Mama Ntongana en de krotbewoners van Crossroads
VAN KERSBERGEN
J. W. KNIEP
BUITENHUIS
1495.-
■euscler
VELE VLIEGEN IN ÉÉN KLAP
BIJ ONS IS HET NU AL VOORJAAR!!
KRAANWAGEN
SERVICE
INTERIEURVERZORGING
De nieuwe schitterende voorjaarskleuren van MARBERT zijn
al in voorraad. Hieronder ziet u hoe u deze kleuren kunt toepassen.
Les Marinières Les Marinières
MARBLRT
MARBF.RT
TUINR0LLADE
GEGRILLDE
ROSBIEF
2.25
EIGENGEMAAKTE
SLAATJES
AUTOMOBIELBEDRIJF
RADIO DRIEENHUIZEN B.V.
ARISTON A/PHILIPS
66 ks GROOTBEELD
1020 KLEURENTELEVISIE
„een nieuwe abonnee OP-
DE
DONDERDAG 11 MAART 1982
LEUSDER KRANT
LEUSDEN - „Vrouwen In Ne
derland moeten horen hoe de si
tuatie bij ons in Crossroads Is",
zegt Mama Ntongana. „Zodat ze
hun solidariteit kunnen betui
gen. Wat Ik zou willen, dat hier In
Nederland gebeurt Is, dat vrou
wen zich aaneensluiten om ge
zamenlijk te gaan handelen. Wij
In Crossroads zullen ons door
hèn geruggesteund voelen."
Regina Nomlinganiselo Ntonga
na, geboren in 1939 in Beaufort
West in de Zuidafrikaanse Kaap
provincie, is drie weken in Neder
land, op uitnodiging van de Neder
landse Gereformeerde Kerken
Om te vertellen over de squatterge-
meenschap of krotbewoners van
Crossroads. Waar voor het eerst in
de geschiedenis van Zuid-Afrika
vrouwen erin geslaagd zijn om
stand te houden Niet door geweld
Maar door een intuïtieve vorm van
sociale verdediging. Door de
geestelijke moed op te brengen
zichzelf fe zijn en zich niet te laten
verdri|ven. En te blijven in Cross
roads, de plek nabij Kaapstad waar
zwarten en kleurlingen hun eigen
onderkomens of pondokkies met
golfplaten hebben opgetrokken.
Wie is die Mama Ntongana, die
voorzitter is van de squattervrou-
wen in Crossroads?
Regina Nomlinganiselo Ntonga
na bezocht de lagere school in
Beaufort West, en slaagde voor het
examen van het vervolgonderwijs
Gedurende enige tijd volgde zij een
verpleegopleiding in een zieken
huis van de Nederduits Gerefor
meerde Kerk in Zitulele, Seaview in
Pondoland. In 1965 trouwde ze met
Geoffrey Ntongana, en verhuisde
met hem naar Kaapstad.
In het Gereformeerd Diensten
centrum in Leusden zit zij tegen
over mij aan tafel. Een goedlachse,
gezette zwarte vrouw met een bei
ge wollen muts op. Die voortdurend
stelt, dat je met geweld nooit wint.
Die haar gevoel van eigenwaarde
ontleent aan het feit dat zij èn alle
andere vrouwen van Crossroads
de situatie op vreedzame wijze één
kunnen, en stap voor stap daar
mee verder zullen gaan. „Not in a
speed. You cool it down" (is: Niet
forceren, maar laten bekoelen). Die
er vast van overtuigd is, dat zij en
de andere vrouwen uiteindelijk zul
len winnen Welke gedachte haar
bemoedigt, hoewel ze weet dat er
haar en de éndere vrouwen nog
veel moeilijkheden te wachten zul
len staan.
TREKARBEIDERS
De Zuidafrikaanse regering be
schouwt de zwarten in de Kaappro
vincie als „trekarbeiders", wier ei
genlijke huis in Transkei of Ciskei
staat. De zwarte mannen, die in de
Kaapprovincie mogen wonen,
moeten volgens de regering in één
van de drie zwarte townships ver
blijven: in Langa, Nyanga en Gugu-
lemu De mannen wonen er in
huurkazernes. Eenmaal per jaar
mogen ze drie weken naar Trans
kei of Ciskei om hun familie te be
zoeken. Hun vrouwen, kinderen en
hun ouders.
Veel mannen en vrouwen hou
den dat niet uit De vrouwen komen
naar de Kaapprovincie om zich bij
hun mannen te voegen. Er zijn
geen woningen, en hun enige uit
weg is het „squatten"
Daar Regina geboren was in de
Kaapprovincie had zij een vergun
ning om in de Kaapprovincie te mo
gen wonen. Haar echtgenoot had
die vergunning niet, en daarmee
kwam de hare te vervallen. Met een
transport werd ze naar Transkei
gestuurd. Twee van haar zeven
kinderen overleden, Eén kind stierf
aan mazelen in Transkei, omdat de
dokter te ver weg woonde om een
tijdige behandeling te kunnen ge
ven.
CROSSROADS
Maar Regina kwam terug naar
de Kaapprovincie, en in 1975 ging
ze squatten in Crossroads Cross
roads groeide uit tot een gemeen
schap van 20.000 mensen, die on
danks hun armoede een integere
samenleving vormden. De mis
daad was er gering, het alkoholge-
bruik was er te verwaarlozen Er
was maar een klein percentage
mensen werkeloos, en er was een
goed funktionerend bestuur, dat de
vorm had van een getrapte demo-
kratie.
De regering beloofde dat Cross
roads een blacktownship mocht
zijn en blijven, en bracht zelf ook
steeds meer mensen naar Cross
roads. In juli 1975 werden er echter
plotseling razzia's gehouden. De
politie kwam de verblijfsvergunnin
gen van de squatters controleren.
Verscheidene mannen hadden die
niet. Iemand kon niet tien jaar
achtereen in dezelfde plaats wo
nen, als hij op kontrakt werkte, en
zo nu en dan naar Transkei of Cis
kei werd gezonden. De arrestaties
namen een aanvang.
Black Sash, een hulporganisatie
van blanke liberalen, en een aantal
blanke advokaten verleenden as
sistentie omdemensen van Cross
roads zo veel mogelijk te doen regi
streren.
NIET BEREID OM WEG TE
GAAN
„De politie nam vrouwen en kin
deren mee, terwijl de mannen op
hun werk waren", zegt Mama
Ntongana. „Hun huis werd afge
broken, en als die man om vijf uur
uit zijn werk kwam was alles ver
dwenen: vrouw, kinderen en huis."
De vrouwen zagen hoe bang de
mannen aan de ene kant waren, en
hóe agressief aan de andere kant.
Mama Ntongana strekt haar twee
wijsvingers naast elkaar. „Nooit
konden een zwarte en een blanke
man zó bij elkaar staan. De zwarte
man rende weg, óf hij begon te
vechten.
„Cool it down", zeiden wij vrou
wen. Als de politie kwam vroegen
we ze aan tafel te gaan zitten en
met ons te praten. „Sit down", zei
den we, en dat kalmeerde de ge
moederen wat.
Wij vrouwen waren niet bereid
om weg te gaan We bleven alle
maal bij elkaar. Als ze ons wilden
arresteren, dan moesten ze ons al
lemaal tegelijk arresteren
Wij hielden permanent een tele
foonpost bezet. Als vrouwen op de
trein gezel waren, moesten ze als
dat bij een volgend station mogelijk
was, uit de trein springen en ons
bellen Dezelfde avond waren ze
dan in Crossroads terug
They stopped putting women on
the train in 78. (Ze hielden ermee
op om vrouwen op de trein te zetten
in 1978)
De vrouwen hielden een massa
le bijeenkomst: „Wij zijn Zuid-Afri-
kaanders, en we horen hier. We
mogen hier wonen. We gaan niet
weg We willen in gezinsverband
leven onze echtgenoten willen dat
wij met de kinderen bij hen wonen."
Niets komt vanzelf De vrouwen
gingen met de regering praten. Die
was het niet met hen eens. Minister
Koornhof gaf de vrouwen toestem
ming om in Crossroads te kunnen
blijven wonen.
De Urban Foundation bouwde
een New Crossroads met twee
scholen en één middelbare school.
Er is een huiseigenaarsschema op
gezet mensen met een betere
baan kunnen een eigen huis ko
pen. Dat geeft meer veiligheid, het
is moeilijker om de mensen daaruit
te krijgen.
De mensen, die de hoge huren
en koopsommen in New Cross
roads niet kunnen betalen (in Old
Crossroads betaalden de squatters
7 Rand, in New Crossroads is de
huur al van 23 naar 29 Rand geste
gen) blijven in Old Crossroads. In
één hutje wonen daar soms vier tot
vijf families. In New Crossroads zijn
nog steeds geen klinieken, en daar
gaan de vrouwen nu aan werken.
GEDEPORTEERD EN WEER
TERUG
„In Nyanga". zegt Mama
Ntongana, „zijn alle vrouwen gede
porteerd, en weer terug gekomen.
Ze kwamen naar ons toe, en wij
konden ze goed helpen, omdat ze
zo dichtbij ons wonen. Ook de vrou
wen in het open veld konden weer
terugkomen. Wij stonden achter
hen. Wij gaven ze onderdak tot vier
uur 's nachts. Om vier uur moesten
ze terug naar het open veld, want
dan komt de politie onze hutten
kontroleren.
Stand there with groups, and
ask. Be together and be not scared.
(Is: houd stand met groepen, en
stel vragen: blijf bij elkaar, en wees
niet bang)."
ZWARTEN EN KLEURLIN
GEN SAMEN
In Kaapstad leven de meeste
kleurlingen De vrouwen van
Crossroads waren de eersten, die
door de colored women werden uit
genodigd om te overleggen. Sinds
dien trekken zwarten en kleurlin
gen samenop.
Mama Ntongana vertelt, dat er
van de Stellenbos-universiteit Boe-
renstudenten zijn, die in Cross
roads logeren, en helpen de klinie
ken op te bouwen ..They see we
are well, open and strong. When
they saw we stayed, they came and
joined us."
(Ze zien dat we goeie mensen zijn.
open en sterk. Toen ze zagen dat
we bleven, kwamen ze naar ons
toe en gingen ons helpen."
„We hebben elke dag bijeen
komsten om overal over te praten,
en de zaken te overdenken.
Wij waarschuwen de mensen
om nooit te vechten. Onze kinde
ren zien hóe dat werkt. Sit down,
and listen." (ga zitten, en luis
ter").
Er zijn workshops opgericht,
waarin mensen de vrouwen helpen
om crèches te starten. Ze zijn bezig
met de opvoeding van de kinderen,
zodat die goed onderwijs krijgen en
de mensen van Crossroads rustig
naar hun werk kunnen gaan.
Er is een krant van de grond ge
bracht: „Grassroots" (is: graswor
teltje). Daar wordt het nieuws uit de
vele zwarte gemeenschappen bin
nen gebracht De mensen in de
workshops selecteren zelf het
S& T v
nieuws, verzorgden de lay out, J
wen de krant, en zorgen vo«|
verspreiding De mensen
Grassroots zijn betrokken bjl
crèches en het onderwijssystél
Ze vinden elkaar in het krantera
beuren en ondersteunen del
meenschappen op die mamerrj
vele kanten.
Intussen gaat het afbreken
bulldozeren van zwarten behuj
gen op vele plaatsen in Zuid-Al
dóór. Het is te hopen, dat mini
Koornhof ook met de andere
meenschappen tot een vreedzi
oplossing zal kunnen komen.
Op zondag 18 april zal In
Marcuskerk een viering van
groep mensen, die zich in de tn
tionele kerkdiensten meer kam
den, gewijd zijn aan de kwestie:
de deportaties in Zuid-Afrika
ANCO MALI
- U
KOM EENS KIJKEN EN PRATEN IN ONZE SPECIAALZAAK VAN TAPIJT
EN GORDIJNEN.
U ZAL DAN OOK VERSTELD STAAN VAN ONZE KOLLEKTIE:
DEKBEDDEN - DEKBEDHOEZEN -LAKENSETS- HOESLAKENS -
TOILET-BADKAMERKLEEDJES - KUSSENS - MATRASSEN -
BADHANDDOEKEN - DOUCHEGORDIJNEN - KARPETTEN -
TAFELKLEDEN - ZONWERING - LINOLEUM - NOVILON.
VOOR SERVICE EN EEN GOED ADVIES.
WINKELCENTRUM „HAMERSHOF"
De Brouwerij 12 - Hamersveldseweg
Leusden-C. - Telefoon 033-946611
for night
Makeup Mode
Makeup Mode
DROGISTERIJ-PARFUMERIE
WINKELCENTRUM HAMERSHOF
't ERF 2 TEL. 033-941462- LEUSDEI
100 gram 1.30
Voor de boterham:
100 gram
per sluk1 .50
LEUSDEN-ZUID - TEL. 033-940776
MAGAZIJN 941181 - PRIVÉ 940310
PRINS FREDERIKLAAN 2-6
Leusden-Zuid - Pr. Irenelaan 17
Tel. 033-944236 Vrijdag koopavond.
Amersfoort Leusderweg 214 Tel 033-13512.
Donderdag Koopavond
Van 2045 NU
De zaak met echte
eigen service en
antennedienst.
LET OP!
De bij ons gekochte
apparaten worden
gratis aangesloten
op de bestaande
installaties.
Tijdens garantie
geen voorrijkosten,
daarna 7.50.
Het wordt steeds moeilijker mensen te vinden die nog
niet zijn geabonneerd op de Leusder Krant.
Vandaar dat wij een beroep doen op onze abonnees.
Misschien is er iemand in uw omgeving,
een familielid, de buurman, of wie dan ook, die
nog geen abonnement op de Leusder Krant heeft.
Indien het u mocht lukken een abonnee te werven
dan stellen wij daar natuurlijk een leuk
presentje tegenover.
Een presentje waarbij we gedacht hebben aan
de vogels in het komende voorjaar.
Dit leuke vogelnestkastje krijgt u van ons kado
als u een abonnee aanbrengt op de Leusder Krant.
Bovendien ontvangt de nieuwe abonnee
de krant 1 maand gratis.
Werl nu een abonnee en geniet straks extra van de
vogels in het voorjaar.
Stuur daarom vlug onderstaande bon in.
Tabonnecvanu»*^ Adres---
o/ïetr.OÓB-
M
kV
Me
Me
lena
*ng
lis:
«li
Adres:.
posicode:
PBa,S' nll,heivogelnest
Q(aaqonwan9
0e nieuwe abonnee is: Adres-
posicode:
Naam-
