„De openheid van de werkplaats wordt gekarakteriseerd door een deur die op slot zit Kees Vial, eigenaar van de gerestaureerde boerderij Claeverenblad: „We moeten met z'n allen weer een beetje vertrouwen in de mensen krijgen" 55 DONDERDAG 30 JUNI 1983 interview etspers hebben. Die komen er niet om te vernielen, en die komen er niet om ergens aan te zitten, waar ze geen verstand van hebben. Het zijn mensen, die gemotiveerd zijn. ,,We moeten met z'n allen weer een beetje vertrouwen in de men sen krijgen," zegt Kees Vial. ..Dit is een bruisende aktiviteit in je achter huis, waar je toch niet zoveel mee te maken hoeft te hebben, als er periode zijn, datje dat niet zou wil len. Het gaat allemaal vanzelf, mensen regelen alles zelf Ze schrijven zichzelf in. Ze betalen zelf. Daar is een systeempje voor ontwikkeld Hoeft niemand voor aan de balie te zitten. Het kan ook niet per giro Dus het is allemaal heel simpel De mensen doen het allemaal zelf Ze doen het geld in een envelopje, en gooien dat in een brievenbusje In het begin is het misschien best even nalopen om te kijken hoe de inschrijving is, maar ook daarin speelt een stukje ver trouwen. Zo gauw je er een persoon neer zet voor de administratie, voor de inning, voor de verzorging, van de koffie - het huis is tachtig uur per week open - dan zitten er twee volle banen in. Dan zou je er twee mensen op moeten zetten En zo gauw je er een persoon op zet, wordt het al 7,- per persoon duur der. Moet je er twee personen op zetten, omdat het tachtig uur open is, dan moet het ongeveer een tien tje per persoon duurder gaan wor den. Dan maak je het gelijk elitair. Daarna kunnen die andere centra alleen maar funktioneren met een hoop subsidie. Ik wil koste wat het kost voorkomen, dat er mensen in vaste dienst aanwezig zijn om het te laten funktioneren. ledereen, die daar werkt moet zich bewust zijn, dat ie daarmee ook een stukje in zijn eigen portemonnee houdt, om- dat-ie het doet, zoals-ie het doet." huisregels Omdat de hele administratie open en bloot voor iedereen ter in zage is, denkt Kees Vial, dat er geen of weinig gesjoemel kan voor komen. In de sfeer van: hé, we zou den vandaag met zijn vieren zijn, en wij zijn met zijn zevenen Hoe kan dat nou? De borden over de aanwezigheid van mensen zijn door iedereen af te lezen Een pro fessioneel kunstenaar, die er komt werken, zeg tien uur in de week, zou er voor 70,- zijn atelier heb ben. Kees glimt nou daar kan nie mand tegenop! Dus dat is spot goedkoop Maar in de hobbysfeer is 7 gulden per ochtend een accep tabel bedrag, dat echter niet veel hoger moet komen te liggen. Het hóeft ook niet veel hoger, als de mensen maar komen, en als ze met enige zorg de werkplaats benade ren Daar gokt Kees op 't Is alle maal toch een beetje spannend. Kleine handgereedschappen zullen niet wegraken, want die le vert Kees niet Iemand, die al zo veel lessen gevolgd heeft, heeft zijn eigen etspennen, zijn eigen boetseermaterialen, en daar werkt- ie ook het lekkerste mee. Die kan-ie in een gereedschapskistje achter laten, en dat kistje kan op slot De mensen krijgen allemaal hun eigen plank. Ze kunnen de werkstukken, de gereedschappen achterlaten Misschien moet er eventueel op den duur iets bijgesteld worden, af hankelijk van de gebruikers, maar Kees blijft van mening, dat alles moet kunnen. De professionele ap paratuur kan hij per slot niet aan de ketting leggen, want dan is die niet te gebruiken Ik vraag Kees wie de boel schoonhoudt in de werkplaats. De mensen, die er samenkomen, denkt-ie, zullen in onderling ver band met elkaar opwerken, en die zullen er zin in hebben om het in de werkplaats lekker en mooi te hou den. En werkbaar te houden. Als men er een halve dag gewerkt heeft, ruimt men, net als thuis, even de rommel op. want men weet. dat er 's middags een ander komt. Nou is dat niet echt de schoonmaak Daarom zal er schoongemaakt moeten worden De dochters van Kees zeggen, dat zij daar voorlopig twee keer in de week voor zullen zorgen. Ze zullen de boel langs lo pen, en als dat teveel gevraagd blijkt, zal Kees zien of er een ande re oplossing is. want in principe heeft hij in de exploitatie zeven uur schoonmaak berekend De hout snippers bijvoorbeeld, die iemand maakt, moet ie zelf aanvegen Er staan bezems klaar. Dat zal een van de huisregels zijn. Een van de huisregels is ook, dat het geen crè che is, en dat er geen kinderen meegenomen mogen worden, want die vormen een irritatie voor andere mensen. Het is echt een werkplaats, waar volwassenen el kaar treffen en met elkaar werken. Waar de koffie altijd bruin is. Elk kopje vers gezet in de automaat. Kees heeft daar de beste voor ge nomen, die er was (er komt beslist geen bar, en ook geen frisdranken- bar) En dan zijn er de exposities. Voor bruiloften en partijen, koorrepeti ties. en dergelijke is de ruimte ge sloten. Alle ruimten zijn volledig be schikbaar voor mensen, die met beeldende kunst bezig zijn onder het motto: vrijheid is rekening hou den met de ander. Er worden veertien huisjes om 't Claeverenblad gebouwd. Het wordt een soort hof. Je kunt erin, en je moet er door dezelfde ingang weer uit ook. Als daar nou allemaal es kunstzinnige vormers in zouden komen wonen, droomt Kees voor zich uitDan kreeg je een groep als in de Middeleeuwen. Zo'n groep mensen, die samen een kathedraal aan het bouwen zijn Het heeft maanden geduurd voordat er iemand positief op rea geerde. Aanvankelijk was er een doktersmaatschap met een fysio therapeut, die daar binnen wilden gaan huizen Eventjes was dat se rieus, maar die gaan nu ergens an ders bouwen. Wel daar vlak in de buurt (De restauratiekosten waren zeer hoog, en dan hadden ze een gebouw, dat niet aan hun medisch verwachtingspatroon kon beant woorden.) exploitatie En toen was er weer helemaal geen gegadigde Van het begin af aan had ik het al steeds aangezien, maar meer in de sfeer van nee, dat is niet weggelegd voor me Het kan niet. Tot je dan es serieus met plan netjes aan de gang gaat, en ik te gen mezelf zei: je moet toch es een exploitatieopzetje maken Hoe moet het nou gaan lopen? In de Schoolsteeg woon je duur. In 't Claeverenblad woon je duur Het wonen oversteken. Daar komt er een werkplaats bij. Als die zich nou es zelf kan bedruipen, dan kun je daar een exploitatieopzet op ma ken. Dat heb ik gedaan. Daar ben ik door een aantal mensen om uitge lachen. Dat was niet zakelijk bena derd. Ja, zakelijk benaderd, dat be tekent verdienen, en daar ging het mij niet om. Ik heb grote ruzie met mijn kinde ren gehad, toen het in september een beetje serieus ging worden Toen ik zei: het moet kunnen, ik ga er optie op vragen Toen was het huis te klein! Het is toch wel een heel proces geweest' Nu uiteinde lijk gingen ze graag verhuizen! Als je het niet in de zakelijke sfeer bekijkt, maar in de sfeer van: de boel moet zich bedruipen, je in vesteert er zoveel geld in. en wan neer de deelkant zich kan bedrui pen. zodat je je renteverlies, je in ventariskosten en je afschrijving er uit kunt halen, dan moet het kun nen. Er komen heel hoge posten van verwarming en elektrische ver lichting bij, want de hele dag moet er elektrisch licht branden: er is veel te weinig daglicht, dat heb je in die boerenschuren Als er een beetje aanloop gaat komen, dan moeten die mensen 7,- per dagdeel gaan bijdragen in verwarming, afschrijving, licht en noem maar op en dan denken we het daarvoor te kunnen doen. ja. Dit jaar zal een verliespost wor den, want je begint veel te laat Maar in 1984 denk ik ermee uit te springen. Als dat dan niet lukt, dan is dat heel jammer, dan is het een boze droom geweest. Maar het is nu nog een heerlijke droom! Ik denk. dat het gaat lukken!" Kees Vial heeft inmiddels in Leusden een duizendtal folders verspreid, waarin hij de opening van zijn werkplaats aankondigde. Op vrijdag 1zaterdag 2 en zondag 3 juli houdt hij open huis. In de bo venzaal zal dan een expositie van werk van glazenierschilder Alex Luigjes te zien zijn. Rob ten Hoeve zal foto's van het restauratieproces van de boerderij laten zien Kees Vial mikt ook op Amers foort. Hij heeft heel goede relaties met het Kreatief centrum de Hof, waar wekelijks gemiddeld zo'n 700 passanten komen. Hij kent een aantal mensen, die les namen op De Hof, en die zeker naar 't Claeve renblad gaan komen. Waarom? Die zijn nu een jaar of vijf, zes in het Kreatief centrum geweest in de sfeer van ,,de docent ook aanwe zig", en alleen maar op donderdag avond, want op andere avonden kan het niet. Dat is een vrij stringen te organisatie, hoewel open, en voor de regio een enorme mogelijk heid. Wat Kees Vial gaat proberen is nou net even anders De mensen kunnen bij hem komen werken, wanneer ze zelf willen. Ze krijgen zelf de sleutel. Ze krijgen geen les Ze komen zelf werken in de ont moeting met de ander, zoals er in de folder staat Elkaar ontmoeten, en werkzaam zijn," noemt Kees het. Het betekent wel, dat je in 't Clae- Open dagen Boerderij 't Claeverenblad wordt vrijdagmiddag officieel geopend door wethouder G. van Woudenberg. Ter gelegenheid van de voltooiing Is er In het weekend „open huls", ledereen Is van harte welkom op vrijdag 1 juli van 16.00 tot 21.00 uur, zater dag van 12.00 tot 21.00 uur en zondag van 14.00 tot 17.00 uur. Tijdens de openingsuren is er in de bovenzaal een expositie te bezichtigen van werk van glaze nier/schilder Alex Luigjes. Te vens Is er een foto-impressie te zien van de restauratie. De foto's werden gemaakt door Rob ten Hoeve. Bezoekers kunnen par keren op de oude Centrumweg, ten noorden van de boerderij. verenblad mensen moet hebben, die al wat kunnen Kees kan geen mensen hebben die zeggen „Ik vind het zo leuk om te keramieken, ik kom es bij jou om te leren kera mieken!" Dat kan niet Daarvoor moet zo iemand naar De Hof. en dan kan-ie na een paar jaar terug komen naar 't Claeverenblad. Kees is van mening, dat er in Leusden en omgeving zó veel aan kreativiteit gedaan wordt (Latent Talent, Projekt Woudenberg, De Hof, partikuliere lessen) dat men sen het fijn zullen vinden om op eigen niveau en in de eigen sfeer te gaan werken, zonder dat ze in kur- susverband zitten. Met recht kan hij dan ook zeggen, dat hij niemand concurrentie wil aandoen Bij de te rugplaatsing van het eerste steen tje uit 1603, het hardstenen gevel steentje dat door staatssekretaris Ginjaar in de boerderij werd terug- gemetseld, sprak Kees met de staatssekretaris over het idee ach ter zijn plannen. Mevrouw Ginjaar zei toen, daf in het hele voorzienin genpakket, die gehele strukturele benadering van voorzieningen, een open werkplaats ontbreekt Want een keer is men uitgeleerd, en moet men andere gelegenhe den hebben, en die zijn in het voor zieningenpakket niet opgenomen Zij roemde dus hoog het partikulie re initiatief van Kees Vial. Dat was voor hem ook weer een impuls. Zij gebruikte de momenteel in zwang zijnde overheidsterm „privatise ring". vertrouwen De eerste inschrijving kan plaatsvinden tijdens het feestelijke open huis op 12 en 3 juli. Vervol gens is inschrijving mogelijk op el ke maandag- en dinsdagavond in het centrum, van 19.00 tot 20.00 uur, te beginnen op 29 en 30 au gustus 1983 Door middel van sim pele formuliertjes t Claeverenblad is een voorzie ning, die in Nederland nergens be staat. Het vervolg op het Kreatief centrum is er niet, bestaat wel in Canada en de Verenigde Staten Zoals gezegd Kees heeft veel vertrouwen in de mensen. Sommi ge mensen zeggen tegen hem „Waar begin je aan. Je zet je huis open. Je kent de mensen niet Je bent er zelf niet. (Kees heeft zijn eigen werk elders)." Maar hij is er van overtuigd, dat mensen, die ge raakt zijn door de beeldende kun sten, ontzag voor machines en ap paratuur, ontzag voor een mooie Morgen (vrijdag 1 juli) wordt boerderij 't Claeverenblad officieel geopend. Eigenaar is Keel Vial die in de boerderij een open werkplaats - kreatief centrum - galerie gaat starten en daarmee een lang gekoesterd ideaal verwezenlijkt ziet. Een atelierruimte waar kreatievelingen, beroepskunstenaars en semi-professionals elkaar ontmoeten en aan het werk LEUSDEN - De restauratie heeft een gigantisch bedrag ge kost. De gemeente Leusen heeft voor ruim twee ton aan restaura- llekosten bijgedragen. Er is wel een ton op de bouw bespaard, door het feit dat er goedkopere trbeldskrachten in het kader van het leerlingenwezen konden «orden ingezet. Het is een leer- Ingenbouwvakplaats geworden n samenwerking met Onderwijs tn Sociale Zaken, en dat heeft de rauwer tot een lagere bouwprijs jebracht. Alleen al in het deel waar de ipen werkplaats is Ingericht, leeft Kees Vial een bedrag moe- en investeren, waar je u tegen egt. Daar zou hij vroeger niet lan gedacht hebben. Hij vindt it zelf ook haast te gek. Maar tt verhaal kwam erg goed over •ij een zekere bank. Kees en de ink, die tegenwoordig met je needenkt, gingen exploitatie- pzetjes maken, en ze waagden Ie gok. Er zijn nogal wat mogelijkheden dat huis straks", zegt Kees Vial. Er kunnen gelijktijdig in huis onge- eer twintig mensen werkzaam ijn. In de bovenzaal een stuk of even. Beneden toch wel een vijf- en mensen Dan lopen ze elkaar iet in de weg. Ik heb een systeem- ie ontworpen, waarop de mensen ichzell kunnen inschrijven. Er laan steeds nummertjes bij: „Oh, af is vol, ik moet naar een andere i, naar een andere tijd, mezelf erschuiven". Dat schept namelijk en zekere rust in dat huis, en toch ok, het moet ook niet te leeg wor- en, want dan loopje daar zo verlo- in Daarom denk ik voor die bene- endeel aan zo'n vijftien mensen 'an heb je een goed kontakt met ikaar, beïnvloed je elkaar, inspi- iert elkaar als |e bezig bent te erken Ik zie het zelfs zo, als er een etser ezig is. dan is het natuurlijk zalig s er nog een andere etser om :m heen zit. Maar een etser en sn schilder kunnen elkaar ook iel erg beïnvloeden. En een pot- nbakker. die zijn gesprekken rer het etswerk heeft, en die zijn sie op het beeldend weergeven ieft, kan toch weer de inspiratie- 'on voor de etser zijn, en omge- ierd. Alle disciplines van de beel- nde vorming zitten in de werk- aats verwerkt. penheid De openheid van de werk- aats", zegt Kees breed lachend „wordt gekarakteriseerd door in deur, die op slot zit. Maar de snsen krijgen, als ze dat willen, sleutel. Ik wil mezelf helemaal at opdringen aan die kant van het us. Ik ben er. en het moet lopen, ik zal er elke dag best één of ee keer zijn, om het hoekje ko- an kijken, of een gesprekje ma- n, of es ook wat zeggen over het irk, als ze dat willen Maar de insen krijgen een sleutel. Ze nnen erin, op de tijden, waarop zichzelf ingeschreven hebben. iu, dat is een behoorlijk open or- nisatie dus, maar je moet uiter- rd zo'n werkplaats voor mensen, er niets mee fe maken hebben, door Anco Mali zijn. Hij vindt dat alles moet kunnen, dat zijn huis tachtig uur per week open moet kunnen zijn. Kees Vial is een idealist, een fervent liefhebber van de beeldende kunst, houdt van mensen en heeft vertrouwen in hen. „Ik heb me wel wat op de hals gehaald, hoor", zei hij toen Anco Mali met hem sprak over het hoe en waarom van zijn veelzijdig opgezette werkplaats. op slot hebben, want er is zo veel materiaal aanwezig Het is een pro fessionele werkplaats." „Wat heeft je ertoe gebracht om op een zo idealistische wijze met een atelier te starten?" „Wij zijn in 1974 van Hoevelaken naar Leusden gekomen, omdat we woonvergunning konden krijgen voor een vervallen boerderijtje aan de Schoolsteeg." (Kees laat een getekend prentje zien van de toenmalige bouwval - het boerderijtje dateert uit 1800 -, die Kees met veel liefde en energie omturnde in een verrukkelijke leef- stee) „We konden zelfs vergunning krijgen voor een onderkeldering. Dal maakte ons lyrisch, want we zagen daarmee een plannetje ver wezenlijkbaar om een open werk plaatsje onder ons huis te maken (In Hoevelaken hadden we een soort dubbele garage, waarin wel wat aktiviteiten plaats vonden Mijn vrouw was ook heel aktief in de beeldende sfeer Maar in Hoevela ken was het allemaal veel te klein.) We zochten een boerdenj, want dan krijg je ruimte, hè Nou, boer derijen waren hier niet te krijgen We hebben even naar Langebeek gevraagd, dat is inmiddels biblio theek geworden, en we hebben in de buurt alles afgestroopt. Om Amersfoort heen ook. Tot in Eem- nes toe. En dat bleek allemaal niet haalbaar. Toen kwam het boerderijtje aan de Schoolsteeg vrij. Er zouden een aantal mogelijkheden zijn, maar die werden heel gauw weer ingetrok ken, omdat de toenmalige aktie- groep Knalgroen zei. „Dat is héél eng voor dat gebied We hebben het gered: er zal geen gemeente huis komen, en nou moeten we niet een soort - zo werd het althans in de Raad overgebracht - industrie in het Schoolsteegbosjesgebied krijgen Dat moeten we voorko men." schoolsteeggebied „Nou", zegt Kees Vial, „daar ben ik natuurlijk best blij mee, dat er in het Schoolsteeggebied geen in dustrie is gekomen. Dat zou er ook zeker niet gekomen zijn, want toen was ons idee nog veel meer wat vrienden en kennissen om ons heen te verzamelen, en daarmee te gaan werken Zoals in Hoevelaken, maar dan iets ruimtelijker. Nou, dat is in het boerderijtje aan de School steeg allemaal niet gelukt. We zou den eigenlijk weer heel gauw ver trekken. omdat niet mogelijk ging worden wat we in ons hoofd had den. Maar als je op dat stekkie van die Schoolsteeg een paar weken bent. dan word je er zo verliefd op, zo stapelgek, dat ie er blijft hangen. Het is een droom van een plekje, en dat Schoolsteeggebied ben ik met mijn beide handen aan het verdedi gen gegaan Ik ben eigenlijk een beetje beheerder Ik heb officiële papieren van de Stichting De Boom. Ik vlieg er ook op af, als er ongeregeldheden gebeuren. Die Schoolsteeg is zo n mooi plekje' Het is met geen pen te beschrijven, wat je daar als inwoner elke dag meemaakt I" Er volgt een enthousiast, warm verhaal over een door Kees geaai de ree. Sommige beesten liepen al niet meer weg voor de geluiden, die de familie Vial produceerde Ook niet voor de autogeluiden. Reeën gaan gauw aan de loop. maar voor de leden van het gezin Vial niet meer Zij hóórden erbij. Kees Vial kwam een tijdje geleden aanrijden, en er stond een ree op de School steeg, zo'n beetje wijdbeens. In de schrikhouding van zal ik links, zal ik rechts. Een meter van de ree af zette Kees de auto stil, de ree bleef staan. Hij deed het raam open, ging met het dier aan de praat, en vroeg of hij er door mocht. De ree rea geerde alleen maar een beetje schichtig door het koppie te draai en. Kees ging zijn auto uit, de ree bleef staan Kees herhaalde nog es, dat ie erdóór wou „als jij nou es opschuift De ree bleef staan. Kees heeft altijd één of twee fo totoestellen bij zich. en dacht: nou moet ik 'm pakken ook, zo dicht bij met een gewoon lensje. Kees foto grafeerde de ree, met de bumper van de auto expres erbij. Het dier ging nog niet weg. Kees ging nog dichterbij, zodanig dat hij de ree op veertig centimeter had. zijn kop zat helemaal in het negatief. Weer ge pakt eén of twee keer, en toen aai de Kees hem, en zei weer, dat ie er echt dóór wou. Nóg bleef de ree staan. Kees krouwelde hem flink over de borst, voelde de teken zit ten, en toen maakte het dier een heel gekke dolle sprong achteruit, en met die karakteristiek schichtige sprongen vloog ie het bos in. Wat een belevenis! De reeën kwamen vlak bij het huis van de Viallen. Ze vraten de rozen van de struiken. Dat vonden de Viallen soms best jammer, maar het waren tenslotte geneugten van het buitenwonen, en ze namen ze graag opde koop toe. Er was lekker veel groot wild om het huis heen, er kwamen veel hazen en fazanten, ontiegelijke hoeveelheden vogels. De nachtegaal was op het moment, dat we dit gesprek hadden, haast uitgefloten Dit |aar begon ie 25 april, en hij bezorgde de familie Vial vele slapeloze nachten. Die paar tjes kunnen zo ontzettend te keer gaan, en dat duurt zo n week of vijf, zes Dan hebben ze elkaar gevon den, zijn ze aan het broeden, en dan hoeft het niet meer In de nacht hoorde je het zingen heel intens. Op de dag zijn de vogels ook volop bezig, maar 's nachts is alles stil. hoorde je alleen nog maar rauw ku chen of blaffen van de reeën en daartussendoor dat felle, haast sta tige geluid van de nachtegaal In 1974 gebeurde er erg veel in het gezin Vial, waardoor allerlei plannen uit de gedachten gingen Mevrouw Vial kwam te overlijden Peinzend vervolgt Kees Vial. „De kinderen zijn nu zo groot, dat ze een stuk verlichting-in werk en huishouding gaan betekenen Je doet nu alles samen. Toen ik in de beginsituatie kwam, had ik de zorg voor de kinderen ook nog zo. dat ze aan het handje waren. Nou, dan ben je druk, hoor! Nu is er een fase gekomen, waarin we nieuwe eieren kunnen uitbroeden. En dat gaat dan in de sfeer van deze open werkplaats Eerst was er nog het gebakkelei van Flehite met 't Claeverenblad Dat heeft me geïntrigeerd in de krant Een publikatie van Flehite. en de reaktie van de gemeente daarop Positief en negatief van mensen, die vonden, dat 't Claeve renblad zó ver heen was, dat de boerderij maar gesloopt moest worden, tot mensen, die vochten voor het behoud ervan. En dan uit eindelijk de triomf, dat er een vorm gevonden wordt, dat het ding be houden kan blijven, als er maar ie mand „van goeie huize" komt. Want, zo schreef de Krant er kwam wel wat subsidie van de gemeente op, maar toch zou er één of andere rijkaard moeten komen wonen. Er reageerde geen hond natuurlijk In middels was een soort globaal be stek van het ding klaar gekomen, en dat beliep een gigantisch be drag Er zou dus toch iemand op af moeten komen, die daar ettelijke tonnen voor zou willen en kunnen neerleggen

Historische kranten - Archief Eemland

Leusder Krant | 1983 | | pagina 5