De affaires van 1982
Wat Leusden kwijtraakte in '82
—Wat Leusden er bij kreeg in '82
leusiler krant
5 MEI
VIKINGHUS
plaatselijk nieuws
Achterveld kreeg er eindelijk nieuwe woningen bij - Twee bussen rijden er nu tussen Amersfoort en Leusden
- The end of an affaire, de eerste houten huisjes in Munnikhove staan er
Drongen we met Van Galen door tot In het Utrechtse, landelijke bekendheid genoot Ons Dorp
eind april en begin mei. Het ANP, het Jeugdjournaal, VARA's Dingen van de Dag, het echte
NOS-journaal, verslaggevers van landelijke kranten, vakbondslieden en volksvertegenwoordi
gers, iedereen had het plotseling over Leusden. De aanleiding vormde een inderdaad opmerkelijk
besluit van het college van Burgemeester en Wethouders om de gemeenteambtenaren op 5 mei
(Bevrijdingsdag) geen vrij te geven. Binnen de argumentatie van het college trok vooral de
opmerking over de kosten van een vrije dag de aandacht. Het college had becijferd, dat het zus en
zo veel zou kosten, als de ambtenaren een dag vrij kregen en daarbij schenen de kosten van een
dag wél werken In het niet te vallen.
Burgemeester en wethouders kregen werkelijk ledereen over zich heen. De ambtenaren, hun
vakbondsvertegenwoordigers, leden van de Leusdense gemeenteraad, een Tweede Kamerlid, en
(last but not least) de Minister van Binnenlandse Zaken, toen nog Van Thljn. Maar het college hield
dapper voet bij stuk en de ambtenaren werkten op Bevrijdingsdag gewoon door.
Natuurlijk leidde dat tot een aantal In kwaliteit nogal variërende ambtenarengrappen. Zo schijnt
de ANP-fotograaf bij binnenkomst In het gemeentehuis geroepen te hebben: „Ik kom een unieke
foto maken, er schijnen hier ambtenaren te wérken."
Binnen de 5 mei-affaire speelden twee leden van het college een opvallende rol. Zeer openlijk
deed dat gemeentesecretaris Reljer van Gooi, die het onderwerp tot een heel persoonlijk issue
maakte. In de raadsvergadering, waarin verschillende raadsleden het college over dit besluit aan
de tand voelden, riep Van Gooi manhaftig, dat heel West-Europa wat hem betrof op 5 mei vrij kon
nemen, maar dat hij in ieder geval zou werken. En hij maakte ook nog gewag van vele betuigingen
van adhesie, die het gemeentebestuur naar aanleiding van het 5 mei-besluit ontvangen zou
hebben. Later bleek het om een doos chocola te gaan.
Een stuk subtieler was het optreden van burgemeester Rademaker. Naar wij heel zeker weten
was Rademaker het enige collegelid, dat tegen het 5 mel-besluit was. De burgemeester heeft meer
dan eens in de collegevergaderingen geprobeerd om de wethouders tot andere gedachten te
brengen. Maar de boeren en zakenlieden hielden voet bij stuk. Rademaker haalde bakzeil.
Dat verhinderde de burgemeester niet om het besluit van het college tegenover wie dan ook toe
te lichten en zonodig te verdedigen. Zonder ook maar één keer te laten merken, dat hij het er
eigenlijk niet mee eens was.
Hoe het afliep? Kop uit de Leusder Krant van 13 juli: „Ambtenaren volgend jaar wel vrij op 5
mei". Het college heeft daartoe besloten.
Uitgerekend in de Leusder Krant van diezelfde dertiende juli stond het verhaal „Viklnghus en het
lot van een klant". Dat maakte onderdeel uit van de derde affaire van dit jaar. Hoofdrolspelers
daarin waren wethouder Jan Wagenaar, de heer Groen van Vlkinghus en mevrouw Fralquln uit
Leusden-Zuid.
Wagenaar lanceerde al geruime tijd geleden het plan om kleine vrijstaande koopwoningen te
bouwen. Bedoeld voor „starters" en in de prijsklasse van zo'n tachtig- tot honderdduizend
gulden. Uiteindelijk kwam het tot een plannetje voor de bouw van 61 houten woningen in het
deelplan Munnikhove van de Tweede Fase. Wagenaar wilde dat er verschillende typen zouden
worden gebouwd en dat ook verschillende bedrijven bij de realisering van het plan zouden worden
betrokken.
Op die wijze werd het echter niet een van Wagenaars meest geslaagde ondernemingen. Niet
alleen wordt er geen enkel van de kleine houten huizen voor minder dan een ton gebouwd -
waarmee het plan zijn doel voorbij schiet -, maar er ontstonden ook problemen met één van de
betrokken bedrijven. De firma Viklnghus werd wel uitgenodigd om aan het projekt deel te nemen,
maar bleek bij nader Inzien flnanclëel een niet al te solide bedrijf. Ook al omdat er verhalen de
ronde deden als zou Viklnghus woningen van minder goede kwaliteit afleveren, zakte de animo
voor deze firma aanzienlijk. Ultelpdelijk kon de firma Vikinghus - die inmiddels failliet Is gegaan -
niet de door het college verlangde financiële garanties geven. Daarom besloten B. en W. om met
Vlkinghus niet verder In zee te gaan.
Direkteur Groen van Viklnghus voelde zich door het college op een onheuse manier aan de kant
gezet en kondigde aan juridische stappen te gaan ondernemen. Die zouden zich dan ook richten
tegen mevrouw Fralquln uit Leusden-Zuid, die aanvankelijk optrad als vertegenwoordigster van
Viklnghus In Leusden. Maar een dag nadat het college een einde maakte aarïde contacten met
Vlkinghus, opereerde mevrouw Fralquln plots onder de naam „Traehus". Dit door haar opgerichte
bedrijfje kreeg vervolgens de opdracht voor de bouw van 21 houten woninkjes, de opdracht die
Vlkinghus was misgelopen.
Maar zoals dat bij affaires wel vaker gebeurt, ging ook deze als een nachtkaars uit. Groen
dreigde wel met juridische stappen, maar vervolgens werd niets meer van hem vernomen. En In
Munnikhove zijn Inmiddels de eerste kleine houten huisjes verrezen.
DONDERDAG 30 DECEMBER 1982
- Hoytema: naar de Staten
de Burg, van der Postlaan stonden
nog de lokalen, die door de Kinder-
landschool waren gebruikt, toen
men nog niet de beschikking had
over een permanent gebouw Se
dert enige tijd stonden ze leeg,
maar dat heeft niet lang mogen du
ren. Begin deze maand gingen zes
lokalen in vlammen op Er was ver
moedelijk sprake van brandstich
ting.
LEUSDEN - Wat is een jaar zonder affaires? Dat Is niks. Een ei zonder zout op z'n hoogst en dus
niks.
Gelukkig Is 1982 niet zo'n zoutloos jaar geweest. In drie gevallen kon er gesproken worden van
een „affaire", zij het dat zij wat betreft nlvo van spektakel en afloop nogal uiteenliepen.
Aan de eerste affaire van dit jaar gaf de heer Van Galen zijn naam. Hi j opende op het bedrijventer
rein „Paardenmaat" een zogeheten bouwmarkt. Tot verontrusting van de Leusdense midden
stand bleek Van Galen in zijn nieuwe zaak een nogal ruim assortiment te voeren. Veel te ruim, zo
meenden sommigen en er ontstond beroering. Mocht dat allemaal zo maar? En als het al mocht,
zouden dan de bepalingen ten aanzien van verkoop op bedrijventerreinen niet moeten worden
aangescherpt om dergelijke toestanden In de toekomst te voorkomen?
Het feit dat de zaak-Van Galen zich in een verkiezingsjaar afspeelde, heeft er waarschijnlijk In
niet geringe mate toe bijgedragen, dat uitgroei tot de omvang van een „affaire" mogelijk werd.
Vooral het CDA en dan met name Ad Wisman - die toen nog meende in aanmerking te kunnen
komen voor een wethouderschap - sprongen er op in. Er werd In De Korf een bijeenkomst belegd,
waar een leder zijn gram kon spuien. Mede door de aktlvltelten van Ad Wisman kreeg de zaak nogal
publiciteit. Tijdens een spreekbeurt in het kader van zijn verklezingstoernee voor de verkiezingen
voor Provinciale Staten gaf zelfs gedeputeerde Schapenk te kennen er wel eens iets van gehoord
te hebben.
En waartoe leidde dat alles? Tot het sluiten van de bouwmarkt Van Galen of een wethouder
schap voor Ad Wisman? Welnee, Van Galen voert nog steeds een ruim assortiment en Ad Wisman
verdween tamelijk geruisloos uit de plaatselijke politiek. Van de deining In februari en maart
resteerde In september nog maar een rustig voortkabbelend golfje, waarop een notltletje van B. en
W. kwam aangedreven. „Geen absoluut verbod detailhandel op bedrijventerreinen" stond er
boven en daarmee was de eerste affaire erledigt.
LEUSDEN - Het mag dan door
de economische recessie mis
schien allemaal wat moeizamer
gaan, toch heeft Leusden er in
het afgelopen jaar weer een hele
boel bij gekregen. Hieronder een
overzichtje van wat er een jaar
geleden nog niet was en nu wel:
Sedert januan van dit jaar heeft
Leusden de beschikking over een
inspraakwinkel Dat is een door
het plaatselijke inspraakorgaan
CML (Comité Milieuzorg Leusden)
in het leven geroepen bedrijfje. Be
doeld voor iedere Leusdenaar. die
zijn stem over gemeentelijke zaken
wil laten horen. Zetelt regelmatig in
de openbare bibliotheek aan de
Hamersveldseweg. En voor wie dat
niet gemerkt mocht hebben meldt
een recent foldertje van het CML.
dat de inspraakwinkel al „succes
sen" heeft geboekt.
Eveneens^inds januari heeft de
ze gemeente er een nieuwe wijk in
worden bij In de eerste maand van
het jaar ging de woningbouw in
Claeverenblad/Wlidenburg van
start Er volgden daar in de loop
van het jaar nog meer eerste palen,
zodat er nu volop gebouwd wordt
tussen Zuiderinslag, Hamersveld
seweg, Burg. van der Postlaan en
Groene Zoom. Tqch zal het nog
geruime lijd duren voordat deze
wijk zijn voltooiing kan naderen.
Met name in de sociale woning
bouw is de klad gekomen en voor
1983 is er bijvoorbeeld geen ruimte
om woningwetbouw van start te la
ten gaan
Over bouwen gesproken: na tien
jaar van vrijwel niets is dit jaar het
bouwen van nieuwe woningen ook
in Achterveld goed op gang geko
men. Een eerste serie premiekoop
woningen is inmiddels bewoond en
nog net voor het eind van het jaar
kon ook een begin worden ge
maakt met de bouw van woning
en een advocatenkantoor, die er
zich volgend jaar zullen vestigen.
Tengevolge van de gemeente
raadsverkiezingen medio dit jaar
zagen we ook nogal wat raadsle
den verdwijnen. Tot de prominen-
ste onder hen rekenen wij Rinze
Bloemhof, die vier jaar voor D'66 in
de raad zat, maar door zijn achter
ban niet opnieuw tot lijsttrekker
werd gekozen. .De verkiezingen le
verden D'66 slechts één zetel op en
Bloemhof verdween naar de tafel
tennisvereniging om daar voorzit
ter te ruimen.
Toen Bloemhof verdwenen was,
stapte ook Willem Hoytema op. Het
VVD-raadslid, dat zich gespeciali
seerd had in het jennen van zijn
collega van D'66, kwam in feite
zonder werk te zitten. Hij stapte
over naar de Provinciale Staten op
zoek naar een nieuwe tegenstan
der.
De heer Spaans, bekend in mid
denstandkringen, stapte ook een
beetje op. Hij legde zijn functie als
voorzitter van de winkeliersvereni
ging Leusden-centrum neer. Zijn
collega's brachten hem voor het
vele werk, dat hij heeft verricht,
dank tijdens een feestavond. Maar
natuurlijk is Spaans niet helemaal
non-actief geworden. Hij is nog
steeds lid van één van de werk
groepen van het CML en in de pagi
na's van de Leusder Krant zal hij -
naar wij hopen - zo af en toe nog
wel eens wat ontboezemen.
- Bloemhof: naar de tafeltennis
club
Naar maar waar, maar Pim van
Esch zag zijn baan verdwijnen. De
ambulant functionaris voor het
jeugd- en jongerenwerk wordt nog
tot 1 augustus volgend jaar gesub
sidieerd. De afgelopen weken heb
ben wij u uitgebreid verslag gedaan
van de-discussies rond zijn vertrek.
Tenslotte verdwenen er ook nog
enkele mobiele schoollokalen. Bij
gerweg geen vrijliggende fietspa
den zijn, lopen fietsers grote risi
co's. Met het verdwijnen van het
tolhuisje zijn die fietspaden overi
gens ook weer iets dichterbij geko
men.
Een ongekende luxe: sinds mei
van dit jaar bestaat er een tweede
busverbinding tussen Amersfoort
en Leusden. Naast de VAD-lijn 106
is er nu ook de VAD-lijn 118, zodat
je vier keer per uur van Leusden
naar Amersfoort kunt en omge
keerd. De nieuwe lijn loopt door
een aantal van de nieuwste wijken
van Leusden. Het komische feit
deed zich voor, dat de bus er al liep,
terwijl er nog nauwelijks mensen
woonden. Commentaar van een
ambtenaar: „Meestal waren we te
den het afgelopen jaar veel aan
dacht hebben gekregen. In maart
trok bijvoorbeeld een avond over
alternatieve geneeswijzen een
stampvolle schuur van de Hak-
horst. En later in het jaar kwam het
tot de oprichting van een patiën
tenvereniging. De gemeenteraad
heeft inmiddels een startsubsidie
verstrekt.
Wat niemand ontgaan kan zijn, is
dat we er dit jaar een nieuw ge
meentehuis bij hebben gekregen.
Naast de Hamershof verrees het
imposante bouwwerk, dat werd
ontworpen door ir Heijdenrijk. De
meningen, met name over de ge
bruikte kleuren, lijken ietwat ver
deeld te zijn. Sinds een week zijn
de gemeentelijke diensten er in on-
- Het oudste winkeltje van Leusden verdwenen
LEUSDEN - Een jaar kan ook
niet passeren zonder dat er za
ken of personen in bepaalde
functies verdwijnen. Ook daar
van een kort overzicht:
Een beetje kwijt raakten we dit
jaar het open jeugd- en jongeren
centrum „De Geut". Vorig jaar van
start gegaan geraakte het begin dit
jaar in de problemen. Financiële
problemen en een bestuur dat op
stapte Al rap waren er echter nieu
we enthousiastelingen, die wilden
proberen de zaak opnieuw aan het
draaien te krijgen Er kwam een
nieuw bestuur en dat kreeg het ver-
i a
trouwen van de gemeenteraad. De
schulden werden gesaneerd Zo
dat we De Geut maar een beetje
kwijt raakten.
Vooral autochtone Hamersvel-
ders zullen met lede ogen hebben
gezien, dal het oudste winkeltje
van Leusden dit jaar verdween
Koster Van de Tweel hield er mee
Open voor zijn zoon Albert zou er in
het winkeltje naast de kerk geen
belegde boterham te verdienen
zijn. Dus werd de zaak gesloten.
Vervolgens verhuurde het bestuur
van de r.k. kerk Sint Jozef het win
kel-woonhuis aan een makelaardij
- En een nieuw gemeentehuis kwam er bi)
- Veilig fietseri langs de.Horsterweg
der gebracht. De officiële opening
zal plaatsvinden in maart van het
komend jaar.
Tot slot twee zaken die we er bij
gaan krijgen volgend jaar en waar
mee dit jaar een begin gemaakt
werd. Kees Vial hoopt volgend jaar
in de gerestaureerde boerderij 't
Claeverenblad een open werk
plaats voor kunstzinnige aktivitei-
ten te openen De restauratie door
de stichting Bouwteam Leusden is
inmiddels in volle gang.
Aannemer Bloemendal kocht in no
vember de gemeentewerf en het
oude gemeentehuisje aan de Burg.
de Beaufortweg. De werf gaat ver
dwijnen en er zullen volgend jaar
op het terrein 23 premiewoningen
worden gebouwd. Het oude ge
meentehuisje zal vermoedelijk ge
bruikt gaan worden als kantoor
ruimte.
- Een nieuwe wijk in aanbouw: Claeverenblad/Wildenburg
wetwoningen CDA-raadslid Henk
Ossendrijver, die zeer geijverd
heeft voor woningbouw in zijn dorp,
kijkt tevreden op dit jaar terug.
„Achterveld zit voorlopig op ro
zen", zei hij vorige week.
Gereed gekomen dit jaar: een
veiliger viadukt in de Heiligenber-
gerweg. De massale demonstratie
van 13 maart 1981 heeft nu dan
concreet resultaat opgeleverd, al
heeft het allemaal wat langer ge
duurd dan was toegezegd. Boven
dien is het nog niet helemaal ide
aal. Zolang er op Amersfoorts
grondgebied langs de Heiligenber-
laat, nu zijn we eens een keer te
vroeg".
Nog meer goed nieuws voor de
fietsers. Na jaren van voorberei
ding ligt er sinds juni van dit jaar
een fietspad langs de Horsterweg
tussen Stoutenburg en Leusden-
Centrum. Wethouder Jan Wage
naar, die zich meestal per automo
biel verplaatst, klom hoogst per
soonlijk op een geleende fiets om
de opening te verrichten. En in ruil
voor het afstaan van hun grond kre
gen twee agrariërs langs de Hor
sterweg de beschikking over vee
verkeerslichten.
Nog iets op het gebied van ver
keer. In de loop van dit jaar werden
er verkeers-maatregelen uitge
voerd in Leusden-Zuid Ook dat
heeft, men realiseert zich dat in
Zuid, een gigantische tijd aan voor
bereiding gekost.
Gezondheid en gezondheids
zorg zijn onderwerpen, die in Leus-
