,,We voelden ons als vader en I
moeder van de kinderen'I
brons
m
nu
Echtpaar Venema neemt afscheid van onderwijs I 4
Woensdag
afscheids
receptie
KLEUREN TV KOPEN
Radio Drieënhuizen BV
VLIEGEN 0P RUNDVEE
wel koe |i
Ktpsrokyen
PfiUMStiCKS
shoynear
UNION
RALEIGH*
PEUGEOT*
fietsQinn
poelier^
VRIJDAG 4 JUNI 1982
interview
LEUSDEN - Juf en meester Venema ontmoetten elkaar der
tig jaar geleden op een lagere school in Jubbega, een dorpje
behorend tot de gemeente Heerenveen in Friesland. Sinds die
tijd hebben ze elkaar niet meer uit het oog verloren. Integen
deel, in de afgelopen dertig jaar werkten ze meestal allebei op
dezelfde school. Twintig jaar lang was het echtpaar Venema
verbonden aan de openbare lagere school „De Wegwijzer" in
Leusden-centrum. Volgende week woensdag zetten ze bei
den definitief een punt achter het onderwijsvak. Leerlingen,
oud-leerlingen en alle bekenden kunnen op 9 juni a.s. af
scheid nemen van het echtpaar tijdens een receptie die hen
wordt aangeboden door het college van burgemeester en
wethouders.
(van één onzer medewerkers)
Een gesprek dat we hadden
met de heer en mevrouw Vene
ma leert ons het echtpaar ken
nen als een paar hardwerkende
leerkrachten die met hard en ziel
betrokken waren bij het onder
wijs. Uit alles is te merken dat
meester H. A. Venema, alleen
door zeer goede vrienden bij zijn
voornaam „Hette" genoemd,
een echte schoolmeester is. De
heer Venema heeft de neiging
om ten gerieve van de intervie
wer moeilijke woorden te spellen
en precies uit te leggen waar alle
dorpjes die in zijn levensverhaal
voorkomen precies gelegen zijn.
Ook stelt hij zichzelf van tijd tot
tijd een vraag en geeft direct
daarop zelf het antwoord met de
bedoeling het verhaal compleet
te maken. Mevrouw H. S. Vene
ma hoort alles aan en corrigeert
haar man van tijd tot tijd als deze
zich even vergist in een datum.
Voor „juf" Venema hoeft alle pu
bliciteit niet zo nodig. De foto
graaf heeft voor wat betreft haar
een vergeefse trip gemaakt, ook
na enig aandringen weigert me
vrouw Venema even voor de fo
tograaf te poseren.
Meester Venema werd 56 jaar
geleden op het Friese platteland
geboren (,,lk denk nog in het Fries
en probeer Hollands te spreken") in
het dorpje Baard Een dorpje dat
zo'n 300 inwoners telde, op 12 km
van Leeuwarden De vader van de
heer Venema was agent bij de
Rijkspolitie. Door de vele over
plaatsingen van vader heeft de
heer Venema heel wat dorpjes in
Friesland gezien.
Zoontje Venema bezocht de La
gere school in het Friese Beers
(„alle kinderen pakken nu de King-
atlas om te kijken waar dat ligt") Hij
woonde echter in een nog veel klei
ner dorp, Weidum Een plaatsje dat
310 inwoners telde en waar de
openbare school was gesloten om
dat er niet voldoende kinderen wa
ren Elke dag ging de heer Venema
op zijn klompen naar school. „Tus
sen de middag legden we de 2x vier
kilomter vaak hollend af omdat we
met al te veel tijd hadden", zo ver
telt de heer Venema, die er direct
aan toevoegt dat je de situatie van
toen niet mag vergelijken met de
huidige toestand. „Verkeer was er
toen niet, misschien had alleen de
dokter een auto en moest je af en
toe even opzij voor een paard en
wagen."
FRIESLAND
Uit alles blijkt dat de heer Vene
ma zijn hart aan Friesland verpand
heeft. Hij weet zich nog veel te her
inneren van zijn jongensjaren op
het Friese platteland. „Ik weet nog
goed dat de boeren in het voorjaar
hun houten voederbakken uit de
boerderij haalden en ze in de vaart
gooiden om ze op die manier
schoon te maken Als kleine jon
gens bonden we een paar bakken
aan elkaar en hadden dan een
machtig mooi vlot" vertelt de heer
Venema. Ook weet hij zich nog
goed te herinneren dat hij voor het
eerst een kano had. „Het was een
gammel ding dat bovendien lek
was. De gaten stopte ik met kei-
leem Na een paar uur liep de boot
dan toch vol en was het uit met de
pretHeden ten dagen beschikt de
familie Venema over een boot. Het
is een kruiser die de naam „Lisidu-
na" draagt, omdat de naam „Se
cond love" (tweede liefde) wat af
gezaagd is voor een schip.
Na zijn H.B.S. tijd in Sneek (Ve
nema had inmiddels al weer in IJlst
gewoond en woonde nu in Sneek)
moest de heer Venema zoals zo
veel Nederlandse jongens het le
ger in. Na een spoedopleiding ging
de reis naar Nederlands-lndië,
waar hij drie jaar zou blijven Het
werden onvergetelijke jaren voor
de jonge Fries. Als soldaat en later
korporaal („ik ben nooit zo'n stre
ber geweest") vertoefde hij op Ce
lebes, Java en Sumatra.
Na zijn terugkomst in Nederland
was de grote vraag „Wat gaat deze
man nu doen?" zo dicteert de heer
Venema. Veel keus was er niet Uit
eindelijk moest er gekozen worden
tussen een opleiding op de zuivel-
school of het onderwijzersvak in.
Het werd het laatste. De heer Ve
nema pakte zijn koffers en ging in
de kost in Amersfoort waar hij naar
de toenmalige Rijkskweekschool
ging. Men had daar, evenals trou
wens in andere plaatsen in Neder
land, een spoedcursus voor de mili
tairen die uit Indonsiè teiugkwa-
men Een normale leerlinq kon in
12 maanden tijd zijn acte halen,
studeren voor de „hoofdacte" ge
beurde echter later, in de avondu
ren.
HONDEKAR
De behoefte aan onderwijzers
was rond 1950 behoorlijk groot
Meester Venema haalde op vrijdag
zijn diploma, een dag later stond hij
al voor de klas in Sneek.
„U wilt vragen of me dat beviel9"
vervolgt meester Venema als een
echte schoolmeester zijn levens
verhaal, „Het antwoord is nee, het
viel me allemaal nog al tegen" Er
volgt dan een verhaal over kinde
ren die altijd zaten te donderen met
hun inktpotjes en overal vlekken
maakten Ook werden er stapels
schriften ter correctie mee naar
huis genomen zodat er ook na
schooltijd behoorlijk hard gewerkt
moest worden. Tegen zijn ouders
zei meester Venema „Bij nader in
zien loop ik liever onder een honde-
kar dan dat ik voor de klas sta". Het
bleek echter allemaal wel mee te
vallen Meester Venema kreeg het
vak van schoolmeester al snel „in
de vingers" omdat hij goed met kin
deren om kon gaan.
De heer Venema heeft zijn hele
staat van dienst bij de hand om zo
juist mogelijk een opsomming te
kunnen geven van alle scholen
waar hij vervolgens als tijdelijke
leerkracht heeft gewerkt. Zelf komt
hij tot de conclusie dat een dergelij
ke opsomming voor de lezer weinig
zin heeft omdat het alleen maar
vervelend is.
JUF VENEMA
Wel zijn we benieuwd wanneer
„juf Venema" in het verhaal begint
te passen. Het blijkt in 1952 op een
school in Jubbega, onder de rook
van Heerenveen te beginnen. Juf
Venema was op deze school juf
frouw van een gecombineerde eer
ste en tweede klas. De heer Vene
ma kwam er bij als onderwijzer voor
klas drie en vier
Het echtpaar Venema weet zich
nog van alles te herinneren uit die
tijd. „Het kwam wel voor dat we 53
kinderen tegelijk in de klas hadden,
daar hoef je nu niet mee aan te
komen". „Bovendien wasje niet al
leen schoolmeester, je moest er
van alles bij doen Er komt dan
een heel verhaal over de kachels
die in de klas stonden en gestookt
moesten worden met grote brok
ken turf. Ook was er geen waterlei
ding op de school, water moest je
halen uit de pomp die buiten stond
De Juf en Meester op de school in
Jubbega zagen kennelijk wel wat in
elkaar, want ze trouwden in 1954,
nadat ze elkaar twee jaar eerder
hadden leren kennen. i
De kersverse mevrouw Venema
stopte met werken „want dat hoor
de zo in die dagen als je ging trou
wen" Lang stilgezeten heeft me
vrouw Venema echter niet. Toen
haar man benoemd werd als on
derwijzer op een school van de
Amersfoortse schoolvereniging
meldde ze zich aan als tijdelijke
I leerkracht, een school waar mees
ter Venema tijdens zijn kweek-
schoolperiode al stage had gelo-
pen
HAMERSVELD
Zo langzamerhand komt het on-
I derwijzerschap in Leusden in zicht,
al heette dat dorp in die tijd nog
Hamersveld. Zijn „staat van
dienstraadplegend, komt de heer
Venema tot de verrassende ont
dekking dat hij op 1 juni 1962, pre
cies twintig jaar geleden, is be
noemd op de enige openbare lage-
j re school in Hamersveld. Een feit
I waar we even later een borreltje
(natuurlijk een echte Friese Bee-
j renburger) op nemen.
De school aan de Asschatterweg
was toendertijd een „supermoder
ne school'. Meermalen kwam de
inspecteur van het lager onderwijs
met buitenlanders een kijkje ne
men in de school omdat die nogal
revolutionair gebouwd was. („We
hadden ramen die bijna tot aan de
grond doorliepen en een schuin
dak, iets unieks in die tijd").
„De Wegwijzer", zoals de school
heette was in 1960 verbouwd als
een zogenaamde twee-mans
school. Toen meester Venema
werd benoemd waren er in totaal
drie leerkrachten Eén van hen
moest wegens gebrek aan lokalen
les geven in het overblijflokaal.
HONDERD KINDEREN
Meester Venema wee zich als
de dag van gisteren te herinneren
dat toen hij pas aan de school in
Hamersveld verbonden was de
honderdste leerling zich aanmel-
de. Dit feit werd door de gemeente
kennelijk erg belangrijk gevonden
want burgemeester Buining kwam
persoonlijk naar de school om de
honderste leerling een zakje met
honderd losse centen te overhandi-
I gen als gebaar van het gemeente-
bestuur.
In december verhuisden de heer
en mevrouw Venema, die inmid
dels gezinsuitbreiding hadden ge
kregen, van hun flat in Amersfoort
naar een woning aan de Lijsterbes-
laan in Hamersveld. Hiermee ging
een wens van het echtpaar in ver
vulling: „terug naar het platteland".
De heer en mevrouw Venema gin
gen al vrij snel tegelijk naar school
om les te geven. De heer Venema
als schoolhoofd, zijn vrouw als in
valster als er eens een leerkracht
j afwezig was wegens ziekte of iets
dergelijks.
In de jaren 1975 tot 1980 maakte
de Wegwijzer een stormachtige
ontwiKkeiing aoor. Up het „hoogte
punt" telde de school ruim twee
honderd leerlingen en gaven er
acht leerkrachten les op school. De
uitbreiding van de school van twee
naar zes lokalen had echter al in
1972 plaats gevonden Als hij daar
aan terugdenkt windt de heer Ve
nema zich alsnog op „U kunt zich
niet voorstellen onder welke om
standigheden we toen les gegeven
hebben. We gingen door met de
lessen terwijl de bouwvakkers door
het lokaal liepen en naast je ge
boord en getimmerd werd. We heb
ben nooit een pluimpje gehad van
de gemeente voor het feit dat we
onder die moeilijke omstandighe
den gewoon doorgegaan zijn.
Achteraf gezien had ik gewoon de
hele zaak er bij neer moeten gooien
en de kinderen naar huis moeten
sturen", aldus meester Venema,
die daar direct aan toevoegt, dat hij
dat soort dingen nooit heeft ge
daan. „Ik ben mijn hele leven nooit
opgevallen, show heb ik ook nooit
kunnen maken", zegt meester Ve
nema van zichzelf.
KNOKKEN
Hield de heer Venema niet van
opvallen, „geknokt" werd er wel
voor de goede zaak. „Voor het
openbaar onderwijs moest er
vroeger hard geknokt worden",
vertelt meester Venema, die zich
de vele huiskamerbijeenkom
sten waar over het onderwijs
vergaderd werd, nog goed weet
te herinneren. In de Leusdense
gemeenschap heeft de heer Ve
nema zich ook niet onbetuigd
gelaten. Tien jaar lang was hij
hoofd van de Bescherming Be
volking in Leusden, een organi
satie die binnenkort ophoudt te
bestaan. Verder is de heer Vene
ma één van de mede-oprichters
van Impala, ook nu nog één van
Leusdens grootste sportvereni
gingen.
GEZIN
Zowel juf als meester Venema
zijn hun hele leven gevoelsmatig
erg bij het onderwijs betrokken ge
weest. „Het schooltje beschouw
den we als ons gezin, we huilden
met de kinderen en lachten met de
kinderen. We voelden ons eigenlijk
als vader en moeder voor de kinde
ren op school", reageert het echt
paar als we vragen hoe de samen
werking tussen man en vrouw op
school verliep. „We hebbe
werkelijk alles voor de school ovei
gehad, we stonden er dag en nacl
voor klaar", vult mevrouw Venem
aan Beiden vinden het erg spi|t«
dat het met „De Wegwijzer" m
wat betreft het leerlingenaani
achteruit is gegaan. Dit laatste
echter het gevolg van het gemee?
telijk beleid, zo verklaart meesti
Venema. De gemeente heeft niei
we scholen gesticht en bepaald
op een gegeven moment wie na;
welke school moest. Voor de We
wijzer betekende dit dat veel lee
lingen naar een andere, nieuwgi
bouwde school gingen Ookdeve
grijzing van de wijk is debet aan N
teruglopen van de school, al lijl
deze ontwikkeling nu een halt tot
geroepen te zijn.
Anderhalf jaar geleden gin
meester Venema met ziekteve
lof, niet lang daarna werd zij
vrouw ziek en hield ook op m<
werken. Beiden zullen niet mei
terugkeren in het onderwijs. 1
De gemeente wil het officièl
afscheid van het onderwijzer i
echtpaar niet ongemerkt voo
bij laten gaan. B. en W. biede
hen een afscheidsreceptie aa
op woensdag 9 juni a.s. In boe
derij Groot-Krakhorst kunne
leerlingen, oud-leerlingen, oi
ders, collega's en bekenden va
17.00 tot 19.00 uur de heer e
mevrouw Venema de han
schudden.
op gemakkelijke betalingsvoorwaarden
veel goedkoper dan huren.
Aristona/Philips KI. TV.
37cm. p. mnd. (PL)
Aristona/Philips KI.TV.
51 cm p. mnd. (PL) 0©«"
Aristona/Philips KI.TV g* -m
66 cm. p.mnd. (PL) Of
Incl. 3 jaar verzekering.
U betaalt 36 maanden en het is dan uw
eigendom, en heeft nog een grote
restwaarde. 3 jaar garantie, dus ook geen
voorrij- of reparatie-kosten.
TERWIJL ALS U 36 MAANDEN HUURT
HEEFT U NIETS.
Wij regelen dat in één dag voor u.
Pr. Irenelaan 17, Leusden (Z).
Tel.: 033-044236.
Leusderweg 214, tel. 13512.
flection
mz
Achterveld: 03425-1614, Hessenweg 206
Bameveld: 03420-15177, v. Zuylen v.
Nieveltlaan 75.
Woudenberg: 03498-2314, Parallelweg 4
fiLLE S VOOR;
OE 0A<26£Cü£ °o
TV. Sói/Tues(oo<
o* aeMAKtNeeeo) VLEUGELS
DROMSTiCKS WOK.ST08S
SATÉ 6CAAPPOT6N LEVee.-
sfiesoes SAo?eN*HouTstf)a.
éfciKETreN £N2.
«5a mtP
SOO a RAM
t
t Erf 10 (naast Bondsspaarbank). ..Hamershof
Tel 946594
biologische cosmetica
tun biologische verzorgings
serie van dc hoogste kwaliteit
Zij werkt opbouwend
en vernieuwend
SCHOONHEIDS
SALON
ADA TREUR.
Oranjelaan 17
Leusden-Zuid
Tel. 942322
Behandeling na tel. afspraak
DRIESTERREN PARADE
Winkelcentrum ..HAMERSHOF..
De Grutterij 13 - Leusden
Telefoon 033-940005
SM
IZA4K, IK BEK] TCTT DE CONCLUSIE GEKOMEN
CUT JE PROBLEEM SCHUILT IN EEN
DIEPGEWORTELD SCHULDGEVOEL. HET
HEEFT ME VEEL TIJD GEKOST 04T UIT
TE ZOEKEN.
KVL4E DA1
HIJ NOG
NIEMAND HEEF
KUNNEN VINDB
DIE HEM KON
A4NBOEEN
AWR6A MAAS HEEFT 6ELP WODIG.^-^
lEDEREEkl DIE GELP IN HAAK A4NBOP
FOMDS STOKT y\A&
GEHEEL GRATIS ELKE HET IN SIRUP I
&\OSCOOP VAM PE STAP is met ve I
BlMMEM.ZlJhJ LEVEM LAH&.
WET1
MAP64
/„Te-! r
