„DE NACHT VAN DE FILM" (2)
Van Clint Eastwood tot
Bruce Lee
de legendarische
DONDERDAG 7 OKTOBER 1982
kijk op de film
De chaos overheerst in Steven Spielberg's ,,1941". de dag dat Hol
lywood op z'n kop stond
Angst en terreur in When a stranger calls"
wordt gedropt, Bourvil als de huis
schilder Augustin Bouvet en Louis de
Funès als Stanislas Lefort, een be
roemde dirigent, de Engelsman pro
beren te verbergen voor de Duitsers,
die ijverig jacht maken op de Britse
spionnen. Een sterkverhaal met sterke
hoofdrolspelers
Van de befaamde Amerikaanse ko
miek Mel Brooks zijn twee films te zien
in het Euro-programma. Dat is terecht,
want Mel Brooks kan er wat van, ook al
met je wel van zijn humor houden
„High Anxiety" (uit 1977) vertelt het
verhaal van een man, die hoogtevrees
heeft. Brooks heeft er een soort thriller
la Hitchcock van gemaakt en daf niet
alleen, tal van scènes worden recht
streeks gerelateerd aan beroemde
Hitchcock-films. compleet met douche
scène (uit Psycho) agressieve vo
gels (uit The Birds), scènes uit Vertigo
en anderen.
„The history of the world part
One" (Brooks allernieuwste) is een
schitterende collage van historische
items, door Brooks in héél apart kader
gestoken, vol ironische, bijtende èn
platvloerse humor. Een groots opge
zette film, waarbij de afzonderlijke on
derdelen toch wéér één geheel vormen.
Mel Brooks speelt zelf talrijke hoofd
rollen, daarbij bijgestaan door speci
fieke Mei Brooks-filmacteurs als Dom
De Luise, Madeline Kahn, Harvey Kor-
rrïan en Cloris Leachman. „History of
the world part one" is een uiterst oneer
biedig verhaal over onze evolutie, van
de eerste mens tot aan de Franse re
volutie Een episch heldendicht van
's mensen zelfopoffering en toewijding.
Om niet te spreken van de hebzucht,
wreedheid, wellust en waanzin We
zien de oude stamgebruiken van de
eerste mens op een ongewone wijze in
beeld gebracht, we leven mee met de
woede van Mozes en ontdekken de
waarheid over de Tien Geboden. Het
Laatste Avondmaal wordt gezien door
de ogen van een wanhopige kelner en
het Romeinse Rijk is verdorvener dan
Cecyl C. Mille ooit had durven dromen.
De Spaanse inquisitie wordt opgevoerd
als een Amerikaanse musical, de Frpn-
se revolutie als een maalstroom van
onbekende oorzaken en gevolg Kort
om. een waanzinnige film van een ge
niale gek.
Ik heb het altijd merkwaardig gevon
den, dat zo'n superkolderfilm als
„1941" (de dag dat Hollywood op z'n
kop stond) van de befaamde regisseur
Steven Spielberg noch in de Verenigde
Staten noch in ons land een opmerkelijk
succes boekte Toegegeven. Spielberg
heeft alles misschien een beetje te
goed willen doen met als gevolg een
ongekende hoeveelheid grappen, gags
en chaos, maar dal neemt niet weg. dat
„1941" zonder meer een topper is in
het genre van de moderne slapstick-
film Op een onvoorstelbare wijze laat
Spielberg de (Amerikaanse) wereld van
1941 op zijn kop staan, als geruchten
de ronde gaan doen, dat de Jappen van
plan zijn om een invasie te plegen op de
westkust van Californië. De films is een
complete chaos, barstensvol gestopt
met mogelijke en onmogelijke woord
en vooral beeldgrappen Flitsend,
chaotisch gemonteerd in een tempo,
waar je als toeschouwer moe van kunt
worden (door het lachen). Wat er alle
maal ook van ,.1941" gezegd is, per
soonlijk blijf ik het één van de beste
slapstick-komedies van de laatte jaren
vinden.
„Flying High", van Jim Abrahams.
David Zucker en Jerry Zucker, behoort
tot de meest grappige komedies van de
laatste jaren. Vooral als je de talrijke
rampenfilms rond vliegtuigen (zoals de
Airport-serie) hebt gezien,zul je veel
herkennen in „Flying High", waarin
het vliegen een ware ramp is. Een
schitterende parodie, met kleine en
grote grappen, sterke en flauwe grap
pen, maar in totaal een film vormend die
uitsteekt boven het gemiddelde.
Tenslotte in deze komedie-reeks van
Euro Cinema de specifieke humor van
het fameuse Monty Python-team in
„Life of Brian". Wie reeds eerder heeft
kennisgemaakt met de humor en vorm
geving van John Cleese, Terry Jones.
Graham Chapman, Michael Palin, Eric
Idle en Terry Gilliam (via film en de TV-
reeks) weet wat ..Life of Brian" te bie
den heeft absurde humor, ijzersterk in
beeld gebracht In godsdienstige krin
gen veroordeeld als een godslasterlijke
parodie op het leven van Christus, maar
wie Monty Python kent, weet, dat het
véél meer is dan dat.
KARATE
Tenslotte aandacht voor de films
van Bruce Lee, de held van de
Chinese karatefilms. De acteur-ka-
ratespecialist, die in feite er voor
zorgde, dat de Chinese vechtfilms
doorbraken en als nieuw filmgenre
erkenning kregen, overleed (onder
tamelijk geheimzinnige omstan
digheden) en dat maakte-zij het niet
onmiddellijk - een einde aan de
triomftocht van de karatefilms. De
door Bert Vos)
AMERSFOORT - In de „Nacht van de film" biedt Cinema 1 een
Iprogramma met Clint Eastwood-films en komedies met Bud Spencer
en Terence Hill. Niet helemaal vergelijkbaar (Spencer en Hill bieden
sigenlijk veel meer geweldloos geweld dan Eastwood doet in bij-
«oorbeeld zijn Dirty Harry-films), maar een kniesoor die daar over
5,f»alt. In Cinema 2 viert de horror hoogtij en de bloedspetters in dit
irogramma zijn nogal wisselend van kwaliteit: van zombie-film tot
iet excellente griezelen in „The Shining" van Stanley Kubrick, van
,0men II" tot „Blow out" van Brian de Palma. Euro Cinema daaren-
egen biedt de liefhebbers van het genre een redelijk goede door
snee van de lachfilm, de komedie, de slapstick. Niet alleen met een
losgedraaide Louis de Funès (Samen uit, samen thuis), maar óók
net films van Mel Brooks, Steven Spielberg en Monty Python. Kwa-
iteit overheerst, ook al zit er een verschil tussen de humor van Monty
>ython en Louis de Funès. De legendarische Bruce Lee tenslotte
leemt de grootste hap van het Duo-marathonprogramma voor zijn
ekening, aangevuld met de nieuwste film op dit gebied: „Enter the
ilinja". Met uitzondering van het horror-programma zijn voor de
rogramma's van Cinema 1, Euro en Duo nog kaarten verkrijgbaar.
Clint Eastwood als Dirty Harry in ,,The Enforcer"
CLINT EASTWOOD
Clint Eastwood - we schreven dit
reeds in de eerste aflevering over de
filmmarathon - werd vooral bekend
nadat hij de hoofdrollen speelde in
de films van Sergio Leone. De cow
boy uit Rawhide kreeg internationale
bekendheid daardoor en werd ook
daarna veel gevraagd in andere films
door andere regisseurs. Het was de
Amerikaanse regisseur Don Siegel
die de kwaliteit van Clint Eastwood
eveneens herkende en hem vroeg
voor de hoofdrol in „Dirty Harry"
(1971Wat Eastwood als de man met
de poncho en de peuk sigaar was in
de films van Leone, werd hij als de
onconventionele politieman in de
Derty Harry-reek. Een fenomeen.
Don Siegels introduktie van Dirty
Harry sloeg in als een bom. De film
had een enorme impakt, Eastwood
overtuigde als de keiharde poli
tieman, die lak had aan regels als dat
zo uitkwam.
Op het marathonprogramma van Ci
nema 1 noteren we twee Dirty Harry-
films, die het succesvolle „Dirty
Harry" van Siegel opvolgden Dat is in
de eerste plaats „Magnum Force" uit
1973 van regisseur Ted Post, waarin
inspecteur Harry Calahan (Clint
Eastwood) gekonfronteerd met een
reeks van moorden op onderwereld
figuren, gedood met een enorme Mag
num (kaliber 44) Het is een politie-re-
volver en Harry gaat op onderzoek uit.
Het resultaat van die speurtocht is ver
taald in uitstekende aktie, waarin Harry
op zijn eigen, onnavolgbare wijze, ie
dereen te slim af is
In „The Enforcer", de derde Dirty
Harry-film, ditmaal geregisseerd door
James Fargo, moest Eastwood het op
nemen tegen een groep terroristen,
waarbij hij wordt bijgestaan door een
jonge (vrouwelijke) politie-inspekteur
(Tyne Daly) Harry voelt zich geremd
door deze nog onervaren aanhang,
maar in de loop van de gebeurtenissen
verandert zijn mening Het avontuur
van de onconventionele politieman
eindigt dit keer met fikse gevechten op
het voormalige gevangenis-eiland Al-
catraz.
Het is opnieuw Don Siecjel die Clint
Eastwood een hoofdrol geeft En wel in
de film „Escape from Alcatraz", waar
Eastwood als Dirty Harry zo'n held
haftige rol had gespeeld in „The En
forcer". In Siegel s film wordt het „wa
re" verhaal verteld van Frank Morris, de
enige van wie wordt verondersteld ooit
van het gevangeniseiland Alcatraz te
zijn ontsnapt We zien Eastwood in een
héél andere vertolking dan we van hem
gewend zijn- als gevangene, maar wel
als een koel redenerende, harde ge
vangene, die alles op alles zet om te
ontsnappen. Mocht dat nog niet duide
lijk zijn geworden, dan blijkt uit deze film
overduidelijk de acteertalenten van
Eastwood
„Escape from Alcatraz" Is een film
met een grote impakt geworden,
waarin de dreiging van Alcatraz op
sublieme wijze in beelden is omge
zet. Vol met onderhuidse spannin
gen, Ingehouden agressiviteit en ak
tie, die in niets vergelijkbaar is met
andere films waarin Eastwood een
hoofdrol speelde. Desondanks een
zeer sterke film.
Geheel anders van aard zijn de films
met het befaamde aktie-slapstickduo
Bud Spencer en Terence Hill. Voortge
komen uit de grote stroom Spaghetti-
westerns uit oe zestiger en begin ze
ventigerjaren, ontwikkelde het duo zich
tot een ijzersterke gimmick, door ver
schillende (hoofdzakelijk Italiaanse) re
gisseurs gebruikt voor een toch wel
nieuw genre: de aktie-slapstick Films,
die worden gekenmerkt door een gi
gantische hoeveelheid, niet altijd even
logische aktie, die inplaats van span
ning hoofdzakelijk een fikse bulderlach
oproepen. Tegenwoordig betekent een
film met Bud Spencer en Terence Hill
„knokken met een lach", ook al kunnen
we eveneens vaststellen, dat de kwali
teit van de recente films van dit duo
aanzienlijk minder is dan de vaak nzer-
sterke voorgangers. Gebrek aan origi
naliteit en een goed verhaal begint zich
te wreken.
Uit die beginperiode van Spencer en
Hill stamt de uit 1969 daterende komi
sche western „Ace High" van de Ita
liaanse regisseur Giuseppi Colizzi.
Spencer en Hill spelen in deze film de
rollen van Cat Stevens (Hill) en Hutch
Bessy (Spencer), twee aardige
outlaws, die het moeilijk krijgen als er
jacht op hun geld wordt gemaakt door
ene Cacopoulos (Eli Wallach) In „Ace
zonder echt geweld, dat komt pas in
latere films van het duo, maar deze
western is zonder meer amusanter, dan
de doorsnee in dit genre Dacr staan
Spencer en Hill borg voor
„They Call me Trinity" uit 1972 en
geregisseerd door E. B. Clucher
(pseudoniem van de Italiaan Enzio
Barboni), die later vaak met het duo zou
gaan werken, is een film, waarin de lach
of ik schiet-formule van Spencer en Hill
al grotendeels de definitieve vorm heeft
gekregen. Veel aktie, veel knokken,
maar geen echte bloedspetters. Zoals
de film toendertijd werd aangekondigd:
de eerste super-aktie-western voor de
hele familie „They call me Trinity" (De
Rechter en de linkerhand van de
duivel) gaat over twee broers (Spencer
en Hill) die in een dorpje de boel op
stelten zetten, de één als onrechtmati
ge sheriff, de andere als een uitermate
luie knaap, die altijd honger heeft, maar
zéér snel met de revolver is. Een film,
die door critici werd afgedaan met een
schouderophalen, maar door het pu
bliek bijzonder werd gewaardeerd.
De Spencer en Hill-films volgden el
kaar daarna in snel tempo op. De Italia
nen roken succes. De western werd
verlaten en het duo zwierf - al knokkend
- door oude en nieuwe tijd. In Watch
out we're mad" (één van de betere
films van het duo) behoren Spencer en
Hill tot gerenommeerde stock-car-
coureurs, die het aan de stok krijgen
met ganggsterkoning Atilla, die een pas
door het tweetal gewonnen rode buggy
heeft opgeblazen Ze eisen ge
noegdoening en als Atilla hen uitlacht,
komen de twee in aktie. En niet zo
zuinig ook Watch out we're mad" is
een feestelijke slapstick-knok-kome-
die, waarin Bud Spencer en Terence
Hill - dankzij ook het betere verhaal -
het best uit de verf komen.
HORROR
Het horror-programma van Cinema 2
(uitverkocht) levert een nogal merk
waardige mengeling van kwaliteit op
Uitgesproken bloederig en soms zelfs
onsmakelijk zijn films als „It lives
again" „Zombies". Een redelijke mid
delmoot vormen de films „The Omen
II" (de bekende filmserie over de op
komst van het Beest uit Openbaringen)
en „When a stranger calls", waarin
een jonge vrouw wordt bedreigd door
een telefonerende onbekende Uitge
sproken kwaliteit is te vinden in „The
Shining" van Stanley Kubrick, die op
zijn zo eigen, virtuoze wijze de klas
sieke horror en mystery-film in ere her
stelt. Met een formidabele hoofdrol van
Jack Nicholson „Blow Out" van regis
seur Brian de Palma past eigenlijk niet
helemaal in het rijtje, omdat eerder
sprake is van een sterke thriller, dan
van echte horror, ondanks de bloederi
ge moorden, die een sexmaniak op
commando pleegt Niettemin een kwa-
liteits-film, zoals we van Brian de Palma
zo langzamerhand gewend zijn.
KOMEDIES
Euro Cinema staat tijdens „De
nacht van de film" in het teken van de
lach en de glimlach. Filmkomedie
dus. Een tamelijk moeilijk genre om
te maken, maar de Fransen, Engel
sen en Amerikanen hebben toch in
de loop der jaren verschillende uit
stekende lachfilms geproduceerd,
zodat het niet moeilijk was een keus
te maken. De lachfilm is hoofdzake
lijk afhankelijk van een sterk scena
rio, veel beeld- en woordgrappen en
goede hoofdvertolkers. Het is ge
makkelijker Iemand aan het huilen
dan aan het lachen te brengen, ook al
wordt dat vaak onderschat. In Euro
Cinema komen verschillende soor
ten lachfilms aan bod. Dat is aan de
ene kant een gok, want iemand die
Louis de Funès leuk vindt hoeft he
lemaal niet te houden an de absurde
humor van Monty Python. Toch
staan van beiden een film op het
programma.
Het is verstandig geweest om van
Louis de Funés niet teveel films te
programmeren De meeste succesfilms
van deze Franse komiek zijn intussen
grijsgedraaid en al die anderen zijn niet
om te pruimen, door gebrek aan origi
naliteit of een slecht verhaal, wat zich
met name vooral de laatste jaren in het
bijzonder wreekt „Samen uit, samen
thuis" (La Grande Vadrouille) behoort
tot één van de beste uit het oeuvre van
Louis de Funès, maar is echt grijs-
gedraaid. het verhaal speelt zich af in
de tweede wereldoorlog, waar Terry
Scène uit:Enter the dragon", één van de befaamde films met Bruce
Lee.
Mel Brooks in „High Anxiety" (Mel Brooks in hoge nood), een persiflage
op de Hitchcock-films.
Beeld uitDamienthe Omen II".
huce Lee in „First of fury"
hing High", een schitterende parodie op de luchtvaart-rampenfilms.
Scène uit de nieuwste film van Brooks: „The History of the world, part
produkten, die daarna verschenen
konden niet tippen aan de schitte
rende akties van Lee, die van de
Chinese vechtsporten een echte
kunst winst te maken, nog gesubli
meerd door de wijze, waarop de
hoogstandjes In beeld werden ge
bracht. Zachtzinnig waren de films
met Bruce Lee bepaald niet, maar er
straalde iets vanaf, wat andere films
in dit genre misten en het maakte dat
de toeschouwers, in de ban van Bru
ce Lee, de film bijna als een boven
natuurlijke belevenis gingen be
schouwen.
In het programma van Duo 1 en 2
wordt ruime aandacht geschonken aan
de films van Bruce Lee met The Big
Boss, Fis of Fury, Enter the Dragon,
Way of the dragon en zijn laatste Ga
me of Death.
Het is aardig - zeker ter vergelijking -
dat aan dit Bruce Leeprogramma een
nieuw genre in de categorie vecht-films
is toegevoegd: „de Ninja-film". Ninja's
zijn Japanse vecht-magiers, ontstaan
uit de Samoerai, maar met een nog
grotere impakt. Het zijn ware duivels
kunstenaars, die met behulp van on
gelooflijke concentratie èn magie hun
vecht-technieken weten te sublimeren.
Er zijn goede en boosaardige Ninja%s en
het hele begrip Ninja is gehuld in een
waas van geheimzinnigheid en ondoor
zichtige mystiek. Het resultaat van het
optreden van deze Ninja's in een speel
film is echter in sommige opzichten op
zienbarend en vaak duizelingekkend
snel. Het geeft de Ninja-film een aparte
dimensie. „Enter the Ninja" van regis
seur Menahem Golan met Franco Nero
als de Ninja Cole, is niet de slechtste in
dit genre, maar er zijn betere Wat dat
betreft geldt, wat ook voor de Chinese
vechtfilms geldt, als ze gemaakt zijn
door Japanners en Chinezen zelf lijken
ze authentieker, echter. Niettemin is
„Enter the Ninja" een aardige film om te
vergelijken met het toomloze geweld
van Bruce Lee Wie al deze vecht-
technieken wil bewonderen, kan daar
voor in de „Nacht van de film" terecht in
Duo 1 en 2. Er zijn nog kaarten verkrijg
baar.
Science fiction, westerns, arthou-
se-films, komedie s, horror, knok-
films, al deze genre s zijn in „De
nacht van de Film" op vrijdag 15 en
zaterdag 16 oktober te zien in
Amersfoortse bioscopen. Een
unieke gebeurtenis voor de ware
film-liefhebber.
odelijke baby zaait angst en verderf in ,,lt lives
Larry Cohen.
Japanse vechtkunst gesublimeerd in een nieuw genre vechtfilms: de
pnse Ninja-films. Hier een scène uit „Enter the Ninja".
p los
Terence Hill maken er een dolle boel van in „Pas op of
(Watch out, we're mad")
Bruce Lee in scène uit „Way of the Dragon".
