,Het Kamp Amersfoort"
aangrijpende expositie
Filmhuis draait
„Die Bleierne Zeit"
1
I
eiisder
IHI
C
1
dark Crystal"
e beelden, maar weinig
erhaal in veredelde Muppet-show
„Satyricon" in
movie-cyclus
'erk van J. Kopinski en J. Derksen Staats
EUWE REEKS FILMS IN
DINSDAG- MOVIE- CYCLUS
FILMS IN
HET KORT
Schoolzwem
men
Met twee
maten
-Atf/lf.
DONDERDAG 28 APRIL 1983
kijk op de film
algemeen
(Van de filmredaktle)
De twee jongemannen (vrijgelaten
slaven) Eucolpius en Ascyltus zijn
vrienden, maar ook rivalen. Eucol
pius heeft een vriendje (Giton) aan
wie hij zijn hart heeft verpand. Maar
Ascyltus vindt het absoluut nodig
hem Giton op slinkse wijze afhandig
te maken en hem dan als slaaf te ver
kopen. Eucolpius Is wanhopig en
gaat op zoek naar zijn geliefde Giton,
waarbij hij de ongelooflijkste en vre
selijkste avonturen beleeft.
Door hem maken we kennis met vele
facetten van het losbandige, dekadente
maar ook burgelijke leven in Rome voor
de komst van het christendom.
Eucolpius moet gevechten leveren
met reuzen, hij wordt gevangen geno
men en verkocht als galeislaaf en daar
na weer bevrijd
Samen met Ascyltus ontvoert hij een
hermaphrodiet. die hun als orakel veel
geld op zou kunnen leveren, maar in de
hitte van de woestijn sterft dit enge be
klagenswaardige wezentje onder hun
handen.
Eucolpius klaagt na al zijn belevenis
sen over impotentie, maar hij wordt
door de priesteres Oenothea .daad
werkelijk" geholpen
Na de dood van zijn goede vriend, de
dichter Eumolpus, gaat Eucolpius met
Ascyltus scheep om verre landen te
ontdekken En waarschijnlijk beginnen
daar zijn avonturen weer van voren af
aan
„Satyricon" van Frederico Felllni
dateert uit 1969 en juist In die tijd
baarde de film nogal opzien, met na
me ook door de tamelijke vrije sexue-
le opvattingen, die een rol spelen in
deze film, die ook weer kan worden
gekarakteriseerd als „het rariteiten
kabinet" van Felllni.
Een typische Fellinl-film voor de
echte liefhebbers van dit genre. Te
zien in de dinsdagmovle-cyclus tan
Grand, aanstaande dinsdag.
POLYGOON JOURNAAL
In het Polygoon Journaal nr. 16, dat
deze week in de Amersfoortse biosco
pen zijn roulatie begint, een drietal on
derwerpen t w
- Viering van het ..Koemb-Melah"
feest in het Indiase Allahabad, waar 5
miljoen hindoes een ritueel bad in de
Ganges nemen.
- Een spectaculaire Rodeo-show in
het Rotterdamse Ahoy-complex,
waaraan o.a. militairen van het Ame
rikaanse leger als ervaren cowboys
aan deelnemen
- Tot besluit van dit journaal in kleuren
een onderwerp over de speciale
maatregelen voor overleving van de
padden, die in het voorjaar bij duizen
den door het verkeer worden dood
gereden.
der die werd afgesneden van te
levisiebeelden, omdat ze haar
abbonnementgeld niet had be
taald. Heet dit niet in goéd Neder
lands: Meten met twee maten?
Hoogachten,
A. Beemsterboer,
Grienden 37,
Leusden.
Naschrift redaktie:
Voor alle duidelijkheid: nadat
de gemeente eind december vo
rig jaar aan de btrokkenen had
duidelijk gemaakt, dat men tot
verrekening van de te veel uitge
geven vierkante meters wenste
over te gaan, heeft een aantal ko
pers zich schriftelijk tot de ge
meente gewend. De kaveleigena
ren maakten in hun schrijven
kenbaar, dat zij meenden dat
verrekening na zo lange tijd onte
recht zou zijn.
Tot de briefschrijvers behoor
den niet de heren Rademaker,
Van Gooi en Parson. De laatste
twee genoemden hebben geen
enkele reden tot schrijven: hun
kavel is zo groot als in de koop
overeenkomst was overeenge
komen. Burgemeester Radema
ker is wel één van de betrokke
nen; zijn kavel is groter dan was
overeengekomen.
(Zie ook commentaar op pagina
3).
van Van Trotla geen waarheidsgetrou
we weergave van de realiteit, maar
hoofdzakelijk fictie, bedoeld om een
tijdsbeeld te geven van het leven in
Wesl-Duitsland in de na-oorlogse pe
riode.
Van zaterdag (30 april) tot en met
dinsdag (3 mei) te zien in het filmhuis
Appelmarkt, Groenmarkt 9. Aan
vangstijd: zaterdag tot en met dins
dag 20.30 uur. Toegangsprijs: 6,50;
CJP/65 5,50.
SIX WEEKS
In het Grand Theater in Amersfoort
staat op het nieuwe weekprogramma
de Nederlandse première van „Six
weeks" met Dudley Moore, Mary Tyler
Moore en Katherme Healy in de hoofd
rollen. Een film, zoals de aankondiging
zegt, over zes weken intense vriend
schap. Helaas hebben we deze film
voor u niet kunnen zien, zodat u een
recensie zult moeten missen.
Opnieuw (in Duo) de films „Skyri-
ders", waarin onder meer via „luchtzei-
lers" een Grieks klooster hoog in de
bergen wordt aangevallen in een aktie-
volle jacht op terroristen.
In McVicar" speelt Roger Daltrey
van The Who de hoofdrol in een gevan-
genisfilm, met een redelijke hoeveel
heid aktie.
In Euro kunnen de liefhebbers hun
hart ophalen aan de zoveelste reprise
van „The Kentucky Fried Movie", de
grote bescheurfilm Een aantal sket
ches over het rijke Amerikaanse leven..
mei 1940 zijn Geuzenaktie, en staat tien
maanden later voor het vuurpeleton. De
Bekanntmachungen komen los. Eind
april 1942 wordt in Nederland de gele
jodenster ingevoerd Ontroerend is de
foto van de oude Joodse president van
de Hoge Raad der Nederlanden, Mr. L
E. Visser, die door de Duitsers wordt
afgezet.
De Amsterdammer Jacques Kopinski
werd als 19-jarige door de Duitsers op
gesloten in het Polizeiliches Durch-
gangslager Amersfoort. Wat hij daar
vanaf 1943 aan onmenselijke wreed
heid onderging liet hem nooit meer los
Eind 70-er begin 80-er jaren kwamen
de kampbeelden verhevigd terug en
werd hij zo door angsten gekweld, dat
hij in Oegstgeest bij Prof Bastiaanse in
langdurige therapie moest gaan.
MAAK VAN KLEI ANGST
BEELDEN
Onderdeel van deze therapie was het
kreatief bezig zijn; gooi maar op papier
wat je benauwt, maakt maar van klei de
angstbeelden, die je voor je ziet Jac
ques Kopinski had nog nooit getekend
of gebeeldhouwd, maar zijn intens gro
te geestelijke nood stelde hem er via
zijn handen toe in staat om zich, al kne
dend met de klei, en het potlood hante
rend, te uiten. De meeste keren was hij
er zich totaal niet van bewust dat hij aan
het tekenen of beelden vormen was
Het resultaat is een kollektie aangrij
pende tekeningen en plastieken.
In bruin bakkende klei zijn er een paar
geketende handen te zien. Uitgemer
gelde handen, naar redding omhoog
gestrekt. Verkrampt in een kromming
veroorzaakt door de zwaarte van
boeien en kettingen. Het zou het sym
bool kunnen zijn van het desperate ge
vecht dat de politie-agent Kleinveld in
het Kamp Amersfoort leverde door mid
del van een kartelrand, die hij aan zijn
eetlepel vijlde. Kleinveld was de enige,
die de bunker, waarin de ter dood ver
oordeelden aan kettingen in beton za
ten vastgeklonken, overleefde
In hard-rood bakkende klei staan in
de glazen vitrine de gevangenen, kaal
geschoren, vel over been, in lompen
gehuld, bezig met een schop in de
grond te spitten. Een menselijk wrak
hangt tegen een stukje muur aan, grijpt
naar zijn hoofd en naar zijn buik, In wit
en groen-zwart gevernist ligt een uitge
putte gevangene op de grond. De let
ters PDA. voor Polizeiliches Durch-
gangslager Amersfoort zijn naast hem
gegrift, zoals ze gegrift zullen staan in
ziel en geest van de mensen, die dit
lijfelijk mee maakten
Dan zijn er kleurpotlood- en zwart-
krijttekeningen van gevangenen Een
skeletachtige naakte man wacht bij de
toonbank op uitdeling van kampkleding.
In zwarte stippeltechniek zette Jacques
Kopinski al zijn herinneringen op papier
aan de armzalige koolsoep, die de ge
vangenen te eten kregen, aan het
grammofoonplaatje draaien, waarbij
een Duitser met de karwats een gevan
gene afranselde. Aan het aardappel-
schilhok, aan P D A.-barak 8 volge
propt met britsen. Aan de „rozentuin",
waar de gevangenen urenlang onbe
weeglijk tussen het prikkeldraad moes
ten staan. Herinneringen ook aan de
gevangene, die bij het spitten was ge
storven, en door zijn kameraden op de
kruiwagen werd vervoerd. Aan het
transport, waarbij de gevangenen in
beestenwagens werden geperst.
En dan ligt daar in een vitrine het
kamppetje van Jacques Kopinski, met
zijn nummer 2326
NOODKRETEN
Naast deze noodkreten van een ge
marteld en gekweld mens. die vijfender
tig jaar later er nog zo intens mee bezig
is, dat hij de vernederingen en het leed
op dat moment wéér tot in zijn diepste
wortels ervaart, zijn er de akwarellen en
tekeningen van J. Derksen Staats
(1897-1973) Die in Zuid-Afrika werd
geboren, en vanaf 1922 in Groningen
woonde en werkte, waar hij een akte
rpiddelbaar tekenen behaalde Hij was
Het artikel in de Leusder Krant"
van dinsdag 26 april jl.betreffende
„schoolzwemmen" heeft mij doen
besluiten het volgende onder uw
aandacht te brengen
1 Gezien het vele water dat zich in
en rond Leusden bevindt, vind
ik dat het schoolzwemmen wel
terdege aandacht dient te heb
ben. Mede doordat zich in Leus
den al enkele verdrinkingsge-
vallen hebben voorgedaan vind
ik dat het schoolzwemmen ge
handhaafd moet worden. Het is
een algemeen belang en niet
alleen het belang voor de ou
ders zelf.
2 Niet alle ouders zijn, hetzij om
praktische, hetzij om financiële
redenen in staat hun kinderen
zelf te leren zwemmen, of
zwemles te laten geven
3 De lichaamsbeweging ook in
het water is goed voor de kondi-
tie van de leerlingen. Volgens
de inspecteur van onderwijs
voor lichamelijke opvoeding is
de konditie van de huidige
schooljeugd niet al te best.
4. Uitgaande van het feit dat het
vak lichamelijke opvoeding ver
plicht is. het schoolzwemmen is
een onderdeel van het vak li
chamelijke opvoeding. Daarom
dient het ook gehandhaafd te
blijven.
J. Duursema,
Tjongerwijk 15,
3831 LP Leusden.
filmredaktle)
1SFQORT - Voor de dinsdag-
movie-cyclus in het Grand Theater zijn de films geprolongeerd The Night Por-
voor de komende maanden de volgen- ter, the Elephant Man, From Mao to Mo
zart, Time Bandits, The Servant, The
Big Sleep, La Luna, Julia, Casanova en
The Red Shoes
Een niet alleen gevarieerd, maar ook
sterk programma van films, die het (her-
)zien ten volle waard zijn.
de oprichter van de Groningse kunste
naarsvereniging „De regenboogdie
door de Duitsers werd verboden Hij
werd van juni tot december 1942 in
Kamp Amersfoort gevangen gezet.
Van Derksen Staats zijn er een akwa-
rel en een tekening te zien van de aan
leg van de schietbaan van Kamp
Amersfoort in 1942, een documentaire
waarneming van werkzaamheden
Derksen Staats moest portretten van
Duitsers tekenen. Hij maakte een por
tret, waarvan hij de achtergrond fel rood
kleurde. Toen de Duitser bezwaar
maakte, stelde Derksen Staats hem ge
rust door te zeggen dat dit niet het bloed
was, dat aan de Duitse handen kleefde,
maar de dynamiek waarmee de Duit
sers de zaken aanpakken. De Duitse
kampbewaker Willy Engbrocks ver
schafte hem tekenmateriaal en verf. en
hielp hem zijn tekeningen uit het kamp
te smokkelen Waar Derksen kampkle
ding en klompen met zwart potlood te
kent wordt dat met de aangebrachte
schaduwwerking en de fraaie stofuit
drukking een „stilleven", een lokaaltje
met een potkacheltje wordt een schets
van een „interieur". Hier vormen de es-
tetische visie, de artistieke aanleg en de
technische vakbekwaamheid een be
lemmering om de tragiek naakt en lugu
ber boven water te krijgen
Het best komt de menselijke misère
tot uiting in de kleine schetsboekblaad
jes van Derksen Staats, waar hij met
houtskool in enkele lijnen de mannen
noteert, die wagens voorttrekken, met
schop of houweel in de grond spitten,
met hun hoofd op de handen gesteund
op hun brits zitten In die kleine schetjes
hindert de techniek de gevoelsuiting
niet Daar is Derksen Staats bijna even
onbelemmerd als Kopinski aan het
werk.
OP KORTE GOLF
In eén der vitrines vindt u een num
mer van het onafhankelijk nationaal
weekblad van 28 juli 1945 „Op korte
golf" van hoofdredakteur J H Scheps
Daarin wordt gemeld dat het leed in het
Polizeiliches Durchgangslager Amers
foort vooral ook door Nederlanders aan
Nederlanders werd aangedaan. Het
systeem „Amersfoort", aldus dit artikel,
was gebaseerd op een minimum aantal
Duitsers en een maximaal aantal Ne
derlandse lafheid. Een groot deel der
Nederlanders leende zich voor de be
waking, zó uit de onderwereld naar het
P D A overgeplaatst, naast de Duitse
kampbeulen Oberle. Kotalla en Max
Ritter (die betrokken was bij de moord
op de Amsterdamse Joodse wethouder
De Miranda) werden in 1945 vele Ne
derlanders gevangen genomen, zoals
de kampbeul Westerveld, die de scep
ter zwaaide over de „rozentuin'
Een tentoonstelling die in
klein bestek het leed in het
Kamp Amersfoort weet weer
te geven.
Donderdag jl. vernam ik in de
Leusder Krant dat in de wijk Lan-
genbeek 'n aantal vrije sector ka
vels enigszins te ruim bemeten
zijn. Burgemeester en wethou
ders stellen voor om de eige
naars van deze grond de kosten
hiervan niet in rekening te bren
gen.
Een en ander komt overigens
wel In een kwalijk daglicht te
staan wanneer blijkt dat de bur
gemeester tot de eigenaars be
hoort. Ook gemeenteraadslid
Parson en gemeentesecretaris
Van Gooi zijn bewoners van de
vrije sector kavels van de wijk
Langenbeek.
Deze toch wat onverkwikkelij
ke zaak wekt des te meer be
vreemding wanneer heden in de
Amersfoortse Courant het be
richt staat dat de gemeente Leus
den zich geen financiële tegen
vallers kan veroorloven.
Ik had nu juist gedacht dat de
gemeente Leusden principieel
had gekozen voor het standpunt,
dat je moet betalen voor hetgeen
je ontvangt. Ik meende dit te mo
gen concluderen gezien het op
treden tegen de bijstandsmoe-
The Dark Crystal".
tfilmredaktie)
RSFOORT- Deze week begint
ersfoort de film „The Dark
tot stand gekomen dankzij
«nningen van Muppet-show-
Jim Henson en Frank Oz.
ark Crystal" Is het verhaal van
iwlge strijd tussen goed en
en vanuit het standpunt be
zien bepaald niet origineel te noe
men. Het draalt om de oude wijze
Mystics, die uit de donkere burcht
worden verbannen, waar de wrede
Skekses over het zwarte kristal, bron
van macht en eeuwig leven, heersen.
Volgens een voorspelling moet een
Gelfllng de wereld van het zwarte
kristal redden door vóór de samen
voeging der drie zonnen haar mis
send stuk terug te vinden.
„The Dark Crystal" oogt erg fraai,
dankzij de schitterende decors van
Brian Froud en de poppen van Oz en
Henson. Wie de Voda in „The Empire
strikes back" heeft bewonderd, weet
wat we bedoelen als we zeggen, dat de
wezentjes tot leven komen, in feite een
geheel eigen leven leiden.
Maar fraaie decors en dat soort za
ken zijn niet voldoende om een goede
film te maken. „The Dark Crystal" is
bedoeld als een fantasy-film volgens de
al geruime tijd bestaande literatuurtra
ditie (Tolkien, om een voorbeeld te noe
men), maar mist eigenlijk het vernuft,
originaliteit en spanning, wat dit genre
kenmerkt. Een te mager verhaal is daar
grotendeels debet aan. Voor het overi
ge is „The Dark Crystal" een niet onaar
dig gemaakt sprookje, een soort vere
delde Muppetshow.
In het filmhuis „Appelmarkt"
draait vanaf aanstaande zaterdag
„Die Blelerne Zelt" van Margaretha
von Trotta. Begin maar ging in Ne
derland Von Trotta's jongste film
„Die Freundln" In première. „Die
Blelerne Zelte" Is haar voorlaatste
film. Deze werd in 1981 bekroond op
het filmfestival in Venetië en vorlg-
jaar door de Volkskrantlezers uitge
roepen tot de op één na beste film
van dat jaar.
Twee Duitse vrouwen, twee zusters,
geboren in de oorlogsjaren en opge
groeid in „de loodzware tijd" van de
jaren vijftig, zijn beide intensief betrok
ken bij de opstand van de jaren zestig
leder op hun eigen manier streven ze
naar een nieuwe tijd en juist daardoor
komen zij tegenover elkaar te staan
Terwijl Juliane (Jutta Lampe), de oude
re, de pragmatische weg gaat en zich
als redactrice van een geengageerd
vrouwenblad inzet voor geleidelijke ver
andering, gaat Marianne (Barbara Su-
kowa) ondergronds om haar idealen op
een radikaler manier te verwezenlijken
Als Marianne later gepakt wordt en
gearresteerd, ontstaat een nieuwe
emotionele band tussen de zusters tij
dens de vele bezoeken van Juliane aan
de gevangenis Tijdens een vakantie
met haar vriend hoort Juliane dat Ma
rianne dood is. Volgens officiële rappor
ten heeft zij zelfmoord gepleegd In de
vaste overtuiging dat Marianne zichzelf
niet om het leven heeft gebracht, ris
keert Juliane het totale isolement door
RSFOORT - Op de
e etage van Museum
i, Westsingel 50, is tot
t zondag 15 mei een
tentoonstelling te zien
de titel „Het Kamp
foort".
iexpositie, die bestaat
teningen en beeldjes
Kopinski, en tekenin-
n akwarellen van J.
Bn-Staats, wordt inge-
nor enig fotomateriaal
en aangevuld met enkele do
cumenten en voorwerpen.
Op de schotten bij de ingang van de
tentoonstelling wordt in foto s en woor
den de grensoverschrijding der Duit
sers op 10 mei 1940 gemeld. Hun op
mars in Nederland wordt door de ver
nielde bruggen slechts enkele uren ver
traagd. NSB-leider Mussert vraagt het
Nederlandse volk onvoorwaardelijke
trouw aan Hitier te betuigen De onder
wijzer Bernard IJzerdraat start op de
dag van de Nederlandse capitulatie 15
op haar eentje de omstandigheden van
haar zusters dood te onderzoeken.
De regisseuse Margaretha von Trotta
maakt er geen geheim van dat haar ver
haal is gebaseerd op het leven van de
zusters Ennslin, Gudrun en Christiane
Gudrun behoorde, tot de Baader-Mein-
hofgroep Zij stierf in 1977 onder ver
dachte omstandigheden in de Stam-
heimgevangenis; Christiane besloot
een boek te schrijven over de omstan
digheden van haar dood. Toch is de film
Scène uit ,Die bleieme Zeit".
