„Wijsbegeerte is een brede paraplu,
maar daar kun je niet alles onder zetten"
leusiler» hrMit
Paul Wouters, nieuwe direkteur School voor Wijsbegeerte:
Wij proberen de drempel
te verlagen, maar met
behoud van de kwaliteit"
HET STRAMIEN
VAN WVC
door Anco Mali
GEEN VOR
MINGSINSTI
TUUT
GEKOMEN OM
TE WERKEN
KLASSIEKE
BENADERING
WETEN
APART
TUUT
BASIS VAN WIJS
BEGEERTE
VLAAMSE-NE-
DERLANDSE
KULTUUR
1
STRIJD OM DE
SUBSIDIES
VRIJDAG 27 MEI 1983
interview
4
de wijsbegeerte, en dan zo breed
mogelijk geïnterpreteerd, voor een
zo breed mogelijk publiek
Nu staan we voor het feit, dat
deze werkvorm nog maar moeilijk
subsidiabel is voor het ministerie,
wat 't ministerie wél subsidieert is
voornamelijk werk met minder
heidsgroepen.1' Lachend, daartus
sen voegend, zegt hij: „Ik denk, dat
absoluut de meeste subsidies zou
den binnenrollen, als wij werkten
met lesbische zwarte, islamitische
vrouwen!"
Zoals uit de aard van de school
blijkt, is duidelijk, dat een en ander
niet zo voor de hand ligt. Toch zal
de nieuwe direkteur moeten probe
ren binnen het stramien van WVC
het kursuspakket een zodanige
oriëntering te geven, dat het zoveel
mogelijk in aanmerking kan komen
voor subsidie. Wat geenszins mag
betekenen dat de doeleinden van
de school verlaten mogen worden
De heer Wouters zal met dit ge
geven aan het werk gaan. Hij er
kent, dat het een aantal nuttige as-
pekten kan hebben Hij zal zich
moeten afvragen wat de school in
funktie van dat beleid kan bijsturen
ten aanzien van bepaalde voor-
rangsg roepen
„Wat onvermijdelijk zal beteke
nen," zegt hij, „dat die groepen be
ter aan bod zullen komen. Dat kan
positieve effekten hebben Zo zijn
we ervan overtuigd geraakt aan
de hand van een paar experi
menten die gunstig zijn uitgeval
len, dat het heel zinvol kan zijn
voor de school om specifieke
aandacht te richten op werklo
zen. Niemand moet er van over
tuigd worden, dat het nuttig is om
bijzondere inspanningen te doen
met betrekking tot werkloosheid
Meer bepaald: met betrekking tot
de mens, die werkloos is En dat
vanuit een wijsgenge confrontatie
met dat verschijnsel zijn eigen
waarde niet zal verliezen. Het zou
bijzonder mooi zijn, als dat zou kun
nen worden bewerkstelligd!
Maar. het resultaat van wijs
gerige reflektie is moeilijk te voor
spellen Men zou óók tot de conclu
sie kunnen komen zie je wel het is
werkelijk zéér erg om werkloos te
zijn in deze tijd. De menselijke
waarde in deze kuituur hangt ge
woon af van de job, die je uitoefent.
Dus ja: het gevolg is, dat we nu
heleméél in de put zittenJe ziet (hij
leunt achterover en lacht hartelijk),
wijsbegeerte is een hachelijke on
derneming, je weet bij voorbaat niet
wat er uit komt Maar dat is natuur
lijk zo voor elk onafhankelijk denk
werk Trouwens als je bij voorbaat
wèl wist wat de uitkomst is, dan zou
de hele zaak nogal overbodig zijn
,,lk denk dat daarbij ook zéér
veel athangt van de manier van
reageren van de werkenden ot de
rationeel afstandelijke manier van
denken van de werkloze stand kan
houden, en niet voortdurend wordt
aangetast door de werkenden.
Paul Wouters: „Ik ben het daar
volkomen mee eens. Dat is een al
gemene kritiek, die men op het be
leid vanuit het ministerie kan heb
ben Het toespitsen van het werk
op minderheidsgroepen situeert de
problemen ook bij minderheids
groepen, die in wezen de proble
men kunnen zijn bij meerderheids-
groepen. Dus als meerderheids-
groepen met zo diskrimineerden,
dan zouden er gewoon geen gedis-
krimineerde groeperingen be
staan.
Natuurlijk, de persoonlijke pro
blematiek is wel degelijk aanwezig
bij de minderheidsgroepering, zij
zijn uiteindelijk de mensen, die las
ten van de toestand dragen In die
zin lijkt het me nuttig om die men
sen een extra steun te geven. En
dat kan ook vanuit een reflektie met
worden Nu maak ik mij geen illu
sies, dat de kulturele minderhe
den van Amersfoort daar aan te
pas komen. Waarom? Omdat de
drempel van de school voor niet-
geschoolden vrij hoog blijkt te
zijn, en omdat zij daar ook al niet
zoveel kunnen komen doen. Bij
veel van de ethnische minderhe
den Is de taalbeheersing van het
Nederlands nu niet altijd in die
mate aanwezig, dat zij daar iets
aan zouden kunnen hebben. Zou
het intellektueel nivo van de uiteen
zettingen en diskussies misschien
ook iets te hoog zijn'
Ja, dat voegt wel voor een stuk
uit de identiteit van de school. Wij
proberen de drempel te verlagen,
maar met behoud van kwaliteit. Dat
is het eerste vereiste Het is dank zij
die kwaliteit, dat wij ons nationaal
een zekere faam verworven heb
ben, en in eerste instantie moeten
we er voor waken, dat we die faam
kunnen behouden, en ook verstevi
gen.
De School voor Wijsbegeerte in
Leusden-Amersfoort richt zich niet
in de eerste plaats op lokaal vlak
Wat uiteraard niet betekent, dat alle
mensen in Amersfoort en omge
ving niet zeer welkom zouden zijn
Als we onze eigen identiteit zou
den prijsgeven, kunnen we net zo
goed zeggen, stop maar met de
subsidie, we hebben de school op.
Dan dient ze niet meer waarvoor ze
bestéét Het is niet onze bedoeling
om welk vormingscentrum dan ook
te gaan vervangen Er zijn vor-
mingsinstellingen genoeg. Zij kun
nen waarschijnlijk veel beter dan
wij inspelen op lokale ethnische en
kulturele problemen. Het nevenef-
fekt van de ministeriële beleids-
richtlijnen is wel, dat vele vormings-
instellingen en volkshogescholen
min ol meer gedwongen worden op
eikaars terrein te gaan werken. On
ze school ligt daar voor een groot
deel buiten."
Direkteur Wouters kan wat de
strijd om de subsidies betreft trou
wens rustig doorgaan in de voet
stappen van zijn voorganger Henk
Procee, die zijn uiterste best heeft
gedaan om het onheil van de subsi-
dat bepaalde wijsgerige aspek-
ten heeft, staat buiten kijf. In die
zin, dat werkloosheid, en wat
mensen daar erg aan vinden,
voor een groot deel te maken
heeft met een waardepatroon,
waarvan deze kuituur doordron
gen Is. En te maken heeft met
een ekonomlsche en sociale
struktuur, waar toch ook funda
mentele vragen over te stellen
zijn.
Een kritische reflektie daarop
met werklozen lijkt me dan ook bij
zonder nuttig. Het kan een beter
begrip verschaffen in eigen proble
men, en het lijkt me niet uitgesloten
dat daaruit ook een heilzaam effekt
zou voortkomen. Ik bedoel bij voor
beeld dat. als men terdege bewust
raakt van de mechanismen, die
daar achter zitten, en van de eigen
houding ten opzichte van werkloos
heid en van het eigen werkloos zijn,
men daar dan op een veel ratione
ler manier tegenover kan staan.
Dat men tot de overtuiging zou kun
nen komen - maar ik zeg dat onder
alle voorbehoud, omdat ik de con
clusie niet kan trekken voor de
werklozen - dat iemand, zelfs lang
durig, werkloos kan zijn, en toch
een wijsgerige optiek op mens en
maatschappij."
.Ziet u een mogelijkheid om heel
praktisch in uw direkte omgeving
Amersfoort met minderheden aan
de gang te gaan?"
„Het uitgangspunt voor onze in
stelling moet altijd onze identiteit
zijn. Die identiteit schuilt ook in haar
benaming, namelijk de wijsbegeer
te. We zijn een school voor wijsbe
geerte. Wijsbegeerte is een brede
paraplu, maar dat betekent toch
niet, dat je daar alles kunt onder
zetten.
We kunnen een aantal dingen
doen Onlangs was er bij voorbeeld
een open conferentie over wereld
godsdiensten, waar tijdens een
drietal dagen de grote wereldgods
diensten de revue passeren, en die
met elkaar geconfronteerd gaan
dieintrekking af te wenden Procee
heeft in eerste instantie de schok
opgevangen, en heeft het nieuwe
beleid van de school 'na de grote
klap van WVC' uitgestippeld Wou
ters probeert zo zorgvuldig moge
lijk in de voetsporen van zijn voor
ganger te stappen Als hij daarin zal
slagen beschouwt hij de eerste fa
se van zijn werk hier als suksesvol
De vraag is nog niet voldoende
uitgediept wie Paul Wouters is.
Wouters behaalde een onderwijs
akte aan een pedagogische aka-
demie, gaf les als onderwijzer, en
besloot daarna de Stedelijke
School voor Sociale Studie in Ant
werpen te bezoeken, een sociale
akademie, die opleidt tot maat
schappelijk werker. Hij deed dat
vanuit bepaalde interessen, maar
raakte op die school wat gefru
streerd, omdat het onderricht zéér
praktijkgericht was. en zijn interes
se duidelijk veel theoretischer ge
richt was. In de loop van het tweede
jaar zat hij meer in de bibliotheek
dan dat hij de lessen volgde Hij
deed er zijn eerste echte wijsgerige
ervaring op, las 'Inleiding tot de lo
gica' van Tarski Dat deed hij zeer
grondig, en toen wist hij dat zijn
'roeping' toch eigenlijk op dèt ge
bied lag Een fascinerende wereld
ging voor hem open
Hij besloot om naar de Universi
teit te gaan. Stond voor de keuze
van twee hoofdinteressen Ener
zijds de sociologie, anderzijds de
wijsbegeerte Hij kwam al spoedig
tot de ontdekking dat hij in de vroe
ge 70'er jaren in Vlaanderen niet op
een behoorlijke manier sociologie
kon studeren. De fakulteiten socio
logie waren uiterst mager verte
genwoordigd. waren niet veel meer
dan een annex van de richting
rechten Wijsbegeerte was op dat
ogenblik een ontluikende interesse
voor hem, die zich vooral ontwik
kelde vanuit de logika. Met zijn bes
te vriend, die wiskunde studeerde,
was hij in die tijd trouwens ook vaak
met wiskunde bezig.
„Als ik tenslotte voor wijsbegeer
te gekozen heb," vertelt hij, „was
dat voor éen gedeelte ook. omdat ik
dat in Gent zou doen, en omdat ik
daar samen met mijn vriend kon
optrekken. Maar dat heeft niet zo
mogen zijn, omdat hij kort daarop is
overleden Veel van de mooie din
gen, waarvan ik nu nog geniet, heb
ik van hém aangereikt gekregen
Zo heeft hij mij bij voorbeeld in de
muziek van Bach binnengeleid Bij
het spelen van een partijtje schaak
waren wij samen op ontdekkings
tocht in de Brandenburgse Konser-
ten
Hij ging naar de Universiteit met
het idee om er te werken Herinnert
zich, dat hij pas in het tweede jaar
van zijn studie in het centrum van
Gent kwam, en dacht tsjonge, wat
een grote stad is dat! Hij verdeelde
zijn tijd tussen de colleges en zijn
kamer had zijn vleugeltjes al es
eerder uitgeslagen. Paradoxaal
genoeg kwam hij met zijn belang
stelling binnen de wijsbegeerte
eerder sociaal-wetenschappelijke
belangstelling aan de Universiteit,
maar groeide hoe langer hoe meer
naar de natuurwetenschappen toe
Hij studeerde af bij de hoogleraar
Leo Apostel met een verhandeling
over de epistemische logika, de lo
gika van het kennen.
„Dat is de letterlijke vertaling,"
legt hij uit, „maar eigenlijk heeft het
een technische betekenis. Een
zeer beroemd Fins wijsgeer in de
Verenigde Staten, Hintikka,
schreef een boekje „Knowledge
and belief" Dat werkje heeft de
aanzet gegeven tot een hele ont
wikkeling op dat gebied, en die ont
wikkeling noemt men epistemi
sche logika. Het gaat om een for
mele logika. er wordt gewerkt met
symbolen en met bewijsvoering.
Het is een poging om te kijken hoe
ver men kan komen met het exact
praten over kennis
Anders gezegd: welke zijn de for
mele eigenschappen van het be
grip kennis. Met daarbij vraagjes
als dat begrip kennis, is dat één
geheel, of zijn er eigenlijk verschil
lende begrippen van kennis, van
kennen, van weten.
Een eenvoudig voorbeeld: als ik
weet dat het regent, dan lijkt daar
uit te volgen, dat het regent. Als het
waar is, dat ik weet dat het regent,
dan is het ook war, met logische
noodzakelijkheid, dat het regent.
Geldt dat nu voor elk begrip van
kennen? Of is er misschien ook een
begrip van kennis mogelijk, waarin
deze wetmatigheid niet zou op
gaan' Dit alleen maar bij wijze van
voorbeeld om te illustreren waar
het over gaat
Als ik hem vraag of het werk, dat
het regent wel of niet aan beperkin
gen is gebonden bij voorbeeld van
het visueel waarnemen daarvan,
antwoordt hij, dat er voor weten in
de wijsbegeerte wel een klassieke
benadering bestaat, die de laatste
twintig jaar onderwerp is van veel
kritiek en discussie.
„Het is de gewone definitie van:
wat betekent het om te zeggen: ik
weet, dat het regent Dat betekent
ten eerste, dat het regent; dus dat
het wéér is wat men beweert te we
ten Ten tweede, dat men gelóóft,
dat het regent, dus dat er ook een
subjektieve komponent moet zijn.
Ten derde dat men voldoende evi
dentie heeft voor het feit, dat het
regent Want men kan iets geloven,
en dat kan nog waar zijn ook, maar
men kan het geloven onder ver
keerde reden. „Weten" wil zeggen
dat iemand het wéét om de goede
redenen Het is een vrij sterk be
grip. We komen daarbij op het ter
rein van de wetenschapsfilosofie:
wat adekwate kennis precies in
houdt: hoe we die kunnen berei
ken, hoe we die kunnen systemati
seren, formuleren enzovoorts
Ik heb met deze kleine uitweiding
een aantal dingen aangeraakt, die
mij als wijsgeer interesseren. Wijs
begeerte is een bijzonder uitge
strekt domein, net als andere vak
ken trouwens, als biologie en wis
kunde. Wijsbegeerte is dat mis
schien toch wel bij uitstek.
Omdat het tussen al de andere
disciplines toch wel een enigszins
apart statuut heeft Het is bij voor
beeld méér dan andere disciplines
begaan met allerlei andere vakken.
Wijsbegeerte is, of zou moeten zijn:
een interdisciplinaire aktiviteit. Om
dat toch altijd problemen worden
aangesneden, die niet zo maar in
een bepaald hokje te plaatsen zijn.
Zaken als kennis bij voorbeeld vor
men daar een goede illustratie
voor. Als we spreken over kennis,
en we proberen daar de betekenis
van na te gaan, een stukje op taal
kundig gebied, een stukje op lo
gisch gebied. Als we kennis inhou
delijk willen begrijpen, dan stelt
zich de vraag hoe een levend orga
nisme als de mens tot kennis kan
komen. Daar spelen psychologi
sche, neurologische, biologische
inzichten een rol.
Ik denk, dat de wijsgeer zich niet
kan afsluiten van welk van die as-
pekten ook als hij zich een beeld wil
verwerven over kennis. Kennis is
één voorbeeld, maar praktisch alle
grote thema's van de wijsbegeerte
bezitten tot een bepaald vakgebied
behoren, maar dat ze grensover
schrijdend zijn. Dat is één van de
moeili|ke aspekten van de wijsbe
geerte, dat het een mens wel ver
plicht om op vele verschillende wei
den te grazen, om een zeer wijde
blik te behouden. Men kan niet te
gelijkertijd wiskundige, bioloog,
taalkundige zijn. Dat lijkt me sinds
de achttiende eeuw onmogelijk ge
worden Dus men is als wijsgeer
min of meer verplicht om een dilet
tant te zijn op vele vakgebieden."
Omgekeerd zou het ook het ge
val moeten zijn, dat allerlei vak
mensen een basis van wijsbegeer
te zouden moeten hebben om be
paalde inzichtelijke kanten van hun
vak te kunnen verwerven.
Wouters: „Ja, daar ben ik van
overtuigd. Ik denk dat de meeste
vakmensen daar óók wel van over
tuigd zijn. Het is trouwens zeer op
merkelijk, (daar zullen wel uitzon
deringen op zijn), dat mensen, die
op een bepaald vakgebied zeer ho
ge prestaties leveren of hébben ge.
lëverd, op de één of andere mam
aansluiten bij wijsbegerige the.
ma's, en dat zéér bewust doen.
Ik zal één voorbeeld geven, e
zijn er zeer vele te noemen. Één
van de grote revoluties in de mens-
wetenschappen in de twintigs".
eeuw is ongetwijfeld de vernieu
wing van de grammatica d
Chomsky. Dat is voor een g-
deel een technisch werk gew-
Hij heeft een hele theoreti"
grammatica ontwikkeld op
exacte manier, ontwikkeld van
een wijsgenge visie op een z-
bewuste manier. Chomsky
met zijn wetenschappelijk werk ei
pliciet aan bij het filosofisch ratio
lisme van de achttiende eeuw
noemt zijn bijdrage tot de taalku-
dan soms ook: een Carthesia-
linguïstiek, een linguïstiek in de
ditie van Descartes.
Dat wat zijn inspiratie betr-
Maar anderzijds ook wat de invï
den betreft van zijn werk. Als
Chomsky vraagt, waarom is
technische werk zo belangrijk,
zal hij u verwijzen naar het beb
van dat werk voor wijsgerige
ma's, zoals een visie op ken-1
een visie op de mens, dus
mensbeeld. In hoeverre moet
wezen van de mens toegesc
ven worden aan natuuriijke c
ken, die vaak onveranderlijk zijn,
In hoeverre is dat een kwestie v~
kuituur, wordt dan aangeleerd,
is dat eventueel gemakkelijker
anderbaar of beïnvloedbaar? D~
zijn we bij één van de klassi'
strijdvragen, die overigens ook
wat politieke konsekwenties
hebben, en die door Chomsky
zéér duidelijk getrokken worden
Ik geloof dat dit een zeer duid"
voorbeeld is, omdat de fi"
Chomsky door veel mensen
kend wordt. Ook op het terrein
de natuurwetenschappen zijn
voorbeelden te noemen dat i
daad wetenschappers beh
hebben aan wijsgenge vorm'"
vaak om hun eigen werk dieper
breder te begrijpen. Anderzijds
zij met hun werk ook veel inv'
hebben op wijsgerig denken,
dat wijsbegeerte en wetenschap
kaar wederzijds ondersteunen,
kaar nodig hebben.
Al die vakgebieden zijn in de
gentiende eeuw in aparte ho
gestopt. Er zijn aparte leerstoe
aan de universiteiten voor
kreëerd. De specialist is op het
neel verschenen, en daarmee
vens de vakidioot. Maar het is
tuurlijk niet de vakidioot, die ook
het eigen terrein het grens
schrijdende onderzoek gaat
(Uitzonderingen weer niet te nat
sproken.) Dat is de meer universt
geest, die toch over de omhein
gen rond het eigen vakje kan h«
kijken. Al die disciplines makeni
eindelijk toch deel uit van één k
tuur."
t»« I
:«t
in
I NN
„Mag ik u tenslotte vragen
om u in Nederland bent kor
werken?"
Lachend: „Ja, ik had er
bepaald behoefte aan om lm
ander land te gaan werken, nu
ik had er ook geen weerstand
gen. Ik denk, dat dat verrijk!
kan werken, om es ondergeflr
peld te worden In een ar*
werkmilieu. Er kan natuui
geen sprake zijn van een and
kuituur. Tenzij op heel mlnlm
punten. Er zijn wel een paai
of meer oppervlakkige veri
len tussen Vlaanderen en N
land, wat taal betreft bij vo
beeld, en nog een aantal kk
gewoonten die In het begin
even verwondering wekken,
een beetje vervreemd
werken.
Ik denk niet, dat die klooi
groot is. Ik denk daarentegen
de verenigende elementen
Vlaanderen en Nederland i
ker benadrukt moeten won
Tenslotte voor alles wat In w
vorm verschijnt vormen wij
gebied. De grote schrijvers
Nederland zijn ook de 9
schrijvers van Vlaanderen,
omgekeerd. Dus Nederland
voor mij niet zo vreemd. Ik
daar niet zeer lang over ma
nadenken. Dus gewoon hol
om ,n Nederland te werken,d
geen probleem geweest
Wel een probleem was de
plaatsing, maar dat zou ne
goed een probleem zijn ge*
als Ik mij hondervijftig kilolf
binnen Vlaanderen had mo
verplaatsen. Want zo groot
afstand ongeveer. Antwet
Amersfoort Is ongeveer
derdvijttlg kilometer. Gfl
gen-Amersfoort Is ongei
even ver."
Sinds 1 april van dit jaar
heeft de Internationale
School voor Wijsbegeerte
aan de Dodeweg een nieuwe
direkteur. Met ingang van die
datum nam de Vlaming Paul
Wouters het roer over van de
naar de TH in Twente
vertrokken Henk Procee.
Anco Matiging
kennismaken met de nieuwe
direkteur. Wie is hij? Wat zijn
zijn achtergronden? Welke
beleidslijnen gaat hij als
nieuwkomer uitstippelen?
„Je ziet, wijsbegeerte Is
een hachelijke onderneming.
Je weet bij voorbaat niet wat
er uit komt. Maar dat is
natuurlijk zo voor elk
onafhankelijk denkwerk.
Trouwens, als je bij voorbaat
wél wist wat de uitkomst is,
dan zou de hele zaak nogal
overbodig zijn."
LEUSDEN - Paul Wouters Is
filosoof, en het leiden van 'een
filosofisch bedrijfje' als de Leus-
dense School voor Wijsbegeerte
leek hem uitermate boeiend en
interessant. Toen de school voor
zijn management een wijsgeer
zocht, die op organisatorisch ge
bied zijn mannetje stond, sollici
teerde hij vanuit zijn achter
grond, zo kan hij gewoon stellen,
bleek hij daar wel geschikt voor
te zijn. Voor hem persoonlijk
kwam daar het aantrekkelijke
punt bij om weer in de wereld van
de filosofie te kunnen toeven.
Als afgestudeerde In de wijsbe
geerte was hij daar de laatste ja
ren een beetje van verwijderd.
Zijn dagtaak bestond uit onder
wijskundig onderzoek aan de
Universiteit van Antwerpen. Dat
was een heel nuttige en leerzame
periode voor hem, maar het be
zorgde hem tevens enige fru
stratie, omdat hij zijn meest cen
trale Interesse, de wijsbegeerte,
volledig naar zijn vrije tijd moest
terugdringen.
„Door dit zó te stellen," licht hij
toe in zijn zonnige werkkamer in het
nu lenteachtige Leusdense bosge
bied, geef ik misschien wel een ver
keerde indruk van mijn taak hier. Ik
zal in eerste instantie hier niet aan
wijsbegeerte doen, maar proberen
een wijsgerig bedrijfje te leiden.
Maar men kan waarschijnlijk een
schoenfabriek leiden zonder dat
men zelf af en toe een schoen
maakt. Ik denk niet, dat men een
wijsgerig bedrijfje kan leiden, zon
der dat men zelf. als stukje van die
dagtaak, aan wijsbegeerte doet
Zonder dat men binnen die wijsbe
geerte blijft studeren en onderzoe
ken.
Het dringendst is wel, dat ik orga
nisatorisch een beetje vat op de
zaken krijg De eerste paar maan
den zal ik mij vooral op een aantal
dossiers moeten toeleggen Ik
hoop echter en ik ben ervan over
tuigd, dat ik na mijn inwerkperiode
toch een behoorlijke proportie van
mijn tijd zal kunnen besteden aan
de wijsbegeerte zelf. En dat dan in
funktie natuurlijk van het kunnen
overdragen binnen de school, en
hel nuttig kunnen maken van het
wijsgerig onderzoek ten bate van
de school."
De nieuwe direkteur zal zich
strijdbaar moeten opstellen. Al in
de tijd van het ministerie van CRM
dreigde de subsidiekraan voor de
Leusdense school en enkele ande
re instellingen te worden dichtge
draaid. Daar is een procedure te
gen aangespannen, en als gevolg
daarvan heeft het ministerie die be
slissing ingetrokken
„Er komt nu nog wel subsidie
binnen," aldus Paul Wouters,
„hoewel die sterk verminderd is.
Het gevolg daarvan is tweeëlerlei
enerzijds is het nodig om te strijden
voor méér subsidie voor het overle
ven van de school, anderzijds moet
het aktiviteitenpakket van de
school zowel worden uitgebreid als
enigszins énders georiënteerd.'
Wat al deze zaken betreft moet ge
werkt worden in een Nederlandse
institutionele context, die ik niet op
één dag kan kennen Ik moet me
daar zo vlug mogelijk, wat wettelij
ke en sociale aspekten betreft, in
inwerken.
Wat betreft de bijstelling van hel
aktiviteitenpakket De Stichting In
ternationale School voor Wijsbe
geerte heet „school" omdat op een
voortdurende manier gestreefd
wordt naar kennisoverdracht op
wijsgerig gebied of in verband met
