en het slechte zien te elimineren
HELDERE KRANT
IN WAAKZAME WERELD.
liei
VINGER AAN DE
POLS
Koe; ten
heid
en haalbaar-
Keuzepakketten
Werkgelegenheid
Piraten
NSDAG 22 FEBRUARI 1983
plaatselijk nieuws
7
iltelevisiemagindeze
lenaktueel onderwerp
In deze gemeente
lezer dagen een start
kt met de aanleg van
uw kabelnet, terwijl in
loodde discussies
er nog volop in gang
gaand adikel wordt
ital facetten van het
sen kabeltelevisie
.Het verhaal is
even door Andries
en Fred Marks, beide
rsledenvande
|ing Antenne Vrij.
■reniging Antenne Vrij
icho.a. bezig met
che en juridische
maan haar leden,
ndede plaatsing van
antennes", binnen de
ive gevolgen van het
em „kabeltelevisie"
itenne-verboden etc.
ns houdt de
|ing zich bezig met het
begrip kabeltelevisie in de
ruimste zin, doch vooral met
de relatie
abonnee/exploitant, voor een
duidelijke
belangenbehartiging van de
abonnee in deze vaak
ondoorzichtige materie.
De vereniging kan zodanig
adviserend optreden bij
eventuele geschillen binnen
voornoemde relatie.
Ook heeft de vereniging
mogelijkheden om zowel
exploitantenen
gebruikersgroepen b.v.
woningbouwverenigingen,
tegen vergoeding te
adviseren en bij te staan,
betreffende technische en
technisch exploitatieve
aspekten van kabeltelevisie
zonder commercieel
oogmerk.
De meningen, die in het
artikel worden weergegeven,
komen voor rekening van de
auteurs.
r Andries Boone en Fred Marks
iDEN/AMERSFOORT - Kabeltelevisie staat nog steeds
randpunt van de belangstelling. In de regio Eemland
Amersfoort, Leusden en Baarn plannen in die richting
■eeds bezig met de uitvoering. Je zou kunnen zeggen,
hier te doen hebben met een nieuwe vorm van de
e draadomroep. Hoewel deze vergelijking natuurlijk
aantal punten mank gaat, hebben draadomroep en
t één ding gemeen. Namelijk, je kunt er niet meer
dan wat er op een centraal punt wordt ingestopt.
It goed om bij deze bljzon-
mschappen van kabel-
centrale antenne-lnrich-
CAI. of hoe ze ook he
en, even stil te staan,
ën antenne geeft in prin-
islgnalen door die op dat
tin de ether, In de desbe-
frequentieband te ont-
izijn. Een kabelnet geeft
alen door, waarvoor het
itcht. In het algemeen
ëwerkt met bepaalde ka-
dle worden doorgelaten,
tge signalen worden In
gate weggefilterd. Door-
>rdt een aantal FM en TV
l(!n de zogenaamde VHF
|Fbanden) doorgelaten. De
jgolllengten (midden en
lit) kunnen desgewenst,
Ier, naar deze banden
omgezet. Het gegeven
delen van het frequen-
rum niet worden doorge-
vla kabelnetten brengt
i mee, dat een algemeen
antenneverbod voor eigen an
tennes niet tolereerbaar Is. Voor
bijzondere groepen, namelijk
luister-enthousiastelingen moet
ontheffing kunnen worden ver
leend, van het algemene verbod
dat de daken moet schoonvegen
van antennes.
Anders dan vroeger het geval
was. is het kabelnet nu ver uitge
stegen boven het niveau van ver
vanger van de privé-antenne. Met
een kabelnet is immers de ont
vangst van bepaalde zenders mo
gelijk. waartoe de eigen antenne
niet ol nauwelijks in staat is. Het
ontvangststation van een kabelnet
van een middel(grote) stad kan na
melijk professioneel worden opge
zet. Bovendien kunnen de anten
nes op een optimaal hooggelegen
punt worden geplaatst. Daar staat
tegenover dat een hoge gemiddel
de ontvangstkwaliteit moet worden
gegarandeerd, terwijl bij de indivi
duele ontvangst soms minder hoge
gemiddelde eisen kunnen worden
gesteld. Dit vergroot de individuele
ontvangstkansen weer. Een kabel-
net-exploitant zal echter veelal kie
zen voor zenders die in 95% van de
gevallen redelijk tot goed doorko
men. Men wil liefst geen klachten
hebben.
Per 1 januari 1983 zijn nieuwe
technische eisen in werking getre
den, die de consument verzekeren
van een goede ontvangst van „ter
plaatse ontvangbare" zenders, qua
o.a. audio-eigenschappen en FM-
programma's. Het is echter wel
zaak om de vinger aan de pols te
houden, aangaande het „voldoen"
aan deze nieuwe eisen. Door de
komst van satellieten is hel begrip
„ter plaatse te ontvangen" natuur
lijk sterk verruimd. Reeds op dit
moment zijn er diverse satellieten
in bedrijf, welke met speciale tech
nische voorzieningen zeer wel te
ontvangen zijn. De op een vast
punt van de hemel gerichte para
boolantenne is al geen onbekende
verschijning meer. Verschillende
gemeenten in ons land doen bij
voorbeeld pogingen de Russische
TV-programma's via de satelliet
Gorizont door te geven, voor zover
de overheid dit niet verhinderd.
Ontvangst hiervan is kosten-tech-
nisch totaal geen probleem, ook
niet particulier. Een kabelnet krijgt
door deze ontwikkelingen steeds
meer betekenis als transport-me
dium van een schier onbeperkt
aantal te ontvangen TV- en radio
programma's en ook data-infor-
matie. Door de geweldig toegeno
men gebruiksmogelijkheden van
de CAI, vormt de aanleg van een
kabelnet in feite een belangnjke in
vestering in de toekomst, mits nu
ook rekening gehouden wordt met
deze toekomstmogelijkheden qua
netplanning en kapaciteit. Het ka
belnet moet eigenlijk worden ge
zien als een openbaar communica
tiemedium. Wat dacht u bijvoor
beeld van het door middel van een
toetsenbord, dat aan uw TV is ge
koppeld, doen van bestellingen,
boekingen en betalingsopdrach
ten?
Dit alles is technisch reeds lang
mogelijk en niet zover meer weg als
u zou denken. De vraag is echter:
Willen we dat ook? Essentieel is
o.a. de mogelijkheid tot retourver-
keer van de CAI-abonnee naar een
centrale ol eventueel zelfs naar
een andere abonnee. Zo zijn er al
lerlei alarmsystemen denkbaar via
een CAI, voor b.v. bejaarden, zodat
deze langer in hun eigen leefomge
ving kunnen blijven, hetgeen een
duidelijk positief sociaal aspekt van
kabeltelevisie kan zijn. Natuurlijk
kennen we al het medium VIDITEL
dat, niet geheel onbelangrijk voor
de PTT. momenteel via de tele
foonlijnen wordt afgewikkeld Be
kend i s echter ook dat de particulie
re VIDITEL-abonnees juist vanwe-
geo.a. de telefoonkosten, nogal te
rughoudend kunnen zijn in het ge
bruik en ook potentiële gebruikers
worden afgeschrikt. Ook hier kan
de CAI uitkomst bieden. Echter ook
zonder retourverkeer zijn er al leu
ke mogelijkheden, zoals lokale om
roep, gemeentelijke informatie
(raadsvergaderingen'), de ge
noemde satellietontvangst. tekst
systemen, ondertiteling, etc., etc.
Al deze mogelijkheden moeten
worde n gezien tegen de haast on
stuitbare opkomst van het feno
meen digitale imformatie en het
volwa ssen worden van deze tech
niek.
'•anfennes bieden de mogelijkheid om signalen van satellieten op te vangen.
He l grote probleem van dit mo
ment is de financieel-economsiche
haalt) aarheid van kabeltelevisie
(dit woord is dus feitelijk onjuist).
De huidige economische recessie
vermindert het inkomen van de
consument. Daarnaast stijgen zijn
vaste lasten zeer sterk. Gas, water
en elektriciteit gaan in sterke mate
en dei huren in minder sterke mate
omhoog. Het besteedbaar inko
men daalt dus. De aansluiting op
een middelgroot kabelnet kost al
gauvt zo'n 10 tot 15 gulden per
maand. De afweging tussen kosten
en wat een kabelnet te bieden
heeft, wordt steeds scherper ge-
maa'kt. Het eigenlijke probleem
schuilt in het feit dat het kabelnet
als drager van huidige, en vooral
allerlei toekomstige programma's
en informatie, momenteel moet
worden verkocht met een beperkt
pakket. Het moet aan de man wor
den gebracht op grond van het nog
beperkte aanbod van NU. En dat
lijkt water naar de zee dragen Voor
de reigio Eemland geldt namelijk,
dat de CAI-abonnees van de ont
vang st van Duitsland 12 en 3 niet
direct achterover vallen. Men ont
vangt deze zenders doorgaans
toch al of op het wijk- of netblok of
op de eigen antenne. De FM-radio
ontvangst gaat er wel flink op voor
uit, maar blijkt minder aan te spre
ken dan het TV-aanbod.
Dit zal tenminste de ontvangst
van <éién of meer Belgische zenders
moe t en bevatten, wil men er gezien
de guringe kosten op vooruit gaan.
Daarnaast is het erg praktisch als
het ÏV-(stereo)geluid van Neder
land 1 en 2, naar de FM-band wordt
omg ezet, wat technisch mogelijk is.
Je kunt je tegen deze achtergrond
afvreigen waarom er nog gecompli
ceerde stereo TV-systemen wor
den bedacht en ook verkocht, maar
dat even terzijde. Met name voor
de huurders van woningbouwcor-
pomlies en groepen eigenaren is
de 'Financiële stap naar een kabel-
ner eirg groot. Deze groepen beta
len een vrij luttel bedrag per
mazind De rest van het tarief in
investeringen zit opgesloten in de
huur resp. koopsom en is daaruit
niet af te splitsen. Beide tarieven
zijn daarom niet geheel vergelijk
baar Het kabelnet zal echter wel
duur der zijn, ook al omdat het later
is aangelegd en omdat er vaak
sprake is van totale nieuwe aanleg.
De:; te later het net is aangelegd,
des te hoger het tarief, zo blijkt het.
Het lijkt erop dat hoe langer men
me'l de CAI wacht, des te duurder
en dus minder betaalbaar het ka
belnet wordt. Dit geldt met name
voor Amersfoort. Leusden besloot
onlangs tot de aanleg. Verder is
eeri wezenlijk probleem aanwezig
docir de kapitaalsvernietiging die
optreedt bij aanleg van een CAI.
Vel e bestaande systemen zullen
nauwelijks, ondanks recente aan
leg, niet inpasbaar blijken.
Als mogelijke oplossing voor de
tari ofstelling kan door middel van
extra technische voorzieningen
eemi beperkt pakket tegen lagere
kofjten worden aangeboden. Het
pakket waarvoor men betaalt, bij
voorbeeld alleen Nederland 1 en 2
|-iet radiopakket, wordt dan uitge
filterd door middel van een extra
filter in het aansluitkastje nabij de
woning. Dit kan de minderdraag-
kr.achtigen en degenen voor wie
hei allemaal niet hoeft, over de
str eep helpen. Het mag in ieder ge
val niet zo zijn, dat indien men het
hoge tarief niet kan of wil betalen,
mon verstoken zou zijn van zelfs de
Nederlandse TV-zenders. Als een
eri ander dan ook nog aan een al
ge; meen antenne-verbod wordt ge
koppeld, zal dit negatief werken en
aversie ontketenen, (overigens is
dit antenne-verbod juridisch aan
vechtbaar) Di* nakkptkpii7fisys-
teem heeft veel weg van ue zoge
naamde pay-television", waarbij
men voor de ontvangst van een be
paald, meestal commercieel aan
geboden, programmapakket (auto
matisch) afzonderlijk betaalt. Men
betaalt niet meer dan nodig is. Het
is overigens interessant met dit
systeem bij de aanleg van een CAI
qua kanaalligging, rekening te hou
den. Anderzijds is een net met veel
minimumpakketten uiteraard niet
financieel rond te krijgen, aange
zien de voorzieningen voor het ma
ximumpakket betaald moeten wor
den door alle abonnees tezamen.
Inspraak van toekomstige abon
nees is van veel belang. Het demo
cratische systeem zal hierin moe
ten kunnen voorzien, vooral in die
gemeenten waar het lokale bestuur
initiatiefneemster van de CAI is. In
Amersfoort en Leusden is dat het
geval.
Daar kent men een CAI-be-
heerscommissie, resp. CAI-com-
missie. De relatief lage rentestand
is voor deze kapitaal-intensieve in
vestering uiteraard van groot be
lang. De tijd is nu allenszins rijp
Het ziet er naar uit dat Amersfoort
of nog een groot aantal jaren moet
wachten, om de allerlaatste ontwik
kelingen (glasvezelnet integratie
met het telefoon- en datacommuni
catienet) mee te nemen of nu tot
aanleg moet overgaan De inko
mens zullen immers voorlopig nog
blijven dalen, terwijl de kosten al
leen maar omhoog gaan, tenzij de
rente nog sterker zou dalen. Leus
den heeft nu een keuze gemaakt,
daarbij lonkend naar een samen
werking met Amersfoort wat betreft
het ontvangststation. Ook zou het
goed zijn als beide gemeenten zo
veel mogelijk zouden samenwer
ken, op gebied van b.v. service en
onderhoud, ook voor b.v. techni
sche nevenfaciliteiten t.b.v lokale
omroep, zoals gezamenlijke stu
dioruimte.
Een bijzonder aspekt in deze tijd
is de economische impuls die van
een stadskabelnet, dat voor
Amersfoort zo'n slordige 30 miljoen
kost. en voor Leusden circa 6 mil
joen. uit zal gaan. Het zou goed zijn
als dit bedrag zoveel mogelijk in het
eigen gebied besteed zou worden
Dit geldt vooral voor het grond- en
installatiewerk, hoewel er ook in de
componentensfeer diverse, goed
geoutilleerde, bedrijven in deze
omgeving zijn te vinden De aanleg
van een kabelnet is dus niet zo
maar in de grond gegooid geld,
maar betekent weer voor een paar
jaar werk voor een aantal regionale
bedrijven. Een belangrijke zaak
dus. Bij de opdrachtverstrekking
zullen de gemeentebesturen ook
duidelijk hun eisen moeten stellen
in het technische vlak en hierop
moeten toezien, zelfs als het werk
gedragen wordt door grote bedrij
ven als Philips of Siemens in een
turn-key project. Het verleden heeft
aangetoond dat dit echt noodzake
lijk is. Aan de diverse toekomstige
innovatietoepassingen zitten ook
duidelijke werkgelegenheidskan-
ten.
In dit artikel is tot nu toe nog niet
ingegaan op de kwestie van de te
verwachten concurrentie voor de
beslaande omroepen. Dil speelt
ontegenzeggelijk een belangrijke
rol in de discussies. Vooral de op
Nederland gerichte reclame van
buitenlandse zenders ligt zeer ge
voelig, daar de inkomsten van de
STER, die de omroep mede moe
ten financieren, hierbij in het geding
zijn Ook lokale omroep, liefst met
reclameboodschappen, is ook niet
zonder problemen In dit geval
i v.m. de lokale pers, welke toch al
veel te verduren heeft van huis-
aan-huis-bladen Uit recente WRR-
rapporten en een advies van de
Omroepraad blijkt dat er vooral
voor regionale omroep een toe
komst lijkt weggelegd, hoewel ook
lokale omroep via het kabelnet zeer
wel mogelijk is en zelfs de verkoop
baarheid van een kabelnet kan ver
hogen. Op de buitenstaander en de
minnaar van een ruimschoots TV-
en FM-aanbod, komen de houding
van lokale overheden, PTT, het mi
nisterie van CRM (zoals dat tot voor
kort heette) nogal krampachtig
over (verbod doorgifte Russische
Gorizont). Ook moet de bescher
ming vanuit de hoek van de au
teursrechten niet worden onder
schat. Niettemin lijkt de opmars van
hel kabelnet moeilijk te stuiten. Er
zijn al bijna 3 miljoen kabelkijkers in
ons land. Dit neemt overigens niet
weg dat de gemeentebesturen in
deze een strategische positie inne
men. Voor zover zij hun burgers
hierin kunnen meekrijgen, kunnen
de gemeenten een belangrijke rol
spelen in voorwaardenscheppen
de zin. Uiteindelijk is het belangrijk
om over een up to date net te be
schikken. Nieuwe kabelaktiviteiten
zoals de kabelkrant, betaaltelevi
sie, het leveren van data-informatie
etc.zijn voor de toekomst van eco
nomische betekenis Bij dit alles is
natuurlijk de vraag of de bestaande
omroepen moeten afwachten en
klagen of juist op de nieuwe ontwik
kelingen moeten inspelen. Waar
schijnlijk zal de consument hierbij
het laatste woord hebben Ook de
auteursrecht-specialisten zullen in
dat geval eens overstag moeten,
hoewel zij de eerste slag in ieder
geval hebben gewonnen, voelen
weinig abonnees voor dubbel beta
len, en voor het kabelnet en voor de
hierover, onder het mom van her
uitzending, verschuldigde au
teursrechten betalen is te veel van
het goede.
Een belangrijke recente ont
wikkeling is voorts de sterke op
komst van de talloze omroep-pl-
raten, die met complete privé-
stations in de lucht komen. Een
voudige, bepaald niet storing-
vrije, FM-zendertjes zijn al voor
een paar tientjes alom verkrijg
baar. Voor TV-uitzendingen ligt
dat iets gecompliceerder, hoe
wel een en ander voor een beetje
hobbyist in principe toch haal
baar is. De populariteit van de
FM-radlopiraten is opmerkelijk
en moet de Hilversumse pro
grammamakers op z'n minst aan
het denken zetten. Het geeft in
ieder geval enige indicatie dat de
consument best een wat groter
dan wel andersoortig program
ma-aanbod, zoals ook de kabel
dat biedt, op prijs stelt. Uiteraard
is dit zelf, zonder vergunning,
uitzenden verboden, zelfs een
misdrijf. Desondanks draalen er
tientallen zeer professionele sta
tions complete dagvullende pro
gramma's in ons land, vooral in
de grote steden in het westen. De
pakkans is overigens aan het
toenemen.
Het kabelnet met zijn filterende
eigenschappen is voor piraten of
wel een vloek of juist een zegen.
Indien een piraat er eenmaal in
slaagt het net binnen Ie komen,
zorgt juist dat kabelnel wel voor de
verdere verspreiding tot in de ver
ste hoeken! Vooral de TV-piraten
werden bekend door deze truc.
Vanaf 1 januari 1983 is het wette
lijk verplicht technische maatrege
len tegen TV-piraten te nemen, het
geen voor televisie geen probleem
meer is. Zolang er echter bij FM-
stations nog geen internationaal
overeengekomen herkenbaar
heidscodes worden meegezon
den, blijft de bestrijding van FM-
piraten een moeizaam karwei. Hel
wegdrukken van, vooral buiten
landse, FM-stations is voor de ka-
belluisteraar soms zeer irritant,
vooral als klassieke muziek ineens
omslaat in Nederpop. Ook hel pira-
tendom moet worden gezien als
een component van turbulente ont
wikkelingen die de omroep en ka
belwereld op het ogenblik doorma
ken Dat daarbij de toenemende in
dividualisering een sterke rol speelt
laat zich raden. De „omroep-con-
sument" wordt mdndiger, zowel in
de zendende als in de ontvangen
de steer
Hoe de ontwikkelingen op kabel-
gebied zich zullen gaan voltrekken,
hangt van een nog niet genoemde
groepering af: de politiek Gewe
zen werd reeds op de WRR-rap-
porten, die een bepaalde nchting
aangeven. Op landelijk niveau zal
in de Tweede Kamer de beslissing
over de grote lijnen moeten worden
genomen in hel kader van het me
diabeleid. Op lokaal niveau moeten
de gemeentebesturen beslissen
over in eerste instantie de aanleg
en in een latere fase over wat op de
kabel wordt gezet en wat niet. Hoe
zullen gemeenteraden bijvoor
beeld beslissen over de toelating
van lokale omroepen al of niet met
reclame? Een meer liberale ten
dens is zichtbaar. De vraag is hoe
sterke banden hebben, met name
de conventionele omroepen met de
politiek. Er lopen onzichtbare lijnen
tussen Den Haag en Hilversum.
De werkgelegenheidsbelangen
van de bestaande omroepen zijn
duidelijk in het geding. Anderzijds
bieden nieuwe technische ontwik
kelingen via de kabel goede econo
mische perspectieven. Innovatie
als antwoord op de huidige econo
mische crisis is een veelgehoorde
kreet
We staan op de drempel van het
digitale tijdperk. Technisch blijkt
hierin bijna alles mogelijk te zijn. De
soms als overbodig aandoende
nieuwe technische snufjes, zullen
op hun praktische bruikbaarheid en
economische haalbaarheid ge
toetst moeten worden. Het gat in de
dijk wordt te groot om de nieuwe
informatievloed nog met eén vinger
tegen te houden.
Zolang de kabel ons niet, in fi
nanciële zin, een tweede gasreke-
ning gaat opleveren, moeten we
het goede ervan zien uit te pikken
en de slechte aspekten zien te eli
mineren.
Onlangs liet een delegatie uit Leusden zich in Zoetermeer informeren door de firma Siemens over de mogelijkhe
den en onmogelijkheden van kabelnetten.
Belastinj
aangepas
mics va™ t aan dc
~c
WD.
do
ricven voor r vQor
gaar volfcnd ja
ting morion
""'ia'voor ar sm{'
betaald voor ^rh(
iieningen gi.joo
7000 gulden tnl o.
Besluit
nc dOTi«»n""r
cn
De Tweede Kamer, de premier. Het debat en de tegenstellingen. Het AD
beschrijft het. In klare taal. Politiek, sport, showbiz, kunst met een kleine en
kunst met een grote K. Groot nieuws en klein nieuws. Dat is het AD: dik,
veelzijdig. En voor alles leesbaar. ELKE OCHTEND.OVERAL!
