De verzamelde werken
van Loeb, uitgevers
Alle verhalen van
iLLAN POE
SSÏ
Elseviers Almanak voor de
Sociale Verzekering 1983
Nieuw handboek voor de
kunstgeschiedenis na '45
De Impressionisten
leusiien krant
Overzichtelijke Elseviers wegenatlas,
maar wat zwak in de band
Twee nieuwe delen
Schilderen als hobby'
Van eenvoudige middelen
tot uniek „kunstwerk"
DE LEUSDER KRANT
Samenstelling: Bert Vos
Olieuerf
Kleur
en sfeer jjja^
De Leusder Krant doet meer dan het geven
van een portie plaatselijk nieuws
MARMEREN OP PAPIER:
DONDERDAG 23 JUNI 1983
,Alle verhalen van Edgar Allan Poe",
Dood en duisternis (griezelverhalen),
Griezelverhalen van H P Lovecraft,
Van Edgar Allan Poe tot Dashlell
Hammet, De spannendste spionage
verhalen en De griezeligste spook
verhalen. Uitgegeven door Loeb. uitge
vers te Amsterdam, 1982/1983. Sa
menstelling: Peter Loeb, J. J. Strating
en Erik Lankester.
Spoken, griezelen, moorden en
spioneren. Het is zo langzamerhand
een specialiteit geworden van uitge
ver Peter Loeb. Het is deze uitgever,
die In de afgelopen jaren bezig is met
het uitbrengen van dikke pillen van
verhalenbundels, die een bepaald
genre moeten samenbrengen. Ach
ter elkaar zagen bundels als „Alle
verhalen van Edgar Allen Poe",
Dood en Duisternis", „Griezelverha
len van H. P. Lovecraft, „De spón-
nendste spionageverhalen en „De
griezeligste spookverhalen" het
licht en ik kan me zo langzamerhand
voorstellen, dat de argeloze lezer
door de bomen het bos niet meer kan
zien.
Het is eigenlijk ook wel wat teveel van
het goede, nog afgezien van de talrijke
doublures waarmee de koper van al de
ze bundels wordt gekonfronteerd. Het
lijkt er op, alsof met zeer grote regel
maat kasten worden opengerukt om
snel even een bundel te vullen. Dat
Loeb er naar streeft om zoveel mogelijk
verhalen in een bepaald genre vertaald
uit te brengen per bundel, dót is zeer
lofwaardig. Maar een iets meer geor
dende redaktie zou daarbij zo langza
merhand welkom zijn. Wie-zoals ik-in
de loop der jaren een respectabele bi
bliotheek heeft opgebouwd van vertaal
de horror, fantasie, science fiction en
aanverwante literatuur zal zich een
beetje bekocht voelen bij de aanschaf
van zo'n kloeke Loeb-bundel. Tenzij
van tevoren goed wordt gekeken naar
de inhoud. Verschillende verhalen ver
schenen reeds eerder in vertaling, met
name bij Bruna, die vroeger nogal wat
griezelwerk en SF in haar fonds had en
ook verschillende (kleinere) verzamel
bundels heeft uitgegeven (H P Love
craft, bijvoorbeeld)
Goed, dat waren de negatieve aspek-
ten van de verhalenbundels van Loeb.
Wie zich dus geheel maagdelijk op het
griezel-, spooken horrorgenre stort, zal
behoorlijk wat kwaliteit aantreffen in de
bundels. Aan te bevelen is bijvoorbeeld
„Alle verhalen van Edgar Allan Poe"
(gebonden, 580 blz., 55,-). Dat is een
complete bundel, waarin alle korte ver
halen van Poe (en daar_zitten verschil
lende héél sterke tussenjzijn samenge
bracht, al dan niet voor het eerst ver
taald. Wie selectief wil zijn, doet er ook
goed aan om de Griezelverhalen van H.
P. Lovecraft te kopen, waarvoor W. F
Hermans de inleiding schreef Met deze
bundel heeft men kwaliteit in handen.
Pas dan wordt het wat moeilijker selec
teren, want de bundel ,,De griezeligste
spookverhalen" biedt weliswaar tal van
prima nachtmerries, maar vrijwel alle in
deze bundel samengebrachte verhalen
zijn reeds eerder in Nederlandse verta
ling bij andere uitgevers verschenen
(Paperback, 438 blz. 29,50) Een se
lect gezelschap, dat wel maar ook met
verhalen, die uit andere genres (zoals
de SF) zijn geplukt Maar zónder Poe en
Lovecraft.
In „Dood en duisternis" opnieuw een
selectie griezelverhalen, deze keer niet
door Enk Lankaster, maar J. J Strating
samengesteld. Opvallend bij deze bun
del is, dat elk verhaal tenminste is voor
zien van een korte introduktie van de
desbetreffende auteur, iets wat ik jam
mer genoeg mis bij de bundels, die Lan
kaster samenstelde. Een tamelijk ster
ke selectie van verhalen, geschreven
door bekende Europese auteurs, die
niet uit Groot-Brittannië afkomstig zijn
Verhalen van schrijvers als Honoró de
Balzac, Alexandre Dumas, Heinrich
von Kleist, Franz Kafka en ga zo maar
door. Strating koos voor deze bundel
nog onvertaald werk en dat maakt het
allemaal meteen een stuk plezieriger
(paperback, 320 blz., prijs 29,50).
Van de twintig verhalen in ,,De span
nendste spionageverhalen" versche
nen twaalf verhalen reeds eerder in ver
taling en dat is een redelijke score, te
meer omdat verschillende van die ver
halen al lang niet meer verkrijgbaar zijn
Bovendien is dit typisch een bundel, die
de moeite waard is voor de liefhebber
van het spionageverhaal, omdat er in
de afgelopen jaren weinig bundels in dit
genre zijn uitgegeven. Verhalen van
Eric Amble, lan Fleming, Len Deighton,
Graham Greene, John Le Carré, Peter
Cheney e a. Helaas zonder introduktie
van de auteurs. (Paperback, 416 blz.,
prijs 29,50.)
Tenslotte aandacht voor de bundel
„beste misdaadverhalen" onder de titel
„Van Edgar Allan Poe tot Dashiell Ham-
matt". Met die bundel heb ik opnieuw
problemen, want ondanks de goedge
kozen verhalen, zijn ze vrijwel allemaal
afkomstig uit eerder vertaalde bundels,
zelfs uit door Loeb zelf eerder uitgege
ven bloemlezingen. Opnieuw geldt, dat
alleen zij. die voor het eerst kennisma
ken met het genre, veel nieuws zullen
ontdekken De verhalen hebben alle
een inleiding, waarin het nodige over de
auteur wordt verteld. (Paperback, 408
blz prijs 29,50.)
het nogal ongebreidelde uitgavebe-
leid van Loeb, die er goed aan zou
doen om veel zorgvuldiger te selec
teren en te redigeren, Is het aan de
andere kant natuurlijk plezierig, dat
er tenminste een uitgever Is, die
moeite doet de honderden verhalen
In allerlei veelgelezen genres te bun
delen tot bloemlezingen, die op en
kele uitzonderingen na, een tamelijk
goed overzicht geven van wat er op
deze terreinen is verschenen. Ook al
wordt naar mijn gevoel te weinig aan
dacht besteed aan korte verhalen
van de wat minder bekende auteurs.
Misschien dat hier een dankbaar ter
rein voor Loeb braak ligt.
Bert Vos.
Bij de uitgeverij Annoventura is
een nieuwe, en opmerkelijke, Alma
nak verschenen op het gebied van de
sociale verzekeringen en voorzienin
gen.
Het opmerkelijke is niet alleen dat
deze uitgave - „Elseviers Almanak
voor de Sociale Verzekering 1983" -
een bron van Informatie Is voor le
dereen die met deze materie te ma
ken krijgt, maar ook, en vooral, de
wijze waarop die Informatie gegeven
wordt: de unieke benadering van de
- zelfs voor deskundigen vaak nog
ontoegankelijke - doolhof van wet
ten en regelingen.
.Elseviers Almanak voor de Sociale
Verzekering 1983" gaat namelijk niet uit
van de afzonderlijke wetten die er op dit
gebied bestaan, maar - en dat is bijzon
der praktisch - van de onderwerpen en
gebeurtenissen waarop onze sociale
verzekeringswetgeving van toepassing
is. Voorbeeld. U wilt weten welke wet
ten een rol spelen bij ziekte en wat de
gevolgen daarvan zijn in het kader van
de sociale verzekering. Voor een ant
woord op deze vraag was tot dusverre
altijd een tijdrovend opzoeken, bestu
deren en analyseren van talrijke wetten
en wetsartikelen noodzakelijk.
Elseviers nieuwe Almanak geeft u het
antwoord op een presenteerblaadje,
compleet met alle bijbehorende infor
matie. Kort en bondig worden achter
eenvolgens behandeld: de Ziektewet;
langdurige ziekte; het onverzekerd zijn
krachtens de Ziektewet; ziekte en uitke
ringen krachtens de AAW. AKW. AOW,
WW, WWV; kosten van geneeskundige
behandeling en wat er verder nog bij
komt kijken. Een schat aan gegevens in
kort bestek, met verwijzing naar andere
delen van de Almanak waarin op deze
onderwerpen dieper wordt ingegaan-
Hetzelfde geldt voor onderwerpen
als: geboorte, zwangerschap, bevalling
- kortdurende en langdurende arbeids
ongeschiktheid - werken in dienstver
band - zelfstandige beroeps- en be
drijfsuitoefening - werkloosheid - hu
welijk - echtscheiding - 65 jaar worden
- pensionering - verhuizing - emigratie
- langdurig verblijf in het buitenland -
overlijden.
De vooral praktische opzet wordt on
dersteund door een gedetailleerde be
handeling van alle belangrijke wetten
die er op dit gebied bestaan: van AKW
tot AWBZ. van WAO tot WW. WWV en
RWW
Daarnaast vindt u in deze Almanak
een verhelderende uiteenzetting over
het arbeidsrecht, dat voor de toepas
sing van bepaalde verzekeringen en
voorzieningen van beslissende beteke
nis is.
Uiteraard wordt de uitgave gecom
pleteerd door overzichten van de meest
recente gegevens: premie-percenta
ges en premievrijstellingen, dagloon-
en uitkeringsbedragen, vereveningsbij-
dragen en -toeslagen En niet te verge
ten belangrijke (informatie-)adressen
Bijgestaan door „Elseviers Alma
nak voor de Sociale Verzekering
1983" wordt het eenvoudig een weg
te zoeken, en te vinden, in de doolhof
van sociale wetten en voorzieningen
boeken.voor u besproken
„Nieuw handboek voor de kunstge
schiedenis - Kunst na '45", door drs
Natascha Bar 1982 Uitgave: Cante-
cleer te De Bilt, in de serie. „Uit de
kunst." 147 blz. Prijs 45,-
Wle weieens In een museum komt
of een tentoonstelling van beelden
de kunst bezoekt, zal gekonfron
teerd worden met kunst, die na de
Tweede Wereldoorlog tot stand
kwam. Kunst soms, die anders is dan
wat er voordien werd gemaakt. Nieu
we vormen, nieuwe Ideeën. Soms
puur absurdisme tot het uiterste
doorgevoerd, soms zeer boelende
kunstwerken, die méér te zeggen
hebben, dan men zo op het eerste
gezicht zou denken. De doorsnee
museumbezoeker zal allang de
draad zijn kwijtgeraakt en wellicht
met onzekere tred de gang langs de
hedendaagse kunst hebben ge
maakt. Soms schouderophalend,
soms verrast of zelfs geboeid. Maar
ook voor studenten kunstgeschiede
nis blijkt het niet zo eenvoudig te zijn
om de weg te vinden In de doolhof
van hedendaagse kunstuitingen.
Weinig of geen literatuur over dit on
derwerp blijkt beschikbaar te zijn,
laat staan een handboek, waarin op
overzichtelijke wijze de verschillen
de stromingen zijn samengebracht.
Drs. Natascha Bar. zelf docente
kunstgeschiedenis, heeft dit geruime
tijd als een ernstig gemis ervaren, totdat
ze besloot er zelf iets aan te doen. Het
resultaat is „Nieuw handboek voor de
kunstgeschiedenis - kunst na '45", dat
kortgeleden bij Cantecleer verscheen in
de reeks „Uit de kunst". De schrijfster
weet de lezer te boeien met haar ver
handeling over de nieuwe schilder-,
beeldhouwkunst en architectuur, in het
kader van vandaag gezet. En zelfs de
leek zal eindelijk wellicht kunnen ont
dekken, welke kunstwaarde gehecht
dient te worden aan vijf spijkers op een
plankje, waarom een touwtje is gewon
den. Ik bedoel maar.
Serieus bekeken is dit nieuwe
handboek een welkome aanvulling
op de talrijke kunstbeschouwingen
door de samenhang, waarin de
kunst na 1945 wordt gepresenteerd.
Met talrijke kleuren- en zwart-wlt illu
straties, museumlijst, lijst van afge
beelde kunstwerken, maar helaas
geen index. Misschien In een volgen
de druk.
V.
„De Impressionisten," door John Re-
wald, 1979. Vertaling: O. M. Maters en
E Dabekaussen, 1982. Uitgave: Can
tecleer De Bilt. 376 blz Met zwartwit en
kleurenillustraties. Prijs 49.50
„In de lente van 1847 organiseerde
een groep jonge schilders uit onvre
de met de officiële Parijse Salon een
eigen tentoonstelling. Een dergelijke
onderneming druiste In tegen de tra
ditie en bovendien maakte ook het
werk dat ze lieten zien een uiterst
revolutionaire indruk. De reaktie van
bezoekers en pers was allesbehalve
welwillend; men beweerde dat het de
kunstenaars louter om de publiciteit
te doen was of om de draak te steken
met eerzame burgers. Pas na jaren
lange strijd konden ze het publiek zo
niet van hun talent dan toch van hun
oprechte bedoelingen overtuigen.
Tot deze groep behoorden Monet,
Renoir, Plssarro, Sisley, Degas, Cé-
zanne en Berthe Morisot. Min of meer
door het toeval bijeengebracht en
niet altijd eensgezind in hun opvat
tingen hadden ze hun leeftijd en hun
ervaringen gemeen en bevochten ze
dezelfde tegenstander. Uiteindelijk
namen ze zelfs een door een journa
liste bedachte spotnaam over: „de
Impressionisten."
Zo begint John Rewald zijn boeiende
verhaal over de impressionisten in zijn
gelijknamige boek. dat kortgeleden in
de serie „Uit de kunst" van uitgeverij
Cantecleer verscheen Er is al veel ge
schreven over deze groep beeldende
kunstenaars - getuige de literatuurop
gave in de noten achter in het boek -
maar tot nu toe weinig boeken, die het
impressionisme in haar totaliteit onder
de loep namen, geschreven als een
brok cultuurgeschiedenis. John Rewald
heeft dat wel gedaan en het resultaat is
een boek, dat zich laat lezen als een
roman, maar bovenal een standaard
werk is geworden over deze later zo
belangrijke groep schilders, die tot op
de dag van vandaag de schilderkunst
beïnvloedt.
„De impressionisten" geeft een zorg
vuldig beeld van de impressionisten,
geplaatst in het kader van hun tijdperk.
Aan de hand van brieven, kritieken,
ooggetuigeverslagen, literatuur en vele
andere dokumenten komt die kunste
naarswereld van toen opnieuw tot le
ven, worden verbanden gelegd en lij
nen naar het heden doorgetrokken.
„De Impressionisten" volgt het le
ven van de kunstenaars, die In 1874
de basis legden voor een kunststro
ming, die nadien befaamd werd.
Voor de liefhebbers van schilder
kunst een naslagwerk om te bezitten,
te lezen en te herlezen.
V.
die ons van geboorte tot overlijden
vergezellen. Een Almanak voor ieder
die er rechtstreeks of zijdelings mee
te maken krijgt: personeelchefs en
loonadmlnfstrateurs, bedrijfslei
ders, afdelingschefs, ondernemers
en andere (kleine) zelfstandigen, stu
denten aan sociale academies en in
het middelbaar of hoger beroepson
derwijs. En natuurlijk ook voor elke
particulier die antwoord op zijn vra
gen wil hebben.
Uitgave: B.V. Uitgeversmaat
schappij Annoventura (Elsevier),
Amsterdam. Prijs: 37,50 (Inclusief
BTW).
„Elsevier Wegenatlas", met index en
46 stadsplattegronden Uitgave Else
vier Nederland. Amsterdam
Een goede wegenatlas van Europa
is nooit weg. Hoewel er al tal van
gidsen en atlassen zijn verschenen,
dacht uitgeverij Elsevier er goed aan
Akwarel, kleur en sfeer en „Olieverf,
kleur en sfeer", twee afleveringen uit
1e serie „Schilderen als hobby" van uit
geverij Cantecleer te De Bilt, door Wen-
Ion Blake. Prijs per deel 19,50
Uitgeverij Cantecleer Is één van de
Nederlandse uitgevers, die \4eel boe-
ken over schilderen en tekenen als
hobby in hun fonds hebben. Een be
kende serie uit het fonds van Cante
cleer is „Schilderen als hobby"
waarvan tot nu toe reeds 16 delen
verschenen (Inclusief de twee delen
in deze bespreking).
Het zijn aantrekkelijke boekjes, waar
in aan de hand van korte teksten en veel
voorbeelden, stap voor stap naar een
kleurig eindresultaat toe wordt gewerkt
Nieuw in deze serie is „Olieverf in kleur
en sfeer" (deel 15) en „Akwarel in kleur
en sfeer" (deel 16). Deze delen sluiten
aan op de eerdere uitgaven in deze
reeks op het gebied van olieverf en
akwarel, waann de algemene techniek,
landschappen, portretten en zeege
zichten werden behandeld.
Wendon Blake, terzijde gestaan
door Ferdinand Petrle, die de werk
stukken maakte, geeft In heldere taal
aanwijzingen aan de beginnende
amateur, maar ook de wat gevorder
den In deze schildertechnieken zul
len nog veel profijt kunnen hebben
van hetgeen Blake te vertellen heeft.
V.
Wat dacht u van het verzorgen van trouwkaarten. Een ruime sortering biedt het
aanstaand echtpaar voldoende keus. Een romantische kaart, een vrolijke of
zakelijke kaart, ze komen stuk voor stuk voor in de collectie trouwkaarten die
elk jaar wordt aangepast.
In ons kantoor liggen boeken met voorbeelden klaar. U kunt ze meenemen om
thuis de juiste keuze te maken De tekst op de kaarten kan worden gezet in
hand- of machineletter.
Rozendaallaan 9, telefoon 941495.
Het kantoor is op werkdagen geopend van 9.00 tot 12.00 uur
en van 13.30 tot 17.00 uur.
r* 4
te doen een nieuwe wegenatlas voor
Europa het licht te doen zien, geba
seerd op de uitgave van Kümmerly
Frey uit Bern, specialisten op het ge
bied van cartografie.
Deze atlas, op een schaal van 1
1 000.000 (Oost-Europa 1 2 750.000),
voldoet aan een basis-behoefte Tame
lijk compact, redelijk overzichtelijk (ook
al geef ik de voorkeur aan een wat ge
detailleerder schaal) en met de stads
plattegronden en de index snel en ge
makkelijk te hanteren. Motels, cam
pings. strandbaden, kuurbaden, na
tuurlijke en geschiedkundige monu
menten en andere bezienswaardighe
den staan op de kaart aangegeven en
dat is natuurlijk een vereiste. Gebergten
en bosgebieden zijn duidelijk te herken
nen, zodat men ook wat dat betreft niet
voor verrassingen komt te staan. Kort
om ene wegenatlas voor hen, die een
overzicht willen hebben en de details
wel op de detail-kaarten opzoekt,
Het is echter jammer - en de laatste
jaren zie je dat steeds meer gebeuren -
dat de band. waarin de atlas is ..ver
pakt" tamelijk zwak is voor regelmatig
gebruik. Het lijkt me een eerste vereis
te. dat een wegenatlas meerdere
vakanties kan overleven. Dat is bij deze
atlas een duidelijk vraagteken Bij voor
zichtig doorbladeren liet bij mijn exem
plaar een deel van het omslag al los.
Aan de andere kant is de prijs (24,90)
natuurlijk erg redelijk, gezien de prijzen
van hedendaagse wegenatlassen.
Overigens ontbrak de door de uitgever
aangekondigde lijst van attracties.
V
„Marmeren op papier," door Karli
Frigge. 1983. Uitgave Cantecleer te De
Bilt in de serie „Werken en spelen."
Papiermarmeren. Nooit van ge
hoord? Toch vast wel eens gezien,
ook al wordt gemarmerd papier niet
zoveel meer gebruikt dan vroeger
het geval was. Misschien hebt u een
oud boek in de boekenkast staan, dat
schutbladpapier heeft in allerlei pa
tronen. Of misschien een boek met
als omslag papier in allerlei kleurige
patronen: dat is marmerpapier. En
met een beetje handigheid kun je dat
papier zelf maken. Zoals de mensen
dat vroeger ook zelf maakten, toen er
nog geen machines waren om het
papier te kleuren. Papiermarmeren Is
een kunst. Vooral als het wordt beoe
fend door zeer ervaren specialisten
zoals Karll Frigge er een is.
Papiermarmer kunt u op verschillen
de manieren maken. U kunt het een
voudig doen met wat stijfsel en verf,
maar er zijn ook ingewikkelder recepten
voor het maken van het wat fijnere
werk In het boekje „Marmeren op pa
pier" wordt alles helder uitgelegd en de
talrijke kleurige voorbeelden zullen ze
ker inspireren. Wie er een keer aan be
gint zal geboeid raken door het grote
aantal mogelijke kleurvariaties. zal zelf
proberen eigen patronen te ontwerpen
in allerlei kleurenschema's Kortom wie
langer bezig is met zo'n boeiende hob
by als het marmeren van papier, zal
misschien opeens tot de ontdekking ko
men, dat een waar kunstwerk is ge
schapen. Overigens - en dat is op zich
al erg aardig om te weten - in veel ge
vallen is elk gemaakt stuk marmerpa-
-pier uniek.
V.
