onderd jaar openbaar onderwijs in Leusden-Z
Tweede dorpsconcert
van Leusdenaren
Vrijdag 15 oktober
t Palet gaat hele week feestvieren Rademaker.
BOTRING
vind je
in de
Kwiekwinkel
KI/l/IEK
INKEL
INZENDEN TOT 1 NOV. A.S.
Vakantiefilmwedstrijd Cine Leusden
plaatselijk nieuws
door
Frits van Breda
Leerkrachte
dens burgemeester mr. J.W.M.
Rademaker.
Leerkrachten en kinderen zullen
DINSDAG 12 OKTOBER 1982
de gehele week in ,,Ot en Sien-
stijl" doorbrengen. De mannelij
ke leerkrachten staan in gekleed
zwart voor de klas, terwijl de
kinderen in ouderwetse kleding
zullen verschijnen. Van echt les
geven kwam er gisteren niets. De
dag werd verder doorgebracht
met het kijken naar films, het
maken van brooddeegfiguren en
een speurtocht door het dorp.
RADIO-OPNAMEN
Als specialist in
kantoorartikelen heeft
de kwiekwinkel bijna
èlles voor de kantoor
praktijk. Maar daarbij
nog eens extra gesor
teerd in een aantal
vooraanstaande merken.
Zoals bijvoorbeeld
ROTRING, klasse-pro-
dukten voor studio
en tekenkamer.
Kom vrijblijvend even
kijken of vraag onze
uitgebreide prijslijst
kantoofartikelen aan!
de Kwiekwinkel maakt
deel uit van Kwiek,
centrum voor
tekstverwerking
Pdeze foto uit 1911 staan van links naar rechts bovenaan beginnend: Jan van de Peut. Gerrit van de Peut.
wsje Bunt. Arie Davelaar. Marie Veenendaal, Antje de Kruif. Arend de Kruyf. Klaasje Voskuilen. Kees
Muilen Arrisje Voskuilen Klaasje Barten, Henk Barten. Rijk Peut. Leida Peut. Heintje Peut.
t'intje van Ginkel, Jannetje van Ginkel, Antje van Ginkel, Heintje van Garderen. Teus van Garderen.
°uter van Garderen, Hienekamp. G. Hienekamp, Heintje Hienekamp, J Valkenburg. Marie van
33nen, Rengertje Brons, Wim ter Maten, Jans Essen burg, Jean Essen burg, Arend van de Velde. Bram
oe Broek, Mien Kamerbeek en Griet van de Heuvel. De meester is de heer Verburg en de juffrouw
juffrouw Van der Berg.
school waar de kleuters naartoe
konden Ook deze „bewaar
school" bestaat als gebouw nog
steeds.
De bibliotheek in Leusden-Zuid
is in dit gebouw gevestigd. Een
gevelsteen herinnert heden ten
dage nog aan de oorspronkelijke
functie van het gebouw.
Leerlingen, die de lessen aan
één van belde scholen volgden
moesten op hun klompen vaak
een grote afstand afleggen tus-
)p deze foto staan van links naar rechts bovenaan beginnend; Gijs Davelaar, Gijsje Horst, Riek
:ssenburg, Anna de Kruif, Gijsje Roelofsen, Johan ter Maaten, Jan van de Broek, Voskuilen, Peter
'ssenburg, Van de Broek, Jan Horst, Rien Boshuis, Voskuilen, Geertje Davelaar, Gerritje van Broek,
loskuilen, J. ter Maaten, Neeltje ter Maaten, D. Horst, Meint Boshuis, Janna van de Hee, 9 van Schaik,
\oelofsen, Jan de Kruiff, A. Boshuis, van de Hee, ter Maten, Voskuilen en Kees Boshuis. De meester
pde foto is de heer Verburg. De eigenaresse van de deze foto uit 1915 wist zich niet alle voornamen ter
erinneren vandaar de vraagtekens.
LEUSDEN-ZUID „Je kunt rustig stellen dat de lucht In
Leusden-Zuid erg gezond Is. In honderd Jaar tijd zijn er slechts
vijf schoolhoofden geweest op de openbare lagere school In
Leusden-Zuid," aldus het huidige schoolhoofd van 't Palet, de
heer A.M. van Aken. Zelf Is de heer Van Aken nog lang niet van
)lan om op te stappen als het vijfde schoolhoofd in successie.
Vol enthousiasme Is hij gistermorgen met de leerlingen van
zijn school en de vier leerkrachten begonnen aan de viering
van het honderdjarig bestaan van de school.
Het openbaar onderwijs In
Leusden-Zuid dateert van 1882.
16 maart van dat jaar nam de
gemeenteraad van Leusden het
besluit om In Leusbroek een
openbare lagere school te stlch-
len. Van een woonkern Leus
broek, het latere Leusden-Zuid,
was er nauwelijks sprake. Aan de
rand van het landgoed Den Treek
lagen er her en der verspreid een
aantal boerderijen. Boerenkin
deren moesten óf naar Amers-
loort óf naar Hamersveld om er
het onderwijs te volgen. De ver
bindingsweg tussen Leusbroek
Amersfoort werd gevormd
door een breed zandpad. Welke
ichool men ook koos, kinderen
uit de omgeving van Den Treek
moesten een flink eind lopen om
een beetje onderwijs te volgen.
Het besluit van de gemeente
raad in 1882 had tot gevolg dat
ïog datzelfde jaar een schoolge-
xhjw gereed kwam aan de Ooie-
iaarshorsterweg. Het was een
rchooltje met slechts twee klas-
okalen waar meester Verheul de
scepter zou gaan zwaaien. Veel
jeld voor de grond heeft de ge-
neente die tijd niet neer hoeven
e tellen. De benodigde grond
verd door jonkeer De Beaufort
er beschikking gesteld vooreen
ymbolische erfpacht van
lechts f 1per jaar. Het ge-
xhjw, dat werd ontworpen door
irchitect Pothoven, bestaat nog
leeds. Alleen heeft het al lang
leen functie meer als schoolge-
xhjw. Al geruime tijd is in het
lebouwtje een zeilmakerij ge-
estigd.
"en ander gebouw, eveneens
Jntworpen door architect Potho-
en heeft nog steeds dezelfde
unctie als waarvoor het bedoeld
»as Het betreft hier de Lisiduna-
chool. een Lagere school aan
de Leuserweg op het grondge
bied van Amersfoort.
De officiële openingsdatum
van de lagere school aan de
Ooievaarshorsterweg is niet
meer te achterhalen. Het moet
echter ergens in het najaar van
1982 geweest zijn. Ook is niet
bekend hoeveel kinderen in dat
eerste jaar de school bezochten.
ROE EN PLAK
Wel is het één en ander bekend
over de wijze waarop het onder
wijs gegeven werd In die dagen.
Het ging er allemaal erg streng
aan toe. Lesjes werden door de
gehele klas hardop opgedreund,
terwijl men daarbij kaarsrecht In
de bank moest blijven zitten.
Verslapte de aandacht even, of
werd er iets uitgehaald dat niet
door de beugel kon, dan wachtte
lijfstraf met de roe of de plak. Een
school die erg vooruitstrevend
was liet de leerlingen wel eens
een gedichtje van buiten leren.
Absolute voorwaarde was echter
dat men het geleerde met zijn
allen in de klas kon opdreunen
Meester Verheul werd als
schoolhoofd opgevolgd door
een zoon van de in die dagen
zeer bekende Amersfoortse
huisarts Verburg. Veel inwoners
van Leusbroek, waar geen huis
arts gevestigd was, gingen in die
tijd met hun kwaaltjes naar deze
Amersfoortse arts.
BEWAARSCHOOL
In het jaar 1928 werd het scho
lenbestand in Leusden-Zuid uit
gebreid. Vlak naast de openbare
school aan de Ooievaarshorster
weg verrees een anderschoolge-
bouw. Het betrof hier de bewaar-
normale schooltijd met een koets
van school afgehaald waarna hij
bij de familie De Beaufort privé-
lessen kon gaan geven.
SPLITSING
Het schoolhoofd dat het lang
ste verbonden is geweest aan de
openbare school in Leusden-
Zuid is de heer Monsma. Ruim
veertig jaar heeft deze school
meester voor de klas gestaan.
Onder zijn leiding groeide de
school van een tweeklassige
naar een vierklassige school. Het
aantal leerlingen halveerde ech
ter toen rond 1955 de „School
met den Bijbel" aan de Beatrix-
laan in Leusden-Zuid werd ge
opend. Vlak voor die tijd telde de
openbare school 120 leerlingen,
na de komst van de Protestants-
Christelijke school liep het aan
tal terug tot precies 60. Veel in
woners van Leusden-Zuid verko
zen de Christelijke school. Niet
alleen uit principiële overwegin
gen, maar ook omdat deze
school dichterbij was en kinde
ren geen drukke verkeersweg
behoefden over te steken. Pas
een tiental jaren later was de
openbare school deze „klap"
weer te boven. Mede door de op
gang gekomen uitbreiding van
Leusden-Zuid begon het aantal
leerlingen weer toe te nemen.
VAN AKEN
Inmiddels was ook het huidige
schoolhoofd, de heer A.M. van
Aken op het toneel verschenen.
In 1959 had hij de leiding van de
school overgenomen van de heer
Lahpor, die slechts een tweetal
jaren als schoolhoofd had ge
functioneerd. Toen de heer Van
Aken de baan van schoolhoofd
aanvaardde, telde de school aan
de Ooievaarshorsterweg nog
slechts 41 leerlingen. In 1965
Bovenste rij van links naar rechts:
Janny Lagemaat. Grada Veenendaal, Marie Wannes, Gerard ter Maaten, Cees Voskuilen, Gerrit
Malkenhorst.
2e rij van links naar rechts;
Rika Post, Nel van Schaik, Geertje Schimmel, Bets en Ger Lagemaat, Annie van Reenen, Mien van Reenen,
Annie Pothoven, Johan ter Maaten
3e rij van links naar rechts;
Jannetje van de Heuvel, Dien Lagemaat, Joh. van de Velde, Piet Hilgeman, Maag van Reenen, Jan K.
Termaaten, Peer Malkenhorst, Dirkje van de Lagemaat, Riek Termaaten.
4e rij van links naar rechts;
Aart Post, Marinus ter Maaten, Henk van Schaik, Marinus Post, Rijk Kamerbeek, Berend van de Lagemaat,
Jan Bertus ter Maaten.
Onderste rij van links naar rechts;
Reinder Malkenhorst, Wim van Schalk, Ko van de Lagemaat, Ruth van Ee, Henk van Maanen, Gerrit
Veenendaal.
Hoofd: de heer Monsma, Juf. van de Bergf?).
onhoudbaar toen in totaal 248
leerlingen op de school stonden
ingeschreven. Er moest toen
zelfs les gegeven worden in de
hal van de school. „Een toestand
grote belangstelling. Mensen
bleven toen thuis voor een aardig
programma op de buis", aldus de
heer Van Aken. Toch wil meester
Van Aken beslist in de krant ver
meld zien dat de ouders altijd
geweldig meegeleefd hebben
met het wel en wee van de
school. Ook in de wat beroerdere
tijden heeft hij altijd met succes
een beroep kunnen doen op ou
ders van leerlingen. Ook in de
festiviteiten rond het honderdja
rig bestaan van de school spelen
de ouders een belangrijke rol.
HONDERD JAAR
Na een jaar lang voorbereiding
Is gistermorgen het feest rond
het honderdjarig bestaan van de
school losgebarsten. Van de in
spectie voor het onderwijs heeft
men speciale toestemming ge
kregen om het schoolrooster een
week lang helemaal om te gooien
zodat alle aandacht besteed kan
worden aan het feit dat honderd
jaar geleden voor het eerst een
school voor openbaar onderwijs
in Leusden-Zuid tot stand kwam.
Vreemd genoeg wil de inspec
tie voor het onderwijs echter
niets weten van een „feestweek",
voor een week feesten is er vol
gens allerlei wettelijke bepalin
gen geen ruimte in het jaarroos-
ter. Om iedereen tevreden te stel
len praat men daarom liever van
een „herdenkingsweek", een be
naming die wel genade kan vin
den in de ogen van de wetgever.
FEEST
Even na tien uur ging het feest
gistermorgen officieel van start
na een openingswoord van Leus-
Vanmiddag stond er voor de
kinderen van 't Palet iets heel
unieks op het programma. Van
vier tot vijf uur zouden opnamen
gemaakt worden voor het radio
kinderprogramma „De tien om
kindershow". Een programma
dat gepresenteerd wordt door
Martin Brozius. Op maandag
middag 18 oktober om 16.30 uur
kan iedereen via Hilversum I ho
ren wat er van de opnamen in
Leusden-Zuid terecht is geko
men.
De woensdag zal geheel in het
teken staan van de sport. De hele
school zal zich bezighouden met
hedendaagse en ouderwetse
spelletjes Hoepelen en steltlo
pen zullen daarbij zeker niet ont
breken.
Donderdag gaat men beginnen
met de voorbereidingen van een
optocht die vrijdagavond door
Leusden-Zuid zal gaan. Alle
schoolkinderen maken een lam
pion die men de volgende dag
nodig heeft als men 's avonds het
dorp doortrekt, voorafgegaan
door het muziekkorps Lisiduna.
Voor de oud-leerlingen die in
1979, 1980, 1981 of 1982 de
school verlaten hebben is er de
zelfde avond een disco-avond
georganiseerd.
RECEPTIE
Zaterdag 16 oktober is geheel
voor de ouderen. Van twee tot vijf
wordt er in het aktiviteitencen-
trum „De Korf" een receptie ge
houden, die tevens een reünie zal
zijn voor oud-leerlingen, ouders
en andere belangstellenden.
Rond zes uur wordt er in de Korf
samen met een aantal genodig
den een koffiemaaltijd genuttigd.
De verwachtingen voor de avond
zijn op dit ogenblik hoog ge
spannen.
Een aantal moeders en enkele
vaders zullen een „revue" op de
planken brengen waarin allerlei
oude herinneringen opgehaald
zullen worden. De „revue" is een
logisch vervolg op een tijdperk
van ruim dertig jaar waarin de
openbare school in Zuid elk jaar
een musical of toneelstuk op
voerde.
In het verleden deden alle leer
lingen mee met de uitvoering,
toen de school echter erg groot
werd bleek het niet meer moge
lijk Iets In te studeren waaraan
ruim tweehonderd kinderen mee
konden doen. Men ging er toen
toe over om met de leerlingen
van de vijfde klas iets in te stude
ren, bestemd voor de schoolver
laters voor de zesde klas.
Een aantal „regie-groepen" van
ouders die met de kinderen In het
verleden Iets Ingestudeerd heb
ben zullen nu a.s. zaterdag zelf
Iets op de planken brengen.
Een foto uit 1895 met meester Verheul als het eerste hoofd der school.
LEUSDEN - Vrijdag 15 oktober
vindt het tweede dorpsconcert
plaats in de Dorpskerk in Leus
den Zuid. Maar liefst twintig
Leusdenaren zullen dan musice
ren voor hun eigen dorpsgeno
ten. Het programma omvat pla-
nowerken van Cesar Franck en
\Vj
Prinses Julianaplein/
Leusderweg, Amersfoort
Telefoon 033 - (6)31824
Frederic Chopin, een mandoline
concert van Vivaldi, blokflultmu-
zlek van Jacob van Eyck, Han U.
Staeps en Telemann, een sonate
van Handel, oude Spaanse liede
ren en aria's van Telemann. Bo
vendien treedt een zanggroep op
met liederen uit verschillende
stijlperioden.
In oktober 1981 werd voor het
eerst in Leusden een dorpsconcert
georganiseerd op initiatief van me
vrouw Nicoline Witlox. Het uit
gangspunt werd: mensen die zich
in Leusden met de praktische mu
ziekbeoefening bezighielden in
een gezamenlijk concert te laten
optreden voor hun eigen omge
ving. Van veel kanten werd er toen
op aangedrongen van zo'n concert
een jaarlijks evenement te maken
En het is de organisatoren gelukt
om op 15 oktober voor de tweede
maal een dergelijk concert te hou
den. Medewerking verlenen Bea
von Burg-Altera, piano, Henrique
den Otter, blokfluit; Lydia Koning,
cello; Maria van Kooten, sopraan;
Marijke Rodriquez-Mell, gitaar; He
be Beysens-de Vries, mandoline;
Gerda van Rooyen, dwarsfluit; Ine
ke de Vries, piano. Piet Hein van
der Ven. piano; Loes van den Ak
ker, blokfluit. Cantores Familiares
o.l.v. Gerard Wijnands; Riet Wij-
nands-Huurdeman, sopraan; Wil-
ma Huurdeman, sopraan; Jan
Huurdeman, tenor; Henk Huurde
man, bas; Frans Huurdeman, bas;
Leontine van Wieringen, alt; Janne
Kok, alt; Gerard Wijntjes, bas; Kees
van Burgsteden, tenor en Nicoline
Itlox, sopraan.
Het concert begint om 20.15
uur. De entreeprijs bedraagt 5
gulden voor volwassenen en 1
gulden voor jongeren tot 16 jaar.
Kaarten zijn verkrijgbaar aan de
kerk. De kerk zal versierd wor
den met bloemstukken van de
Leusdense bloemslerkunstena-
res Llesbeth Fokkema. Na afloop
van het concert zijn deze bloem
stukken te koop.
(Van de redaktle)
LEUSDEN De door de film
club „Clne Leusden" georgani
seerde vakantiefilmwedstrijd zal
op 1 november worden afgeslo
ten, waarna een jury zich over de
Ingeleverde vakantiefilms zal
gaan buigen. Het resultaat hier
van zal bekend worden gemaakt
op de vertoningsavond: vrijdag
19 november In Groot-Krak-
horet. Er zijn aantrekkelijke prij
zen beschikbaar gesteld. U kunt
natuurlijk ook nog meedoen. Alle
inlichtingen worden u verstrekt
door de secretaris van „Clne
Leusden", Max Bremer, Sala
mander 50, Leusden, telefoon
942805.
om haast wanhopig van te wor
den", aldus de heer Van Aken.
Het was haast geen doen om
behoorlijk les te geven in de
schoolbal. Leerkrachten behoef
den dan ook niet lang achtereen
les te geven in deze beroerde
omgeving. Bij toebeurt werd men
„verplicht" les te geven in deze
allesbehalve plezierige „lokali
teit".
Dat het vreemd kan lopen met
het leerlingenaantal van een
school blijkt wel in Leusden-
Zuid. Waren er in 1978 nog 248
leerlingen, dit jaar zijn er slechts
125 leerlingen ingeschreven.
Van de acht leerkrachten in 1978
hebben er drie een andere baan
moeten zoeken. Ook de toe
komst van de school is nog in
nevelen gehuld.
Weliswaar blijkt uit de statistie
ken dat het aantal geboortes in
Leusden-Zuid weer iets aan het
toenemen is, op zeer korte ter
mijn heeft de school daar niets
aan. Alleen als er uit de nieuwe
wijken Claeverenblad/Wilden-
burg leerlingen naar 't Palet ko
men kan de school vijf leerkrach
ten behouden, anders ligt het in
de lijn der verwachting dat er nog
een leerkracht moet afvloeien in
de toekomst.
OUDERAVONDEN
„De ouderavonden van de
Openbare School waren vroeger
altijd hét uitje in het dorp" weet
meester Van Aken te vertellen.
Enig vertier was er in Leusden-
Zuid nauwelijks. Voor een groot
aantal ouders was de school het
ontmoetingspunt waar allerlei
nieuwtjes werden uitgewisseld.
„Op ouderavonden waren vroe
ger altijd élle ouders aanwezig
Pas toen dat rotding, de televisie,
kwam was het gedaan met de
NIEUWE SCHOOL
Eind 1967 kwam er midden in
Leusden-Zuid een geheel nieu
we school gereed, nadat een jaar
eerder de openbare kleuter
school klaar was gekomen aan
de Willem de Zwijgerlaan. Welis
waar was Leusden-Zuid in dat
jaar al uitgegroeid tot een be
hoorlijke woonkern, aan drie
klassen lagere school had men
echter ruim voldoende. Men
stond echter aan het begin van
een stormachtige ontwikkeling.
Twee jaar later moest de openba
re school, die de naam 't Palet
had gekregen, al uitgebreid wor
den tot een vierklassige school,
weer een jaar later werd 't Palet
een „volwaardige" zes-klassige
lagere school. Ook toen was de
groei er nog lang niet uit
In 1972 werd er aan 't Palet nog
een zevende lokaal gebouwd,
terwijl er ook nog een noodlokaal
verscheen.
HAL
In 1978 werd de toestand haast
sen hun huis en de school. Met
de kinderen van de jonkheer De
Beaufort lag het echter even an
ders. Weliswaar was door de
hulp van de familie Beaufort de
lagere school er gekomen, de
eigen kinderen volgden geen les
sen aan de Ooievaarshorster
weg.
De „bovenmeester" werd na de
waren er nog slechts 33 over.
Toch bewaart de heer Van Aken
de mooiste herinneringen aan
die tijd. „De sfeer in die oude
school was gewoonweg fantas
tisch. Eigenlijk hadden we een
erg luxe school met een speel
plaats vóór en een speelplaats
achter de school. De School
stond midden in de weilanden. Af
en toe verscheen er een ree in het
weiland. We stonden dan met de
hele school voor het raam te
kijken", aldus de heer Van Aken,
die zich ook nog goed weet te
herinneren dat er eens een ko
nijntje de school in vluchtte om
dat het achterna gezeten werd
door een hond.
