t
„Garp": een haast niet te verfilmen boek prima verfilmd
„Een zaak van leven of dood":
ongeïnspireerde „thriller"
Prijswinnaars
Paaspuzzel van
Leusder Krant
Optreden Stoned
Free in De Geut
Magistrale Fonda en Hepburn in
bekroonde „On Golden Pound"
FILMS IN
HET KORT
DINSDAG MOVIE CYCLUS
Spreekuur
burgemeeste
vervalt
Vergadering
commissie
financiën
DONDERDAG 14 APRIL 1983
kijk op de film
14
door Marnlx Kreyns
AMERSFOORT - Hoe Ingewikkeld
moet de verhaalstructuur van een
boek zijn om het onverfilmbaar te
maken? Het antwoord is natuurlijk
niet exact te geven, maar lange tijd
heb ik gedacht dat John Irvlngs best
seller „The world according to Garp"
aan alle eisen van onverlilmbaarheld
voldeed. Het boek Is een bonte men
geling van komische en tragische
scènes. Het boek wordt uit verschil
lende vertellersstandpunten verteld.
En bovendien lopen er In het boek
ook nog eens een aantal verhalen
door elkaar heen. Een prachtig ge
heel om te lezen, maar hoe zou je
zoiets schoons in hemelsnaam kun
nen verfilmen?
Regisseur George Roy Hill heeft het
voor elkaar gekregen De man. die eer
der successen als „Butch Cassidy and
the Sundance Kid" en „The Sting' ver
vaardigde. heeft ..The world according
to Garp" verfilmd. En hij is er in ge
slaagd er een prima film van te maken.
Natuurlijk zijn er verschillen tussen
het boek en de film Het belangrijkste
verschil is waarschijnlijk, dat Hill in zijn
film de gigantische hoeveelheid mate
riaal die het boek biedt, selectief ge
bruikt. In feite heeft hij een keuze ge
maakt voor het verhaal van hoofdper
soon Garp zelf. waardoor de in het boek
even aanwezige figuren als de moeder
van Garp en haar transseksuele vrien
din Roberta Muldoon enigszins op de
achtergrond geraken. Bovendien heeft
Hill binnen het verhaal over Garp nogal
de nadruk gelegd op de ontwikkeling
van het schrijverschap van Garp. Geor
ge Roy Hill en zijn scenarioschrijver
Steve Tesich hebben het zelfs aange
durfd om in hun streven het schrijver
schap van Garp naar de voorgrond te
halen een toevoeging aan het boek van
Irving te plegen. In de film schrijft Garp
het verhaal „The magic gloves" en dat
heeft de lezer van het boek hem niet
zien doen. Daar staat tegenover dat
Garps fameuze geschrift ..Pension
Grillparzer" weer niet in de film is terug
te vinden. Irving weigerde de rechten
van dat deel van zijn boek te verkopen.
Omdat het in Wenen speelt en hij geen
enkele producent bereid achtte daar op
lokatie te gaan filmen. Bovendien, zo
redeneerde Irving, zou hij „Pension
Grillparzer" nog wel eens apart aan een
Garp (Robin Williams) ziet toe hoe zijn moeder Jenny (Mary Berth Hurt) over het onderwerp wellust" in gesprek raakt met
een prostitué.
filmproducent kunnen verkopen.
CONCEPTIE
Het meest duidelijk is de verschuiving
van het accent naar Garp wellicht te
merken aan de manier waarop Hill de
wonderlijke conceptie van de hoofdper
soon in de film heeft gebracht Zijn moe
der, een verpleegster met een ontzet
tende afkeer van iedere vorm van wel
lust tussen man en vrouw, maakt zich
zelf zwanger door in een ziekenhuis
een op sterven liggende gewonde sol
daat te bestijgen. Zij maakt van diens
laatste orgasme gebruik om zwanger te
geraken. Een wat vreemde manier van
doen ongetwijfeld, maar Irving maakt in
zijn boek duidelijk, waarom Jenny zo te
werk gaat. Het is haar manier om een
kind te krijgen zonder zich te hoeven
bezondigen aan wellustigheden, die zij
zo verafschuwt. In de film komt deze
scene niet voor, maar vertelt Jenny op
zeker moment het verhaal van de ver
wekking van haar kind. Haar motieven
blijven daarbij wat onderbelicht en daar
door lijkt de moedei van Garp wellicht
wat buitennissiger dan ze is.
Deze beschouwing richt zich tot nog
toe met name tot degenen, die „The
world according to Garp" hebben gele
zen. Dat is niet zo verwonderlijk, want
het boek dat in 1979 in Nederlandse
vertaling is een wereldsucces Er zijn in
totaal meer dan drie miljoen exempla
ren van verkocht en „Garp" moet daar
mee een van de meest gelezen boeken
van de laatste jaren zijn. Voor het geval
er toch nog mensen zijn, die het boek
niet kennen, hieronder een korte en dus
onvolledige samenvatting.
SEKSUEEL VERDACHT
Jenny wil voor haar op onorthodoxe
wijze verwekte zoon een goede oplei
ding. Om dat mogelijk te maken wordt
ze verpleegster in een befaamde high
school
Na zijn studietijd, waarin hij uitblinkt
bij het worstelen, besluit Garp schrijver
te worden. Zijn moeder vergezelt hem
naar New York waar hij ervaring wil op
doen en waar zij intussen een boek
schrijft over haar leven en haar opinie
over de wellust van mannen. Haar boek
wordt uitgegeven onder de titel „Seksu
eel Verdacht" en is vooral onder vrou
wen. een geweldig succes.
Ook Garps eerste novelle wordt uit
gegeven maar heeft veel minder suc
ces. Hij wint er alleen het meisje Helen
mee op wie hij altijd verliefd is geweest.
Ze trouwen en krijgen twee zoons. Dun
can en Walt Helen geeft les aan een
college en Garp probeert te schrijven en
doet het huishouden. In alle stilte is
Garp bezig met zijn gezin, terwijl zijn
moeder het idool wordt voor alle teleur
gestelde vrouwen van Amerika.
Intussen versiert Garp wel eens een
andere vrouw, maar hij is helemaal ka
pot als hij ontdekt dat Helen een ver
houding heeft met een van haar studen
ten Geheel wanhopig veroorzaakt
Garp een auto-ongeluk waarbij Walt
wordt gedood en Duncan een oog ver
liest. Het geteisterde gezin - ook Garp
en Helen zijn gewond - wordt verpleegd
door Jenny en bijgestaan door een be
minnelijke transseksueel Roberta
Langzamerhand komen Garp en Helen
over hun verdriet heen en ze besluiten
weer een kind te nemen. Het wordt een
meisje, de kleine Jenny.
Niet lang daarna wordt Jenny, tijdens
een feministische bijeenkomst, door
een vrouw-vijandige man neergescho
ten
De feministen houden een rouw
dienst ter harer ere en Garp probeert
die als vrouw vermomd bij te wonen. Hij
wordt herkend en geholpen door Ro
berta kan hij nog vluchten.
Maar enige tijd later vindt hij zelf de
dood door de hand van een gefrustreer
de jonge vrouw. Alle rampen, die Garp
door het schrijven van zijn verhalen POPEYE
heeft willen bezweren, zijn uiteindelijk
toch over hem gekomen. Nogmaals: de samenvatting is onvol-
(Van de fllmredaktle)
AMERSFOORT - In de Dinsdag-
Movle Cyclus van het Grand Theater
draait komende week op dinsdag de
schitterende film „On Golden
Pond" van regisseur Mark Rydell
met Henry Fonda in zijn allerlaatste
rol. Verder met Katherlne Hepburn,
Henry's dochter Jane, Doug McKeon
en Dabney Coleman. Zowel Henry
Fonda als Katherlne Hepburn kregen
voor hun vertolking een Oscar en dat
Is terecht. De hele film draalt om dit
magistrale duo en wordt door hen
gedragen. „On Golden Pond" is
van origine een toneelstuk dat door
regisseur Rydell niet verder werd
aangetast In de mise en scène dan
voor een film noodzakelijk werd
geacht. Het blijft dus in feite verfilmd
Henry Fonda in z'n laatste, onvergetelijke rol in „On Golden Pound".
toneel, maar wel magistraal toneel
dankzij de inbreng van de twee Holly-
wood-veteranen. Jane Fonda speelt
voor het eerst in de film samen met
haar vader. Dat dit niet eerder was
gebeurd lag aan de privé-opvattin-
gen van de nogal progressieve doch
ter, die nogal botsten met die van de
conservatieve vader. Vla het scena
rio van Ernest Thompson (die ook
het toneelstuk schreef), kreeg Jane
Fonda de kans om ook in de film pri
vé het een en ander recht te zetten.
Genoemd mag ook het uistekende
camerawerk van Billy Williams ge
noemd worden.
Het is de acht en veertigste keer, dat
Ethel (Katharine Hepburn) en Norman
(Henry Fonda) Thayer, de zomer door
brengen in hun huis aan het meer Gol
den Pond Hun huis is als 't ware een
museum van gedenkwaardigheden en
herinneringen aan hun lange en intense
liefdesverhouding en het daaruit ge
volgde gezinsleven met hun dochter
Chelsea (Jane Fonda).
Norman beschouwt het voortschrij
den van de tijd als zijn vijand De ge
dachte dat hij ook sterfelijk is. houdt
hem voortdurend bezig. Hij tracht zijn
angst voor de dood te verbergen in bi|-
tende humor in gesprekken met zijn
geestige en boeiende vrouw Ethel Ter
gelegenheid van Norman's tachtigste
verjaardag komt zijn dochter Chelsea
op bezoek. Chelsea is gescheiden en
brengt haar nieuwe vriend Bill (Dabney
Coleman) en diens zoontje Bill (Dong
McKeon) mede De verhouding tussen
vader en dochter is altijd slecht ge
weest Chelsea heeft nooit goed con
tact met haar vader gehad en is bang
voor hem.
Chelsea en haar vriend Bill vertrek
ken naar Europa en de jonge Billy blijft
bij zijn surrogaat grootouders achter.
Norman en Billy kunnen het samen
goed vinden en allengs ontstaat er een
vriendschapsband tussen hen beiden
Chelsea komt terug uit Europa en ver
telt, dat zij in Brussel met Bill getrouwd
is.
Op aandrang van haar moeder
gaat Chelsea met haar vader praten.
Dit openhartig gesprek leidt tot beter
begrip tussen belden. Norman Is
weer met het leven verzoend...
„Een zaak van leven of dood", 1983,
Ned. Regie scenario George Schou
ten produktie Matthijs van Heijningen,
camera; Mare Felperlaan; montage
Edgar Burcksen; muziek: Hero Wouters
Bart Ter Laak (The Two). Met: Peter
Faber, Carla Hardy, Derek de Lint, Judy
Doorman. Gerard Cox, Lex Schoorel en
Henriette Tol Gebaseerd op het boek
„Zonder dollen" van Hans Vervoort.
Theater: Grand - Amersfoort Première
Nederland.
door Bert Vos
„Een zaak van leven of dood" is de
wat vage titel van de film, die regis
seur George Schouten maakte naar
de roman „Zonder dollen" van Hans
Vervoort. Het is het verhaal van Hans
(Peter Faber), een opinie-onderzoe
ker, die een levenslustige typiste
leert kennen, Eva (Carla Hardy), met
wie hij trouwt. Als blijkt, dat de jonge
vrouw na met werken gestopt te zijn,
straatangst heeft, wordt van alles ge
daan om dat te verhelpen. Thera
peut, psychiater, pillen en drank.
Kortom: het Is hopeloos. Zeker nadat
Carla kennis heeft gemaakt met de
wat eigenaardige concurrent van
Hans, ene Jack (Derek de Lint), die
het meisje volledig In zijn macht
krijgt met een al even merkwaardige
therapie. Hans kan er niet langer te
gen en vertrekt. In het buitenland
ontvangt hij bericht van de dood van
zijn vrouw. Ze zou van een flat zijn
gesprongen. Jack's flat.
George Schouten laat in zijn film een
soort rekonstruktie zien van wat er ge
beurd zou kunnen zijn, gezien door de
ogen van Hans, maar veel duidelijker
wordt het er allemaal niet op. De kijker
wordt gekonfronteerd met tamelijk ver
warrende handelingen, zonder dat oor-
zakenen gevolgen duidelijk relief krij
gen. Op zich is het verhaal niet slecht in
beeld gebracht, mede dankzij het uit
stekende camerawerk van Mare Fel
perlaan, maar afgezien nog van de
weer ontstellende hoeveelheid recla-
mfi die er in is verwerkt, mist „Een
zaak van leven of dood" een duidelijke
struktuur Echte motieven ontbreken,
de karakters zijn slordig uitgewerkt.
Want waarom krijgt zo'n levenslustige
en bepaald niet preuts uitgevallen
vrouw als Eva ineens straatangst? Wat
zijn de eigenlijke drijfveren van die we
reldvreemde Jack die zich gedraagt als
een wat slap uitgevallen goeroe? Waar
om gedraagt die Hans zich zo onvoor
stelbaar slap en laat hij alles eigenlijk
zonder enig verweer toe?
Hans denkt dat Jack zijn vrouw over
de balustrade heeft geduwd en pro
beert hem tot een bekentenis te dwin
gen. Daaruit vloeit dan uiteindelijk de
waarheid voort. Een werkelijkheid, die
al even ingeïnspireerd is als het vooraf
gaande en waarbij de toeschouwer min
of meer in de kou blijft staan „Een zaak
van leven of dood" wordt aangekondigd
als een soort psychologisch thriller rond
fobie's Ik ben er geen steek wijzer van
geworden.
Echte spanning ontbrak en dat mani
festeerde zich duidelijk op momenten,
dat het publiek moest lachen om heel
serieuze zaken De oiaiogen waren
ronduit bedroevend en bovendien
slecht nagesynchroniseerd. Uitstekend
verstaanbaar, dat wel, maar niettemin
storend om aan te zien
Peter Faber als Hans en Carla Hardy
als Eva leveren in het algemeen redelijk
spel. maar echt óvertuigen doen ze
evenmin en dat is dan - denk ik - voor
namelijk aan het scenario te danken,
waardoor het toneelmatige spel onont
koombaar en ongeïnspireerd op het
doek terecht is gekomen
Nee, In het algemeen probeer Ik
zoveel mogelijk positieve dingen In
Nederlandse films te zien, zo chauvi
nistisch ben Ik wel, maar „Een zaak
van leven of dood" is niet meer dan
een verwarrende film rond plastic
zakjes, betaald door Caballero en an
dere sponsors, die stuk voor stuk
met name te noemen zijn.
John Irving (links) in de rol van worstelcoach met rechts Robin Williams als Garp.
Peter Faber en een bepaald sullige Gerard Cox in „Een zaak van leven of dood". Scène uit. „Een zaak van leven of dood", met Peter Faber en Carla Hardy
FILMS IN HET KORT
„We zijn zo langzamerhand de tel
kwijt geraakt, maar hij is er weer „Once
upon a time in the west" de klassiek
geworden bestseller van Sergio Leone,
met Henry Fonda, Charles Bronson,
Claudia Cardinale en Jason Robards.
Deze uit 1969 daterende western (leng
te 165 minuten) had en heeft een enorm
succes. Een succes, die afgezien van
de verschillende genre's) vergelijkbaar
is met „The sound of music", waar ook
veel mensen meerdere malen naar toe
gingen." Once upon a time in the west"
is een uitstekende western en een film
met een enorme uitstraling, wat onge
twijfeld te danken is aan de perfekte
beelden en de groots opgezette mise-
en-scene.
(Cinema, Amersfoort, 12 jaar).
In Duo een reprise van „The final
countdowneen groots opgezette SF-
aktiefilm, waarin het atoomvliegdek-
schip de Nimitz via een magnetische
storm terug naar het verleden wordt ge
slingerd en wel naar het tijdstip, vlak
voordat Japan de aanval op Pearl Har
bor zal uitvoeren Voor de commandant
en zijn officieren een moeilijke beslis
sing. de aanval voorkomen met de mo
derne atoomwapenarsenalen en com
putertechniek of de geschiedenis zijn
loop laten hebben.
Twee films naderen nu bijna de drie
maanden roulatietijd in Amersfoort en
dat is de Belmondo-film „Aas der
azen", waarin een satirische kijk wordt
gegeven op het Nazi-Duitsland van de
dertiger jaren (met aardige humor en
veel aktie) en de eerste Nederlandse
Bommel-tekenfilm „Als je begrijpt wat ik
bedoelBeide films beginnen deze
week aan hun elfde prolongatie.
WOENSDAG VOOR HET
LAATST
Vandaag (woensdag) kunt u nog
terecht voor „The best little whore
house In Texas", „Fame" en de films
in het Duo-programma. Morgen ma
ken deze films plaats voor nieuwe,
zoals „The world according to Garp"
en de Nederlandse première van
„Een zaak van leven of dood".
PAUL NEWMAN WIL
GELD ZIEN
LOS ANGELES - De Amerikaanse
filmacteur Paul Newman heeft een pro
ces aangespannen tegen Time-Life
Productions, inc., die hem zijn aandeel
in de winst op de film „Fort Apache, the
Bronx" zou onthouden.
Volgens Newman staat in een con
tract uit 1980 met Time-Life dat hij 15
procent krijgt van de brutowinst op de
film Dit komt er volgens hem op neer
dat hij aanspraak maakt op minstens
450 000 dollar
De acteur eist nu wegens contract
breuk vaststelling door de rechtbank
van de winst op de film, een schadever
goeding van 1 miljoen dollar en boetes
voor Time-Life van samen 2 miljoen dol
lar.
POLYGOON JOURNAAL
In het Polygoon Journaal van deze
week een portretje van Bettine Vriese-
koop, de Nederlandse kampioene tafel
tennis, die zich intensief voorbereidt op
de Wereldkampioenschappen in Tokio.
Voorts een reportage van het on
langs nieuw geopende Grafische Oplei
dingscentrum in Veenendaal, waar gra
fici vertrouwd worden gemaakt met de
nieuwe technieken in deze bedrijfstak.
Het Polygoon Journaal besluit met
opneman van pianist Rob Hooke, zan
ger-pianist little Allio Littlefield en zan
ger-pianist Memphis Slim, gemaakt tij
dens het Hues Festival in de Amster
damse Meervaart.
(Van de redaktie)
LEUSDEN - Niet helemaal waarheidsgetrouw maar wel
de oplossing van de Leusder Krant-Paaspuzzel was: de
Paashaas brengt de lente mee. Uit de grote stapel brief
kaarten trokken wij vier prijswinnaars.
De eerste prijs, een geschenkenbon van 25 gulden,
gaat naar Jan van Gulik, Hendrik van Viandenstraat 16 in
Achterveld. K. W. de Wit, Kornoelje 25 uit Leusden krijgt
een bon van 15 gulden, zijnde de tweede prijs. J. Sjoerds-
Wessels uit de Pr. Irenelaan 41 in Leusden-Zuid, A.
Kroon, Leeuwenburg 68 en Ans Tijmensen, Tjongerwijk
3 wonnen de derde prijs en ontvangen ieder een ge
schenkenbon van 10 gulden.
LEUSDEN - Zaterdag 16 april
speelt in jongerencentrum De
Geut de Barneveldse band Sto
ned Free, die in de stijl van de
Rolling Stones spelen. Ook
speelt de groep wat blues en mu
ziek In het genre van Jlml Hen-
drix.
De band bestaat uit vijf perso
nen Arthur op drums, Tinus en Ro
nald op slag en solo-gitaar, Adé op
bas en Danny de Leina is de zan
ger. Stoned Free heeft een zekere
landelijke bekendheid doordat de
band een aantal talentenjachten
gewonnen heeft en zo terecht
kwam in o.a. het voorprogramma
van Chris Latu en Daniel Sahuleka.
Een kaartje kost slechts
3,50. De zaal is om 20.00 uur
open en de band speelt vanaf
21.00 uur.
ledig en doet onvoldoende rechj
het verhaal Wel is het voldoenij
duidelijk te maken, wat een gigar
verhaal „Garp" is Daarnaast moj
zegd worden, dat het ook een prirtj
is. Hill en Tesich hebben voor een
scenario gezorgd Bovendien dra-
goede casting bij tot de kwaliteit y
film. De hoofdpersoon Garp won
speeld door Robin Williams. Date
Amerikaanse acteur, die hier
meer te zien geweest is in Robe
mans „Popeye" Over die rol tj
liams overigens niet bijster te sp
in Amerika is Williams vooral bi
dankzij twee komedie-series op t
sie. „Mork en Mindy" is lange tiji
van de tien meest bekeken Amei
se televisieprogramma's geween
menteel treedt Robin Williams i
USA met veel succes op als perli
in zalen en clubs.
Williams is een alleszins overt;
de,Garp" Hij voldoet in ieder gev;
regaand aan de voorstelling, die
maakte van de hoofdpersoon v
vings bestseller Hetzelfde geldt
Mary Berth Hurt als de moede
Garp Eveneens vermelding ve
John Lithgow in de rol van Robert
doon. John Irving is zelf te zieni
bijrol als worstelcoach en schoon
van Garp.
Zij allen zorgen er voor dat ee
haast onverfilmbaar boek toch om
kon worden tot een prima film A
velenswaardig voor iedere Irving
hen die dat nog moeten worden
LEUSDEN-Hetspreekui J
burgemeester Rademake
dinsdag 19 april komt te vi
len. In dringende gevallei
vla de secretaresse van b
meester en wethouders ei
spraak worden gemaakt ve
spreekuur van een der we
ders op vrijdag 22 april.
r
8.
LEUSDEN - De raadsco
sle financiën en econoi B
zaken vergadert maand
april vanaf 20.00 uur in di
missiekamer van het gem
huls.
De agenda luidt als volgt
1Opening en inventarisa
genstellers/woordvoeri j-
2. Mededelingen 1
- verrekening kavels l
beek
- Langlopende gelijk
slukken ter inzage
3 Verslag vergadering 1*
jl.
4. Beschikbaarstelling
t.b v energiebesp
maatregelen scholeffP
gymnastieklokalen;
gen ex artikel 50 van c
teronderwi|Swet en aai
ex artikel 72 van de
derwi|swet met bijlai
overige stukken ter ii
5. Extra-krediet t.b.v
lagere school ,,'t Pali
6. Diverse onderwijskrei
7. Beschikbaarstelling
t b.v. Sociaal-culturele)
modatie Leusden-zu»
Subsidiëring watera;
gebouw op ijsbaantei
Subsidiëring sociaal
werk.
Beschikbaarstelling
t b.v. geluidwerende
gelen Middenweg.
Beschikbaarstelling
t.b.v aanleg riolering
weg; concept-raadsvi
Beschikbaarstelling
t b.v. aanleg riolering
belering wegdek Kerk
Beschikbaarstelling
t.b v bouwrijpmaken
aanleg parkeerplaat!
Biezenkamp.
Beschikbaarstelling
t b v. bouwrijpmaken
hol-noord
Verkoop Hamervelds
voormalige gems
(onder voorbehoud)
Verkoop grond aan l
Bredero BV gelegen
verenblad-Wildenburcfk:
17. Verkoop grond aan
schatterweg te Leus ir
de Stichting Beiaai
Leusden.
18 Verkoop grond gelegjisti
de boerderij Munnikfie
Leusden
19. Verkoop grond geleg*rel
plan Rozenboom nat 0 t
renakkerweg Ie Leus s
Verkoop pand Hamei lee
weg 5
Verkoop Clarenburg
derijMunnikhovejtel
centrum.
Ontpachting grond
raadsvoorstel en -befdmi
gaand
Beschikbaarstelling
t b.v. het opstellen va'
tomatiseringsplan
Eindwi|Ziging Gro
1981.
Bespreking Financie'lrk:
garantieregeling
ningbezit ambtenarejs; 1
Rondvraag en sluitin nst
10.
11
12,
13
14
15
16
20
21
22
23
24
25
26
ïrbc
Dor
eu:
lerl
d
nnc
de
