RENAULT 11LEUK OGENDE
3- OF 5-DEURS HATCKBACK
Citroen CX diesel turbo
Verhoging benzine-accijns
Accutester,
verlichte sleu
telhouder en
reserveriem
Nieuwe Toyota Starlet modellen
en verlaagde prijzen
Bosch dubbele
ruitesproeikop
met verwar
ming
NIEUW: OPEL KADETT GT/E
door
Henk Budding
Het is weer zover. Zoals
voorspeld heeft onze re
gering de automobilist
weer herontdekt als melk
koe. Gaat eindelijk de du
re brandstof in prijs naar
beneden, dan jagen de
dames en heren in Den
Haag in prijs middels en
accijnsverhoging van 3,5
cent excl. BTW weer om
hoog.
En het einde is vast nog
niet in zicht. Deze accijns
verhoging zal dit jaar
maar liefst 127,5 mil
joen opbrengen en vol
gend jaar 170 miljoen.
Dat we daar Indirect dan
42,5 miljoen bestemd
voor de wegenbouw van
meepakken is een pleis
ter op de wonde.
de voorruit, afsluitbare tankdop met
houder in deksel, sierlijsten, mist-
achterlicht en achteruitrijlampen
Nog altijd een hele waslijst.
Bijzonder luxe voerde Renault
de TSE electronic uit Standaard
bezit deze* lichtmetalen wielen,
175/70 SR 13 banden, brede zijbe
schermstrips tot aan de bumpers,
striping. ruitewisser op achterruit,
getint glas en metallic lak. Dat moet
wél betaald worden natuurlijk.
INTERIEUR
Wij reden uitvoerig de Electronic
voorzien van ontelbare electroni-
sche snufjes. Naast standaard za
ken als twee electnsch te bedienen
buitenspiegels, infrarood afstands
bediening van de electrische ver
grendeling van portieren en ach
terklep. electrisch te bedienen zij
ruiten, van binnen uit te verstellen
koplampen vinden we tevens een
uitmuntende 4 x 20watt Hifi stereo-
installatie. Deze bestaat uit 5 com
ponenten ontvanger, versterker,
casetterecorder, zes luidsprekers
en afstandsbediening.
Als klap op de vuurpijl verving
Renault in de TSE electronic het
conventionele dashboard door een
paneel dat via het LCD systeem
een ongelooflijke vloed aan infor
matie geeft. Teneinde de tijd voor
het aflezen zo kort mogelijk te hou
den geeft dit brokje technisch ver
nuft alleen de strikt noodzakelijke
informatie. Alle inlichtingen vereist
voor het goed functioneren van de
wagen liggen permanent opgesla
gen in het geheugen van het instru
ment en verschijnen, hetzij op aan
vraag van de bestuurder, hetzij au
tomatisch in geval van storing of als
waarschuwing vooraf. Om het ef
fect van de waarschuwing nog te
vergroten, koppelde Renault de ap
paratuur aan een spreeksynthesi-
zer, die de inzittende (vrij onduide
lijk) toespreekt over een opgetre
den storing, mogelijke storing of
vergeten of niet uitgevoerde han
deling Negentien berichten geeft
deze computer weer Voor ons Ne
derlanders echter wel in het En
gels In tegenstelling tot de Fran-
De zelfklevende accutester, een
voudig aan te sluiten, is van een
schakelaar voorzien, die men in
drukt om éên van de LED-lampjes
te laten branden. Groen accu vol,
geel accu halfvol, rood accu
leeg Bij draaiende motor kan men
tevens controleren of de stroom
verbruikers niet te veel energie af
nemen. Prijs 9,80
Zeer handig is de sleutelhouder
met ingebouwde verlichting, ge
voed door een kleine celbatterij. Te
bevestigen op alle platte sleutels
Geen gezoek meer naar deur- of
contactslot in het donker. Prijs
/6,-
Dan is er nog de elastische re-
serve-ventilatorriem die onmiddel
lijk zonder demontage of montage
een gebroken riem kan vervangen.
In 3 maten leverbaar
September a s brengt Citroen
een turbo geblazen CX diesel in
twee uitvoeringen op de Neder
landse markt Geen auto die als
broodjes de winkels uit zullen
vliegen, maar voor de liefhebber
een geweldig brok rijplezier biedt
De CX 25 RD Turbo en de CX 25
TRD Turbo zijn uitgerust met een
nieuwe diesel turbocompressor
motor met een cilinderinhoud van
2500 cm3 Dit blok levert bij slechts
3700 tpm 95 DIN pk en bezit een
maximum koppel van 22 mkg bij
2000 tpm.
Beide modellen verschillen uit
sluitend in uitrustingsniveau Zij
worden gevoerd naast de normale
CX 25 diesels De nieuwe diesel
turbomotor is verbonden met een
5-versnellingsbak Hij is 30%
krachtiger dan de CX 2500 diesel
motor en heelt een 47% hoger kop
pel. De prestaties 0-1000 min 35,1
sec. 0-100 km/u in 13,3 sec en een
maximum snelheid van 174 km/u
liegen er niet om. Dit alles met min
der dieselolieverbruik. 5,7 liter per
100 km bij 90 km/u 7,3 liter bij 120
km/u en 8,6 liter bij stadsverkeer
Over de prijzen valt nog geen zin
nig woord te zeggen.
Tegen de herfst ook bi/ ons te koop, de Turbo geblazen Citroên CX
Volgende week staat er een gloednieuw Renault bij de dea
ler in de showroom; de 11 - elf -. Deze op basis van de R9
gebouwde 3- of 5-deurs hatchback oogt oogt bijzonder fraai,
dat zal niemand ontkennen. Met de komst van de R11 ver
dwijnt de R14 met stille trom. Die „veertien" beantwoordde de
afgelopen jaren niet aan de gestelde verwachtingen. De
gloednieuwe 11 gaat dat naar wij denken wel doen. Met de
„elf" gaat Renault penetreren in het meest belangrijke seg
ment vna de Europese automobielmarkt; de middenklasse.
Het betreft een wagen rond 4 meter lengte met een motoren
aanbod van 1100 tot 1600 cm3.
Samen met de R9 moet de Renault 11 het opnemen tegen
klappers als de Opel Kadett, Ford Escort, Toyota Corolla,
Nissan Sunny, Talbot Horizon, V. W. Golf en ga zo nog maar
even door. Een zware knokpartij, maar het moet lukken.
Het gamma bestaat uit 6 uitvoeringen met keuze uit 3 ver
snellingsbakken met 4 en 5 versnellingen en een automati
sche transmissie. Renault levert voor de 11 drie typen moto
ren; 48, 60 of 72 paardekrachten sterk en 4 uitrustingsni
veaus, waarvan één „electronic" versie. Voor elk wat wils
zouden we zo zeggen.
EXTERIEUR
Natuurlijk bepaalde de windtun
nel voor het grootste deel weer de
vormgeving Dat resulteerde uitein
delijk in een voor deze klasse gun
stige Cw-waarde van 0,385 voor de
TC en TL (vierbak) en 0,350 voor
de TL, GTL (vijfbak) en TSE
Door z'n grote panoramische
achterruit la Fuego (nog steeds
de enige Renault met een echte
naam) en de kleine grill met dubbe
le koplampen kreeg de R11 toch
een eigen gezicht Een beetje spor
tief eigenlijk.
Qua uitvoering en uitrusting ver
schillen de types nogal Het voert te
ver om daar diep op in te gaan De
goedkoopste 3-deurs TC biedt
zoal forse bumpers van kunststof
doorlopend tot aan de wielkasten,
vier halogeen koplampen, gelaag-
Onze testwagen de Ft 11 Electronic.
met in eikaars verlengde liggende
torsiestaven Tevens vinden we
rondom hydraulische telescoop
schokdempers. Zowel vóór als
achter een stabilisatorstang
Vóór bezit de R11 schijfremmen,
achter zeltnastellende trommel-
remmen, werkend via een rembe-
krachtiger De besturing is van het
type tandheugel. Draaicirkel tus
sen trottoirs bedraagt 9,75 meter
Er zijn 4 omwentelingen nodig om
het roer van uiterst links naar uiterst
rechts te draaien
RIJDEN
Dit keer gaan we vrij kort in op de
rij-eigenschappen van de R „elf".
Ze komen bijna exact overeen met
die van z'n broertje „Negen". Niet
verwonderlijk overigens
Renault reageerde op ons jaren
lange gemopper over het ontbre
ken van een gelaagde voorruit Van
huis uit krijgt de R11 (en thans ook
de R9) zo'n stukje ingebouwde vei
ligheid mee.
Gezeten op de bijzonder fijne
stoelen valt natuurlijk in „onze"
TSE electronic het futuristische
dashboard op. Eerlijk gezegd, voor
ons hoelt het niet. Nog even en de
auto's staan op het parkeerterrein
onderling een gesprek te voeren
met alle roddelpartijen van dien
over de inzittenden. Overigens, bn
Een studie op zich vraagt de electronische cockpit.
sen en Duitsers, die wel in hun ei
gen taal worden toegesproken.
Het voor deze grappen en grol
len verantwoordelijke dashboard
bestaat uit twee groepen en is nota
bene van Japanse makelij. Een be-
dieningsmoduul en een controle-
scher ernaast Het beeldscherm
omvat drie delen: een centrale zó
ne die door middel van vloeibare
kristallen informatie verstrekt over
snelheid, toerental, oliepeil, koel-
vloeistoftemperatuur oliedruk,
brandstofvoorraad en richtingaan
wijzers Tevens een extra digitale
indicatie voor snelheid. De linker-
zóne meldt reparatiemaatregelen
die men in de nabije toekomst dient
te laten uitvoeren, legio waarschu
wingen met betrekking tot de tech
niek of nalatigheid van de berijder
en controlelampjes Rechts zien
we een LCD controle paneel voor
stoplichten, parkeerlichten, niet af
gesloten portieren, motorkap of
kofterdeksel, Kortom teveel om op
te noemen
We zouden bijna vergeten, dat
de Renault 11 nog uit meer zaken
bestaat dan alleen een dashboard.
Over de geweldige „Monotrace"
stoelen spraken we reeds veel lof
uit tijdens eerdere testen van de
Renault 9. Uiterst compleet en
De bolvormige achterruit, .gepikt'
sporfiel uiterlijk
smetteloos blijkt de woonkamer.
Zeker geen Franse-slag-werk"
TECHNIEK
In de eenvoudigste uitvoering,
de TC 3-deurs, staat in het vooron
der een dwars geplaatste 1.1 liter
vierpitter gekoppeld aan een vier-
versnellingsbak Dit blok levert een
maximum vermogen van 34,5 kW
(48 pk) bij 5250 tpm. Daarnaast
staan de 1397 cm3 versies met res
pectievelijk 43 kW (60 pk) en 52 kW
(72 pk) bij 5250 en 5720 tpm Het
maximum koppel van onze TSE
testwagen bedraagt 104 Nm (10,8
mkg) bij 3500 tpm.
De R11 bezit vanaf de TL model
len electronische ontsteking. Dit
agregaat drijft via een vijfbak de
voorwielen aan.
Rondom is de wielophanging on
afhankelijk, vóór met schroefveren
en negatieve stuurstraal, achter
van de Fuego, geeft de wagen een
Toyota wijzigde z'n Starlet
op een aantal belangrijke
punten ingrijpend. We noe
men de nieuwe aërodyna
misch gevormde voorzijde,
het gewijzigde en ruimere in
terieur en een derde of vijfde
deur die nu tot vlak boven de
bumper doorloopt.
Verder is de Toyota Stariet-
De Toyota Starlet kreeg een stevige voorjaarsbeurt
Het Bosch-assortiment is uitge
breid met een ruitesproeierkop die
niet kan bevriezen. Het ingebouw
de verwarmingselement reageert
op de buitentemperatuur en ver-
bruikt 80 130 mA. Het element
treedt in werking door het inscha
kelen van de ontsteking. De sproei
kop kan gemonteerd worden in
plaats van de bestaande sproeier
Bij andere typen is een aanpassing
noodzakelijk. Door middel van een
meegeleverde naald kunnen de
beide kogeisproeiers in de kop af
zonderlijk worden gericht Prijs
i I 30,-.
Ja, u leest het goed. BMW
komt dit najaar met een die
selversie. Voorlopig eerst in
de 5-serie. In de Oostenrijk
se Steyr fabriek voor diev?<j,
motoren legt men n-
hand aan de gloednieuw
„diesel", waarvan ze er 40f
tot 500 stuks per dag hoper
te vervaardigen. De helt
Ü^rvan gaat naar BMW.
Alle versies hebben het.smoeltje" met dubbele koplampen
Toyota verlaagde de prijzen van
de overige Starletmodellen.
zonlicht inval is dit type dashboard
slecht afleesbaar
Eenmaal op de weg blijkt de „11"
een uiterst aangename reisgezel
Lekker veel trekkracht onderin
waardoor veel schakelen geen
„must" is. Dat schakelen verloopt
bijzonder licht en soepel.
De besturing via het tweespaki-
ge stuurwiel is mooi neutraal. Zoals
bij een voorwielaandrijver te ver
wachten, laat de wagen in een
bocht zich enigszins van de onder-
stuurde kant kennen Wie normaal
rijdt, merkt dat echter nauwelijks.
En zo hoort het natuurlijk ook bij
een op het grote publiek afgestem
de kleine middenklasser. Remmen
doet de wagen uitstekend. Bij ste
vig remmen vertonen de voorwie
len blokkeerneigingen
Enkele negatieve kanten van de
R11 de slecht bereikbare asbak
(we roken dan wel niet, maar toch),
een deel van het omvangrijke in
strumentarium wordt bedekt door
het stuurwiel, hobbels en dergelijke
hebben licht invloed op de recht-
toe-recht-aan koers.
Als top noteert de 861 kg. we
gende wagen 165 km/u. Cijfers vol
gens opgave fabriek. We hadden
nogal moeite om die snelheid ook
daadwerkelijk op de teller te krij
gen. Wellicht veroorzaakt door de
nieuwigheid van onze testwagen.
Accelereren wil de R11 TSE best.
reeks uitgebreid met een
Starlet 1.0 Economie en een
sportieve versie de Starlet
1.3 S. De Starlet 1.0 Econo
mie rondt de serie aan de on
derzijde af. Het is 'n op een
aantal punten wat vereen
voudigde Starlet met de be
kende 1 liter motor van 33 kW
(45 pk).
x-cmun ais een afsluitbare klep
voor de tankopening, achteruitrij
lampen en een achterruitverwar
ming zijn in deze Toyota zonder
meerprijs aanwezig
Prijs van de nieuwe aanwinst
12 895,-. De Starlet 1.3 S is het
topmodel; uitgerust met een 1.3 li
ter motor van 48 kW ofwel 65 pk,
gekoppeld aan een vijfversnel
lingsbak, combineert deze Starlet
sportieve prestaties aan een gun
stig brandstofverbruik Een top
snelheid van 155 echte kilometers
per uur en een verbruik van 1 op
19,6 bij 90 km/u of 1 14,7 bij 120
km/u (normale benzine1) spreken
duidelijke taal.
Uiterlijk en in het interieur onder
scheidt deze sportieve Starlet zich
van de andere modellen Lichtme
talen velgen met brede 165/70 SR
13 laag profielbanden en een
vertijnde rode accent-streep in het
front en op de danken maken deze
S-versie duidelijk herkenbaar Te
vens paste Toyota de vering aan
een sportieve rijstijl aan.
Het instrumentenpaneel kreeg
een toerenteller en een andere lay
out De sportieve exclusiviteit van
de Starlet 1.3 S wordt benadrukt
door de kuipvormige sportstoelen
vóór en de fraaie stoffen bekleding
met in kleur verlopende stoffen
middenbaan
Pri|S van dit topmodel 16.250,-.
Supersneiie Kadett, deze GT'E-uitvoering. Met een top van 187kmu
hij vele mede-weggebruikers alleen het achterwerk zien.
Op de RAI prijkte als wereldpri
meur de Opel Kadett GT/E met in
het vooronder een 1 8 liter injectie
motor, standaard gekoppeld aan
een 5 versnellingsbak. Vanuit stil
stand tot 100 km/u heeft de Kadett
GT/E 9,5 sekonden nodig, terwijl
de topsnelheid 187 km/u bedraagt.
Ondanks het hoge prestatie-ni
veau van de nieuwe 1800 cc motor
met elektronisch gestuurd brand-
stotinjectiesysteem. is het benzine
verbruik gunstig. Bij konstant 90
km/u is het verbruik 5,7 liter. In
stadsverkeer en bij 120 km/u zijn
de verbruikscijfers resp. 11 liter en
7,6 liter (volgens DIN norm).
De GT/E valt op door de vóór- en
achterspoiler, fraaie lichtmetalen
51/2 J sportvelgen, spatbordverbre-
ders, bumpers en doroels in de
kleui van ue auto gespolen e
ontbreken van chroom De I
bezit Recaro kuipstoelen.
sportinstrumentarium en
stuur.
Het onderstel van de GE E
derging diverse aanpassinger
gens het gestegen motorve
gen, zoals montage van een
demper, geventileerde schi|S
men vóór en gasgevulde s:l
dempers achter, plus een sluol
afstelling van het verlaagde ozl
stel. Standaard staat de wage|
185/60 HR 14 banden.
De 1796 cm3 krachtbron S
bij 5800 tpm een max. verm:
van 85 kW (115 pk), terwijl hett
koppel van 151 Nm (15,4 kgn
4800 tpm wordt bereikt Het B
LE-Jetroic brandstofinjed
steem verzorgt de voeding
Van 0-80 km/u lukt in 8,0 sec
0-100 km/u kost slechts 13,0
Wat het verbruik betreft, bere/
R11 een mooi resultaat. Tij
onze testdagen verbruikte de
tor slechts 1 liter superbenzir;
17,6 kilometer. Hierbij moeten
direct opmerken vrij recreatielt
de gezellige Frans-Bretonse
gen getoerd te hebben Gaal
er stevig tegenaan (waarom e/j
lijk?) dan zal een verbruik van
12 S 13 zeker tot de realiteit tx
ren
Ja, de Renault 11 is voor hei
togebeuren in de kleinere
denklasse zeker een aanwinst
we stellen, dat Renault met t
nieuwe voorwielaandrijver een
tentiële bestseller in huis heelt,
niemand ons van overdreven
misme betichten.
di
PRIJZEN
De prijzen zijn best leuk vai
R11. De 11 TC 3-deurs kont
17.200-Voorde 11 TL 5-d
moet u 18.300,- neertellen.
11 GTL 3-deurs kost weer 1(X
meer Terwijl de TSE electro
25.500,-moet opbrengen D
tussen bevinden zich dan noj
GTL en TSE. kostprijs n
20.100,- en 22.900- Prj
incl. B.T.W
