„We hebben gelééfd toen, heerlijk,,
Dr. Ali Beth vertaalde
„De Geboorte van Raghu"
Geref. Bond
Pardy Leopold, musicus en technicus:
door Marnix Kreyns
Mobilisatie
Luxemburg
Luik
Utrecht
Amerika
DONDERDAG 17 MAART 1983
interview
dense afdeling van de Gerefor-
I 07l|||l meerde Bond. De Bijeenkomst
Jj begint om 20.00 uur in het
Jeugdgebouw aan de Ooie-
vaarshorsterweg. Het thema van
de lezing luidt „Het nieuwe Jeru-
LEUSDEN - Donderdag 24 zalemnaar aanleiding van
maart houdt ds. W. Westland uit Openbaring 21:9 tot Openbarin-
Putten een lezing voor de Leus- gen 22:6.
Een kattebelletje of een fijn gedrukt kaartje?
Sommigen schrijven vlug even een briefje
om te melden, dat er gezinsuitbreiding
heeft plaatsgevonden. Dat is natuurlijk óók
een manier.
Toch gaat er niets boven een fijn gedrukt
kaartje, uitgezocht naar uw smaak.
Uit de grote collectie 1983 hebt u enorm
veel keuze. En wat de tekst betreft: wij
zorgen snel en accuraat, dat er op komt te
staan wat u wenst. In hand- of
machineletter
Vandaag besteld, morgen klaar.
DE LEUSDER KRANT
als het om snelheid èn kwaliteit gaat.
Rozendaallaan 9 te Leusden Centrum. Op werkdagen van 9.00 tot
12.00 uur en van 13.30 tot 17.00 uur. Telefoon: 033-941495
dan Grieks of Latijn", zegt
mevrouw Beth, „maar deze
literatuur kent zo veel prach
tige verhalen."
Onlangs heeft mevrouw
Beth een boekje onder de ti
tel „De Geboorte van Rag
hu" laten verschijnen. Het is
de vertaling van een stukje
van het werk van Kalidasa.
die door mevrouw Beth in
een inleiding wordt aange
duid als „de beroemdste
dichter van het klassieke In
dia". Kalidasa was een
meester in het zogenaamde
Kavya, verfijnde poëzie die
aan bepaalde voorwaarden
moesten voldoen, maar die
bij hem nog van klassieke
eenvoud is", aldus dr. Beth,
die daar aan toevoegt „voor
zover dat bij zo n kunstige
taal mogelijk is."
Over het algemeen wordt
Kalidasa geplaatst in de vijf
de eeuw na Christus. Het
fragment uit zijn werk, dat
door mevrouw Beth vertaald
is, Is het begin van een groot
onvoltooid episch-lyrisch
gedicht, dat de koningen van
het geslacht van Raghu van
de Iksvaku's beschrijft,
waartoe ook Rama, een in
carnatie van de god Vishnu
behoorde.
Mevrouw Beth heeft deze
poëzie in proza vertaald. Ze
meende dat het voor haar te
moeilijk zou zijn om een goe
de poëzievertaling te maken.
„Misschien", zegt ze, „dat
zo iemand als Ida Gerhardt
dat zou kunnen. Maar bij
poëzie in het Sanskriet
wordt bijvoorbeeld veel ge
bruik gemaakt van asonnan-
tles en dat levert problemen
op bij het vertalen. Er werd
bij gezongen en gedanst en
dat levert ook allerlei gekke
dingen op. Ik heb dat maar
niet geprobeerd om te zetten
In Nederlandse poëzie."
De vertaling van „De Ge
boorte van Raghu" heeft me
vrouw Beth aan verscheide
ne uitgevers proberen te slij
ten, maar niemand zag er
brood is. Toen besloot me
vrouw Beth het werkje dan
maar in eigen beheer uit te
geven. Een buurman, die be
roepshalve van doen heeft
met offset, bleek bereid haar
te helpen met de uitgave in
een bescheiden oplage. Me
vrouw Beth deelt „De Ge
boorte van Raghu" nu uit
aan vrienden, bekenden en
andere belangstellenden.
„Ik wil namelijk", zegt de
vertaalster, „graag reclame
maken voor deze literatuur.
Het is in Nederland erg onbe
kend. Van de ene kant zou
wat meer kennis van deze li
teratuur bij kunnen dragen
tot een beter begrip van In
diase situaties. Zoals bij
voorbeeld een verschijnsel
als de heilige koe, waar in
Nederland nog altijd zeer
vreemd en onbegrijpend te
gen aan wordt gekeken. Van
de andere kant is het voor
mij ook zeer aansprekelijke
literatuur. Het gekste is mo
gelijk; ik vind het vaak zo
geestig."
Om die reden zal mevrouw
Beth in ieder geval haar ver
taalwerkzaamheden voort
zetten. Uitgekeken als zij
zegt te zijn op de Griekse en
Latijnse literatuur, die ze zo
vele jaren gedoceerd heeft.
En om de literatuur van het
Sanskriet in Nederland meer
bekendheid te geven. Dat al
les dan in de hoop om voor
een eventuele volgende ver
taling wel een uitgever of
een tijdschrift-redaktie te in
teresseren.
De Geboorte van Raghu
muziek te maken, dan is het als
organisator van feestjes op de hoc
keyclub ..De laatste jaren", zegt de
nu acht jaar in Leusden wonende
Leopold, ,,had ik echt geen instru
ment meer aangeraakt Maar in
Amerika heb ik weer helemaal de
geest gekregen Ik heb daarin New
Orleans gespeeld in de Blues Alley
met ,n trompettist, die nog bij Arm
strong gespeeld heeft Heerlijk was
dat Ik had het echt al langer weer
willen doen. Maar ik vond, dat het
wel met jongens moest zijn. die er
wat van kunnen Oude jongens uit
het vak of vergevorderde ama
teurs. Dat je niet het gezeur krijgt:
dat of dat nummer moeten we laten
vallen, want ik kan de as of de bes
niet spelen. Maar de jongens, die
we nu bij elkaar hebben, die kun
nen dat
Leopold is vast van plan om va
ker met wat nu nog deze gelegen-
heidsformatie moet heten, op te
treden. Wellicht eens in de maand
op zondagmiddag in de Hakhorst
En daar dan oude vrienden en ken
nissen uit het vak naar toe halen
om als gasten mee te spelen Par
dy Leopold kan er zich nu al op
verheugen.
Lang geleden
dr. Ali Beth
gedaan in het
In de oorlog heeft
boekje over ge-
Maar sedertdien
het Grieks en Latijn
lerares klassieke
Sanskriet wat naar
gedrongen,
ze in 1976 werd
is ze er weer
opnieuw mee be-
„Het is moeilijker
,,Koml er een dame vragen: ach, speelt u ,,Daar bij die molen" nog eens zo lekker swingend.
Daar kreeg ik echt vreselijk genoeg van.
van een nummer of veertig en dat is
danie programma. Swing, ja, dat is
de periode dat we in het vak zaten
Daarin voel ik me thuis
Voor een tongen, die zich in dat
genre muziek thuisvolet. is de viool
een wat onhandig instrument
Vioolles van je zesde tot je acht
tiende getuigt ontegenzeggelijk
van opvoeding, maar als je dan op
de HBS met dansmuziek in aanra
king komt „Nou had ik op de
HBS in Amersfoort een vriendje,
die een klarinet had. Ik dacht: ik kan
ook een beetle blokfluiten, laat ik
dat ook eens proberen. Ik leende
die klarinet een weekendje en ik
was er heel tevreden mee Hadden
we van de HBS dansmiddagen in
de Prinsenhof aan de Hof, dan
leende ik die klarinet en speelde ik
mee in het orkestje. Ja, het zal er
nergens op geleken hebben, maar
iedereen was enthousiast
De mobilisatie betekende voor
Leopold onder meer het uit het oog
verliezen van de vriend met de kla
rinet Hij ziet zich gedwongen een
eigen instrument aan te schaffen,
die hij zich herinnert als een heel
slechte. Goed genoeg echter om
er, in combinatie met een hoop lef,
mee in de militaire kapel te komen
„Ze hadden op een gegeven dag
auditie voor blaasinstrumenten. Nu
kon ik vrijwel geen noot lezen, maar
het leek me wel een prachtige mo
gelijkheid om onder dat strenge re
gime uit te komen. Dus ik naar die
auditie, al gaf ik me zelf niet veel
kans. Nu had ik het geluk, dat er
niet van bladmuziek gespeeld
werd De jongens moesten in rijen
van zes gaan staan en dan moes
ten ze ombeurten een toonladder in
C spelen, enzovoort Toen ik aan
de beurt was. ben ik midden in zo n
groepje van zes gaan staan Tegen
dat ik dan moest spelen, had ik al
twee anderen hetzelfde horen
doen en dat speelde ik dan gewoon
na. Ik had altijd alles op het gehoor
gespeeld, dus dat lukte wel. En
toen er tenslotte een étude ge
speeld moest worden, heb ik een
étude voor viool op de klarinet ge
speeld Ook dat lukte, ja."
Tijdens de rest van zijn mobilisa
tieperiode volgt Pardy Leopold mu
zieklessen. Als die periode achter
de rug is keert hij terug naar Amers
foort om er aan de HTS te studeren
Tot hij zich gedwongen ziet onder
te duiken en in Amsterdam terecht
komt. Hij heeft plots alle tijd van de
wereld om muziek te studeren Via
de moeder van een vriendje, die les
geeft aan het Muzieklyceum. komt
hij terecht bij het Amsterdams con
servatorium. Daar krijgt hij les van
de Concertgebouworkest
klarinettist Johan van Hel. Het laat
ste jaar van de oorlog speelde hij
dag in dag uit klarinet en rijpt het
besluit om na de oorlog de muziek
in te gaan Toen het eenmaal zo ver
was, stond Pardy Leopold binnen
no time met een orkestje in het Ne
gro Palace aan het Amsterdamse
Rembrandtplein ,,Ja, dat ging in
derdaad vrij gemakkelijk Ik had zo
een paar mensen bij elkaar en de
mensen vonden alles prachtig. Het
barstte toen nog van de Canade
zen en de Amerikanen en de clubs
zaten toen allemaal stampvol
Met Guus van Maanen, Booby
van der Valk en Ria Joy - die haar
artiestennaam dankte aan een
toendertijd populair frisdranken-
merk - zet Pardy Leopold de eerste
schreden op de weg van professio
neel muzikant. Vanuit Amsterdam
komt hij via Den Haag in Luxem
burg terecht, waar hij samen met
een bevriende bassist heen reist.
Pardy Leopold: „Een belachelijke
kombinatie natuurlijk: een klarinet
tist met een drummer. Maar we
dachten: we vinden daar wel ande
re mensen en dat lukte ook. Heb
ben we een tijdje in het Alpha-hotel
gespeeld en na afloop van het pon-
tract zijn we naar huis gegaan Nu
had die manager gezegd jullie ho
ren nog wel van ons. Dat betekent
meestal dat je niks meer hoort,
maar tot onze verbazing kregen we
toen we al weer een tijd in Holland
waren een contract opgestuurd. Of
ik binnen een paar dagen met een
orkestje in Luxemburg wilde zijn
Dat bleek moeilijk. Een bassist ge
vonden. maar die moest nog een
bas op de kop zien te tikken. Er
moesten paspoorten en visums
verzorgd worden. En de reis naar
Luxemburg zelf - per trein - was er
ook nog eens een met veel opont
houd Komen we daar een dag te
laat in Luxemburg aan. Wij toch
maar naar het Alpha, maar die ma
nager had al een ander gecontrac
teerd Ik de zaak uitgelegd, zegt die
manager nou, weet je wat jullie
spelen vanavond allebei een uur en
degene, die het meeste succes
heeft, die houd ik.
Wij moesten 's avonds het eerst
optreden. Een zaal stampvol Ame
rikaanse soldaten en geen micro
foon voor de zangeres Maar wat
gebeurt9 Telkens als dat meisje
begon te zingen, werd het doodstil
in de zaal. Het was zo'n succes, dat
die andere kandidaat niet eens
meer heeft opgetreden Die zei:
laat maar, jullie winnen het
toch
Ziekte van Pardy Leopold doet
de succesvolle formatie uit elkaar
vallen Hij keert terug naar Holland
om te herstellen en zijn collega's
blijven om den brode in Luxem
burg. Na zijn herstel trekt hij met het
orkest van Ted Powder naar Luik
Na een half jaar besluit hij toch
weer met een eigen orkest te be
ginnen en hij haalt een aantal Hol
landse muzikanten naar het Luik
se. Het wordt, zoals hier boven al
aangegeven, een heel mooie pe
riode in zijn leven
Toch zal hij die na een paar jaar
afbreken. Het is een leven met
maar een paar uur slaap per et
maal, hoewel Leopold zegt, dat het
niet was, wat hem opbrak. „Weetje
waar ik op afknapte? We begonnen
meestal om een uur of negen 's
avonds te spelen en dan hadden
we een uurtje de tijd om in te spelen
en wat nieuwe nummers uit te pro
beren, want er waren toch nog
geen gasten. Dan gaf om tien uur
de portier een seintje, dat de eerste
gasten er aan kwamen. Was je net
lekker ingespeeld, komt er een da
me vragen ach. speelt u „Daar bij
die molen" nog eens zo lekker
swingend Daar kreeg ik echt
vreselijk genoeg van
Terug in Holland begint Pardy
Leopold aan een ruim dertigjarige
carrière in de techniek. Eysink, Po-
lynorm, Philips en Elektrofakt zijn
de bedrijven, waar hij vanuit
Amersfoort werkt De muziek raakt
steeds meer op de achtergrond In
het begin had hij hier of daar nog
wel eens een schnabbeltje, maar
door overwerk moet hij het te vaak
af laten weten. Bovendien komt hij
via zijn kinderen meer en meer in
de Amersfoortse sportwereld te
recht. Heeft Leopold nog eens met
Als Ik op het punt sta te vertrek
ken, mengt mevrouw Leopold zich
nogmaals in het gesprek. Of haar
man het verhaal vantevoren te le
zen krijgt Dat vind ik niet nodig en
haar man evenmin. „Weet u", zegt
hij. „dat heb ik nog vergeten te ver
melden. Ik ben in Amersfoort ook
nog een tijdlang muziekrecensent
geweest. Dat was soms wel verve
lend, hoe zo'n redaktie met je stuk
ken omsprong Dan was het te lang
en dan werden er zinnen ge
schrapt Maar dan verscheen er in
de krant een verhaaltje, waarin pre
cies het omgekeerde beweerd
werd van wat ik bedoeld had.Hij
schiet plotseling in een daverende
lach.
„Dat moet ik u nog even ver
tellen. Ik zou een keer wat
schrijven voor het Nieuw
Utrechts Dagblad over een
concert van het Utrechts
Symphonie Orkest. Dat
speelde in Tivoli in Utrecht en
ik moest het op de redaktie in
Utrecht gaan uitwerken, want
er was geen tijd meer om
eerst naar Amersfoort te
gaan en het dan door te ge
ven. Nou vond ik dat nogal
vervelend, dus ik dacht: ik
zoek een rustig cafe op en ik
ga daar mijn verhaal schrij
ven.
Ik loop een café-restaurant
binnen en ik merk, dat ik hele
maal geen papier bij me heb.
Vraag ik aan de portier, of ik
misschien niet even in het
kantoortje van de manager
zou mogen gaan zitten, om
dat ik iets moest schrijven.
Dat mocht uiteindelijk wel en
toen die man weg was om een
kop koffie voor me te halen,
heb ik gauw een paar vel
letjes postpapier uit het buro
van de manager gehaald. Ik
zat daar nog geen drie minu
ten, of er klapt een deur open
en daar komt een stoet brui-
loftgangers in polonaise het
kantoor door. „Ach was ik
maar bij moeder thuis geble
ven" en zo meer. En dat bleef
maar door dat kantoortje
heen komen, dus ben ik uit
eindelijk toch maar naar de
redaktie gegaan. Zeiden ze
daar: wat ben je laat. Ik leg uit,
dat ik ergens anders heb pro
beren te schrijven, maar dat
dat niet gelukt is. Nou, zegt
die redakteur, schiet nou
maar op, maar hou het wel
kort, want we hebben niet
veel ruimte. Op dat moment
klonk dat wel voor mij als het
verlossende woord, moet ik u
zeggen."
een andere carrière dan een
muzikale en kwam in de
techniek terecht. Maar de
oude liefde bleek niet te
roesten en sinds Leopold
vorig jaar gebruik maakte van
de VUT-regeling heeft hij de
klarinet weer ter hand
genomen.
Marnix Kreyns zocht de
musicus/technicus op en
luisterde naar verhalen over
onder meer de mooie tijd van
vroeger. „Dan zeggen ze wel
eens: de jeugd heeft het
tegenwoordig zo veel leuker;
vroeger was alles zo saai.
Niks saai. Toen was het juist
leuk."
foort voor een op het oog wal min
der swingend bestaan. „Ja", zegt
Pardy Leopold,als je zo'n vrijheid
gewend was overdag, dan was het
wat moeilijk overschakelen. Tus
sen vier muren technische proble
men gaan zitten oplossen Dat was
even aanpassen, maar ik heb me
er doorheen geslagen."
Toen hij een jaar geleden van de
VUT gebruik maakte, kon een oude
liefde opnieuw tot bloei komen. Vrij
dagavond was daar in de Hakhorst
het éen en ander van te horen. En
het ligt in de bedoeling, dat Pardy
Leopold en zijn makkers in de toe
komst wat vaker in het eetcafé te
zien en te horen zullen zijn. ..Eigen
lijk". bekent Leopold, „was ik het al
langer van plan om er weer wat aan
te gaan doen Maar ja, de techniek
loopt terug, de ambrochure is niet
meer. wat ze geweest is. Dus je
moet de tijd hebben om dat weer bij
te werken Nu heb ik een zoon in
Amerika en daar zijn we kort na
mi|n pensionering twee maanden
naar toe geweest. Toen we weg
gingen. dacht ik: ik neem mijn klari
net mee Heb ik gedaan en ik heb
daar heerlijk gestudeerd en een
paar keer met mensen gespeeld."
Terug in Nederland bleek een
kennis in het gelukkige bezit van
een zwager, die nog met de Millers
gespeeld had En die kende weer
een oude vakbroeder, enzovoort.
Zo ontstond, bijna veertig jaar na
1945 en een paar weken vóór
„Aardig Vaardig opnieuw een or
kestje onder leiding van Pardy Leo
pold „We hebben drie repetities
gehad in De Hakhorst Ach nee, dat
was niet zo moeilijk; hel zijn alle
maal ervaren jongens. Dan vraag
je: wat ken jij, wat ken jij? Dan heb
je zo een grootste gemene deler
op de
van de
(daagse manifestatie
usden Aardig Vaardig"
jelde in eetcafé,, De
ihorst" een opvallende
formatie. Onder leiding
Pardy Leopold speelde
ireen vijftal oude
;broeders en routiniers de
■ren van de hemel,
oor Leusdenaar Leopold
ihet
ig-van-weggeweest zijn.
isen 1945 en 1950 leidde
nkesten in nachtclubs in
Ierland, Luxemburg en
i. Ruim dertig jaar
eden koos hij toch voor
EUSDEN - „Lol, meneer,
hebben zo'n vreselijke lól
ad in die tijd. Moet u ho-
Pardy speelde dan tot
uur of vijf in de morgen
lan ging ik hem ophalen,
liep ik gewoon 's och-
Is om vijf uur door Luik
t het centrum van het
hieven daar. Dan gingen
rog gezellig ergens een
eitje drinken en dan wan-
len we naar huis om een
of acht. Heer-lij-ke tijd.
i kon je als vrouw ge-
n 's nachts over straat
i. Pardy, ik kon toch gaan
taan waar ik wilde?"
ar echtgenoot, Pardy Leo-
kmkt De vraag was eigenlijk
hem bedoeld, maar zijn
v, die het gesprek op een af-
lievolgt, was hem te vlug af bij
atv/oorden Eerst nu beaamt
old zelf: ,Het was een heerlij-
I. Ik herinner me de zomer van
die was het einde, zo mooi.
gingen we 's morgens, na het
.naar een plaatsje aan het ri-
ïde Ourthe. Gingen we daar
H as uur 's morgens zwemmen
ivolgens in ons badpak liggen
tl. Werden we om twaalf uur
ood wakker, maar wat gaf
Dal hebben we wel een
id lang iedere dag gedaan
ebben gelééfd toen, heerlijk
vrouwLeopold „Dan zeggen
el eens de jeugd heeft het te-
oordig zo veel leuker; vroeger
alles zo saai. Niks saai Toen
het juist leuk.
rdy Leopold, musicus en tech-
- Speelde na de Tweede We-
i orlog vijf jaar - vooral met ei-
I arkestjes - in het nachtleven
E tederland. België en Luxem-
W Ging daarna de technische
apen kwam terug naar Amers-
