opdat
westerse geleerden er op tijd in zullen
slagen een tegen-serum te ontwikke
len De westérse agent, die het virus in
ontvangst neemt, vliegt met zijn vlieg
tuig echter te pletter en de container
met het dodelijke virus barst open
Het resultaat is miljoenen doden in
oost en west Chaos en ontreddering in
Europa, de Verenigde Staten en Rus
land Een opzettelijke aanval van de vij
and? Atoomraketten worden op scherp
gesteld, terwijl de mensheid in ijltempo
sterft, de grote wereldsteden ten onder
gaan in pijn en verderf.
Een internationale groep weten
schappers, bestaande uit 600 mannen
en acht vrouwen, afkomstig uit allerlei
landen uit oost en west, bevindt zich op
Antarctica en hoort het nieuws in verbij
stering aan. Zij staat machteloos, ook
zal zal zij ontsnappen aan de dood,
doordat het virus in een temperatuur
van 10 beneden Celsius niet werkt Dan
komt het bericht, dat er een aardbeving
dreigt in de omgeving van Washington,
waar de atoomraketten nog wachten op
een laatste druk op de knop om geacti
veerd te worden. De mogelijkheid, dat
de aardbeving die start zal bewerkstelli
gen is bijzonder groot en de gemeen
schap op de Zuidpool besluit een expe
ditie op pad te sturen om dit laatste on
heil te keren
Regisseur Fukasaku is er in ge
slaagd om een film te maken, die van
het begin tot het einde blijft boeien;
ook al is de aktie wat terughoudend,
de spanning blijft voortdurend aan
wezig, mede dank zij ook het goede
spel van Ford, Kennedy, Vaughn,
Connors en anderen. Een film, die
naast entertainment, tevens laat zl-
len, hoe de bewapeningswedloop
kan eindigen In de definitieve cata
strofe, waaraan geen ontkomen
meer Is. Mede op grond daarvan een
film, die u toch maar eens moet gaan
zien
(Van de filmredaktie)
„Wie eln Fremder", regie: Wolfgang
Braden (tevens scénario, camera en
montage) Met medewerking van Her
bert Bammann. Martina Siefert, Dieter
Fietzke, Rainer Klaholz, Bernd Rickfel-
der en Ulrich Kratsch. Muziek Carla
Bley Brand. In de hoofdrol: Benno van
Quernheim. Lengte 110 minuten
Theater Filmhuis Appelmarkt, van za
terdag tot en met dinsdag: 20.15 uur.
Benno. een orkestcellist, erft aan het
begin van de film een som geld die hem
meteen in staat stelt te doen wat hij zelf
wil. Hij zet zijn cello in de hoek en stort
zich op de dingen die hij altijd al belang
rijk vond. Een opleiding tot politieman
springt hem daarbij het meest in het
oog. Helaas komt Benno met door de
psychologische test. Hij wil niet geloven
dat hij met goed genoeg is en denkt dat
dit het begin is van een levensgroot
complot.
Hij probeert het wijdvertakte net van
sluwheden zelf aan het licht te brengen.
Langzaam ontwikkelt de onschuldige
cellospeler zich tot een volledig uitge
ruste privedetective Als hij tenslotte in
vrouwen zuigende wezens ziet die hem
alleen maar van zijn kracht willen bero
ven is er van de avonturier niet veel
meer over dan een masochist. Toch zie
je als toeschouwer geen echte vijand in
deze moderne Don Quichote. Hij wekt
eigenlijk, door zijn klungelige manier
van optreden en het ontbrekende suc
ces, medelijden op. hoewel hij toch
steeds meer een gevaar begint te bete
kenen.
Mel Brooks als Torquemada. de groot-
gers er het beste van Via Rome kan het
niet missen: een bezoek aan het oude
Palestina, waar we net op tijd zijn om
getuige te zijn van het laatste avond
maal van Christus en zijn discipelen,
om meteen daarna terecht te komen in
de tijd van de Spaanse inquisitie
Met de gruwelijke Torquemada aan het
hoofd van zijn zingende beulen tegen
het schitterende decor van een Esther
Williams-achtig water- en zwemballet.
uitgevoerd door frivole nonnetjes.
Zoals gezegd: we komen tenslotte te
recht in het Frankrijk van de Franse re
volutie met een nogal onder de .zorgen
gebukt gaande koning Lodewijk de Zes
tiende. die gelukkig een oplossing weet
voor zijn problemen Het kost bijna
de kop van Jacques, de man die toch al
zoveel op moest vangen, maar gelukkig
komt Minam vanuit Palestina en Rome
net op tijd om die historische ramp te
■inquisiteur van het Spaanse hjk in ,,The history of the world, part one
voorkomen.
Het anderhalf uur durende filmplezier
is te snel voorbij. Ook al „belooft" Mei
Brooks ons een vervolg „History of the
world part two" met onder meerHitier
on Ice", we zullen het met dit ene deel
moeten doen
„History of the world, part one", is
een uitgundige reeks persiflages op zo
wel de geschiedenis van de wereld als
op de film geschiedenis en filmgenres
Met tal van geniale beeld- en woord
grappen. perfekt in beeld gebracht te
gen de vaak imponerende decors, door
matglas-meester Albert J Whitlock nog
eens extra geaccentueerd, opgevuld en
opgepoetst.
Een aanstekelijk spektakel, waarin
Mei Broks op meesterlijke wijze de
draak steekt met alles, wat ons heilig
Is
Aanbevolen!
Mel Brooks in éen van zijn vele rollen:
als koning Lodewijk de Zestiende van
Frankrijk. Scène uit: History of the
world, part one'"
DONDERDAG 14 JANUARI 1982
Mel Brooks Is een uniek vakman.
Dat staat als een paal boven water,
ook al zou Brooks wellicht een ande
re beeldspraak willen gebruiken om
dat nog eens te onderstrepen. In het
verleden heeft hij een schitterende
reeks persiflages op filmgenres ge
maakt, waarmee hij een eigen kring
aanhangers verzamelde. Een eigen
kring, want ondanks het vakman
schap van Brooks Is tevens duide
lijk, dat niet iedereen zich gewonnen
geeft bij het zien van de vaak geniale
Invallen, waarmee Brooks zijn pu
bliek wenst te vermaken. Het is met
Mel Brooks al net zo als bij het Mon-
thy Python-team: je vindt het leuk of
je verveelt je erbij.
Hoewel, Mel Brooks weet het meest
al nog net iets aardiger te houden
voor een zo'n breed mogelijk pu
bliek, zodat de kans, dat u zijn films
leuk vindt toch iets groter is dan bij
Monty Python en de zijnen.
Nam hij Alfred Hitchcock en zijn films
op de hak met „High Anxiety", de wes
tern met „Blazing Saddles", de horror
metYoung Frankenstein", de slapstick
in ..Silent Movie" en de amusements
wereld in „The Producers" (rond de
produktie van een musical over Hit-
Ier in „History of the world, part
one" moet onze geschiedenis het ont
gelden.
Je kunt daarbij je twijfels hebben over
de wijze, waarop Brooks omspringt met
the Forrer als Nickey In de Nederlandse speelfilm „Sabine" is een ontdek-
van de eerste orde. Haar sprankelende spel doet nergens denken aan
filmdebuut.
„Sabine", 1981-1982 Regie: René
van Nie; Produktie Rene van Nie Bubo
Damen Scénario. René van Nie. Ca
mera. Mat van Hensbergen, muziek
Ruud Bos; montage: Ton Ruys. Met:
Rijk de Gooyer, Benthe Forrer, Mike
Burstyn, Ben Vereen, Lucia Tristan,
Jerry Francis en Talya Ferro Lengte
90 minuten. Keuring: 12 jaar.
door bert vos
Een film van René van Nie. Met eni
ge twijfels ga je daar naar toe, want
het Is duidelijk, dat Van Nie een nogal
afwisselend scala van films heeft ge
maakt, met afwisselend succes èn
afwisselende kwaliteit. Het kan ei
genlijk vriezen of dooien, denk je
dan. Was een film als „Kind van de
Zon" schitterend, „Doodzonde" was
de grootste flop aller tijden. En dan
nu „Sabine", met - uiteraard - de
blijkbaar onvermijdelijke Rijk de
Gooyer In de hoofdrol naast een vijf
tienjarige scholiere uit Zoetermeer:
Benthe Forrer. Na afloop van de film
kun je tevreden vaststellen, dat er
opnieuw een goede Nederlandse
film is gemaakt. René van Nie heeft
revanche genomen.
Eén van de grootste euvels van de
Nederlandse film is het scenario. Sce
narioschrijvers schijnen erg dun ge
zaaid te zijn in de lage landen en dat
wreekt zich regelmatig, ook in de meer
geslaagde Nederlandse produkties.
René van Nie behoort tot de regisseurs,
die een dergelijk karwei zélf ter hand
nemen. Met „Doodzonde" ging hij ruim
schoots de mist in, met „Sabine" duide
lijk niet En dat is niet alleen te danken
aan een goed scenario, maar óók aan
het voortreffelijke spel van met name
Rijk de Gooyer en Benthe Forrer
Kahn als keizerin Nympho van Rome tijdens een inspektie van haar
het hof van keizer Nero Scène uit:,. History of the world"" van Mei
Dom DeLuise als Keizer Nero in: ..History of the world, part one".
ons dierbare verleden, maar duidelijk is,
de geschiedenis in ieder geval aanzien
lijk meer voor ons gaat leven dan via de
meestal gortdroge geschiedenisboe
ken. Overigens drentelt Brooks met de
snelheid van een tijdmachine door de
eeuwen heen, hier en daar een brokje
oppakkend om in een smakelijke ver
pakking le persifleren.
Het begint bij het ontstaan van de
mensheid en het eindigt met de Franse
revolutie. Daartussen zijn we getuige
van een nogal houterige Mozes, die na
een hevige diskussie met God de berg
afdaalt met drie tafelen waarop in totaal
vijftien geboden. Brooks laat ons op
treffende wijze zien, waarom we tot op
de dag van vandaag genoegen moeten
nemen met tien We brengen een
bezoek aan het oude Rome ten tijde
van keizer hjero en ook dat is geen
pretje, ook al maken de Romeinse bur-
Rijk de Gooyer is zo langzamerhand
een „alleskunner" in de Nederlandse
speelfilm. Hij heeft al een heel scala van
rollen vertolkt zichtbaar zonder enige
moeite Gangsters, nazi-militairen,
pooiers, directeuren, je kunt het zo gek
niet bedenken of Rijk neemt die rol wel.
In de film van René van Nie is hij een
top-vertegenwoordiger van een inter
nationaal concern op het gebied van
materialen voor olieraffinaderijen èn va
der van een 15-jarige dochter (Benthe
Forrer), die hij vijftien jaar na de geboor
te voor het eerst ontmoet. Hij neemt
haar mee op één van zijn zakenreizen
naar het eiland Aruba
Benthe Forrer is een ontdekking voor
de Nederlandse film. Haar spel is na
tuurlijk, zonder de indruk te hebben, dat
hier een debutante bezig is. Een mooie
meid ook, waar je niet alleen met veel
plezier naar luistert, maar die ook het
oog weet te strelen. Een natuurtalent
Vader Nick is een man van de wereld.
Hij voelt zich op zijn gemak in vrijwel elk
interieur, bij de meest uiteenlopende
mensen Het eerste kontakt met zijn
dochter Nickey, vlak voordat de reis
naar Aruba begint, is aarzelend, aftas
tend. maar al snel is de aanvankelijke
spanning gebroken en met een grote
nieuwsgierigheid stort het meisje zich in
de wereld van de vader, een wereld, die
duidelijk de hare tot nu toe niet is ge
weest. Het resultaat van dit alles zijn
sprankelende dialogen tussen vader en
dochter Met daarnaast een uitsteken
de sfeertekening van de mondaine we
reld van Aruba's uitgaans- en zakenwe
reld.
Nickey komt in kontakt met Mike (een
overigens goede bijrol van Mike Bur
styn), Stanley (gespeeld door Ben Ver
een, om bekend van Tenspeed en
Brownshoe. Funny Girl en All that Jazz)
en Lucia, die haar (oudere) vriendin
wordt en zeker ook de vriendin van va
der Nick. Nickey observeert haar vader
in al zijn doen en laten en het duurt dan
ook niet lang tot het moment, dat Nickey
haar vader als haar „eigendom" gaat
beschouwen. Als Nick op een avond
met thuiskomt, maar de nacht met Lucia
doorbrengt, komt de verhouding tussen
Nick en zijn dochter in de knel Het
meisje accepteert het niet. is verliefd
geworden op haar vader.
In veel gevallen zou een dergelijk on
derwerp tamelijk zwaar uit de verf zijn
gekomen, zeker als het door een Ne
derlandse regisseur wordt verfilmd. Re
né van Nie is niet in die val getrapt,
zodat „Sabine" nergens te zwaar van
toon of te meldodramatisch wordt Na
tuurlijk, de crisis tussen vader en doch
ter levert wel drama op. maar Van Nie
weet een uitstekend evenwicht te be
waren tussen humor en ernst, met een
redelijk geslaagd, bevredigend slot
Een afronding, die niet wordt gefor
ceerd
Ik heb van het begin tot het eind
geamuseerd en geboeid de beleve
nissen van vader en dochter ge
volgd. „Sabine" (de titel verwijst
naar een verzinsel van het meisje), Is
een Nederlandse speelfilm van een
kwalitatief tamelijk hoog niveau, dat
ook mede te danken is aan het uitste
kende camerawerk van Mat van
Hensbergen en de Inspirerende mu
ziek van Ruud Bos.
De montage Is
snel, even spiritueel als de dialogen
op en rond de warme stranden van
Aruba. Kortom: een film om te gaan
zien.
Rijk de Gooyer (Nick) en Benthe Forrer (Nickey) op ht bloedhete strand van Aruba in „Sabine" van René van Nie.
Mlke Burstyn met Benthe Forrer In „Sabine" van René van Nie.
POLYGOON JOUR
NAAL
In het Polygoon Journaal van deze
week aandacht voor de Zilveren Came
ra-tentoonstelling. De wisselprijs, een
zilveren camera, werd gewonnen door
Vincent Mentzer met een foto van Hans
Wiegel in hernieuwde rol van oppositie
leider in de Tweede Kamer.
Uit Duitsland beelden van een inter
nationale autotentoonstelling in Frank
furt. Voorts wordt stilgestaan bij het
werk van de Rijksdienst voor het Oud
heidkundig Bodemonderzoek. Eén en
ander naar aanleiding van de archeolo
gische reizende tentoonstelling „Vond
sten uit het verleden".
Tenslotte een kleurenonderwerp van
het Prinsenweekend in Eindhoven. De
feestelijkheden ter gelegenheid van het
750-jarig bestaan van de stad zijn be
gonnen met een tweedaags festival,
waarop circa 2000 carnavalsprinsen
acte de présence gaven.
of the world, part one".
USA Regie: Mel Brooks. Produk-
scenario Mel Brooks Camera
Omens Speciale effecten: Al-
Whitlock Muziek: John Morris
ge John C Howard Verteller
Welles. Met: Mel Brooks, Dom
Madeline Kahn, Harvey Kor-
man, Cloris Leachman, Sid Caesar,
Mary-Margaret Humes e a. Lengte 90
minuten. Keuring alle leeftijden Genre
komische persiflage. Theater Grand 2,
Amersfoort.
