e wonderlijke wereld van de ranse filmpionier Georges Méliès Wise Blood", eigenzinnige film van oily wood-veteraan John Huston „Dimenticare Venezia": om Venetië te vergeten rhe Howling": e weerwolven slaan toe ^NDERDAG 4 FEBRUARI IN HET GRAND THEATER De „uitvinder" van de speelfilm maakte méér dan 4000 filmpjes Once upon a time in the West I - kijk op de film -.NDERDAG 4 FEBRUARI 1982 ilmredaktie) DORT - Natuurlijk is een nma over de Franse film- orges Méliès nergens be- I plaats dan in een bioscoop. i kan worden beschouwd nder van de speelfilm en Is nog steeds de plaats, eperfektioneerde produk- l eens door de vlndlngrlj- I als het nieuwe amusement troduceerd, worden ver- nderdagavond 4 februari i in het Grand Theater ken- i met een deel van de gigan- buktle (meer dan 4000 film- 1 Méliès In een programma ance Franpaise, samenge- de kleindochter van de npionier, Madeleine Mal- Het programma, onder ,Les Burlesques de Méliès" omvat In totaal 18 filmpjes, gemaakt tussen 1898 en 1908. met een totale lengte van 80 minuten Een projektor van het theater moest speciaal voor deze gelegenheid worden omge bouwd om de films met een snelheid van 18 beeldjes per seconde in plaats van de nu gebruikelijke 24 beelden te kunnen vertonen. DE „UITVINDER" VAN DE SPEELFILM De gebroeders Auguste en Louis Lu- mière waren er de oorzaak van. dat Mé liès als een echte filmpionier in de ge schiedenis van de cinematografie te recht is gekomen. Op 28 december 1895 brachten de gebroeders Lumière hun eerste openbare voorstelling met de cinematograaf Een gedenkwaardi- e a travers Bfc'. 1904 ge dag daar in het zaaltje van het Grand Café aan de Boulevard des Capucines 14. de Salon Indien Vooraf aan de openbare voorstelling werd een soort generale repetitie gehouden, waarvoor de gebroeders Lumière onder meer verschillende direkteuren van Parijse theaters hadden uitgenodigd Georges Méliès. direkteur van hetTheatre Ro bert Houdin" was eén van hen Uit het boek ..Film' van Emile Brum- steede ontlenen wij het volgende over deze historische bijeenkomst ..Mélies gaf een verslag van deze his torische generale ,,Wij. andere geno digden en ik, zaten tegenover een pro jectiescherm dat leek op een doek voor de vertoningen van Moltoni, en na en kele ogenblikken zagen we een stil staande foto van de Place Bellecour in Lyon Verbaasd zei ik tot mijn buurman Laten ze ons voor zo iets hierheen ko men9 Dat lever ik m al tien jaar' Maar ik was nog niet uitgesproken toen een paard en wagen, gevolgd door andere voertuigen, op ons af reden, en daarna voetgangers, in één woord een volledig straatbeeld Bij deze aanblik bleef ik met open mond toekijken, verbijsterd, in de hoogste ma te verbaasd' Tijdens de generale werden nog ver toond ..Le Mur" (een muur die werd ge sloopt en in wolken van stof in elkaar zakte). „L'arrivee d'un train", ..Bébé mangeant sa soupe", ..Sortie des Usi- nes Lumière". en de eerste film met een speelhandeling ..L'arroseur arrosé Na de voorstelling wendde Méliès zich onmiddellijk tot Antoine Lumiere met een bod van 10.000 francs op zijn cinematograaf De directeur van het Musèe Grevin ging tot 20.000 en die van de Foliesbergère tot 50.000 francs. De ene bron vermeldt dat Antoine Lu mière verklaarde dat de werking van het toestel geheim was en niet te koop. om dat hij de exploitatie zelf ter hand wilde nemen De andere laat hem Méliès waarschuwen ..Wees dankbaar, jon geman, dat mijn uitvinding niet te koop is. want'hij zou je te gronde richten. Misschien is het mogelijk de cinemato graaf een tijdje als curiositeit te exploite ren. maar commercieel heeft hij geen toekomst Hoewel beide verklaringen niet in directe tegenspraak met elkaar zijn. is de mening gewettigd dat ze niet woordelijk uit de mond van Lumiere sr zijn opgetekend." Maar Méliès had geproefd van deze nieuwe technische vinding en liet zich niet afschepen Er waren meer mensen in de wereld, die zich met de ontwikke ling van de filmtechniek bezighielden, zoals de gebroèders Skladanowski in Duitsland. William Friese-Greene in En geland en niet te vergeten Edison in de Verenigde Staten Méliès komt tenslot te terecht bij William Paul, die ook een projektie- en opname-apparaat had ge- konstrueerd Van hem koopt hij een projektor met films Een opname-appa raat kon Mélies niet krijgen en daarom ging hij zelf aan het knutselen Een half jaar later - in oktober 1896 - vroeg en kreeg hij patent op zijn kinetograaf DOE-HET-ZELVER De wens om zelf films te gaan maken l'Opera in Parijs Opeens weigerde het apparaat Reparatie duurde een mi nuut. toen kon de opname voortgang vinden Het resultaat op de filmband was een openbaring Méliès schrijft .Ik zag plotseling een bus Madeleine- Bastille in een lijkkoets, en dames in heren veranderen' Méliès was verrukt over de mogelijkhe den die de.stop crank" - officiële bena ming voor de kunstgreep - hem bood. en nog geen twee dagen later - vertelt hij - liet hij dank zij de ..truc par substi- tion mensen van geslacht veranderen en helemaal verdwijnen Zo werden de goocheltrucs die hij aanvankelijk op het toneel uitvoerde en zonder meer per camera vastlegde, trucs die bestonden bij gratie van diezelfde camera Zijn pro- dukten van de volgende maanden en jaren zouden bewijzen waartoe de fan- Scène uit Le melomane - collection Mallhele-Méhès. proberen De opnamen slaagden bo ven verwachting en Paulus oogstte veel succes met een nummer dat begon met zijn filmbeeld terwijl hij - achter de cou lissen - meezong, totdat als klap op de vuurpijl de zanger in levende lijve op het toneel verscheen' Mélies zag de zaken werd onbedwingbaar en hij kocht in Londen filmmateriaal Maar helaas, het materiaal was niet geperforeerd en daarom ging Méliès aan het werk om eigenhandig de film van perforaties te voorzien Toen kon hij eindelijk echt aan de slag en Méliès eerste produkt. in mei 1896 opgenomen in de tuin van zijn bui tenhuis in Montreuil, was ..Jeu de Car tes" één lange instelling van drie heren aan een tafel, kaarten schuddend en delend, terwijl een dienstmeisje voor de versnaperingen zorgt. De inspiratie bij Méliès moest nog komen Voorlopig maakte hij dezelfde fantasieloze pro- dukten als Mulière en Edison. TOEVAL Emile Brumsteede in zijn boek „Film" ..Dat Mélies een ereplaats inneemt in de geschiedenis van de cinematografie dankt hij aan een toeval Het moet okto ber 1896 geweest zijn. toen hij met zijn camera bezig was op de Plape de tasie en vindingrijkheid van Méliès in staat waren Uit een filmpje ,.Une nuit terrible" kan men afleiden dat Melies al in 1896 profijt trok van de mogelijkheid tot versnelling of vertraging van de handeling door - tijdens de opname - de slinger ver traagd. respectievelijk versneld in het rond te bewegen. In dit verhaal sloeg de hoofdpersoon een half dozi|n rovers in recordtijd en recordtempo tegen de grond In 1897 maakte Melies zijn eerste film bij kunstlicht, en ook dit maal kwam het toeval hem te hulp bij de ontdekking van alweer een nieuwe mogelijkheid Een beroemde operazanger. Monsieur Pau lus. wilde graag in een van zijn glansrol len op de film. maar hij was bang dat het zonlicht onbarmhartig zijn rimpels en leeftijd zou verraden De koolspitslamp was nog lang niet betrouwbaar, maar voor een opname van niet meer dan een minuut wilde Méliès het wel op het toneel van zijn Theatre Robert Houdin groot en stichtte een produktiemaat- schappij. de ..Manufacture de Films pour cinématographes Zijn fabrieks merk was een ster Boven de ster zijn naam. Géo Méliès, en onder de ster ..Star Film" Tot de meest bekende van Méliès' scheppingen behoort waarschijnlijk .Voyage dans la Lune" in 1957 op nieuw onder de aandacht van het pu bliek gebracht door Mike Todd, pro ducer van Around the World in 80 days", die hij Méliès film als intro ductie meegaf. „Voyage dans la Lu ne" heeft uitsluitend de titel gemeen met Jules Verne's avonturenverhaal, v/ant de wederwaardigheden van Melies' maanreizigers liggen op het terrein van de spannende klucht." VERGETELHEID Maar het laatste deel van zijn leven verliep voor Méliès niet zoals men van i een filmpionier van faam zou verwach- ten. De eerste wereldoorlog werd voor Méliès een catastrofe, doordat de mili taire autoriteiten de studio's voor ondui delijke militaire bezigheden in beslag nam. Het aanwezige ijzer kreeg een be stemming en de films werden fijnge stampt voor gebruik in de schoenfabrie ken Een bitter staaltje van cultuur-ver- metiging. ook al zijn desondanks veel films van Melies bewaard gebleven. Mélies zelf verdween tenslotte van het (film-) toneel en volgens Emile Brum steede in ..Film werd Méliès in 1928 door een journalist teruggevonden bij de uitgang van Gare Montparnasse in Parijs, waar hij achter een kraampje snoep- en speelgoed stond Vrienden brachten geld bijeen om deze Franse filmpionier tot aan zijn dood in 1938 een onbezorgde oude dag te verzekeren Donderdag 4 februari herleeft de we reld van Méliès in het Grand Theater Dan worden 18 van zijn films vertoond in een overzichtsprogramma Eén daar van is in kleur, gemaakt in 1904. Verba zingwekkend. dat wel. Want kleur was in die tijd als procédé nog volslagen onbekend Melies kleurde beeldje voor beeldie zélf in Het waren de technische vondsten én de fantasievolle toepassing daar van, die George Melies zeer zeker het recht geeft op een eervolle plaats in de geschiedenis van de cinemato grafie. De illusionist van het Robert Houdin-theater wist een nieuwe illu sie te scheppen, die tot op de dag van vandaag nog steeds bestaat, verder is geperfektioneerd en miljoe nen mensen in de wereld dagelijks weet te amuseren, te verrassen en te ontroeren. V. Bronnen: Emile Brumsteede ..Film - Querido Amsterdam. 1958. Ulrich Gre- gor Enno Patalas Geschichte des Films (1895-1939) Rowohlt-1978 USA. 1979 Regie Scenario Benedict Fitz- tr het eerste boek van Flanne- Camera Gerald Fisher. Pourif, Ned Beatty, Harry i. Amy Wright eva Leng- jjten Theater Filmhuis Ap- "ichtvoorstelling zaterdag 6 J uur "9 voegde de Hollywood-ve- Hohn Huston een elgenzinni- oe aan zijn omvangrijke oeu- naast klassiekers als „The I Falcon", Asphalt Jungle" en irgo een al even grote hoe- i I min of meer mislukte „vlug- In de B-klasse" omvat. to do some things I never ie before", zijn de woorden van Hazel Motes (Brad Dourif) in het begin van de film WISE BLOOD Vlak daar voor hebben we gezien hoe hij als mili tair terugkwam bij zijn ouderlijk huis Dat is tijdens zijn afwezigheid behoorlijk in verval geraakt en grafstenen wijzen op het overlijden van zijn familie Hazel steekt zichzelf in een nieuw pak en neemt de trein naar Taulkinham. waar hij zijn eerste nacht doorbrengt bij een dikke dame. die haar adres en kwalitei ten aanprijst op de muren van herentoi letten De volgende dag loopt hij als een wat onwennige boerenpummel door de drukke straten van de stad Hij maakt kennis met Enoch Emery (Daniel Shor), de bezitter van het „wijze bloed" en hulpje in de dierentuin, die zich beklaagt over het onvriendelijke gedrag van de stadsbewoners en in Hazel mogelijkhe den ziet om vriendschap mee aan te knopen Ook maakt hij voor het eerst kennis met Asa Hawks (Harry Dean Stanton), een blinde prediker, die met hulp van zijn lonkende dochter de mensen op straat oproept tot bekering tot Jezus Deze ontmoeting laat Hazel niet los Hij walgt echter van het Jezus-gedoe en besluit ook prediker te worden, maar dan van de Kerk van Christus zonder Christus, een kerk die geen zondaars kent en die de mensen ook geen geld uit de zak klopt Dit besluit zet een reeks gebeurtenis sen in gang, die Hazel beslist niet ge wenst heefl Enoch Emery vindt in de vorm van een in lengte geslonken mum mie „de nieuwe Jeus" voor hem. doch ter Sabbath Lilly (Amy Wright) verleidt hem en trekt bij hem in, een zakelijk ingestelde prediker (Ned Beatty) vindt zijn vinding van Kerk zonder Christus uniek en wil deze financieel uitbuiten en zijn noodzakelijke vervoermiddel wordt hem tenslotte door de sherrif op origine le wijze afhandig gemaakt Dit laatste brengt een kentering teweeg in Hazels denken. Om te laten zien dat hij min stens zo groot is als zijn tegenstrever van tweeduizend jaar geleden verblindt hij zichzelf, stopt kiezels in zijn schoe nen en omwindt zich met prikkeldraad. Nadat zijn hospita zich uit financiële en seksuele motieven al meer om hem gaat bekommeren is het einde van Ha zel Moles spoedig in zicht. Een bijzondere Amerikaanse film. die met allerlei komische en gruwelelemen ten een bittere karikatuur is van een stukje Amerika, waar negers hooguit getolereerd worden omdat ze er nu eenmaal zijn en alles wat van buiten komt taboe is (Van de filmredaktie) AMERSFOORT - Zo langzamer^ hand zijn we de tel kwijt geraakt, maar sinds 1969 - het jaar van produktie - moet de inmiddels befaamde Italiaanse western „Once upon a time in the west" van regisseur Sergio Leone al op z'n minst zon vijf tot tien keer in Amers foort te zien zijn geweest Ik zal het nog eens natrekken Hoe het ook zij: hij is er weer Deze week gaat „Once Upon A Time in The West" opnieuw in Amersfoort in roulatie en het moet al gek lopen, wil de film daar niet enkele weken blijven draaien Want deze film blijft een enor me aantrekkingskracht op het publiek uitoefenen als één van de fraaiste wes terns ooit gemaakt Een gigantisch epos van 165 minuten met sterren als Henry Fonda. Claudia Cardmale, Jason Robards, Charles Bronson en anderen Een film, die gegarandeerd succesvol inzetbaar is in rustiger tijden Zoals blijk baar nu weer het geval is V POLYGOON JOURNAAL owllng", USA-1980 Regie Joe Bröduktie Daniel H Blatt Sce- fohn Sayles Terence H. ïs (naar een roman van Gary f); Camera: John Hora, Muziek: gnaggio: montage Mark Gold- fel: Dee Wallace. Patrick Mac- ennis Dugan, Christopher Sto- linda Balaski. John Carradine Ekens e a. Genre horrorfilm. 16 jaar. lengte 91 minuten f: Duo 2, Amersfoort, weekpro- IERT VOS) wie het nog niet wist: we le- ïmenteel In het tijdperk van de iropus de weerwolf. Het is eerste keer, dat Hollywood en nmakers zich op dit fenomeen n gestort. Sinds 1913, toen de net „The Werewolf" werd ge- hebben we tal van goede en slechte werkjes kunnen aanschou wen. waarin de gruwelijke weerwolf, de kombinatie mens-wolf, een hoofdrol speelde. Nu de zombie-golf voor het grootste deel voorbij is. is het eigenlijk vanzelf sprekend. dat de weerwolf weer in het middelpunt van de belangstelling komt te staan bij onze zeer inventieve filmma kers. Nu klinkt dit misschien wat cynisch en zo is het ook bedoeld, maar éen en ander neemt echter niet weg. dat het geen we tot nu toe aan moderne weer wolf-films hebben gezien, redelijk tot goed van kwaliteit is geweest. „An American werewolf in London" is mo menteel nog steeds in Amersfoort te zien en deze week gaat „The Howling" van start, die eerder werd gemaakt, maar om onverklaarbare redenen pas medio 1981 in Nederland in roulatie ging en weinig indruk maakte. Toch is „The Howling geen slechte film in z'n genre Het draait om de televisiepresentatrice Karin White, gespeeld door Dee Walla ce. die een shock overhoudt aan een aanval op haar door een woeste jonge man Haar psychiater dr George Waggner (Patrick MacNee) adviseert haar en haar man wat vakantie te ne men in zijn kolonie voor speciale geval len. Hoe speciaal die gevallen zijn, blijkt al spoedig, als Chris White verleid wordt door een vrouwelijke weerwolf De vakantiekolonie van psychiater Wagg ner blijk een kweekcentrum voor weer wolven te zijn De trucages in „The Howling" zijn gaaf. waarbij we kunnen aantekenen, dat de metamorfose van mens tot weerwolf weliswaar niet zo indruk wekkend is verfilmd als „An Ameri can werewolf in London", maar toch overtuigend is. Regisseur Joe Dante heeft met „The Howling" een goede horrorfilm weten te maken, die van het begin tot het einde blijft boelen doordat de spanning steeds gehand haafd blijft. De spelprestaties staan op een redelijk niveau en dat hebben we in dit soort films wel eens anders meegemaakt. „Dimenticare Venezia Italië 1979 Regie Franco Brusah Scenario Fran co Brusati en Jaja Fiastri Mei Erland Josephson. Mariangela Melato, Eleo- nora Giroqi e a Theater Filmhuis Ap pelmarkt. zaterdag 6 tot en met dinsdag 9 februari 20.15 uur „Dimenticare Venezia (Om Venetie te vergeten) is het verhaal van mensen in een oud landhuis waar vier vrouwen wonen. Een van hen is een vroegere operazangeres ze is vrolijk, openhartig en door iedereen op handen gedragen „Tante Marta". een weduwe nu. heeft geen kinderen van zichzelf on danks haar twee huwelijken Daarom heeft ze het nichtje geadopteerd van haar eerste man. Anna. die nu even in de dertig is Anna, die in het huis heeft gewoond sinds haar jeugd, is een mooie vrouw vol energie, maar soms wat bruusk in haar manieren. Ze werkt van de vroege ochtend tot de late avond om met de opbrengst van het land het huishouden gaande te houden Een tweede jonge vrouw. Claudia, woont al jarenlang in het huis: ze is lief van ka rakter. een beetje kinderlijk zelfs, en le vert haar bijdrage tot het huishouden door les te geven aan de plaatselijke dorpsschool De vierde vrouw is een oude huishoudster Caterine. die de ba ker is geweest van tante Martha De vier vrouwen krijgen bezoek van Martha's jongere broer Nicky, een man die veel heeft gereisd en nu in Milaan werkt Maar hij heeft zijn jeugd in het huis door gebracht. zijn herinneringen liggen op deze plek en daarom keert hij er altijd met plezier terug. Deze keer is hij in gezelschap van zijn veel jongere part ner Picchio; samen hebben ze een ga rage voor auto's uit de veteranen-klas se In de loop van de gebeurtenissen die nu gaan plaatsgrijpen, een feestelijk diner in het bos en allerlei herinneringen aan vroeger, worden al deze verschil lende karakters voor de toeschouwers ontvouwd We begrijpen dat Anna. die vroeger haar ouders haatte, in feite af stand heeft gedaan van de wereld der volwassenen en een toevlucht heeft ge zocht in het landhuis, en dat ook Nicky in emotioneel opzicht zich nooit van de ze omgeving heeft los kunnen maken En we beginnen te begrijpen dat Anna en Claudia evenals Nicky en Picchio, een homosexuele relatie hebben De belangrijke rol van Nicky, de man die uiteindelijk als enige in het huis overblijft, wordt gespeeld door de be kende Zweedse acteur Eralnd Joseph son Frank Zaagsma „Niet alleen door de keuze van Josephson. acteur uit ..Scenes uit een huwelijk heeft de Ita liaanse regisseur Franco Brusati een soort ode willen brengen aan het werk van de Zweedse meester in dromen en herinneringen. Ingmar Bergman Ook de atmosfeer van „Dimenticare Vene zia wasemt een nostalgisch verlangen naar rust uit, een ontduiken van de reali teit dat op den duur dreigend begint te worden." Scène uit Dimenticare Venezia In de Amersfoortse bioscopen toont het Polygoon Journaal van deze week beelden van duinbeplanting met helm In de herfst en winter wordt de duinbe planting, waar nodig, vernieuwd. Vroe ger werden bossen helm met vrachtau to s naar de duinen vervoerd tegen woordig gebeurt dit met behulp van een helicopter Uit het buitenland beelden van de zestigste verjaardag van de re- gêri'hg van'konirig Sobhuza II in Swazi land. Tenslotte beelden van de Nederland se kampioenschappen dames judo Een filmportret van de huidige wereld kampioene judo Anita Staps Filmagenda Amersfoort Grand, 033-14632 „De vier vuisten hebben de tropen kolder", al Let op Do 1.30. Vr 1.30-7 00-9 45 Za 2 00-7 00-9 45 Zo 2.00-4 30-7 00- 9 45 Ma Di Wo 1.30-6 45-9.15 Grand „History of the World" (part I) a l Do. Ma Di. Wo 1.30-6.45-9 15. Vr 1 30-7 00-9 45. Za 2 00-7 00-9.45. Zo 2 00-4.30-7 00-9.45 Grand „Ik ben Joep Meloen", a l Dagelijks 1.30 Zondag tevens 4.00. Grand .Once upon a time In the west", 12 jr Dagelijks 8.00 uur Grand „An American werewolf in London", 16 jr Do Ma. Di. Wo. 1.30-6 45-9.15. Vr 1 30-6 45-9 30 Za. 1 45-6 45-9.30. Zo 1 45-4 15-6 45-9.30 uur Grand „Midnight cowboy", 16 jr Do Ma. Di Wo 1.30-6 45-9.15. Vr 1.30-6 45-9.30 Za. 1 45-6.45-9 30 Zo 1 45-4 15-9 30 uur Cinema. 033-18900 „Goldfinger", 12 jr Dag 1 30-6 45-9.30 Zo 1 45-4.15- 6 45-9.30 uur. Cinema „Clockwork orange", 16 jr Do Vr Ma Di 1 30-8 00. Za. Zo Wo 8 00 uur. Cinema „Frank en Frey", a I Wo. Za 1 30 Zo. 1 30-4 00 uur Euro, 033-33655 ..Sabine", 12 jr. Do Vr. Ma Di 1 30-6.45-9.15 Wo. Za 6 45-9 15. Zo 1 30-4 15-6.45-9 15 Duo „Kom, kus en geniet", 18 jr Dag 2 15-7 15-9 30 Zo 2 15-4.30- 7.15-9.30 uur. Duo „The howling". 16 jr. Dag. 2.00-7 00-9 15 Zo 2 00-4 15- 7 00-9 15 KINDERVOORSTELLINGEN Euro „Blauwbaard s verborgen schat", a I. Za. en wo middag 1 45 NACHTVOORSTELLINGEN Duo „Zo vader, zo zoon", 18 jr 23 45 „Hi-riders", 16 jr 24.00 RESERVEREN EN KASSAOPE NINGSTIJDEN Euro. Cinema Dag 1.00-2 30 en 6 00-10.00 Zo. 1.00 10.00 Grand Do Ma Di Wo. 1.00-2 30 en 6 15-9 45 Vr enZa. 1.00-2 30 en 6 00-10.00. Zo 1 00-10 00 uur FILMINFORMATIE 24 uur per dag. Bel 033-622411

Historische kranten - Archief Eemland

Leusder Krant | 1982 | | pagina 13