)llie B. Bommel in: „Als
begrijpt wat ik bedoel"
OLGENDE WEEK PREMIÈRE
lotgevallen van een heer
moderne samenleving"
FILMS IN
HET KORT
„Hanky Panky"-thriller-
komedie met Gene Wilder
„De kick"-film
over verslaving
Drie jaar
monnikenwerk
„In einem Jahr mit 13 Monden"
FILMHUIS APPELMARKT
LIE B. BOMMEL OVER DE FILM:
FASSBINDER IN FILMHUIS-NACHT:
ra
I
DONDERDAG 27 JANUARI 1983
en
sd
E
r
n
n
1s
kijk op de film
1
pAXS
,,Daar staat pas op, stoep.
Producer Rob Houwer.
van achtergronden worden voorzien
monnikenwerk!
De film bestaat uit ongeveer duizend
scènes van gemiddeld 5 seconden; voor
elke scène werd tenmiste één afzonderlij
ke achtergrond ontworpen die in het juiste
perspectief, vanuit het juiste camera
standpunt en in de juiste kleuren moest
worden uitgevoerd.
Samen met die achtergronden werden
de eels met de daarop getekende figuren
(vaak drie tot vier afzonderlijke eels over
elkaar op één achtergrond) fase voor fase
opgenomen; 24 stukjes beweging om één
sekonde tekenfilm tot stand te brengen
Producent Rob Houwer heeft samen
met auteur Marten Toonder leiding gege
ven aan dit karwei, dat in ruim drie jaar tijd
door Toonder Studio's in Nederhorst den
Berg werd uitgevoerd, van begin 1980 tot
de première op 3 februari 1983.
Script, storyboard en regie zijn, zoals
dat bij een grote tekenfilm gebruikelijk is,
collectief uitgevoerd. Het team heeft,
naast Marten Toonder en Rob Houwer,
bestaan uit Bert Kroon. Harrie Geelen en
Björn Frank Jensen.
Toen het scnpt en dialogen klaar wa
ren. zijn éérst de stemmen opgenomen.
Twintig bekende Nederlandse acteurs en
actnces „leenden" hun stem aan Heer
Bommel, Tom Poes. Joost. Doddeltje,
Dickerdack, Grootgrut en alle anderen.
Produktieleider John van der Meulen be-
e fllmredaktle)
RSFOORT - De heer Argus
Rommeldamschè Nieuwsblad
een Nieuwe Rommeldamsche
it) had een gesprek met de
olspelers uit de vaderlandse
iduktle: „Als je begrijpt wat Ik
Het resultaat van dit
de Interview vindt u hierbij.
IER B. BOMMEL
u het onderwerp van de film in
enkele woorden samenvatten?
„De film behandelt de lotgevallen van
een heer in de moderne samenleving.
Het is een verheugend teken dat deze
filmmensen oog hebben voor de diepe
re waarden van het bestaan, zoals al
leen een heer die kan doorgronden en
naar de oppervlakte brengen, al moet
hij daarbij veelvuldig door het moeras
en wordt zijn naam door het slijk ge
haald, als u begrijpt wat ik bedoel."
Is de film bestemd voor de jeugd?
..Ook de oplettende jongere zal uit de
rijke oogst aan ervaringen van een heer
met grage hand putten. Het is leerzaam
te staren door een groot en meeslepend
denkraam. Maar vooral een rijper ie
mand zal het uitzicht op zijn volle waar
de schatten
Tot welke stroming in de filmkunst
rekenen de makers van deze film zich?
„Mmm. Tom poes, zeg ook een iets
Moet ik alles alleen doen?"
TOM POES
..Hm"
MARKIES DE CANTECLER
De heer de Cantecler distantieert
zich met klem van de produktie en wil
alleen na lang aandringen onzerzijds
kwijt dat hij het onbegrijpelijk acht. dat
men, wanneer men persé wilde denken
over een historische film van enig ni
veau, de kansen voor een familiedrama
toch voor het gnjpen lagen (Noot van de
redaktie De „de Canteclersaga" is
door diverse producenten geweigerd).
Toch zoekt men weer zijn heil in de
de fllmredaktle)
ERSFOORT - Volgende week
ook In Amersfoort - de eerste
landse avondvullende tekenfilm
mlère: „Als je begrijpt wat Ik be-
gebaseerd op Marten Toonder's
I befaamde tekenstrlp-flguur Ol-
Bommel (uiteraard mét Tom
Een film, waar veel liefhebbers
londer's Bommel-strips al gerui-
d naar hebben uitgekeken. Een
raar zo'n drie jaar lang aan Is
kt. Een tekenfilm, die 82 minuten
mg en oud wellicht zal vermaken
Ie „levendgeworden" strlpflgu-
ezlch op een steeds grotere po-
elt mogen verheugen. Het ma
il een tekenfilm is bepaald geen
|heid, ook al zijn de specialisten
onder Studio's nog zo goed op
eln Ingevoerd. Het blijft een feit:
ken van een tekenfilm Is monnl-
rk.
die 82 minuten moesten bijna
3 (éénhonderdentwintigduizend!)
Wen met de hand getekend wor-
iruet alleen getekend, maar ook. in
.op „cel" gezet, en ingekleurd. En
De hoofdrolspeler in „Als je begrijpt wat ik bedoel"
01 lie B Bommel in verschillende typerende houdingen
Een Heer van Stand in de problemen. Scène uit,Als je begnjpt wat ik bedoel
geleidde alle werkzaamheden en zorgde
er ook voor, dat die geluidsbanden wer
den „uitgeteld" tot op het beeld nauwkeu-
ng, en toen pas konden de eerste tekenin
gen (animatieregie- Björn Frank Jensen
en Bob Maxfield) op papier worden gezet.
Ben van Voorn ontwierp en tekende, in
nauw samenspel met de animators, de
achtergronden, waarna een staf van vele
tientallen tekenfilmmedèwerkers van
Toonder Studio's (tijdelijk uitgebreid met
vele Nederlandse en ook buitenlandse
„hulpkrachten") de uiteindelijke 120.000
kant en klare tekeningen opleverden
eenvoudige verfilming van de platte
grollen van een randfiguur wiens stui
tende trekken een marteling moeten
wezen voor het oog. vooral wanneer zij
opgeblazen worden voor het witte doek.
MEVROUW DODDEL
„Ollie is zo knap, hè?"
W. WAGGEL
„Hi hi."
JOOST, DE HUISKNECHT
VAN DE HEER O.B.
BOMMEL
„Heer Bommel heeft een teer ge
stel, als ik zo vrij mag zijn. Ik heb met
klem gewezen op de noodzaak van een
verzorgde catering tijdens de produktie
en heb een kleine maar complete lijst
gegeven van zijn lievelingsgerechten.
Zijn costumière moest ik nadrukkelijk
op het kledingvraagstuk wijzen Heer
Bommel is erg gesteld op het dessin
van zijn jas, met uw welnemen, en het
zou hem hebben bedrukt, indien hij in
het vuur van de strijd gedwongen zou
zijn geweest zijn garderobe te wijzi
gen."
DOKOTRANDUS ZIELKNIJ
PER
Doktorandus Zielknijper wijst er met
Maden Toonder, de geestelijke vader
van de Ollie B Bommelstrips.
Inmiddels was Herman Schoonderwalt
bezig aan zijn composities: hij arrangeer
de de door Harrie Geelen geschreven
liedjes en componeerde, in fraaie harmo
nie daarmee de totale muziek voor deze
grote tekenfilm. Toen alle beelden en alle
zeker niet in de laatste plaats te danken
aan het feit, dat Marten Toonder met Ollie
B Bommel en Tom Poes een eigen we
reldje heeft gecreèerd, waann het nauw
luistert naar strenge wetten. Wie zich
daaraan houdt, stort zich in minder riskan
te avonturen dan menig Heer van Stand
Vanaf volgende week kan men In
Grand 3 In Amersfoort het resultaat be
wonderen. Verder In Euro 2 te Arnhem
(dolby geluid) en In Reehorst te Ede.
geluidsbanden (voorstemmen, de effec
ten, de achtergrond-atmosfeer, de mu
ziek) in principe aanwezig waren, maakte
Rob Houwer als „story-editor" de defini
tieve versie van de film, zoals deze nu in
de bioscoop te zien zal zijn
Maar moet een Heer van Stand
ogenschijnlijk alles alléén doen, bij een
tekenfilm geldt vóór alles dat heel veel
mensen tegelijk aan één onderdeel sa
men moeten kunnen werken.
Dat dit, bij deze eerste avondvullende
Nederlandse tekenfilmproduktie, al zo
nauwkeurig volgens plan kon verlopen is
enige aandrang op dat een zekere af-
standname bij de verfilming van de
avonturen van Bommel de makers niet
Hoe het ook zij, „Porky's pikante
pretpark" heeft eindelijk het veld moe
ten ruimen Ruim een half jaar heeft dit
pretpark het filmdoek in Amersfoort on
veilig gemaakt. Het werd de hoogste
tijd
Hoewel Vorige week werd „His-
tolre d'O" opnieuw van de plank ge
haald en wie schetst mijn verbazing?
Inderdaad: nu voor de tweede week te
zienEn dat pleit niet voor de smaak van
het Amersfoortse publiek
„Les uns et les autres", de inmid
dels befaamde film van de franse regis
seur Claude Lelouch. sinds de première
op 28 januari 1982 zonder onderbre
king nog steeds in Amsterdam te zien.
is ook in Amersfoort vanaf deze week
donderdag weer te zien en dat zal voor
velen, die hem hebben gemist, een ple
zierige mededeling zijn „Les uns et les
autres" (in Grand) is een schitterende
film, die niet alleen een flink stuk historie
te zien geeft, maar ook de daarbijbeho
rende muzikale stijlen. Een humonstis-
sche, dramatische, maar vooral levens
echte film over twee generaties rasar
tiesten uit verschillende landen, die el
kaar door wat voor oorzaak ook. eens
zullen ontmoeten. Aanbevolen!
Het kan niet op Deze week naast
„Les uns et les autres" nóg een reprise
en wel van Stanley Kubrick's „The Shi
ning", de schitterende „horror"-film met
Jack Nicholson in de hoofdrol. Te zien
in Euro.
In de dinsdag-movie-cyclus van het
Grand Theater opnieuw een film met
wijlen Romy Schneider in de hoofdrol,
deze keer samen met Yves Montand,
geregisseerd door Claude X Sautet,
naar een scenario van Jean-Loup Da-
badie en Claude Sautet „César et Ro
salie" Het is het boeiende verhaal van
een vrouw, die verzeild raakt in een
driehoeksverhouding Rosalie (Romy
Schneider) wordt heen en weer geslin
gerd door de mannen in haar leven,
weet niet te kiezen en verdwijnt tenslot
te. (dinsdag in Grand)
Een sigaret betekent voor velen een
middel waarbij men zich rustig en aktief
voelt, waar vooral anderen kanker van
krijgen; alcohol een middel waarmee je
kan ontspannen en slappelingen ver
slaafd aan raken. Tabak en alcohol zijn
maatschappelijk aanvaarde middelen.
(Van de fllmredaktle)
AMERSFOORT - Gene Wilder (regisseur, scenarioschrijver en akteur) Is deze
week In Amersfoort te zien als Michael Jordan, een man, die van een onwaar
schijnlijke hoeveelheid zaken wordt beschuldigd In een komedie van regisseur
Sidney Poltier: „Hanky Panky". Gllda Radner Is zijn tegenspeelster als Kate
Hellman, die op zoek is naar de moordenaars van haar broer en verliefd wordt op
de in het nauw gedreven Michael, die zich in de loop van de film ontpopt als een
held. En zo hoort het ook. Regisseur Sidney Poltier maakte het „Hanky Panky"
een film vol vaart, maar slaagt er niet in om de humor gedurende de hele film op
peil te houden.
Een aardige, onderhoudende film voor de liefhebbers van dit genre èn van Gene
Wilder.
Regisseur Sidney Poitier.
zou hebben misstaan. Men leeft in een
AMERSFOORT - In de nachtvoor
stelling van het Filmhuis Appelmarkt
kan men kijken naar een uit 1978 date
rende film van wijlen Ralner Werner
Fassblnder: „In elnem Jahr mtt 13
Monden", met Volker Spengler, Ingrid
Caven en Gottfried John In de hoofd
rollen.
Op een vroege morgen spreekt aan de
oever van de Main in Frankfurt een man in
een uniformjasje en met laarzen aan een
andere man aan. Al snel blijkt dat het hier
om een homoseksuele ontmoeting gaat.
Bij de eerste toenaderingspogingen
merkt de ander dat de gelaarsde een
vrouw is en samen met een paar anderen
slaat hij haar in elkaar.
Nadat de vrouw is thuisgekomen, komt
haar vriend plotseling langs. In een ruzie
sfeer deelt hij mee voorgoed weg te gaan.
Na een wanhopige poging hem daarvan
te weerhouden, laat hij haar op straat ach
ter Dan wordt de vrouw aangesproken
door de prostrtué Rote Zora, die haar
meeneemt naar een hotel. Zo beginnen
de laatste vijf dagen uit het leven van een
transseksueel Erwin/Elvira Weishaupt,
die zich ooit voor een andere man tot een
vrouw heeft laten „ombouwen". Aan Rote
Zora vertelt ze vervolgens haar levensver
haal, waarbij ze allerlei plaatsen bezoe
ken die in Elvira's leven een belangrijke rol
hebben gespeeld Ze vertelt over haar
woelige tijd en de verantwóórdelijkheid
ten opzichte van de argeloze jeugd rust
zwaar op elks schouder. In het verleden
heeft Bommel helaas maar al te dikwijls
blijk gegeven van een ongepolijste
smaak, welke zich vooral uitte in een
slordige vriendenkeuze en ongecontro
leerd gedrag op delikate momenten.
BUD SUPER EN
HIEP HIEPER
De heren Super en Hieper zijn mo
menteel onbereikbaar Een woordvoer
der van het Huis van Bewaring zegt ons
dat hun advocaat stappen onderneemt
om de roulatie van de film met ingang
van heden stop te zetten.
DE HEER DICKERDACK,
BURGEMEESTER VAN ROM
MELDAM
„Een magistraat moet boven de par
tijen staan, wat men in Bommel ziet. is
mij een raadsel. Maar soit, daar dien ik
buiten te staan.
DE HEER GROOTGRUT
De heer Grootgrut tenslotte wijst ons op
de voordelige sprits uit zijn weekaan-
bieding, die zeer geschikt is tijdens de
pauze van de film te nuttigen
jeugd in een weeshuis, over haar huwelijk
en over de ontmoeting met Saitz, thans
een van de grootste grond- en bouwspe-
culanten in Frankfurt Voor hem is ze ooit
naar Cassablanca gegaan om zich te la
ten opereren en vrouw te worden. Uit een
reeks schokkende gebeurtenissen blijkt
onder meer dat een terugkeer naar man-
zijn voor Elvira niet meer mogelijk is en
dan ook niemand haar echt kan helpen,
waarna ze zelfmoord pleegt. De film pro
beert na ie gaan oi oeze oesnssmg oe
enige mogelijke was, of de beslissing ver
werpelijk is. minstens te begrijpen of mis
schien wel acceptabel.
De titel van de film is ontleend aan het
feit dat 1978 een jaar was met dertien
manen en tevens een maanjaar. Deze
combinatie, die in deze eeuw alleen nog in
1992 zal voorkomen, kan voor mensen,
wier bestaan vooral door gevoelens wordt
bepaald, soms catastrofale gevolgen heb-
Scène uit: „Einem Jahr mit 13 Monden
Heroine, cocaine, hasjies etc. zijn kuituur-
vreemde. illegale middelen. En in die zin
maatschappelijk bedreigend. Veel men
sen zijn bang voor alles wat met versla
ving te maken heeft, omdat het voor hen
iets onbekends is Ze reageren er panieke
rig op. hebben vooroordelen, wat het den
ken en praten over verslaving er niet mak
kelijker op maakt en de verslaafde in een
maatschappelijk isolement plaatst
Drugs passen in onze moderne samen
leving. waann wensen op lange termijn
worden ingewisseld voor onmiddellijke be
hoeftebevrediging. Het problematies
drug- of alcoholgebruik van een individu
heeft te maken met iets als het uitstellen
(Van de fllmredaktle)
AMERSFOORT - In de weekvoor-
stelllngen van het Filmhuis Appel
markt (van zaterdag tot en met dins
dag, 20.15 uur) wordt een aflevering
van het Amsterdams Stadsjoumaal
getoond. Het Is de film „De Kick" over
verslaving.
Een heroinehoertje dat in de nacht over
straat slentert in de hoop een klant te kun
nen oppikken Werkloze jongeren uit de
buitenwijken van de grote stad die hun
angst en verveleling proberen te bedwin
gen door heroïne te „chinezen", die op
klaarlichte dag geparkeerde auto's open
breken om het benodigde geld bijeen te
knjgen. Een oudere alcoholist, eens suc
cesvol manager, vereenzaamd in zijn flat
in de Bijlmer
De buitenkant van verslaafde mensen.
Waar loopt het levensverhaal van deze
mensen met dat van ons? Waarom heb
ben ze er zoveel voor over? Wat is er zo
lekker aan?
Wat is die kick?
van een konfliktoplossmg met zichzelf ol
zijn omgeving Een gebruiker kreëert door
zijn gebruik een vervangend en overzich
telijk konflikt. Hij heeft in zijn verslaving
een door zichzelf gekreeerde vijand ge
vonden, die zijn bestaan tenminste duide
lijkheid verschaft.
In deze film laten we verslaafden aan-
het woord, daar zij het beste verslaving
zichtbaar kunnen maken.
Het gewone lekkere begin, het er-niet-
meer-buiten-kunnen, de ellende, de ratio
nalisaties; de waan van de dag vervangen
door de realiteit van de illusie.
Dat verslaving iets te maken heeft met
angsten, met het onderdrukken van ge
voelens en zucht naar avontuur, wordt via
de personen in de film verduidelijkt. De
vragen zijn legio, de antwoorden nooit
eenduidig en eerder op het inzichtelijk ma
ken van verslaving gencht dan op afschrik
king en aansluiting bij bestaande voor
oordelen.
De film geeft een realislies beeld, laat
het gewone aan het ongewone van ver
slaving zien tegen de achtergrond van de
ze tijd
