,,Ik zie het Latijn en Grieks niet verdwijnen.
In al die dingen is een soort kentering."
Toch blijft zingen voor mij het fijnste wat er is
De vrouw in haar beroep 1
MEVROUW ALI BETH, LERARES KLASSIEKE TALEN
Nicoline Witlox (CMmSCnmMSy)
krant
DONDERDAG 24 JUNI 1982
plaatselijk nieuws
Vandaag starten wij met
een nieuwe serie, geschre
ven door onze medewerk
ster Anco Mali. In ,,De vrouw
in haar beroep" praten vrou
wen over hun werk, over hun
werkervaring en over de
dubbele taak die zij veelal
hebben als zij naast hun
werk ook nog een gezin heb
ben. Vrouwen die een ty
pisch vrouwenberoep uitoe
fenen, maar ook vrouwen die
werk verrichten dat normaal
door mannen wordt gedaan.
In de eerste aflevering heeft
Anco Mali een gesprek met
mevrouw dr. Ali Bath, lera
res klassieke talen.
Onafhankelijk nieuwsblad
voor de gemeente Leusden.
Verschijnt elke dinsdag en
donderdag.
Verantwoordelijke
redaktie:
Bert Vos
IVTarnix Kreijns (pi. verv
Redaktie:
Bertien Engelkens
Caspar van Loo
Inlevering kopij en ad
vertenties:
voor het dinsdagnum
mer tot uiterlijk maan
dagmiddag 12 00 uur,
voor het donderdag
nummer tot uiterlijk
woensdagmiddag 12.00
uur.
Redaktetie en admini
stratie: Kantoor Leusder
Krant, Rozendaallaan 9,
Leusden-Centrum. Op
werkdagen geopend van
09.00 tot 12 00 uur en
van 13.30 tot 17.00 uur.
Abonnementsgeld:
54,20 per jaar; 27,60
per half jaar; 14,05 per
kwartaal.
Klachten bezorging:
Als abonnee dient u de
krant voor dinsdag- of
donderdagavond 18.00
uur te hebben ontvan
gen. Is dat niet het geval,
neem dan kontakt op
met onze hoofdagent be
zorging (dinsdag en don
derdag tussen 18.30 en
19.30 uur), tel 033-
940691. Bij geen gehoor
kunt u kontakt op nemen
met onze inspekteur be
zorging, overdag 03420-
16141, toestel 44.
Nabestellen foto's:
De meeste in de Leusder
Krant gepubliceerde fo
to's kunt u nabestellen
(met uitzondering van
archief- en historische
foto's), bij vooruitbeta
ling van 5,- per exem
plaar (formaat 13 x 18
cm) op giro: 871441
t.n.v. BDU b v te Barne-
veld, met duidelijke ver
melding van gewenste
foto, aantal, nummer
van krant, pagina waar
op de foto werd ge
plaatst. U kunt ook kon-
tant betalen op ons kan
toor, Rozendaallaan 9,
Leusden/Centrum
Ongeveer drie tot vier
weken na betaling ont
vangt u de gewenste fo
to's thuis.
DE LEUSDER KRANT is een
uitgave van de BDU-kranten-
kombinatie te Barneveld.
den „Jullie zijn net gek,"
zeggen ze tegen de gymna
siasten belachelijk om zo
veel meer huiswerk voor La
tijn en Grieks te doen! Daar
komt dan nog bij. stelt me
vrouw Beth, dat je bovendien
vrijwel èlles kunt studeren
zonder dat daar Latijn en
Grieks voor vereist is
KENTERING
„Maar," zegt ze, „ik zie het
niet verdwijnen, het Latijn en
Grieks. In al die dingen is een
soort kentering
De mentaliteit van de kin
deren is beslist een punt De
kinderen hebben minder tijd
tegenwoordig Ik geloof wel,
dat de kinderen minder af
stand hebben tot de leraar
dan wij vroeger, en daardoor
minder zin hebben om de
leraar te pesten Je begint als
leraar toch altijd gespannen
Een eerste punt is heb je
orde Langzamerhand kun je
meer ontspannen Dan kun je
een beetje gezellig met de
kinderen omgaan Dat vind ik
wel prettig. De jaren zestig
zijn in alle opzichten voor
iedereen moeilijk geweest.
Als je aan de universiteit les
gaf had je daar trouwens nog
méér last van.
Wij gingen met de eindexa
menklas altijd naar de Volks
hogeschool in Bergen. Ik
ging soms mee. Het was de
tijd van de lange haren. Onze
rector trad tegen al dat soort
toestanden op. Op de Volks
hogeschool probeerde ie
mand de leerlingen te indoc
trineren. Maar ze moesten er
niets van hebben. Ze waren
het wel niet allemaal eens
met de rector, maar ze had
den zó n goede band met
hem, dat een ènderzijn mond
erover moest houden!"
ANCO MALI
LEUSDEN Dr. All Beth is
lerares klassieke talen. Ze
geeft geen les meer op
school. In een voorkomend
geval helpt ze een leerling,
die moeite heeft met Grieks
of Latijn. Als ze daarmee be
zig is krijgt ze de smaak van
het lesgeven, dat ze altijd ont
zettend graag heeft gedaan,
weer te pakken, en geniet
ervan.
Ze heeft momenteel het
Sanskriet weer opgenomen.
Ze deed destijds in vier vak
ken doctoraal examen en had
er voor haar plezier Sanskriet
bij genomen. Ze promoveer
de in het Sanskriet op een
stilistisch onderwerp. Een
paar jaar geleden kwam er
van haar een vertaling uit In
de serie oosterse literatuur
bij Meulenhoff. Daardoor is
ze weer In het Sanskriet ge
doken. Binnenkort volgt er
hopelijk weer een vertaling
van haar hand.
,,Er is weinig uit het Sans
kriet in het Nederlands ver
taald," zegt ze. ,,Wèl in het
Engels en-het Frans.
Het duurt heel erg lang
voordat je thuis bent in deze
literatuur. Die Indiase kuituur
is erg rijk. De literatuur is
bijzonder boeiend en eigen
lijk precies wat wij nodig heb
ben Het Sanskriet epos kun
je heel goed vergelijken met
Homerus. Ik vind het heel erg
jammer, dat de mensen er
niets van weten!"
Mevrouw Beth is gepokt en
gemazeld met het geven van
onderwijs. Met de soms ge
hoorde bewering, dat ie
mand, als hij nergens anders
voor deugt, maar bij het on
derwijs gaat, is ze het dan ook
ten stelligste oneens. Zo ook
met de uit bepaalde hoek wel
eens gehoorde opmerking,
dat de kinderen vroeger een
'nummer' waren.
Ze spreekt uit ervaring. Ze
komt uit een onderwijsgezin.
Haar vader was direkteur van
de HBS in Amersfoort (Dr. H
J. E. Beth, direkteur van 1934
tot 1945). Haar moeder was
onderwijzeres. Les geven
leek haar van jongs af aan
leuk en nuttig werk.
Vanuit Almelo, waar haar
ouders destijds woonden,
zou ze naar het gymnasium in
Deventer gaan. Ze zakte voor
het toelatingsexamen, omdat
ze er niet voor was opgeleid
op de lagere school, die ze
had bezocht. Ze moest een
opstel maken, en dat had ze
op die lagere school nog
nooit gedaan. De leraar
schreef zes onderwerpen op
het bord, en Ali maakte zes
opstellen. Ook de aardrijks
kundeleraar was erg ge
belgd: die vond dat ze nog
maar een jaartje moest wach
ten ze was nog maar elf jaar
Toen stemde haar vader er in
toe, dat ze op de HBS kwam,
waar leerlingen destijds zon
der toelatingsexamen heen
konden
Al spoedig bleek dat ze een
talenkind was, en na haar
eindexamen besloot ze
staatsexamen Latijn en
Grieks te doen. Ze wilde
Duits of Nederlands gaan
studeren. Twee jaar bleef ze
voor de studie der klassieke
talen thuis. De rector van de
school raadde haar aan om
oude talen te gaan studeren,
omdat er gebrek was aan le
raren in de klassieke talen. In
haar kandidaatsexamen
vond ze de studie zwaar. Ze
wist veel minder dan de stu
denten, die van het gymnasi
um kwamen. Na het kandi
daats kon ze haar eigen vak
ken kiezen. Ze kreeg plezier
in de studie.
Na zeven jaar was de situa
tie helemaal veranderd. Toen
ze afgestudeerd was, was de
markt overvoerd met classici!
Ze was twee jaar werkeloos.
TACHTIG
SOLLICITANTEN
„Je solliciteerde met ze
ventig tachtig sollicitanten
voor een half baantje. Ik heb
in die tijd wel degelijk ge
merkt, dat je gediskrimineerd
werd als vrouw. Ze hadden
minder vertrouwen in vrou
wen voor de klas (minder or
de, meer ziekte; het 'pro
bleem van getrouwde vrou
wen' bestond nog nauwe
lijks!).
Ik vind dat veel meer vrou
wen in allerlei beroepen moe
ten komen. Vrouwen moeten
die plaatsen bevechten. Ik
heb ook later in leraarsverga
deringen mijn plaats moeten
bevechten. Ze waren niet ge
wend dat een vrouw haar
mond open deed. Je moest
als vrouw dan ook altijd har
der schreeuwen.
Ik ben er vóór, dat veel
meer vrouwen belangrijke
posities krijgen Vooral in de
politiek Maar dan niet ten
koste van het gezin En in de
tweede plaats niet ten koste
van andere mensen Ik vind
dat als een vrouw een positie
inneemt, die ze naast haar
gezin bekleedt, ze géén extra
gunsten moet vragen."
Toch denk ik dat het billijk
is dat er voor een (getrouw
de) vrouw, die naast de uitoe
fening van haar funktie een
gezin verzorgt, een aantal
gunstige voorwaarden wor
den gecreëerd. Een (ge
trouwde) man beschikt als
'gunstige voorwaarden' toch
immers vanzelfsprekend over
een moeder voor zijn kinde
ren en een huishoudster voor
de boodschappen, het eten,
de bedden en het stof?"
Mevrouw Beth: „Maar die
gunstige voorwaarden voor
die vrouwen gaan vaak ten
koste van de ongetrouwde
vrouw Je moet de situatie zó
maken, dat iedereen gelijke
plichten en rechten heeft
Mijns inziens moet de ge
trouwde vrouw voor de pro
blemen, die rijzen bij het ver
vullen van een dubbele taak
zélf een oplossing vinden, en
ze niet afschuiven op haar
ongehuwde collega's".
PARTIKULIERE SCHOOL
Na twee jaar werkeloos te
zijn geweest ging mevrouw
Beth lesgeven op een parti-
kuliere school in Den Haag,
waar ze acht jaar docente
was, aanvankelijk tegen een
zeer lage salariëring „Die
school bood door kleine klas
sen een gelegenheid aan kin
deren, die met hun studie
door omstandigheden, of
minder aanleg, in moeilijkhe
den waren gekomen of dreig
den te komen. Het waren heel
aardige kinderen. Ik heb met
plezier les aan hen gegeven."
Na de Tweede Wereldoor
log kwam mevrouw Beth in
Terneuzen terecht. Op een
Rijks HBS. waaraan een ge
meentelijk gymnasium ver
bonden was De 'marktsitua
tie' was enigszins verbeterd
er waren zeventien sollicitan
ten voor een half baantje Het
waren de jaren 1946 tot 1948
In één klas zaten drie leerlin
gen. Ze rekent die jaren tot de
leukste van haar leven, leder
een was in een opgeluchte
stemming: de oorlog was
voorbij Het leven zou weer
goed en mooi worden
Haar ouders woonden in
middels in Amersfoort, en
vanuit Terneuzen was dat
acht uur reizen; toen de brug
gen klaar waren vijf uur
Er bleef in die tijd in Ter
neuzen té weinig aanbod van
gymnasiasten en als één van
de vijf sollicitanten werd me
vrouw Beth in Enschede aan
genomen Het was er hope
loos met de huisvesting
Toen haar vader in 1952 stierf
probeerde mevrouw Beth
een huis voor haar moeder in
Enschede te krijgen, maar
dat lukte niet. Via een school
in Den Haag, in welke stad ze
van 1955 tot 1960 met haar
moeder samenwoonde,
kwam ze tenslotte aan een
school in Haarlem.
„Die school zat in een oud
huis", vertelt ze, „in een grote
tuin gelegen. Met paviljoen-
tjes in de tuin, en schepen op
het water. Die school barstte
uit zijn voegen, maar kon
daar niet uitbreiden. In ver
band met de voorkeur van de
gemeenteraad voor een
scholengemeenschap werd
die school naar een nieuwe
wijk verplaatst, en werd met
een HBS uit de binnenstad en
met een Mulo, die MAVO
werd, samengevoegd tot een
scholengemeenschap met
1500 leerlingen.
KLEINERE SCHOLEN
BETER
ledereen was er van over
tuigd dat kleinere scholen
beter waren, maar dat kon
niet meer. 't Is toch aardig
geplooid, ledereen schikte
zich in de nieuwe situatie.
Maar kinderen en leraren
kenden elkaar niet meer. De
rector werd 'manager'.
Dat was vlak na de intre
ding van de Mammoetwet in
1968 De nieuwe rector zat er
achterheen, dat het onge
deeld vwo werd ingevoerd.
Resultaat: als er geen profile
ring meer is laten de kinderen
Latijn en Grieks eerder val
len. Het werd armoe lijden.
De bèta's konden nog kiezen
tussen Grieks en Latijn. Ik
vind het overigens heel ver
keerd dat, als je maar één vak
kunt kiezen, je automatisch
Latijn kiest
Die zeven vakken die ze
tegenwoordig hebben, vind
ik verdrietig Je kunt geen
kuituurbeeld krijgen. Het is
géén goede vóóropleiding
voor de universiteit. Wat mijn
eigen vak betreft hebben wij
erg veel moeten inleveren:
Wij moeten een geheel ande
re manier van lesgeven ont
wikkelen. Vroeger was het
veel grammatica en soms
weinig ingaan op de achter
grond van de kuituur. Hope
lijk hebben de leerlingen nu
méér inzicht! Door de inkrim
ping van de uren is het heel
erg moeilijk om aan de eind-
exameneisen te voldoen De
kinderen hebben geen gram-
matikale kennis meer als
vroeger. Er vallen over het
algemeen veel onvoldoendes
op de eindexamens."
UITSLOVERS
Het bezwaar vap een gym
nasiale afdeling aan een
scholengemeenschap vindt
mevrouw Beth, dat de leerlin
gen de kinderen, die gymna
sium volgen, uitslovers vin
- Mevrouw Dr. Ali Beth
LEUSDEN - Vorig jaar ok
tober werd voor het eerst
een dorpsconcert in Leus
den-Zuid georganiseerd.
De initiatiefneemster van de
ze avond was Nicoline Wit
lox. Maar niet alleen het or
ganiseren van het - nu jaar
lijks terugkerende - dorps-
concert behoort tot haar
hobby. Op het gebied van
zang en muziek is Nicoline
Witlox erg aktief.
„Vooraf moet ik wel vertellen
dat ik uit een muzikaal nest
kom. Mijn vader was koordi
rigent en organist. Hij had
twee hobby's: zijn tuin en
pianospelen. Uren speelde
hij piano met de klonten klei
onder de pedalen. Mijn moe
der had een mooie stem. Van
haar ouders mocht zij echter
niet naar het conservato
rium.
Thuis was er altijd muziek te
horen, zowel instrumentaal als
vocaalDe negen kinderen
deden daar allemaal aan mee
Zij zijn opgevoed met Bach en
Mozart. Als kind had Nicoline
al een behoorlijk stemmetje.
Haar eerste stemoefeningen
deed zij onder de afwas
Het gezin vormde samen ook
vaak een trio of een kwartet en
bracht dan liederen van Schu
bert en Mendelsohn
Op school zong je in die tijd
klassikaal erg veel, met name
Nederlandse liederen. Zij be
gon met vioolles, daarna is zij
zangles gaan nemen Intussen
zong zij respectievelijk in een
meisjeskoor, een gemengd
koor, een groot gemengd koor
en een kamerkoor
„Voor professional was ik
niet briljant genoeg", vertelt Ni
coline. „Op het conservato
rium heb ik achteraf een ver
keerde keuze gedaan. Ik had
solo moeten gaan studeren in
plaats van schoolmuziek Om
die reden heb ik na mijn
kweekschool slechts een paar
jaar op het conservatorium ge
zeten. Ik ben nogal eens ver
huisd in mijn leven en heb een
tijdje in een rondreizend or
kestje meegedaan. Dat was
heel leuk Mijn succesnummer
was een korte aria van Mozart
waarin ik op satirische wijze re
clame maakte voor caballero-
sigaretten Eigenlijk wilde ik
graag nog iets meer doen Zo
nu en dan kreeg ik de gelegen
heid met name op kerkgebied
KAMERKOOR
Zij bereikte tenslotte een
punt waarop ze op muzikaal
gebied helemaal niets meer
deed. De kinderen werden ge
boren en tien jaar lang heeft zij
niets gedaan Totdat Nicoline
las over de oprichting van een
kamerkoor in Leusden onder
leiding van Jan van Spaen-
donck Dat kamerkoor bestaat
nu vijf jaar en nog steeds met
dezelfde dirigent Nicoline is
daar weggegaan omdat het
accent op de romantische mu
ziek ligt ten/vijl zij meer van de
klassieke- en barokmuziek
houdt. „In Utrecht bij het
Utrechts Vocaal Ensemble
heb ik dat gevonden en zing
daar nog steeds. Het Leus-
dens kamerkoor heeft wel veel
voor mij betekend. Ik heb door
dat kamerkoor muzikale men
sen in Leusden ontmoet waar
ik nog altijd mee musiceer.
Missen van Haydn en Mozart
gezongen in dubbelkwartet
met begeleiding van twee vio
len. cello en orgel voeren we
vier tot vijf keer per jaar uit
De partijen oefenen we thuis,"
aldus Nicoline
Een vaste muziekochtend is
er verder tot stand gekomen
waarop Nicoline samen met
nog drie vrouwen musiceert.
DORPSCONCERT
Met welke achtergrond ben
- je aan het dorpsconcert be
gonnen 7
„Ik kende een heleboel men
sen die musiceren en daar ver
der weinig mee doen. Het leek
mij zo leuk wanneer je met je
hobby naar buiten kunt treden
en daar een ander ook een lol
mee kunt doen. De mensen die
ik kende kwamen hoofdzake
lijk uit de vocale hoek. Instru
mentaal kwamen wij mensen
tekort. Met Henk de Ridder van
de muziekschool heb ik hier
over gesproken en het bleek
dat diverse docenten het leuk
vonden aan het concert mee te
doen Het geeft mensen ook
een prikkel om op niveau te
blijven.
De kosten waren echter een
probleem. Ik vond dat er een
vleugel moest komen, dat sti
muleert tot prestaties.
Verder moest er een program
maboekje gemaakt worden en
het fijnste is om in een kerk te
staan Het geeft een sensatie
om zo'n ruimte met je stem te
vullen
De gemeente gaf geen subsi
die en het zakenleven werkte
in eerste instantie ook niet
mee. Even heb ik gedacht er
mee te kappen want financieel
moet zoiets wel haalbaar zijn.
Een hele morgen ben ik bezig
geweest de goedkope adver
tenties in het programmaboek
je te slijten en dat lukte. Daarbij
werden er 215 kaarten ver
kocht. Ik heb daarna medewer
kers gezocht en gevonden en
het is een ontzettend leuk con
cert geworden Na afloop zijn
we met z'n allen naar mijn huis
gegaan Zelf had ik geen voe
ten meer om op te staan maar
ik heb zo genoten, ook vanwe
ge alle positieve reakties."
Dit jaar wil Nicoline ook tijd in
lassen voor Leusdense koren,
als zij dat tenminste zelf willen
en verder vond zij het jammer
dat er de vorige keer zo weinig
violisten waren
„Toch blijft zingen voor mij
het fiinste wat er is en het leuk
ste daarvan is weer om het sa
men te doen zoals op onze
vaste muziekochtend. Dirige
ren vind ik ook heel leuk. Laatst
heb ik dat nog gedaan voor de
communicantjes. Die kleintjes
zingen en zingen maar. Voor
zo'n volle kerk moet je wel
even over een drempel heen
maar het is tegelijk een uitda
ging. Dat geldt evenzeer voor
een concert of wanneer je zelf
een uitvoering geeft. Zo nu en
dan een applaus is erg leuk en
het geeft je een goede stimu
lans.
In mijn situatie weet ik dat
ik iets beter zing dan de
doorsnee mens, maar ik
weet ook heel zeker dat ik
geen vakman ben, geen be
roeps. In de wereld van de
amateurs gaat het heel erg
fijn. Met die achtergrond
even de bekoring van het po
dium en het applaus is ont
zettend fijn."
Tea Middelkoop
