[k wilde een fijne baan en vrij preventief werken"
De vrouw in haar beroep (8)
tfc
leusderk
.RRY BOS, WIJKVERPLEEGKUNDIGE
Jr
Leusder Krant
sociaal
maatschappelijke
diensten
FOTO-KOPIE
NODIG?
DE KIEFTKAMP
)NDERDAG 12 AUGUSTUS 1982
plaatselijk nieuws
hi
IDEN - „Ik heb nooit bewust gezegddat wil ik worden,
jn vond ik erg leuk. Ik was vrij jong, toen paste ik al op
ideren. Ik heb huishoudschool gedaan, de kinderver-
In het Revalidatiecentrum de Johannastichting heb
jsche ervaring opgedaan voor het Centrale Raadsexa-
blééf daar, en deed er de opleiding revalldatiezieken-
jster."
dèt kan ik wel. Bovendien: we wa
ren met ons zessen thuis, en mijn
ouders hadden wel iets ènders aan
hun hoofd.
Ik deed twee jaar algemene vor
ming. Toen verpleegkundige A met
de kraamaantekening. (Vroeger
moest je het ooievaartje apart ha-
len). Met een collega ben ik de kin
deraantekening gaan doen. Plus
minus één jaar. Dat vond ik erg
leuk. In de stageweken kon je méé
lopen met de wi|kverpleegkundige.
Toen dacht ik: dèt is leuk werk. de
voorlichting, het preventiet werken,
zoals:
- mensen erop wijzen, dat een ba
bykamer veilig ingericht moet zijn,
- het inachtnemen van hygiëne,
zodat sommige ziektes voorkomen
kunnen worden of acceptabeler
zijn,
- letten op juist gebruik van medi
cijnen, vooral bij bejaarden, enzo
voorts
Een half jaar nam ik een wijk
waar voor iemand, die ziek was Ik
móét theorie en praktijk naast el
kaar hebben om te zien of ik het
kan. Ik heb er nooit spijt van ge
had."
het woord Is Marry Bos,
fpleegkundlge. Het zwarte
B Is na luidruchtige be
ngen keurig op zijn kus-
op een voor hem bestem
ei gaan liggen. Maakt zich
af en toe nog druk, als er
Ijn zin té veel kinderen té
intend té dicht langs het
komen fietsen. Voor het
doezelt hij tijdens ons
Marry presenteert thee
in gebakken cake. In
:ellige woonkamer veel
en aardige voorwerpen.
!docente zei tegen me.
iom doe je de A-opleiding
Voor verpleegkundige in een
huis. Ik was toen achttien, en
-"at waren ouderen, en dat
zo direktrice-achtig aan.
illen doen leek me leuker
ig geven.
udschool was niet vol-
en ik deed voor de alge-
Iwikkeling een aanvullend
Praktijk en theorie samen:
hankelijk nieuwsblad
de gemeente Leusden.
:hijnt elke dinsdag en
erdag.
antwoordelijke
aktie:
t Vos
nix Kreijns (pl. verv.)
lakt ie:
tien Engelkens
par van Loo
bering kopij en ad-
tenties:
Ir het dinsdagnum-
r tot uiterlijk maan-
imiddag 12.00 uur,
ir het donderdag-
nmer tot uiterlijk
ïnsdagmiddag 12.00
jaktetie en admini-
itie: ntoor Leusder
nt, Rozendaallaan 9,
jsden-Centrum. Op
■kdagen geopend van
)0 tot 12.00 uur en
i 13.30 tot 17.00 uur.
innementsgeld:
1,20 per jaar; 27,60
half jaar; 14,05 per
irtaal.
5/L
lachten bezorging:
abonnee dient u de
voor dinsdag- of
tderdagavond 18,00
te hebben ontvan-
■A. Is dat niet het geval,
tm dan kontakt op
BBtOnze hoofdagent be-
ging (dinsdag en don-
I dag tussen 18.30 en
^30 uur), tel 033-
a *691 Bij geen gehoor
u kontakt op nemen
t onze inspekteur be-
ging, overdag 03420-
41, toestel 44.
«stellen foto's:
meeste in de Leusder
|A(nt gepubliceerde fo-
kunt u nabestellen
^'t uitzondering van
)^jhief- en historische
1 )'s), bij vooruitbeta-
I van 5,- per exem-
itf.jr (formaat 13 x 18
199 op giro: 871441
L v. BDU b.v. te Barne-
1, met duidelijke ver-
Iding van gewenste
Lu>> aantal, nummer
fCl krant, pagina waar
de foto werd ge-
atst U kunt ook kon-
leg# betalen op ons kan-
kQjr, Rozendaallaan 9,
JTksden/Centrum.
geveer drie tot vier
5 ten na betaling ont-
li STJ91 u de gewenste fo-
i thuis.
0rin,
SDER KRANT is een
van de BDU-kranten-
'Inatie te Barneveld.
MAATSCHAPPELIJKE
ZONDHEIDSZORG
GE-
In Groningen volgde Marry Bos
twee jaar de maatschappelijke ge
zondheidszorg aan de Sociale
Akademie (die wordt nü op de Ho
gere School voor Gezondheids
zorg gegeven). Na twee jaar ging
ze een baan zoeken, en ze kwam in
Ede in een grote ouderenwijk Ze
was bezig met mensen wassen, in-
jekties geven, het verplegen opzich
bij de oudere bevolking Het was
vreselijk druk, maar èrg gezellig
Van haar idee om aan het werk te
gaan vóórdat mensen ziek werden
en voorlichting te geven ook in het
zuigelingenwerk kwam niets te
recht Ze hechtte zich aan de oude
re mens. Was wèl van plan om het
hooguit vijf jaar te doen, omdat ze
niet haar hele leven op dezelfde
plek wilde zitten.
Toen kreeg ze de gelegenheid
om naar Afrika te gaan Ze zei haar
baan op, en ging „partikulieren"
het verplegen van patiënten thuis.
Meestal zijn dit geen onbemiddelde
mensen, die zich de luxe van een
partikuliere verpleegster kunnen
veroorloven. Dit wordt niet vergoed
door de ziekenfondsen. Ze liet zich
bi] een uitzendburo inschrijven als
partikulier verpleegster, en sloeg al
gauw aan het „kramen" Sommige
mensen hebben liever een kraam
verpleegster dan een kraamver
zorgster. Dit is ook zogenaamd
„parlikuller" en wordt dus óók niet
vergoed door het ziekenfonds. In
januari ging de reis naar Afrika niet
dóór, want het was te heet voor
haar ouders. Ze werkte drie maan
den als nachthoofd in een bejaar
dencentrum: zeven nachten
werken, zeven nachten vrij. Toen
ging ze twee maanden naar Zuid-
Afrika: Pretoria, het Krugerpark, de
Transkei In één der thuislanden
bezocht ze een zendingshospitaal,
waar de arts en zijn vrouw oude bu
ren bleken te zijn van haar broer en
schoonzusje Daarna partikulierde
ze nog een poosje.
PREVENTIEF
„Toen heb ik duidelijk gezien ik
wil een fijne baan, en vrij preventief
werken. Zo kwam ik als wijkver
pleegster in Leusden. Ik heb een
stukje ouderenwijk in Stoutenburg,
en daar ben ik erg blij mee. Want
alléén preventief bezig zijn, dat is
erg vermoeiend Je moet veel pra
ten
Als de moeders zich aanmelden
bij het Kraamcentrum dat ze hulp
nodig hebben, zit er ook iemand
van de wijkverpleging. Als het het
eerste kind is vragen we sowieso of
de mensen behoefte hebben aan
een bezoek van de wijkverpleeg
kundige om eventuele onzekerhe
den omtrent zwangerschap, beval
ling etc. te bepraten, en om zich
eventueel in te schrijven voor een
kursus voor aanstaande ouders Bij
nummer twee en verder kénnen ze
je, en zeggen, „ik bel wel".
Als de baby geboren is, gaan we
eropdezesdetotenmetdenegende
dag naar toe. (Dan is de kraamver
pleegster er nog). Wij geven dan
een „hielprikje", voor P U U. en
C H.T. onderzoek. Dat zijn beide
stofwisselingsonderzoeken, waar
bij in een vroeg stadium een stof
wisselingsafwijking kan worden
ontdekt, die zwakzinnigheid kan
veroorzaken. Met behulp van een
dieet of medicijnen kan dit worden
voorkomen.
We maken een afspraak voor
een nieuw bezoek, en we vullen
een lijst in voor het zuigelingenbu-
ro: bijzonderheden over de zwan
gerschap en de bevalling. In som
mige families komen allergieën
voor, epilepsie, diabetes. De arts
kijkt op het buro naar de heupen.
Wij informeren of heupafwijkingen
in de familie voorkomen, omdat de
ze vaak erfelijk zijn. Je vraagt hoe
het gaat, wat voor voeding de moe
der geeft, of de borstvoeding niet te
veel ten koste van haarzèlf gaat.
Borstvoeding is in, maar je hoeft je
niet schuldig te voelen als het niet
kan. Als het niet lukt, geeft best es
een flesje. Je vraagt naar het navel-
tje. Hoe slaapt het kindje 's nachts.
Je luistert naar dingen die ze zélf
naar voren brengen. Ook die gewo
ne kleine dingetjes. Je kunt er over
praten, en ziet het samen ènders
Over het algemeen gaat Marry
Bos maar twee keer bij de moeder
langs als er een zuigeling is gebo
ren. Ze zou best meèr keren willen
komen, maar daar heeft ze er véél
te véél voor. Ze ziet de baby's voor
namelijk op de zuigelingenburo's,
waar ze de voeding afspreekt, en
waar een vrijwilligster aanwezig is,
die de zuigelingen weegt en meet
Dan gaan de baby's naar de eigen
huisarts. Daarna komen ze bij de
wijkverpleegkunduge, die richtlij
nen en adviezen geeft. Op een be
paald moment moet het kind vita
mines en mineralen binnen krijgen.
De wijkverpleegkundige geeft de
moeder allerlei ideetjes, die zij ook
weer van de moeders heeft gekre
gen. Wil het kind geen fruit, geef
dan veel groentes. Wil het kind
geen groentes, geef dan bouillon in
de fles, getrokken uit veel groentes
Als de moeders makrobiotische
kost willen geven verwijst Marry ze
naar het Voorlichtingsburo in Am
sterdam.
BUITENLANDSE KINDEREN
„De donkere kinderen", zegt ze.
„van buitenlandse ouders, of die
door Nederlandse ouders zijn gea
dopteerd, hebben veel meer zon
nodig om A D te vormen. Geef ze
dus méér A D-druppels. Dèt schrij
ven we voor. Maar men heeft zo
zijn eigen leefpatroon. Die kinder
tjes mogen best rijst en koeken
eten, maar ze moeten ook groen
ten hebben De buitenlandse moe
ders kennen weinig Nederlands. Er
komt meestal een ouder kind mee
om te vertalen. Eerst schreven we
die druppels voor, en we dachten
dat het in orde was Maar toen
bleek een kindtoèh rachitis te krij
gen We schrokken ervan. Nü let
ten we er nóg meer op
In Leusden zijn er Marokkanen,
Turken en Vietnamezen. Met de
taal is het vrij moeilijk. De Vietna
mezen hebben pracht woorden
boeken. Dan vraag ik: „Mag ik het
dikke Nederlandse boek?" De
mensen zijn gauw geneigd om ja, ja
te zeggen Dan weten ze dat we
ophouden met praten, en dan
denken wij dat ze het begrepen
hebben"
GEHOORTEST
Kinderen moeten met negen
maanden voor de gehoortest ko
men. Eén zo'n buitenlandse moe
der kwèm niet met haar kind. Ik ben
er heen gegaan, en zei: „U moet
wèl komen" „Andere kinderen
niet", zei ze. Daarom wou zij ook
niet, want op het zuigelingenburo
was ze gewend, dat ze met al die
andere moeders met zuigelingen
tegelijk kwam.
Met jonge zuigelingen komen de
moeders één maal per maand, met
oudere éen keer in de twee maan
den Het zuigelingenburo, de ge
hoortest, 't is allemaal preventief.
Zieke kinderen komen daar niet.
Die gaan naar de huisarts.
We geven voorlichting aan aan
staande ouders, houden groepsge
sprekken met aanstaande ouders.
Liefst de vaders erbij. Alleen voor
het eerste kindje De vorige keer
hadden we elf echtparen die regel
matig kwamen. Op twee na hebben
ze nu allemaal een baby, en dan
hebben we een laatste avond: wat
heb je gemist, wat vind je fijn. In
ziekenhuizen en thuis mogen de
mannen bij de bevalling zijn. We
hebben er ook een film over
ZWANGERSCHAPS-
GYMNASTIEK
De laatste tien weken vóór de
bevalling geeft de kruisvereniging
de vrouwen de gelegenheid om
zwangerschapsgymnastiek te vol
gen onder leiding van een fysiothe
rapeute en een mensendiecklera-
res. De vrouwen zijn steeds met
hetzelfde groepje. De mannen ko
men één avond mee, krijgen advies
om de kraamvrouw te helpen tij
dens de bevalling.
Dan is er de kleuterzorg. De kleu
ters komen in het begin twee keer
per jaar op het konsultatieburo, en
daarna, als alles goed gaat, één
maal per jaar. Dit in overleg tussen
konsultatieburo, arts en wijkver
pleegkundige
Wat doet de wijkverpleging nog
meer? Signaleren van de diverse
dingen, die gebeuren. De wijkver
pleegster brengt een bezoek aan
de kleuter thuis
Marry Bos „Ik vraag of de kleu
ter leuk op straat speelt. Niet bang
is door de teevee. Of het kind zin
delijk wil worden. We proberen één
maal per jaar een gespreksavond
te hebben met ouders over hun
peuters en kleuters We hebben nu
nieuwe collega's, en 't moet op
nieuw opgezet worden."
Leusden heeft zeven wijkver
pleegsters in centrum en zuid en
één in Achterveld. In Leusden be
staat één kruisvereniging: wit, geel
en groen zijn samengegaan. In
Achterveld is er alleen vanouds de
wit-gele, die nu „Kruisvereniging
Achterveld" heet
Per 1 januari 1983 vormen Leus
den en Achterveld één basis, en
komt er een hoofdwijkverpleegkun-
dige bij. Dan vormt men een eigen
basiseenheid in de regio Oost-
Utrecht.
INDIVIDUEEL BEROEP
„Eigenlijk is het een individueel
beroep zegt Marry Bos. „Je hebt
je eigen wijk, je eigen werk Ben je
vrij, dan neemt je collega het over.
Het verpleegwerk heb ik voorna
melijk in Stoutenburg. Mensen, die
zichzelf minder goed kunnen red
den Die ik één, twee of drie keer in
de week help wassen. Die ik injek-
ties geef, verbind. Mensen, die
leefregels meegekregen hebben
van hun arts uit het ziekenhuis of
van hun huisarts. We krijgen niet
èlle berichten dóór van alle men
sen, die in het ziekenhuis hebben
gelegen. We proberen zelf óók
kontakten te onderhouden met
mensen van ons, die naar het zie
kenhuis moeten, we praten es met
de hoofdzuster. Mensen komen
éérder thuis uit het ziekenhuis.
Mensen, die ongeneeslijk ziek zijn,
komen thuis om thuis te sterven.
Dèt vind ik het „mooiste" werk. Het
is erg fijn, dat mensen niet in de
onpersoonlijke sfeer van het zie
kenhuis hoeven te sterven, maar
dat dit thuis kan, temidden van hun
naasten.
Je kunt adviezen geven over
rust, ontspanning. Zijn de mensen
ernstig ziek, en hebben ze dne tot
vier keer per week onze hulp nodig,
dan doen we dat óók. Dat is vaak in
de laatste periode Als iemand héél
ziek is, laat je het in principe de
familie doen, maar het bezig zijn
met iemand kan soms zó pijnlijk
voor de patiënt zijn, dat wij er bij
moeten zijn.
Als iemand dement is en inconti
nent, dan komen we natuurlijk niet
steeds om 'm te verschonen. Ook
gaan we niet 's avonds op pad om
mensen in te stoppen en te ver
schonen. Dèt is er niet bij. Er is een
avondbereikbaarheid voor de
hoognodige gevallen."
ADMINISTRATIE
Alles wat de wijkverpleegkundi
gen doen, moet worden opge
schreven. Elk telefoontje, elke han
deling moet worden geregistreerd.
Zuigelingen, nieuwe patiénten
moeten worden ingeschreven. Elk
bezoekje van de wijkverpleegkun
dige moet geturtd worden Het ge-
zinskaartensysteem, dat er nu
twee jaar is moet worden bijgehou
den De administratie van de buro's
en het wijkwerk moet worden bijge
houden Lectuur moet worden bij
gehouden. Is er erg veel te lezen,
dan verdelen de wijkverpleegsters
dat onderling. Er wordt aange
streept wat belangrijk is. Eén van
hen maakt een uittreksel. De wijk
verpleegkundigen wonen be
stuursvergaderingen van het regio
nale en het plaatselijke bestuur van
de kruisverenigingen bij. Éénmaal
per week is er werkbespreking met
de collega's, in voltallig aantal, én
éénmaal met enkelen van hen.
Marry Bos: „We hebben vrij veel
kontakt met de huisartsen. Met
twee huisartsen, twee fysiothera
peuten, twee wijkverpleegkundi
gen en één maatschappelijk
werker spreken we één maal per
maand over bepaalde gevallen.
,Dan was er welzijnsberaad, maar
dat is nu in de slof geraakt
Dan zijn er de nodige beroepen,
die op je gedaan worden voor sta
giaires Ze doen diensten bij
schoolartsen, zuigelingenburo's,
peuterspeelzalen. Zo'n week of
drie voor de kinderaantekening, ze
ven weken voor de H.B.O.V., twee
maanden voorde M.G.Z.. Dan heb
je nog voor de H.B.O.V. oriëntatie-
stages van drie dagen
Ik vraag aan de mensen altijd
wèl of ze het goed vinden of er
een ander méé komt. Ik zit hier
nu vier jaar. Ken de mensen In
Stoutenburg goed. Als Ik een
ernstige patiënt heb, neem Ik die
statialre daar niet mee naar toe."
Marry Bos vindt het fijn om de
wijkverpleging te doen, mits die
ook maar preventief en klein
schalig kan blijven.
MAATSCHAPPELIJK WERK
Spreekuren gezamenlijke dienstverle
ningsinstellingen in Leusden en Achter
veld: Leusden-Centrum: Boerderij
Groot-Krakhorst, Bolderikhof 18 tel.
945618.
Maatschappelijke dienstverlening
Eemland (MDE): maandag van 9 tot 10
uur;
Protestants Sociaal Centrum voor
Amersfoort en omgeving (PSC); dins
dag van 9 tot 10 uur; Gemeente Leus
den: woensdag van 9 tot 10 uur; PSC:
donderdag van 9 tot 10 uur; MDE: vrij
dag van 9 tot 10 uur.
Leusden Zuid: Kruisgebouw, Roo van
Aldewereltlaan 13, tel. 940818.
Gemeente Leusden: maandag 10 tot
11 uur; PSC: vnjdag van 14 tot 15 uur.
Achterveld: Kruisgebouw Walter van
Amersfoortstraat 30, tel. 03425-1333.
Gemeente Leusden: vrijdag van 9 tot
10 uur MDE: dinsdag van 14 tot 15 uur.
(Tijdens het weekeinde kan men zich in
dringende gevallen dag en nacht wen
den tot de Telefonische Hulpdienst voor
Vechtstreek, Gooi en Eemland, tele
foon: 035-45555)
GEZINSVERZORGING:
EN BEJAARDENHULP
Leusden-Centrum: Groot Krakhorst.
Bolderikhof 18. telefoon 945618.
Maatschappelijke Dienstverlening
Eemland (MDE):-maandag 14 tot 15
uur.
Gezamenlijke kruisverenigingen
(AIMD): dinsdag van 14 tot 15 uur.
Protestants Sociaal Centrum (PSC):
donderdag van 9 tot 10 uur,
Leusden-Zuid: Kruisgebouw Roo van
Aldewereltlaan 13, telefoon 940818
Algemene Instelling voor Maat
schappelijke Dienstverlening „Het
Groene Kruis": donderdag van 11 00
tot 12.00 uur.
Protestants Sociaal Centrum (PSC):
vrijdag van 14 tot 15 uur.
Achterveld: Kruisgebouw Walter van
Amersfoortstraat 30, tel. 03425-1333.
Maatschappelijke Dienstverlening
Eemland (MDE): vrijdag 9 tot 10 uur
PASTORALE HULP (RK)
Spreekuren, waarop men aan de pasto
rieën een pastor kan bereiken
Leusden: maandag en woensdag van
17 tot 18 uur en vrijdag van 9 tot 10 uur,
tel. 941261
Achterveld: maandag en woensdag
van 16.30 uur tot 17.30 uur en vrijdag
van 19 tot 20 uur, tel. 03425-1420
HULPDIENST DIAKONAAT
(PROT)
Hulpdienst van het gemeentediakonaat
Dorpskerk:
Voor Groenhouten, Akkerhoeve.
Noordwijck en Langenbeek mevr.
Langbroek, Weesboom 13, telefoon
940130 en mevrouw Lawalata, Wan
molen 20, tel. 944237.
Voor Leusden-zuld: Mevr. Abbring,
pr. Christinalaan 7, tel. 942047 en me
vrouw Schwencke, Van Diepenheim
Scheltuslaan 44, tel. 940635.
Hulpdienst voor het Gemeentediako
naat Marcuskerk:
Het gebied ten noorden van de Noor
derinslag-Middenweg mevr. A.
Brandsema, Asschatterweg 35, tele
foon 941350.
ANONIEME ALCOHOLICI
(AA)
A.A. Amersfoort: telefoon 944392 en
941102
Al-Anon: Amersfoort, Postbus 946
Amersfoort, tel 944392 en 753373.
Al-Non Werkgroep Leusden: (zelf-
werkgroep van familie en vrienden van
mensen met alcoholproblemen).
Groepsavonden, iedere dinsdagat/ond
om 20 uur in Huize Groot Schutterhoef,
Arnhemseweg 10 te Leusden-Zuid. Te
lefoon: 033-943722 b g.g 940182.
WELZIJN
WOL (Vereniging voor Welzijn Oude
ren). Spreekuur Leusden-centrum: ie
dere woensdagmiddag van 16 tot 17
uur, Wijkgebouw Rozengaarde 33, Te
lefoon 947210.
Achterveld: De eerste en derde
woensdag van de maand van 15 tot
15.30 uur Wijkgebouw Walter van
Amersfoortstraat, tel. 03425-1333.
942291 en 940541Bureau Amersfoort
620244.
Oppascentrale (algemeen): van
maandag tot en met zaterdag tussen 16
en 18 uur- tel. 943489, Waterhoen 23,
Leusden.
Oppascentrale voor gehandicapten
Amersfoort e o. Kontaktpersoon voor
Leusden Nel van Llppevelde, Bretagne
22, telefoon 942485.
Kraamcentrum: spreekuur elke twee
de woensdag van de maand van 11 tot
11.30 uur in het wijkgebouw Krooneend
26.
POLITIE:
Algemeen alarmnummer: 03404-
24824.
Polltle-groepsbureau Leusden-Zuid
033-944444
Sociaal Pedagogische Dienst (maat
schappelijk werk t.b.v. verstandelijk ge
handicapten), 't Zand 25, 3811 GB
Amersfoort, telefonisch bereikbaar van
09.00-17.00 uur, tel. nr. 033-720624.
Nieuwe opgaven, aanvullingen en wijzi
gingen uitsluitend schriftelijk naar de
redaktle van de Leusder Krant, Post
bus 11 3830 AA Leusden. Plaatsing
van nieuwe opgaven uitsluitend ter
beoordeling van de redaktie.
DIVERSEN:
Rutgershuis Amersfoort (bureaus
voor geboorteregeling en sexualiteits-
vragen) Zonnehof 10 (in het GG en GD
gebouw) tel. 033-18931. Spreekuren
volgens afspraak
Werkgroep „Laat Leven", afd. Leus
den. Hulp voor moeder en kind bij niet
gewenste zwangerschap, tel. 033-
Rozendaallaan 9
Leusden-C.
„netgeDeurae notfftm
Dit is het buurtschapsbordDe Kieftkampdat vorige week werd onthuld bij de Emetaarseweg ter
hoogte van de boerderij van de familie Van Essen. Het bord werd gemaakt door Jos Hoefkens. Cor
van Essen zorgde voor de fleurige bloembakken.
