„Als je te hard bezuinigt, ben je als
een kat die zijn eigen staart vangt"
„Wat dat betreft is oppositie
in de Kamer erg frustrerend'
Als een PvdA-motie door
de Kamer wordt aangenomen,
was het vast geen goede motie"
„In dit hele Kamergebouw
is geen kinderopvang, Terwijl
hier ontzettend veel mensen werken"
Elske ter Veld, lid van de Tweede Kamer:
MOEILIJK
ANTIEKE
STRUKTUREN
VER VAN ZE AF
OVERLEG
DE LEUSDER KRANT
DONDERDAG 5 MEI 1983
interview
Tea Middelkoop
Aanstaande dinsdag (10
i) spreekt het
idA-Tweede Kamerlid
ike ter Veld tijdens een
inbare vergadering van de
illng Leusden van de
idA. Tijdens de
inkomst, die om 20.15
jrln de Hakhorst (Waarden
i) begint zal mevrouw Ter
ld het hebben over de
tueie politieke situatie. Zij
haar inleiding toespitsen
ide onderwerpen
irkgelegenheid,
lidstijdverkorting
leringen en sociale
irzieningen.
i
n).
nel
iza-
ml
lenj
iele|
ilske ter Veld is geboren in
der|>ningen. Na de middelbare
>ol ging zij aan de slag in
vormingswerk voor de
|d. Vandaar kwam zij
htin het club-en
irthulswerk. In 1972
ikte zij de overstap naar
het secretariaat vrouwelijke
werknemers van het FNV,
waar zij tien jaar zou blijven.
Anderhalfjaar geleden kwam
zij voor de PvdA in de Tweede
Kamer. Zij heeft zich
gespecialiseerd op de
terreinen sociale zaken,
emancipatie en welzijn.
Naar aanleiding van haar
komst in Leusden werd Elske
ter Veld geïnterviewd door
onze medewerkster Tea
Middelkoop. Over de
noodzaak tot bezuinigen, het
beleid van het kabinet,
vrouwen in deTweede Kamer
en de afstand tot de kiezer.
„Ik denk dat er altijd het
gevoel is van mensen dat je
eerst iemand kiest als
vertegenwoordiging en dan
de enorme angst hebt dat
degenen, die
vertegenwoordigt, door de
confrontatie met een breder
probleemveld de specifieke
problemen vergeet".
)EN HAAG - Kamerleden zie je
sstal alleen op de televisie tij
debatten. Wat je verder leest
vaak standpunten van partijen,
'van individuele mensen. Hoe is
in de Tweede Kamer te
ten?
ike: „Het onderdeel dat je
|de televisie ziet is maar een
deel van het kamerwerk,
ital zijn er maar heel weinig
isen In de kamer. Je
dan bezig met een wet of
roting In de kamer zelf. Voor-
irdt een wet voorbereid in de
lecommlssles. Er zit verder
Iwerk in de schriftelijke voor-
ildlng van wetsontwerpen en
ivlng".
weekmdeling van Elske bij-
leld bestaat uit het op maan-
voorbereiden van kamerstuk-
en het afhandelen van posl,
er geen uitgebreide commis-
irgadering is. Dinsdagochtend
Iraktievergadering, dinsdag-
ig moet Elske of in de Tweede
!r zijn of zij vergadert met een
de commissies. Werkbezoe-
[en mensen die bij haar op be
komen gaan tussendoor,
isdag is het een gewone ka-
fag evenals donderdag. Op
worden alle werkzaamhe-
Idie zijn blijven liggen afgehan-
lenop zaterdag zijn er meestal
ïkomsten. 's Avonds worden
vergaderingen in Den Haag
len of houdt Elske spreek-
tan in het land.
dere werknemers als vanzelfspre
kend geldt. Wie een achterstand
heeft in onze samenleving krijgt nu
nog meer nadelen. Werkloosheid
op zich discrimineert. Het treft
zwakke groepen zoals vrouwen.
m aaï" 'le' 9role aan'a'uren ^a'eer
jptd werkt te rijmen met her-
Reling van arbeid?
„Bij de vakbeweging
OP «ft ik dezelfde vraag. Je werkt
ït gfpet daarbij aktiviteiten die an-
mensen in hun vrije tijd doen.
een die aktief is in een partij
'tenslotte na zijn normale dag-
look in die partijHet loopt door
heen Het zijn inderdaad
oren maar daar staat tegen-
il iedereen die aktief is in de
of voor de vakbeweging ook
aan avond vergaderingen
onderwerpen die jij voor je
'ng neemt, doe je deze
tericht?
e: Vanuit je werk heb je de
'deling van arbeid en het eer-
ilen van kennis, inkomen en
altijd als achtergrond. Het
tiuiSniksle voor mij is dat zaken
"duidelijk gedeeld worden. Bij-
""Id de werkloosheidsuitke-
jongeren die afgeschaft
Een heel groot deel van die
8e jongeren zijn meisjes
op zich is het schandaliger
bepaald recht wordt afge-
voor jongeren wat voor an-
Groepen die toch al moeilijk aan
het werk komen zoals woonwagen
bewoners en buitenlandse werkne
mers, daarin hebben de vrouwen
en meisjes nog minder kans dan de
groep in zijn totaliteit".
Hoe is de reaktie van mannelijke
collega's ten opzichte van vrouwe
lijke. Is gelijkheid in alle opzichten
gerealiseerd of moet er nog veel
meer gebeuren?
Elske: „Dat is een beetje moeilij
ke te bekijken. Je waardeert colle
ga's toch op de eerste plaats om de
manier waarop en de deskundig
heid waarmee zij hun werk doen.
Toen ik in de Kamer kwam had ik
het idee dat het nog wel een hele
tijd zou duren voor ik iets zou mo
gen. Nu zit ik anderhalf jaar in de
Kamer en ben fraktievoorzitter van
sociale zaken Ik heb vrij belangrij
ke wetten behandeld. Dus is het
echt niet zo dat er gedacht wordt:
„Zij is een vrouw dus moet maar
wat meer of wat minder doen"
Moet je niet extra deskundig zijn
om als vrouw op deze post te ko
men?
Elske begint te lachen. „Ik denk
dat ik gewoon wat extra deskundig
ben op een aantal terreinen. Dat
heeft te maken met mijn tien jaar
vakbondswerk.
Ik denk dat je het verschil van
mannen en vrouwen vooral merkt
aan de invalshoek waaruit de pro
blemen bekeken worden Als we
het hebben over herverdeling van
arbeid kijk je als vrouw niet alleen
naar de effekten op de werkloos
heid maar ook naar de manier
waarop dit uitwerkt op de herverde
ling van onbetaalde arbeid. Bij an
dere wetsontwerpen kijk je nog
eens extra hoe zo n wet uitpakt voor
vrouwen.
Wat het informele kontakt be
treft: aan de ene kant is het zo dat
wij als vrouwen een samenwer
kingsverband hebben in de Twee
de Kamer, het kamerbreed vrou-
wenoverleg Op een aantal terrei
nen werk je misschien nog wel
meer samen met vrouwen uit ande
re frakties. Aan de andere kant is
het misschien ook wel zo dat je
minder makkelijk in het formele cir
cuit valt, maar dat ligt ook aan me
zelf Ik ga 's avonds niet nog even
snel een borrel drinken
Ik geloof dat het probleem, dat
mannen minder hebben dan vrou
wen, is, dat het werk ontzettend
moeilijk valt te combineren met je
werk thuis Mannen hebben daar
geen aandacht voor omdat ze bijna
altijd een vrouw thuis hebben. Je
merkt zelfs bij de werktijden dat er
op geen enkele wijze rekening
wordt gehouden met het feit dat
mensen met thuis nog iéts te ma
ken hebben. Ook mijn leefpatroon
is niet bepaald een typisch voor
beeld van hoe de meeste vrouwen
in de wereld met hun kinderen en
de verzorgende taken thuis leven
Ik heb geen kinderen, maar een
van de opvallendste zaken hier is
bijvoorbeeld dat wij in dit hele Ka
mergebouw geen kinderopvang
hebben. Terwijl hier ontzettend
veel mensen werken Ik merk bij
jonge vrouwelijke kamerleden dat
ze toch met het probleem zitten
„En als ik nu kinderen wil? Hoe
moet ik dat dan combineren? Als ik
bijvoorbeeld kijk naar Ria Bec-
kers(PPR), zij heeft kinderen Haar
man heeft op dit moment geen be
taalde arbeid Zij hebben volledig
de rollen verwisseld. Wij vinden dat
als Rooie Vrouwen niet zo goed
omdat je allebei iets moet doen
maar het is de enige manier om met
een gezin Kamerwerk te kunnen
doen".
Vrouwen behandelen meestal
onderwerpen in de zachte sector
zoals welzijn en cultuur. Op het ter
rein van sociale zaken worden ook
steeds meer vrouwen aktief. Dat
kun je bijvoorbeeld tijdens de de
batten in de Tweede Kamer zien
Financiën en economische zaken
worden minder door vrouwen ge
daan Dat geldt niet alleen in de
Tweede Kamer maar ook op het
nivo van gemeenteraden Aan de
ene kant vindt Elske het belangrijk
dat vrouwen zich mee met bijvoor
beeld financiën qaan beziqhouden
Wanneer je in de politiek verder wilt
komen heb je bijvoorbeeld als wet
houder van financiën een streepje
voor op wethouders van welzijn en
cultuur. Aan de andere kant vindt
Elske ook dat je die onderdelen
moet kiezen waar je de meeste in
teresse in en deskundigheid voor
hebt Zelf zou zij liever geen defen
sie of landbouw willen doen. of
schoon zij deze poster ook erg be
langrijk vindt.
Wat is jou op dit moment het be
langrijkste dat speelt?
Elske: „Ik heb de indruk dat
het CDA en de VVD de economi
sche crisis gebruiken om de
machtverhouding terug te bren
gen naar wat wij „antieke struk-
turen" vinden. De zeggenschap
van werknemers afbreken en de
positie van de vrouwen terug
dringen. Je merkt het aan de ma
nier waarop er gesproken wordt
over vrouwen in de gezinsver
zorging. Er moet meer vrijwilli
gerswerk gedaan worden, terwijl
90% van de gezinshulp al door
vrijwilligers gedaan wordt.
De economische crisis wordt
gebruikt om de in hun ogen juis
te machtsverhouding te herstel
len. En daar komen alle mogelij
ke problemen uit voort zoals de
inkomensverdeling. Ik vind de
inkomensverdeling goed. Hij is
een stuk beter dan in landen
waar echt heel arme en heel rijke
mensen wonen. Maar we gaan
toch aardig de kant op van grote
groepen in onze samenleving
die op een nivo van inkomen zijn
gekomen, wat voor de Neder
landse samenleving beneden
het bestaansnivo ligt. Tegelijker
tijd worden de voorzieningen af
gebroken zoals het openbaar
vervoer. Het recht van de sterk
ste wordt weer belangrijk.
De taak van de PvdA is er voor te
zorgen dat de machtsverhoudin
gen niet worden aangetast en de
inkomensverdeling niet achteruit
gaat. Anders krijg je de situatie dat
mensen met een laag inkomen
weer in de arbeiderswijken wonen,
met slechte woningen, slecht ver
voer en slecht onderwijs voor hun
kinderen Dan krijg je een steeds
grotere tegenstelling van mensen
met een goede baan en mensen
met een slechte baan of arbeidson
geschikten.
Heel fout is verder de manier
waarop groepen tegen elkaar wor
den uitgespeeld Bijvoorbeeld in de
bezuiningen op de sociale uitkerin
gen Wij vinden dat je dat sowieso
niet moet doen omdat je uitkerin
gen en inkomens aan elkaar ge
koppeld moet houden Maar nu wil
de VVD de AOW wat minder
achteruit laten gaan. Dat betekent
dat mensen met andere uitkerin
gen maar meer moeten inleveren.
Dan speel je groepen met hele lage
inkomens tegen elkaar uit.
De lage inkomens moeten ge
handhaafd worden ten opzichte
van hogere inkomens en niet ten
koste van elkaar. Dit soort uitspe
lingen van groepen tegen elkaar
vind ik ontzettend gevaarlijk en je
merkt ook dat het dé manier is om
mensen in een machteloze situatie
te dringen".
In hoeverre heb je als oppositie
partij macht om ideeën doorge
voerd te krijgen?
Elske „Het is een kwestie van
neuzen tellen in de Kamer. Wij heb
ben geen meerderheid dus als het
CDA en de VVD samen iets willen,
kunnen ze dat doen. Ik denk dat we
alleen kunnen proberen zo weinig
mogelijk van hen gezamenlijke
plannen door te laten gaan, Ik denk
dat de grootste macht op het mo
ment dan ook niet zit in stemmen
tijdens een Tweede Kamerzitting
maar in de wijze waarop wij de be
volking duidelijk kunnen maken dat
dit beleid niet alleen leidt tot lagere
inkomens maar ook tot die enorme
grote problemen die we vroeger in
onze samenleving kenden. Een
grote groep mensen met een laag
inkomen die niets te zeggen heb
ben en blij mogen zijn dat ze rot
werk mogen doen en een kleine
groep bevoorrechten. Daarom bin
den wij de strijd aan tegen dit beleid
en hopen dat de bevolking ook dui
delijk wordt dat zij dit beleid niet
kunnen accepteren".
,,lk zou bijna zeggen: wat doen
jullie dan nog in de Kamer als je
daar niets kunt bewerkstelligen
Elske: ,Wij proberen iedere keer
duidelijk te maken dat het ook an
ders kan en dat het ook anders
moet We trachten de VVD te hou
den aan hun eigen uitspraken. Wij
proberen de regering duidelijk te
maken dat waar ze mee bezig zijn
in strijd is met hun eigen betoog
Dat het ook de kiezers van CDA en
VVD duidelijk wordt dat het zo niet
langer kan. Als je heel concreet
zegt „Wat kun je in de Kamer
doen, moet je inderdaad constate
ren dat de meerderheid, zolang ze
het met elkaar eens wensen te zijn,
gelijk krijgt, hoe goed onze argu
menten ook zijn. Wat dat betreft is
oppositie in de Kamer erg frustre
rend..
,,En moties dan
„Als de moties niet worden aan
genomen door de meerderheid ge
beurt er nog niets. Je ziet het aan
alle moties die door ons worden
ingediend. Ze worden bijna nooit
aangenomen" Lachend zegt Elske
dan: ,,lk zeg zelt wel eens als een
motie van de PvdA door de Kamer
wordt aangenomen was het vast
geen goede motie.
Ik vindt dat de Partij van de Ar
beid in de regering hoort. Wij zi|n de
grootste partij en juist in een econo
mische crisis is het belangrijk dat
de PvdA meeregeert om ervoor te
zorgen dat juist de belangen van
mensen met de laagste inkomens
zo goed mogelijk worden gewaar
borgd"
Gefrustreerd door deze machte
loze situatie is Elske zeker niet. Zij
ziet zelfs positieve kanten op dit
moment Als voorbeeld noemt zij
de laatste verkiezingsvoorspellin
gen waarin de PvdA zeven zetels in
de Tweede Kamer erbij krijgt. Ver
der begint de achterban van zowel
de VVD als het CDA zich te roeren
en kan het niet meer met alles eens
zijn, stelt Elske
Hebben kamerleden nog direkt
kontakt met mensen die een beleid
ondergaan?
Elske. „Aan de ene kant denk ik
dat je inderdaad kan zeggen dat
wanneer mensen niet aan de lo
pende band of waar dan ook in de
fabriek werken, een andere relatie
hebben met dat werk. Aan de ande
re kant vind ik het ook een beetje
een betoog van: „Je moet in Zuid-
Afrika geweest zijn om erover te
kunnen oordelen".
Wanneer je met een beleid bezig
bent kun je niet altijd de volledige
konsekwenties overzien van wat
zo'n beleid bij individuele mensen
teweeg brengt Het kan wel eens
slechter uitwerken Het tweede
probleem is dat mensen denken
dat je zo ver van ze afstaat. Maar
als ik dan kijk naar het grote aantal
spreekbeurten in het land en het
aantal werkbezoeken! Als mensen
vinden dat Den Haag te weinig re
kening houdt met hun problemen
dan is een onderdeel van de demo
cratie dat zij niet alleen blijven af
wachten wanneer Den Haag naar
hen komt maar dat zij zich ook rich
ten tot Den Haag.
Ik denk dat er altijd het gevoel is
van mensen dat je eerst iemand
kiest als vertegenwoordiging en
dan altijd enorme angst hebt dat
diegene die vertegenwoordigt,
door de confrontatie met een bre
der probleemveld, de specifieke
problemen vergeet Ik kan me ook
wel voorstellen dat die angst voor
een deel ontstaat omdat je als ka
merlid voortdurend afwegingen
moet maken die breder zijn dan in
dividuele mensen of gemeenten
zelf overzien. Voor een gemeente
is natuurlijk geld voor de gemeente
het grootste belang en voor men
sen is hun individuele inkomenspo
sitie het belangrijkste. En dat moet
je allemaal tegen elkaar afwegen"
Overlegstrukturen zijn er binnen
de PvdA genoeg. Elske is vanuit de
provincie Utrecht gekozen Met
mensen van gemeentefrakties en
afdelingsbesturen uit deze provin
cie, dus ook uit Leusden, heeft zij
regelmatig rayonvergaderingen.
Tijdens deze vergaderingen wor
den de gemeentelijke problemen
besproken en Elske vertelt op haar
beurt wat zich in Den Haag af
speelt. Verder onderhoudt Elske
als Rooie Vrouw kontakten mefde
gewestelijke en de landelijke Rooe
Vrouwen. Informatie wordt tenslot
te nog doorgegeven via de PvdA-
bladen waar Elske zo nu en dan
ook haar bijdrage aan levert.
Wanner je in Leusden komt pra
ten over de overheidsbezuinigin
gen en de consequenties daarvan,
zal dat dan alleen maar negatief
zijn ten opzichte van de huidige re
gering en voor 100% positief ten
opzichte van de PvdA
Elske „Wanneer wij goede din
gen in het regeringsbeleid vinden
steunen wij die ook Alleen het pro
bleem is dat deze regering vanuit
een verkeerde visie aan het werk
is Dus het is lang niet altijd moge
lijk om dè regering te steunen Voor
mensen is dat altijd verwarrend
maar ook de PvdA vindt dat er be
zuinigd moet worden Het verschil
is dat wij vinden dat je bezuinigin
gen moet afwegen naar de konse
kwenties en tegelijkertijd stimule
rend moet werken
Iedere bezuiniging leidt tot werk
loosheid. Of je nu bezuinigt in het
onderwijs of in de woningbouw.
Zelfs als je bezuinigt op defensie
leidt dat, merkwaardig genoeg, tot
werkloosheid. Dat hoeft niet erg te
zijn als je tegelijkertijd maar een
deel van het geld wat je binnen
haalt. bewust gebruikt voor het
creëren van werkgelegenheid en
voor de economische groei. Als je
te hard bezuinigt krijg je een nega
tieve spiraal Dan ben je als een kat
die zijn eigen staart vangt. Ja moet
gericht bezuinigen en daarbij in
vesteren.
Een ander voorbeeld is de ge
zinsverzorging. Als je enorm be
zuinigt op de gezinsverzorging
krijg je onder andere dat mensen
langer in 'n ziekenhuis moeten
blijven omdat er geen verzorging
thuis is. Of dat bejaarden eerder
in een bejaardenoord moeten
worden opgenomen. Dan heb je
wel bezuinigd op de gezinsver
zorging, maar een bejaard echt
paar thuis verzorgen kost
15.000,- per jaar en datzelfde
echtpaar in een bejaardenoord
65.000,-. Wil je bezuinigen op
de ziekenzorg dan kan dat, maar
dan moet je bezuinigen op de
duurdere voorzieningen en tege
lijkertijd ervoor zorgen dat men
sen thuis kunnen blijven wonen.
Een kattebelletje of een fijn gedrukt kaartje?
Sommigen schrijven vlug even een briefje
om te melden, dat er gezinsuitbreiding
heeft plaatsgevonden. Dat is natuurlijk óók
een manier
Toch gaat er niets boven een fijn gedrukt
kaartje, uitgezocht naar uw smaak
Uit de grote collectie 1983 hebt u enorm
veel keuze En wat de tekst betreft wij
zorgen snel en accuraat, dat er op komt te
staan wat u wenst. In hand- of
machineletter
Vandaag besteld, morgen klaar
als het om snelheid èn kwaliteit gaat
Rozendaallaan 9 te Leusden-Centrum. Op werkdagen van 9.00 tot
12.00 uur en van 13.30 tot 17.00 uur. Telefoon. 033-941495
