Pronk porselein en
brande wij nskom
termeubel van rheenen
intermeubeUa#
Nieuwe aanwinsten Flehite
Toonzaalmodellen!!! korting
GORDIJNSTOFFEN
De knaller van de opruiming!
Eiken bankstel bestaande uit: een 3-zitsbank en
twee losse fauteuils, bekleed met een oersterke
bloemstof
Ook verkrijgbaar in ~<r-^WP
effen mohair-look. (I&<
De opruiming begint op donderdag 15 juli 1982.
Bijpassende eiken salontafel met echte plavuizen,
Voor de prijs hoeft u het niet te laten... 245,-
Eiken
salontafel
met
originele
plavuizen
-s DINSDAG 13 JULI 1982
be-
om!)
lerv
AMERSFOORT - Museum Flehite
Is In het bezit van een theekopje en
schotel, versierd In onderglazuur-
blauw met een voorstelling, die een
late Chinese interpretatie vormt van
Cornells Pronks „parasoldames".
Op de bodem van het kopje Is een
bloemetje afgebeeld. Dit kopje en
schoteltje zijn niet „echt", dat wil
zeggen, niet naar Cornells Pronks el-
gen waterverftekening vervaardigd.
Onlangs kon Flehite zich echter in het
bezit stellen van een gedeelte van een
theeservies van eveneens ondergegla-
zuurd-blauw Chinees porselein, afkom-
stig uit een legaat van mevrouw Boo-
gaardt-Meyster uit Dordrecht. Mèt een
voorstelling van „parasoldames", naar
één der ontwerpen van Cornelis Pronk
Een originele versie dus. Het zijn een
theepotje, een melkkannetje, een
schaaltje met zilveren hengsel en een
kommetje. Op de deksels van het potje
en het melkkannetje en op dë buitenzij
de van de kom en het schaaltje is een
motief aangebracht van èfgeschuinde
rechthoekjes, die al naar de toepassing
dat eiste, wat werden uitgerekt of inéén
gedrongen.
De „parasoldames" zijn bezig vogels
te voeren. Op de voorgrond is een
eendje te zien. Rond de vijver groeit een
bamboe-achtige vegetatie.
Cornels Pronk leefde van 1691 tot
1759. In het Prentenkabinet van de
Rijksuniversiteit van Leiden bevindt
zich een geakwarelleerd portret van
hem, dat vermeldt: „Uitmuntend schil
der en tekenaar". Zijn vader zag het niet
zo zitten, dat Cornelis kunstenaar wilde
worden. Maar Cornelis liet zich niet van
zin roeping afbrengen, nam teken- en
portretschilderlessen Hij vereeuwigde
vele Hollandse notabelen, en conter-
feitte zeer nauwkeurig Hollandse
dorps- en stadsgezichten. Ook ont
wierp hij porselein.
In de vergadering van de Heren XVII
in 1734 stelden afgevaardigden van de
Delftse pottenbakkers vóór om via de
Verenigde Oost-Indische Compagnie in
den zich de geakwarelleerde ontwer
pen van Cornelis Pronk.
Deze ontwerpen werden het ene jaar
met de V.O.C.-schepen naar China
meegegeven om aldaar uitgevoerd te
worden. Het volgend jaar namen de
schepen de uitgevoerde serviezen mee
terug naar Nederland en overhandig
den in China weer nieuwe ontwerpen
van de hand van Cornelis Pronk,
EERSTE VOORBEELD VAN
ECHT SERVIES
Dit porselein was een handelsartikel
van de V.O.C. Mensen konden er be
stellingen op doen. Uitzonderlijk was
het, dat de V.O.C. een kunstenaar van
naam aantrok. Ook zijn de Pronkservie-
zen het éérste voorbeeld van een echt
tafelservies met een vaststaand aantal
onderdelen, alle met éénzelfde versie
ring beschilderd.
Het publiek betaalde maar liefst twee
tot drie maal zoveel voor het Pronkpor-
selein dan voor het gewone Chinese
porselein, maar door de hoge inkoop
prijzen leed de V.O.C er toch een
zwaar verlies op en staakte de aanbe
steding.
_7
Amersfoortse Keur, die waarschijnlijk
uit ongeveer 1675 dateert. Het linker
merkje, dat op z'n kop staat, heeft het
Amersfoortse Stadswapen. Daarnaast
staan een jaarletter, die niet bekend is
en een meesterteken, dat ook niet be
kend is. Er is weinig bekend over even
tuele Amersfoortse zilversmeden.
De brandewijnskom werd gebruikt
om er brandewijn, al of niet met rozij
nen, in rond te dienen Men schepte de
dfank er waarschijnlijk met een lepel uit
Soms kan dat een geboortelepel zijn.
De kom kwam namelijk op tafel tijdens
de bruidsdagen in het vaderlijk huis van
de bruid. Of, zoals op een afbeelding is
te zien, bij het toedrinken van een
kraamvrouw. Ook werd de kom wel als
papkom gebruikt. In de Zaanstreek ken
de men een oud gebruik, waarbij de
Pinksterbruid al het zilver van de familie
ömhing, inklusief de brandewijnskom.
In dezelfde vitrine ziet u een tinnen en
een aardewerk papkom. Niet iedereen
kon zich een zilveren exemplaar ver
oorloven I
Bij de brandewijnskom zijn een aan
tal glazen geplaatst met „Hansje in de
kelder". Als de vrouw des huizes in ver
wachting was. werd er op tafel een
LEUSDER KRANT
China porselein te doen vervaardigen
naar getekende voorbeelden van Cor
nelis Pronk Pronk sloot een kontrakt
van 1.200,- per jaar met de V.O.C.,
voor welk honorarium hij jaarlijks gedu
rende drie jaar in successie, de versie
ring èn de vorm van de één te maken
modellen in tekening zou brengen. In
het Amsterdamse Rijksmuseum bevin
v.a. 4b93 p/m.
Gehele kollektie
Cornelis Pronk maakte vier ontwerp
tekeningen. Die van de parasoldames
laat een dame aan de waterkant zien,
die een gebaar maakt naar drie vogels.
Schuin achter haar staat een dienares,
die een schitterende parasol ophoudt.
Dit ontwerp dateert uit 1734. Het twee
de ontwerp is dat van de „vier docto
ren". De eerste versie uit 1735 is er één
met drie zittende figuren, van wie de
middelste en de rechter een vis vast
houden. Achter hen staat een man bij
een boom.
Er kwam ook nog een tweede, ver
eenvoudigde versie uit. De vierde teke
ning is het ontwerp van een „prieel",
waarin zich een tweetal vrouwen bevin
den, die erg op de „parasoldames" lij
ken.
Tot zover dit mooie Pronkporselein.
Dan is er in Flehite een vitrine te zien
met een óndere nieuwe aanwinst: een
brandewijnskom van zilver met een
schaal geplaatst, en plotseling kwam
daar een mannetje uit omhoog. Hansje
is de naam voor dit ongeboren kind. Op
het glas in de vitrine zit Hansje in de
kelder, dat wil zeggen: nog in moeders
schoot.
Als moeder in het kraambed lag,
werd de kandeel rondgediend, een oud-
Hollandse drank van eieren, Rijnwijn,
kaneel, kruidnagelen en citroenschil.
Zo'n kandeelglas staat ook in deze vitri
ne. Mèt een „luie baker" (een komfoor
met een potje voor een warme drank),
een peervormige tinnen zuigfles en een
kanten doopjurk.
Tenslotte wil Ik u nog wijzen op de
twee processiestaven. Met afbeel
dingen van Sint Joris met de draak,
de Onze Lieve Vrouwetoren en de be
devaartplaats Kevelaar In Noordrljn-
Westfalen erop. Eveneens behorend
tot de recentelijke aanwinsten van
Museum Flehite.
Deze hoekcombinatie biedt
plaats aan veel gezelligheidzoekers.
Uitgevoerd in een oerdegelijke poolstof
Eiken slaapkamer
met bovenbouw en twee
nachtkastjes en spiegel
"—aire, in diverse
Vingen vanaf
Royale eiken
boekenkast
met sierlijk
lijstwerk
Aanbouwwand
in eiken uitgevoerd,
geen opbergproblemen meer voor deze prijs
Ladekastje
met 4 praktische
laden vanaf
'yaal eiken bankstel
»t lederen bekleding
or 'n perfect zitcomfort
ji 2- en 3-zitsbank
■passende eiken salontafel
it plavuizen 198,-
twrooms: Moderne meubelen, Langstraat 77, Barneveld, Tel. (03420) -14100
Eiken meubelen: Amersfoortsestraat 35, Barneveld, Tel. (03420) 13075
Ede, Grotestraat 60, Tel. (08380) 10451
^oekhoud/'ng ,ele'°°n
