„Volksgeneeskunde in
Nederland en Vlaanderen"
uilgelezen
PARASOL
AANBIEDINGEN
0.85
SPEELS NASLAGWERK TUSSEN HUMOR EN ERNST
Volksgeneeskunst
Sapristi
VanAgt
miss peach
n BIEZENKAMP
winkelcentrum
ERKOOPCENTRUM BV
in Nederland en Ulaanderen
Midden- en
Klein
bedrijf bijeen
re
3
ai
Wij bakken ze bruin!
HwnHOtlEN
r~**V fff wulkrmutlj LEUSDER
JONGE 14.95
Herman v. d. Hengel
SPAR SINAS
PHILIPS KTV 66 cm
1698.-
Gezellige zaak voor uw bril?
NIEUWE HARING schoongemaakt,
met uitjes, 4 voor
OOK WIJ RUIMEN OP!!
KOOPJES HALEN.
KRPWEIHOEK
LEU/DEfl BV.
Grandioze koopjes
tijdens de opruiming.
SELECTRA
KOOLRAAP per kilo 0.59
BANANEN per kilo1.79
GESCHRAPTE KRIELTJES kilo 1.98
16 JAFFA'S4.95
15 HAND- OF PERSSINAAS
APPELS 4.95
WINTERPEEN per kilo 0.79
WITTE KOOL per kilo0.79
GOLDEN DELICIOUS 2 kilo 3.50
IRENE AARDAPPELEN 5 kilo 2.95
TAUGÉ 250 gram0.95
WITLOF EN SLA TEGEN ZEER
SCHERPE DAGPRIJS
A. v.d. Hoef
DONDERDAG 14 JANUARI 1982
Je zou bijna denken, dat uitgeverij
Ankh-Hermes te Deventer met een
vooruitziende blik „Volksgenees
kunst" heeft uitgegeven. Nu minister
Den Uyl van plan is om In de ziekte
wet te snoeien, ligt het voor de hand,
dat de Nederlanders, slim als ze zijn,
hun kosten zullen moeten beperken
door weer wat Intensiever gebruik te
maken van wat door de eeuwen heen
tot een ware kunst Is gegroeid, maar
helaas de laatste tientallen jaren
enigszins op de achtergrond is ge
raakt: de Volksgeneeskunst. Ook al
zou je kunnen zeggen, dat de als
paddestoelen uit de grond schieten
de homeopathische praktijken een
wat duur equavalent is van die
volkse kunst.
De volksgeneeskunst bestaat al zo-
lang er mensen op deze aarde rondlo
pen en kan beschouwd worden als de
oerbron van elke geneesmethode.
Hoewel de officiële geneeskunde voor
al in de jaren 1930 tot 1970 een enorme
vlucht heeft genomen en veel positieve
resultaten heeft opgeleverd, vormt zij
tevens aanleiding tot nieuwe proble
men, zoals abortus, euthanasie en ia-
trogenese (de schadelijke bijverschijn
selen van geneesmiddelen en genees
kundig handelen). Aan de ene kant
moeten we vaststellen dat de officiële
geneeskunde niet meer uit onze sa
menleving valt weg te denken, maar dat
hoeft anderszijds geen aanleiding te
zijn voor het langzaam maar zeker ver
dwijnen van de volksgeneeskunst. De
ze vormt nog steeds de meest basale
kennis van de gezondsheidszorg-con-
sument.
Het leek de arts Paul van Dijk belang
rijk om deze schat aan kennis, die door
„het volk" beheerd wordt, te verzame
len en beschikbaar te stellen, zodat het
naast de zich steeds verder ontwikke
lende en steeds minder persoonlijk wor
dende officiële geneeskunde, een van
de mogelijkheden tot dèprofessionali-
sering van de gezondheidszorg kan
zijn. Het is van fundamentele betekenis
dat de patiënt zelf zijn verantwoordelijk
heid. kennis en inzicht omtrent ziekte en
gezondheid weer opneemt en ontwik
kelt. Een en ander mag natuurlijk nooit
ertoe leiden dat men zou nalaten des
kundige hulp in te schakelen waar dat
echt nodig is, en ook daarover worden
in Volksgeneeskunst indicaties gege
ven
De in dit boek verzamelde informatie
is enerzijds zowel uit klassieke bronnen
(b.v. Hippocrates, Aristoteles en Para-
celsus) verkregen, als uit meer recente
literatuur (b.v. Huibers, Olbrechts en
Uyldert), anderszijds uit een aantal pro
gramma's via de KRO-televisie en di
verse radioprogramma's en weekbla
den De compilatie en rubricering van
dit materiaal heeft geresulteerd in een
standaardwerk op dit gebied met dui
zenden recepten, ideeën en oude over
leveringen.
Het werk bestaat uit twee delen: in
het eerste deel wordt een beschrijving
gegeven van o.a. kenmerken en ge
schiedenis van de volksgeneeskunt;
denkbeelden over ziekte en gezond
heid zoals die onder de mensen leven;
het volksgeloof verschillende catego
rieën volksgeneesmiddelen en volks
geneesmethoden; de relatie van de
volksgeneeskunst met de officiële ge
neeskunde en de alternatieve genees
wijzen. In het bijzonder wordt aandacht
besteed aan de plaats die de volksge
neeskunst in deze tijd inneemt en het
onderzoek dat op dit gebied is gedaan.
merkelijke curiosa is het echter fascine
rend om deze recepten en aanbevelin
gen te lezen. Bedenk echter wel, dat
ook het bedrijven van volksgeneeskun
de niet zonder gevaren kan zijn. De sa
mensteller van het boek geeft zo moge
lijk aan, welke middelen en kruiden on
schadelijk zijn, maar in geval van twijfel
is het toch beter om bij drogist, reform
winkelier of huisarts te informeren of er
iets over te lezen Overigens kan men
wat dat betreft terecht in de uitgebreide
literatuurlijst, achterin het boek
„Volksgeneeskunde in Nederland en
Vlaanderen" heeft nog een ander bij
zonder aantrekkelijk aspekt En dat zijn
de talrijke afbeeldingen van schilderij
en, houtsneden en kopergravures uit de
Nederlandse en Vlaamse kunst, die op
één of andere wijze in konnektie staan
met de volksgeneeskunst door de eeu
wen heen.
Overigens komt het beste recept van
NIEUWE BOEKEN VOOR U GELEZEN EN BESPROKEN
Samenstelling Bert Vos
In het tweede deel worden in alfabeti
sche volgorde gerangschikt: vrijwel alle
klachten en kwalen, en de volksge
neesmiddelen die daarbij gebruikt wor
den (per volksgeneesmiddel wordt aan
gegeven hoe vaak het gebruikt wordt,
hoe oud het is en of het in deze tijd nog
zinnig is), verder vindt u er praktische
adviezen; personen die belangrijk zijn
voor de volksgeneeskunst vanaf de
oudheid tot en met heden, volksnamen
van geneeskrachtige planten; namen
van produkten uit de volksgeneeskunst;
beschrijving en verantwoording van de
illustraties, literatuur en een uitgebreid
register.
Het resultaat van dit alles is een
werkelijk schitterend naslagwerk. Paul
van Dijk is er in geslaagd om een ver
antwoord evenwicht te vinden tussen
speelse humor en de ernst, waarmee
de Volksgeneeskunst werd en wordt
beoefend. Want ook al zitten er tal van
recepten tussen, die echt heilzaam
werken, daarnaast zijn er ook minder
bruikbare recepten opgenomen, on
schuldige en ook weerzinwekkende
therapieën Van Dijk laat ons niet in het
ongewisse, welke serieus genomen
kunnen worden en welke niet Als op-
de beroemde Engelse arts Sydenham:
„Het optreden van een clown geeft
meer gezondheid aan de inwoners van
een stad dan twintig ezels beladen met
medicijnen'. En dat is een waarheid,
die ook nu nog steeds aktueel is
„Volksgeneeskunde in Nederland en
Vlaanderen", door Paul van Dijk, arts.
Uitgave: Ankh-Hermes te Deventer,
1981. 224 bladzijden, groot formaat,
met 266 illustraties, w.o 10 kleurplaten
Gebonden, 58,-.
LEUSDEN - De commissie Mid
den- en Kleinbedrijf vergadert van
avond (donderdag) om 20.00 uur in
de raadszaal
Ik ambieer geen politieke carrière. (1975)
Dieudonnée ten Berge heeft alle op
merkelijke, komische, en bizarre uit
spraken van premier Dries van Agt ver
zameld in een bundeltje, dat met de titel
„Sapristi Van Agt" het licht zag bij Else
vier Het boekwerkje is duidelijk be
doeld om in uw wc op te hangen. Een
voorgeboord gaatje voorziet in de mo
gelijkheid er een haakje aan te maken
of een touw doorheen te halen. Erg han
dig.
En misschien is dat kleinste kamSj
van ons wellicht de enige plaats, wasjl
deze uitspraken van Dries van AgtSê
beste tot hun recht komen.
Eigenlijk is het jammer dat er
méér bijdragen van cartoonisten k j
opgenomen naast de enkele van
Behrendt (Parool) en Jos ColligrjsjO
(Volkskrant) Dat zou het doorlezen*
dit boekje aanmerkelijk aangenai
gemaakt hebben Want ook al zitter
natuurlijk juweeltjes van uitspraken!
sen, het totaal valt me niet mee.
komt wellicht, omdat het aantal hui
ristische uitspraken nog niet eens
groot is. Wat daardoor overblijft is
tamelijk saaie hoeveelheid Vanagtia
se volzinnen, voer voor taalkundigt
Het beste kunt u - gezeten op de
-één citaat per keer consumeren W
overdaad schaadt
„Sapristi Van Agt", door Dieudon
ten Berge 1981Uitgave Elsevier l
derland te Amsterdam Paperback/
135 blz.
ho
iL
het
:oi
art
7*7
WAT VOOE- HEIAAS £A JE
POL SPEEC A-L /Al
it, wecyA?J Her TVK AF,
l/ooR<^oe D
J hzAt^ PB
AertsriEk-e
/Ajn=£jen-E(E
l/AAJ pe scue^t-
i/EE uooir fee
DlSCUSÏIE STEU&i
IzAék
HI EE
Heb OE 101
Z ZjUUDE/J FOiut opsm
nh'
de
/v\ fcrVt— c-o
fc heb ppobceorea)
HEr .jouw KARAkrEe
IK HET .H-AAC
N/er /7A<eKAAjr
JOEC;
WVAfcT ASJE
BWEFr 17AÊfcA"
ASJEg6teFT
asjeblieft
een tAo m We
P2./S vdn 4
ViP-<-rtV-T
rmhO
/oi
op
Winkelcentrum Hamershof, tel 033-944363
De Biezenkamp 14, tel. 033-941238.
Dat een auto regelmatig een servicebeurt nodig
heeft, vindt niemand vreemd.
Maar ook uw naaimachine knapt er van op en blijft
véél langer goed als hij regelmatig wordt nagezien,
schoongemaakt en gesmeerd. Oók op plaatsen
waar u zelf niet bij komt.
Het hoeft niet om de zoveel duizend kilometer,
maar ééns in de drie jaar heeft het echt zin.
DE JONG'S GftRERSBfiRB HANDEL
De Biezenkamp 19 - Telefoon 033-94É524
De Biezenkamp7-Tel. 033-940282.
Hamersveldseweg 56 - Tel. 033-941259.
In deze donkere dagen is een Batavus
verlichtingset een nuttig geschenk.
Kompleet met aansluitkabel, geleverd in
een fraaie doos.
Prijs f 12.60
BLOM RIJWIELHANDEL
Zwarteweg 27 - Leusden - Tel 941418
Ruime parkeergelegenheid voor de zaak.
literfles
DE BIEZENKAMP 5
3831 JA LEUSDEN
TEL 033-944230
Wat dacht u van een
met 3 jaar garantie voor
Dat natuurlijk alleen maar bq:
met eigen technische dienst
Hamersveldseweg 6a - Tel. 033-943381.
Me ziekenfondsen.
De Biezenkamp 17- Tel 946260 - Leusden-Centrum
Amhemseslraat26- Tel. 16081 - Amersfoort.
Elke vrijdag keuze uit plm. 40 soorten vis.
Volop warme gebakken kibbeling. Deze week:
5 .-
Ook vrijdagmorgen in Leusdei i-Auid.
ZEEVISHANDEL
J-AMMERT
van DIERMEN en Zn.
Tel. 03499-1499
Spakenburg.
DE BIEZENKAMP 29 3831 JA LEUSDEN TEL. 033 941391
de Biezenkamp 8 Tel 033 94 54 35
Leusden C
'n winkel vol ideeën
- N /o
Groente fruit - delicatessen
Biezenkamp 12,
tel. 033-940667.
de biezenkamp
