,,De kersttijd is een leuke
periode voor het bloemwerk'
|,De dieren zijn het moeilijkst, maar
|:e beginnen steeds beter te lijken"
MARGA HILHORST, BLOEMISTE
De vrouw in haar beroep (25)
')e kerstgroepen van klei van Tonnie Bult
DONDERDAG 23 DECEMBER 1982
plaatselijk nieuws
verschillende stijlen in de kerk
bouw, Romaans, Gotiek, Renais
sance, Barok, om een inzicht te krij
gen hóé diverse soorten bloem
werk aan te passen aan een betref
fend bouwwerk.
Dat leren aanpassen hield ook
verband met het vervaardigen van
bruidsbloemwerk, dat zo veel mo
gelijk in overeenstemming moest
zijn met de persoonlijkheid van de
bruid en het genre van haar bruids
japon.
Als belangrijk vak bij de opleiding
voor bloemist kreeg Marga Hilhorst
kleurenleer. ..Alle natuurkleuren
gebruiken", licht ze toe, ,,en daar
weer andere tinten van maken. Je
hebt'primaire kleuren, en krijgt se-
kundaire kleuren door vermenging.
Daaruit kun je afleiden welke kleu
ren in de bloemsierkunst bij elkaar
passen. Soms bestellen mensen
wel eens iets, en dan probeer je te
zeggen: ,,Doe dat niet? Rose en
oranje bloemen zijn lelijk bij elkaar.
Het is voor ons een belangrijke
taak om te adviseren. Sommige
mensen weten precies wat ze wil
len, en dat probeer je dan natuurlijk
zo na te streven.
We hebben veel geleerd over al
lerlei plantenziekten en ongedierte,
en de bestrijding daarvan We kre
gen ook administratieve vakken als
boekhouden en ekonomie. En na
tuurlijk veel praktijklessen bloem
sierkunst: bruidsboeketten, grafar
rangementen, plantenbakjes, cor
sages maken enz. Als het mate
riaal daarvoor nam je zelf mee,
want het was de bedoeling, dat je
dat zélf bij elkaar zocht. Ook kwa
men we in aanraking met diverse
soorten aardewerk. Hoe dat ge
maakt werd. We gingen bijvoor
beeld naar Mobach. Ook over de
glas- en de kaarsenbereiding kre
gen we het een en ander te horen."
MIDDENSTANDSDIPLOMA
Nadat Marga voor haar landelijk
vakdiploma was geslaagd, begon
ze in Amersfoort aan haar midden
standsdiploma. Eén jaar twee
avonden in de week. Naar verhou
ding vond ze dat een veel saaiere
studie, maar voor het bedrijf was
het heel belangrijk. Om de boek
houding zelfstandig te kunnen
doen had ze niet voldoende aan het
boekhouden, dat ze bij de vakoplei
ding in Utrecht had onderwezen
gekregen. Haar man, die een vak-
genchte opleiding aan de middel
bare tuinbouwschool heeft ge
volgd, en die vele uren per week in
de weer is met de bevoorrading,
heeft daar geen tijd voor. Boven
dien is er de laatste twee jaar heel
veel veranderd in het bedrijf. Hield
de familie Hilhorst zich vroeger
meer bezig met kweken, tegen
woordig is alles toegelegd op de
verkoop van bloemen en planten
zowel binnen als buiten. Vooral het
tuincentrum is erg veel uitgebreid.
Het meeste werk in het tuincen
trum, evenals de markten, wordt
door Marga's man gedaan Daar is
toch veel werk, dat voor een vrouw
te zwaar is. Marga ziet zichzelf nou
ook niet in de vrachtwagen rondrij
den. En dót is daar toch voor nodig!
(Maar je weet nooit!).
„Ik kon kiezen of delen," zegt
Marga Hilhorst. ,,Öf me helemaal
niet met de zaak bemoeien, óf er in
groeien, en dié bezigheden op me
nemen die fk kon waar maken.
Nóu, helemaal alleen in het huis
houden bezig zijn, dat zou op den
duur minder aantrekkelijk zijn,
vooral nu de kinderen (acht en vier
jaar) naar school zijn Als baby van
drie, vier weken gingen ze trou
wens al mee naar de zaak. Ze
groeiden er mee op, en worden er
erg zelfstandig van.
Vier middagen werk ik in het be
drijf, en één dag thuis in het kan
toor. Dat is vaste prik. 's Morgens
zorg ik voor de bestellingen van
bloemwerk Bruidswerk is altijd 's
morgens De bloemstukken voor
een opening van een zaal zijn ook
aan tijd gebonden. De ochtenden
zijn wat variabeler wat het werk be
treft. Ik doe de boekhouding, zorg
dat de rekeningen naar de klanten
komen, behandel telefonische be
stellingen. Het is heel belangrijk,
dat de administratie goed wordt bij
gehouden, en ik kan makkelijk het
werk in huis laten liggen. Mijn man
kón geen ander werk laten liggen:
nu bijvoorbeeld is hij weer steeds
op pad voor kerstbomen. Om leuke
bomen te krijgen tegen een redelij
ke prijs.
De hele week zou ik niet voor de
zaak kunnen werken. Je moet de
kinderen toch ook met allerlei din
getjes kunnen helpen Ik wil de kin
deren bijvoorbeeld ook huiswerk
begeleiding kunnen geven, en
eens een spelletje met ze doen."
BRUIDSWERK
Het meest aantrekkelijke werk in
de bloemsierkunst vindt Marga Hil
horst het bruidswerk. Dat vindt ze
ontzettend leuk om te doen. Ze kan
haar fantasie z'n gang laten gaan
Ze lacht vrolijk, als ze zegt: „Soms
belt de aanstaande echtgenoot op,
want zijn vrouw mag niet weten hoe
het bruidsboeket er uit ziet. Soms
belt de bruid me later op, en be
schrijft haar japon, omdat haar aan
staande man niet mag weten wat
ze op de trouwdag precies zal dra
gen.
Maar meer en meer gebeurt het,
dat de bruidsparen alles samen uit
zoeken. In die bruidsboeketten is
veel verandering gekomen Voor
mensen, die veertig jaar getrouwd
zijn, daarvoor willen de kinderen
nog wel es een hele bos anjers met
veel linten eraan bestellen. Maar
tegenwoordig heb je gewoon heel
fijne, kleine handboeketjes. Daar
krijg je geen pijn in je handen van
Over het algemeen moeten we
de apartere bloemen bestellen.
Daar is ook altijd aan te komen. Het
door
Anco Mali
hele jaar door. Diverse soorten or
chideetjes, lelietjes van dalen en
zovoorts. Ook wordt er steeds
meer gewerkt met bladmaterialen.
Ik heb zelfs wel es kaktusjes ver
werkt. De echte boeketjes met een
roos en lelietjes van dalen worden
minder gevraagd Ook de klant
krijgt steeds meer fantasie. We krij
gen ook wel es opdracht om zalen
te versieren. Of er is een bruids
paar, dat een receptie geeft, en dat
de ontvangstzaal ook versierd wil
hebben. Die kennis heb je toch wèl
nodig!"
KERSTTIJD
Marga Hilhorst vindt de Kersttijd
een leuke periode voor het bloem
werk. Het is een paar weken kei
hard werken. De kleinere stukjes
worden ingekocht De meer exclu
sieve stukken worden zelf ge
maakt.
„Snel zit je daar weer helemaal
in, en gaat het eigenlijk vanzelf",
zegt ze. ,,De grotere stukken maak
ik in bepaalde kleuren op. Er is een
vrij grote categorie mensen, die iets
moois zoekt. Niet zo'n geval met
een kaars, een kersttak en een
Spaanse peper er in gestoken. We
verwerken van alles in die Kerst
stukken, kombineren met allerlei
bloemen met allerlei kerstmateria
len."
„Zelf houd ik veel van groene
planten", zegt Marga. En inder
daad, ze heeft in haar huiskamer
erg veel groene planten staan, die
er, hoe kan het anders, stralend
uitzien, 's Zomers zet ik ook wel es
zo'n rode boerenbegonia neer, en
maak een klein vensterbankje met
bloeiende geraniums.
Zomerbloemen vind ik erg leuk. Ik
pluk ze zelf graag in mijn tuin. Van
de vaste zomerplanten. Ik ben erg
gek op delphinium, aconitum, trol-
Iius enzovoorts, tn ik noud van ro
zen, zowel in de zomer als in de
winter. Elke week maak ik iets
leuks voor op de ronde tafel."
,,Het onderhoud van de planten
in het tuincentrum wie zorgt daar
voor, en is dat niet een tijdrovend
karwei?"
„Het onderhoud doen we met z'n
allen, die daar lopen," aldus Marga.
„Eén maal per week wordt de hele
kas doorgewerkt. Op ongedierte
bekeken, want zit er iets in de ene
plant, dan zit het in een wip ook in
de andere. Het klimaat in de kas is
optimaal voor de doorsnee plant.
Ja, je moet natuurlijk op de planten
letten. Bij begonia's, dat er geen
schimmel in komt Bij andere plan
ten moet je bedacht zijn op luis en
spint. Het water geven gaat met
een slang met een grote douche
kop er aan. Bij sommige planten
giet je het water voorzichtig langs
de potten. Bij andere komt het weer
niet zo nauw. Azalea's moeten ge
dompeld worden. Je zorgt er met
z'n allen voor, dat de planten er
netjes bij staan Op het tuincentrum
idem dito De onkruidbestrijding
geschiedt daar door middel van
spuiten. Daar heb ik niet zo mee te
maken. Het tuincentrum is niet zo
zeer mijn richting.
WETEN WAT MEN KOOPT
De mensen willen tegenwoordig
weten wat ze kopen, hoe een plant
heet. hoe je 'm moet verzorgen. Ze
willen dingen opzoeken in boeken
Het is erg leuk om het werk samen
te doen. Je kunt samen over de
problemen praten, en naar oplos
singen zoeken Wel is het zo, dat
we niet altijd wat kunnen plannen,
want heel vaak komt er tóch weer
iets tussen. We leven soms wat im
pulsief.
Ons leven is echt op de zaak
geconcentreerd. Mijn keuken Is
soms net ook een binderij. Ziet er
takjes-en blaadjesachtig uit, met
overal draad en tangetjes. Soms
neem ik het materiaal 's avonds
mee, en dan maak ik het stukje 's
morgens vroeg op."
Tijdens de lange winteravon
den haal ik mijn talen op. Frans
lioofdzakel(|k. Met naar platen
luisteren, en boeken lezen. En
ook daar heb ik veel plezier in!"
De boekenkast met de verschillende kerstgroepen.
neer je de oven open doet" Na dit „bis
cuit bakken", kan zo'n groep klaar zijn
Glazuren maakt de kerstgroep minder
kwetsbaar Het glazuren kan op drie
verschillende manieren Kleurloos mat
glazuren, kleurloos glanzend glazuren
en met een opglazuur. Dat laatste wil
zeggen, je beschildert de klei met gla
zuur. Vaak wanneer Tonnie een groep
volledig glazuurt, smeert zij de handjes
en het gezicht van de figuurtjes met was
in, zodat daar geen glazuur op komt.
Dat geeft een heel fijn effect „Ik vind
zelf dat ik er nog lang niet ben. Langza
merhand wil ik overgaan tot wat ab
stractere figuren Toch ben ik lang niet
ontevreden Vorig jaar heb ik een expo
sitie gezien van Maria Houtzager, die
kerstgroepen uit allerlei landen verza
meld heeft, en ik was echt niet ontevre
den over mijn eigen kerstgroepen".
NIET ALLEEN KERSTGROE
PEN
In augustus begint Tonnie met haar
kerstgroepen en in ianuari ruimt ze alles
op In de overige maanden maakt zij
weer andere dingen. Er staan niet zo
veel andere stukken in deze kersttijd,
maar wat er staat is bijzonder leuk. Han
gende Hollie Hobbie-poppetjes, zitten
de schattige figuurtjes met zijden bloe
metjes in de hand. Op bestelling maakt
zij verder wel eens een Abraham of Sa
rah Sinds kort heeft Tonnie op de bega
ne grond haar werkkamer Voorheen
werkte zij op de slaapkamer, maar men
sen die weieens wilden komen kijken
moesten toen het hele huis door De
ruimte is nu ook geschikt om eens een
ander te laten werken met klei Tonnie
zou het liefste diverse mensen de gele
genheid willen geven regelmatig bij
haar te komen kleien, maar daar is de
werkruimte weer te klein voor Samen
met haar kan nog één persoon aan de
werktafel zitten
„Ik vind het zalig om alleen te werken
maar de sfeer met meerdere mensen is
gewoon gezelliger. Het liefst zou ik een
grotere ruimte willen hebben waar men
sen, wanneer ze zin hebben, gewoon
kunnen komen werken. Nu staat mijn
huis ook open voor mensen die eens
willen komen kijken of wat willen kleien,
maar dat kan alleen maar in beperkte
mate. Ik heb ook geen geheimen Ik ben
zelf zo enthousiast, waarom zou ik mijn
kennis voor mezelf houden. Bij Latent
Talent heb ik een cursus kerstgroepen
maken gegeven. Dat was zo leuk. Mensen
zijn vreselijk enthousiast. Zelfs mensen
die nog nooit klei in hun handen gehad
hebben".
Uiteraard staat er leder jaar bij
Tonnie een eigen kerstgroep. De
kerstgroep is voor een oude boom
stronk geplaatst. Twee kaarsen
staan voor de groep en boven de
kerstgroep hangen twee kerstballen
die flonkeren door het licht van de
kaarsen. De sfeer die van deze kerst
groep uitgaat maakt bij het gezin Bult
andere kerstversleringen, zoals een
kerstboom, overbodig.
door
Tea Middelkoop
LEUSDEN - Doordat ze met kweker-bloemist Ton Hilhorst
uwde is Marga Hilhorst bloemiste geworden. Na haar trou-
n ging ze weg bij het kantoor van raadgevend Ingenieurs-
j ro DHV, waar ze tot dan toe had gewerkt, en ging ze meer en
;er meewerken in de zaak van haar man. Vijf jaar geleden
aide ze haar vakdiploma bloemsierkunst op de vakschool
Utrecht, waar ze twee jaar lang één dag in de week naar
ging.
Het was twee jaar hard werken,
maar ze vond het heel interessant.
Ze moest de Latijnse namen van de
planten en bloemen kennen. Hield
zich bezig met alles wat voor het
maken en verkopen van bloem
werk noodzakelijk is. Daar zat ook
kennis over de meest voorkomen
de tuinplanten bij. Ze kreeg les over
APART
„De eerste kerstgroep was heel knul- Ik weet nooit hoe een kerstgroep er uiteindelijk uit komt te zien
-EUSDEN - „Als iedereen in bikini ligt, begin ik aan mijn
Jrstgroepen te denken".
nnie Bult maakt kerstgroepen van kiel. In haar werkkamer,
'i tevens als logeerkamer dienst doet, heeft zij de weken
jor Kerst planken van een boekenkast vol staan met ver-
gaan". De vraag naar kerstgroepen is
een terugkeren verschijnsel. De prijs is
zeker niet evenredig aan de arbeidsu
ren die Tonnie aan zo'n groep besteedt,
maar dat is voor haar niet belangrijk.
Deze hobby trekt haar aan ook omdat
het een zeldzame hobby is. Ongeveer
vijf uur is Tonnie met zo'n groep bezig.
De groep waar zij nu de laatste hand
aan legt, is in opdracht en zal meer tijd
kosten omdat het een speciale techniek
vereist. De figuren van deze groep heb
ben namelijk kleding van textiel die in
vloeibare klei is gedoopt Tijdens het
bakken verbrandt de textiel maar de
structuur van het textiel blijft zichtbaar
GLAZUREN
„Ik weet nooit hoe een kerstgroep er
uiteindelijk uit komt te zien. In eerste
instantie bepaalt de kleur van de klei
hoe een kerstgroep eruit gaat zien,
maar het geinige is dat wanneer je met
verschillende temperaturen werkt het
iedere keer weer een verrassing is wan-
schillende kerstgroepen. Die verschillen zijn vooral te zien
aan de kleur van de klei en de kleur van het glazuur. De
groepen zelf zijn ook verschillend maar wanneer je ergens
een kerstgroep van Tonnie aan zou treffen dan zou ie deze
negen van de tien keer herkennen door de eigen stijl.
Tonnie: „Ik heb langzamerhand een
eigen stijl opgebouwd. Zoals je kunt
zien werk ik met plakjes klei. Twee ver
schillende kleuren klei die met de hand
vermengd zijn, geven weer een heel
ander effekt dan één soort klei. De
kerstgroep bestaat meestal uit drie zit
tende en drfe staande figuren. Maria,
Jozef, de drie koningen en een herder.
De os en de ezel zijn altijd aanwezig en
eventueel wat schapen. De dieren zijn
het moeilijkst maar zij beginnen steeds
beter op te lijken".
Voordat Tonnie met klei is gaan
werken heeft zij cursussen in textiele
werkvormen gedaan in Amersfoort
waarna keramiek volgde. Na twee jaar
les te hebben gekregen in keramiek
ging zij zelf handenarbeidles geven op
school. Over die vier jaar' handen
arbeidles op de Valleischool is
zij nog steeds vreselijk enthousiast Zij
kon zelf bepalen wat zij met de kinderen
ging doen. Voor Leusden 1200 had zij
dan ook met de hele school een ma
quette gemaakt van Leusden, 1200 jaar
geleden
Door het overlijden van burgemees-
Ier Van der Post is deze maquette he
laas nooit in zijn geheel tentoongesteld
Bij een pottenbakster in Leusden volg
de zij inmiddels weer een cursus en
thuis was zij ook altijd aan het „priege
len" Toen Tonnie op een gegeven mo
ment thuis met de bekende brooddeeg
figuren bezig was dacht zij: „Potverdo
rie, is hetzelfde niet te doen met klei
Dat is veel mooier". Het liep tegen Kerst
en het eerste idee was een eigen kerst
groep te maken.
lig, maar ik zal hem nooit weg doen. In
maart 1981vier maanden later was er
een tentoonstelling van „Leusden aar
dig vaardig" in boerderij de Hakhorst. Ik
had onder andere een paar kerstgroep
jes gemaakt en de mensen waren erg
enthousiast. De kerstgroepen werden
allemaal verkocht, in maart notabene'
Het is natuurlijk wel iets aparts, want in
de winter kun je vaak alleen gietvormen
kopen. Ik heb verder wel eens op een
bradene gestaan en een keer per jaar
sta ik op de kunstmarkt Dit om een
beetje uit de onkosten te komen Vorig
jaar heb ik een expositie in de Hakhorst
gehouden. Ik werk weieens in opdracht
maar zo'n expositie is heel iets anders
Dan moet je zoveel exemplaren klaar
hebben voor de expositie, daar zit vnj
veel druk achter. Zo'n expositie geeft je
wel een stimulans om er mee door te
