I
mens ts een mens
9 9
Na bijna 40 jaar bouwen aan levenswerk neemt algemeen directeur D. Rebel afscheid van BDU
Receptie
interview
DONDERDAG 30 JUNI 1983
BARNEVELD - Net even la
ter dan afgesproken arriveert
de heer D. Rebel bij zijn bun
galow aan de Hugo de Groot
laan in Barneveld. Een ex
cuus is overbodig, want wie
een afspraak maakt met dui
zendpoot Rebel loopt nu een
maal het risico even te moe
ten wachten. Dick Rebel heeft
namelijk een dagschema, dat
geen ruimte laat voor enige
uitloop. Van uur tot uur laat
hij zich lelden door zijn over
volle agenda, geen vijf maar
zes lange dagen per week, in
clusief de avonden.
Daarin zal met ingang van 1
juli verandering komen. De
heer Rebel heeft namelijk be
sloten uit de algemene direk-
tle van de Barneveldse Druk
kerij en Uitgeverij b.v. te stap
pen. Hij gaat gebruik maken
van de Vervroegde Uittre
dingsregeling, de VUT.
Een beslissing, die zeker niet
van de ene op de andere dag geno
men is.
„Hoe gaat dat? Eerst denk je er
niet aan om vervroegd met pen
sioen te gaan, maar de laatste ja
ren voel ik toch dat alles bij elkaar
me te veel gaat worden. Ik kan niet
zeggen, dit of dat wordt me te gek.
het is meer de combinatie, die me
het gevoel van overbelasting geeft.
En laten we eerlijk zijn, het gevlieg
van hot naar haar gaat ook niet in
de kouwe kleren zitten. Een mens
kan veel. maar er zijn grenzen Dat
voel ik nu en daar heb ik mijn kon-
sekwenties uit getrokken."
MOTIVERING
In zijn ruime werk-studeerkamer,
waarvan de wanden „bekleed" zijn
met vele meters boeken („niet alle
maal, maar de meeste heb ik toch
wel gelezen"), motiveert hij zijn on
verwachte vertrek uit de BDU-gele-
deren.
„Hoewel een directielid met ver
plicht is gebruik te maken van de
VUT, mocht ik in mi|n geval, dacht
ik, de voorbeeldfunctie niet uit het
oog verliezen Een ander wel,
waarom een directeur dan niet?
Ook telt mee, dat een bedrijf een
fors bedrag betaalt aan VUT-pre-
mie Doe je dan goed om er geen
gebruik van te maken? Ik dacht het
niet. En laten we elkaar maar niks
wijs maken, niemand is onmisbaar
Het is aan de andere kant mijn stel
lige overtuiging, dat de BDU-direc-
lie ongestoord verder kan gaan
Dat is voor mij een geruststellend
gegeven
Even dwaalt zijn blik richting tuin.
Het lijkt wel alsof hij de maanden
waarin hij naar de ingrijpende be
slissing is toegegroeid, overziet
„Jahet zal best vreemd zijn.
Als ik op dit moment bijvoorbeeld in
mijn functie als wethouder afspra
ken moet maken, hou ik nog onbe
wust rekening met BDU-uren Als
gedelegeerd commissaris blijft hij
een financiële vinger inde pap hou
den, „maar het is beslist niet zo. dat
ik achter de schermen directeurtje
blijf spelen
Rebel schuift wat ongemakkelijk
in zijn stoel heen en weer als hij ziet
dat de fotograaf hem in het vizier
heeft „Fotogeniek ben ik niet,"
mompelt hij verontschuldigend.
Met een routine-gebaar wordt nog
even een plooitje glad gestreken.
Een bezigheid die op zijn lijf is ge
schreven
DRIFTIG
Uiterlijk is Rebel altijd de rust zel
ve. Je moet hem al heel goed ken
nen wil je door die beschermlaag
heenkijken. De realiteit is namelijk
anders. Onder de vrij rimpelloze
oppervlakte gaat een driftig baasje
schuil, of zoals hij zelf toegeeft
„een opgewonden standje"
Hij mag dan nog dagelijks in de
boeken zitten, het meest zal hij ge
leerd hebben van de mensen. Hij
verdiept zich maar al te graag in de
zieleroerselen van zijn medemens.
Die mensenkennis heeft Rebel in
zijn handel en wandel terzijde ge
staan Het maakte hem tot een ge
vreesd maar vooral gerespecteerd
diplomaat van allure Vriend en vij
and zijn het daarover eens
„Wat Rebel wil, gebeurt. Vroeg
of laat" is een kreet waarmee hij
zelf niet geconfronteerd wenst te
worden, maar hij wil wel toegeven
dat hij planmatig te werk gaat. Ik
werk inderdaad geheel volgens
plan Planologie is wat dat betreft
op mijn lijf geschreven, en dan be
doel ik zeker niet alleen gemeente
lijke planologie."
MISLUKKEN
Rebel zou Rebel niet zijn als hij
na die opmerking niet direct relati
verend zou vervolgen. „Maar je
kunt natuurlijk plannen wat je wilt,
de omstandigheden heb je niet al
tijd in de hand. Daarom ook moet ik
zeggen dat er misschien wel even
veel dingen zijn mislukt als gelukt.
Zo had ik - om maar iets te noemen
- graag in de landspolitiek terecht
gekomen. Dat is niet gelukt.
Wat ik, terugziend, het meest ge
slaagde vond?"
Hij peinst. Wijsvinger op de
mond, duim onder de kin.
eh. Ja, dat is toch
het krantenbedrijf Ik ben er zelf
best een beetje beduusd van. dat
die ontwikkeling zo'n grote omvang
heeft aangenomen."
Niemand zal zich te kort gedaan
voelen ais we een belangrijk deel
van deze succesvolle ontwikkeling
op het conto van Rebel schrijven
Zijn zakelijk vernuft, zijn rekenta
lenten vooral zijn visie dwingen be
wondering af
EIGENWIJS
Wie had gedacht, dat het „eigen
wijze ventje" met dat „lange haar"
tot zoiets in staat zou zijn, toen hij in
1946 een beetje tegen zijn zin naar
Barneveld kwam.
Zelfs toen hij een minister moest
interviewen als piepjong verslag-
gevertje weigerde hij in de voorge
schreven zwarte kleding ten tonele
te verschijnen „Ik was fatsoenlijk
gekleed, dat was voor mij maat
staf," motiveert hij nu zijn opvallend
gedrag van toen.
Hij wist wat hij wilde en vandaar
dat hij niet lang na hoefde te den
ken. toen hij door omstandigheden
in 1952 gevraagd werd de leiding
van de Barneveldse Drukkerij en
Uitgeverij op zich te nemen.
Zijn herinnering aan die tijd: „De
krant liep goed, de drukkenj min
der. Bij mezelf voelde ik steeds
sterker de wil opkomen om dat var
kentje eens te wassen, sterk uitge
drukt dan. Nou, toen ik gevraagd
werd directeur te worden greep ik
die kans.
Ik bedoel dat echt niet opschep
perig hoor, maar dat ging nou een
maal zo.
De aandeelhouders dachten mij,
na enkele jaren vriendelijk te kun
nen bedanken voor mijn verleende
directionele diensten, maar dan
kenden ze Rebel nog niet Die
vlieger ging niet op. Vandaar dat ik
nog jarenlang gelegenheid kreeg
de BDU verder uit te bouwen, uiter
aard met steun van anderen
U mag wel weten dat ik zelf best
een beetje beduusd ben van de
ontwikkeling, die ons krantenbedrijf
heeft doorgemaakt De andere
kant daarvan is, dat de omvang je
ook wel eens benauwt De verant
woordelijkheid is groot
LEVENSWERK
Met die opmerking is Rebel te
recht gekomen bij zijn levenswerk.
Vanaf 1946, heeft hij zich druk ge
maakt voor de krant, eerst de Bar-
neveldsche Courant en later ook de
andere kranten, die bij de BDU wor
den gemaakt
Met het toenemen van het aantal
kranten, groeide ook de drukkerij,
nog afgezien van het toenemen
van het handelsdrukwerk. Het
pand aan het Dijkje nummer 9 was
al snel te klein. De pastorie met
bedrijfsgebouw, kwam er voor in de
plaats, maar ook dat was spoedig
te klein om onderdak te bieden aan
de expansiedrift van de Barneveld
se Drukkeri|. Nieuwbouw - in fasen
- („ook financieel moet je niet ver
geten met beide benen op de grond
te blijven staan") volgde en nu be
staat de BDU uit twee kapitale be
drijven in Barneveld en nevenvesti
gingen in Lunteren, Leusden en
Ede.
Met zijn vriendelijke, vaak joviale
gronden mislukken, dat hoeft geen
mis-management te zijn. Dag en
nacht klaar staan voor de klanten is
een andere voorwaarde, die mis
schien ouderwets klinkt, maar het
blijft een hard gegeven. Uiteraard
mag financieel inzicht - en dat is
meer dan alleen boekhoudkundige
kennis - niet ontbreken om een be
drijf gezond te houden
Verder zou ik over het gezond
runnen van een bedrijf willen zeg
gen, dat de mentaliteit goed moet
zijn. Over en weer moet er begrip
zijn. De verhoudingen binnen een
bedrijf worden daardoor bepaald
en dat straalt uit naar motivatie en
inzet.
Ooit lid van de „Blauwe Knoop"
len gehad. Dat zal ik niet vergeten.
Je werkt met volwassen mensen
met een helder verstand, mensen
die op waardevolle wijze hun in
breng kunnen hebben bij het uit
stippelen van de koers Een onder
nemer, die denkt dat de werkne
mers niks hebben in te brengen,
loopt met zijn hoofd in de wolken,
vergeet de gelijkwaardigheid van
de mensen.
Die medezeggenschap moet
niet hinderlijk worden, maar als een
bedrijfsleiding open en eerlijk infor
matie verstrekt zal dat ook niet ge
beuren. Eén kanttekening wil ik wel
plaatsen het grafisch bedrijf kan
misschien niet helemaal als maat
staf genomen worden."
Hoe heeft Rebel dat klaar ge
speeld?
„Het maken van een echt onaf
hankelijke plaatselijke krant begint
bij de redaktie, waarmee ik niets af
wil doen aan de even noodzakelijke
inbreng van de advertentiemen
sen. Maar een krant wordt gemaakt
of afgebroken door een redaktie.
Een redaktie van een plaatselijk-
regionale krant moet volstrekt onaf
hankelijk werken Dat is voorwaar
de nummer één Zodra hij zijn onaf
hankelijkheid verliest kan hij wel in
pakken.
Een journalist houdt een ge
meenschap een spiegel voor,
waarbij hij in zijn berichtgeving ui
tersten zal moeten vermijden," do-
„Nee, dat zal best. maar het ligt
niet in mijn aard om iemand te
kwetsen Ik hou graag rekening
met andere mensen, omdat ik weet
hoe ik zelf ben Ook ik hoor liever
een compliment dan een standje.
Daarom heb ik geleerd kritiek te
verpakken. Ik zou mezelf niet zijn
als ik bijvoorbeeld in de politiek ie
mand knalhard onderuit zou halen
Ik kies voor de omweg, ook al weet
ik dat het een zwakke kant van mij
is."
„ELK MENS IS EEN MENS!"
Het varen op dit kompas heeft
de Hulzer erfgooier mild ge
stemd. Het past helemaal bij zijn
Dirk Rebel op zijn stekkie, achter de schrijfmachine in zijn werk-studeerkamer. Daar legt liij binnenkort de
laatste hand aan zijn boek „De verbeelde stad"
heeft Rebel een nuchtere kijk op
het ondernemerschap.
GELIJKWAARDIG
„Een ondernemer moet zichzelf
niet verheven voelen boven zijn
personeel Alle mensen, ik herhaal
dat, ALLE mensen zijn in ieder op
zicht volstrekt gelijkwaardig. Er is
alleen onderscheid in functie.
In ondernemerskringen hoor je
nog wel eens afgeven op de inzet
van de medewerkers Een direc
teur hoorde ik eens mopperen, dag
en nacht sta ik klaar voor mijn be-
dnjf, maar daar moet je eens mee
aankomen in de fabriek
Ik zeg tegen die man maar ver
dienen die dan evenveel als jij?
Nou. loen was het gelijk stil
Zo is het toch? Maar ik weet dat ze
me in die kringen zeker geen
rechtse jongen zullen vinden."
INKOMENS
Dat mag dan misschien zo zijn,
Jledaktie kan krant maken en breken'
houding geniet hij binnen de BDU
groot vertrouwen. Vertrouwen dat
hij op zijn beurt wist te schenken
aan zijn medewerkers(sters).
Altijd een hartelijk woord voor ie
dereen en immer goed geluimd,
wist hij teamgeest te kweken in
„zijn" bedrijf
Hij is niet van het „soort" onder
nemers, dat de medewerkers ziet
als centenjagers, die nodig zijn zo
lang een machine het werk nog niet
kan overnemen
GOEDE VERHOUDINGEN
„Een ondernemer moet besef
fen dat goede verhoudingen van
vitaal belang zijn, verhoudingen
tussen directie en medewerkers,
maar ook de onderlinge verhoudin
gen tussen de leiding Als dat niet
goed is, gaat een bedrijf kapot.
Daarvan zijn voorbeelden te over.
Om die verhoudingen goed te
houden moet je binnen een meer-
hoofdige directie duidelijk afspra
ken maken. Met mijn collega Heine
had ik daar geen enkel probleem
mee Met onze gespecialiseerde
kennis vulden we elkaar goed aan.
Een ondernemer moet ook de
markt mee hebben, wil hij succes
boeken Het kiezen van de markt is
daarentegen weer een stukje fee
ling, vakmanschap. Tegenwoordig
staan we al gauw klaar met de ver
oordeling „falende bedrijfsleiding",
maar een bednjf kan op heel reële
ten aanzien van de verdeling van
inkomens loopt Rebel minder uit de
pas bij zijn directie-collega's in ons
land.
„Ik kom er rond voor uit: er is in
Nederland genoeg genivelleerd
Het nog meer naar elkaar toebren
gen van de inkomens is geen goe
de zaak. Wanneer iemand meer
dan normale prestaties levert,
meer doet dan van hem wordt ge
vraagd. dan mag hij daarvoor goed
worden beloond.
Als het woord „winst" valt krijgt
men in sommige kringen al de krie
bels. Onzin. Winst is noodzakelijk
Winst heefl een functie Winst
houdt de mensen wakker!
Via ondernemingsraden wordt in
ons land de medezeggenschap
van de werknemers gestalte gege
ven.
Binnen ondernemerskringen
wordt die ontwikkeling buiten de of
ficiële jaarverslagen om, nogal
eens als verspilde energie gezien.
Ook het remmend effect, dat van
de inspraak zou uitgaan, moet het
nogal eens ontgelden
„Daarmee ben ik het volstrekt
oneens Het is een heel goede ge
dachte om de werknemers bij het
bedrijfsbeleid te betrekken
Je bent er niet mee om iemand
bij een veertigjarig dienstverband
een horloge te geven voor bewe
zen diensten Zo'n man of vrouw
heeft recht op medezeggenschap
in het bedrijf waar hij of zij werkt Ik
heb lang genoeg zelf niks te verlel-
f
De instelling van Rebel zorgde
bij de BDU al in een vroeg stadium
voor uitgedachte sociale begelei
ding.
Voor het verplicht worden van de
ondernemingsraden functioneerde
er al een overlegorgaan, waren er
al financiéle tegemoetkomingen
voor studie en eigen woningbezit
ZELFBESTUUR
Rebel ging nog een flinke stap
verder. Hij ontwikkelde een vorm
van zelfbestuur op een moment,
dat dit In Nederland nog maar
weinig voorkwam. De medewer
kers van de BDU kunnen zich
aansluiten bij de Stichting Werk
gemeenschap, die mede aan
deelhouder is van de b.v. Certifi
caten worden verstrekt op basis
van het aantal dienstjaren.
De motivatie, het hart hebben
voor de zaak, wordt door één en
ander gepolijst.
KRANT
Bij zijn vele werkzaamheden
heeft Rebel de krant altijd als zijn
troetelkind gezien. Eerst als redak-
teur en later als verantwoordelijk
redakteur kon hij de krant echt
geen dag missen Hij liet er zijn
eten en zelfs zijn bed meer dan
eens en zonder mopperen voor
staan De krant is wat tijd en inzet
betreft nu eenmaal een gulzige slo
kop.
Het gezin Rebel had dat er voor
over en de resultaten bleven niet
uit. De Barneveldsche Courant
groeide van enkele pagina's twee
keer per week, naar een volwaar
dig vijf keer per week verschijnend
nieuwsblad met deels een dag
bladfunctie.
IJZERSTERK
De BDU-formule voor het maken
van specifiek plaatselijke-regionale
krant bleek IJzersterk. Ook in omlig
gende gemeenten en steden wer
den BDU-bladen opgezet, door
gaans met blijvend succes. Al de
kranten bij elkaar vormen momen
teel de BDU-Krantenkombinatie
Midden-Nederland
Toen Rebel nog maar kort in Bar
neveld was. stond hem een derge
lijke opzet al voor ogen. Hij spoorde
nieuwsbladuitgevers in de Gelder
se Vallei aan een vorm van samen
werking tot stand te brengen Een
mislukte poging, want de andere
kranten voelden niet voor samen
werking.
Het resultaat daarvan is bekend:
alle weigeraars van toen zijn inmid
dels opgeslokt door grote en nog
grotere krantengiganten De BDU
is zelfstandig gebleven
ceert de man van het uitgesproken
harmonie-model.
„Een journalist in een controleer
bare omgeving bekleedt ook een
vertrouwenspositie Vaak krijgt hij
achtergrondinformatie in vertrou
wen meegedeeld In die gevallen
moet hij weten wat hij wel, maar
ook wat hij niet kan schrijven. De
invloed van de krant op de ge
meenschap moet hij (of zij) daarbij
zwaar laten wegen. Aan de andere
kant wat geschreven moet wor
den, mag hij in geen geval uit de
weg gaan, ook al worden verhou
dingen daardoor verstoord.
Mensen, die boos op een krant
zijn, hebben doorgaans iets in die
krant gelezen waar ze niet gelukkig
mee waren, maar wat wel gezegd
moest worden."
VEROORDEELD
Tenminste éen keer heeft de
commentator van de Barneveldse
Krant bijna on-Rebels van leer ge
trokken. Dat was tegen Hendrik
Koekoek, de leider van de Boeren
partij. Rond 1960 was deze partij
doorlopend in het nieuws omdat de
leden door hun leider werd aange
raden geen heffing te betalen aan
het Landbouwschap.
„Ik zag steeds meer boeren het
gevang in gaan, terwijl Koekoek
zelf wel zorgde buiten schot te blij
ven Dat pikte ik niet en dat was in
de krant te lezen De pennestrijd
liep zo hoog op, dat ik in een com
mentaar Koekoek voor leugenaar
uitmaakte Nou, dat heb ik gewe
ten, want Hendrik stapte naar de
rechter en Dick Rebel werd ver
oordeeld Ik had wel mogen zeg
gen, dat Koekoek LOOG, maar
door te schrijven dat hij een leuge
naar was, kwalificeerde ik hem Dat
ging te ver Het koste me een boete,
maar dat had ik zeker over voor een
zaak. die voor mij een gewetens
levensfilosofie: „Elk mens is een
mens!"
„Dat klinkt misschien simpel,
maar voor mij ligt daar alles in
besloten," zegt hij veelbeteke
nend over zijn lijfspreuk.
De meester in het oplossen van
cryptogrammen, heeft geleerd snel
te denken, scherp te analyseren en
bedachtzaam te handelen.
Hij zegt zelf vooral een gevoels
mens te zijn „Dat ontmoet bij an
dere bestuurders niet altijd begrip,
maar het is voor mij waardevol. In
de jjolitiek heb ik met die instelling
mensen weten te helpen Daar was
het mij in eerste instantie om be
gonnen. Je kunt je natuurlijk wel
ingraven en beschermen met alle
mogelijke regeltjes, maar het gaat
er toch om dat je oog en oor hebt
voor de noden van een ander. Het
zijn vaak kleine onbeduidende pro
blemen als je ermee wordt gecon
fronteerd, maar vergeet niet dat
zo'n niemendalletje voor de betrok
kenen een levensnoodzaak kan
zijn."
Rebel ten voeten uit Redaktie en
bedrijfsleiding zullen niet verrast
zijn door deze „menselijke doctri
ne" Binnen de BDU stond zijn deur
letterlijk altijd voor iedereen open.
Als er eens problemen waren,
waarbij de partijen in een patstel
ling terecht waren gekomen, werd
aangeklopt bij de heer Rebel. Re
sultaat: een compromis, waarmee
- en dat is zijn verdienste - alle
betrokkenen gelukkig konden zijn.
Nog niet zo erg lang geleden
kende directeur Rebel al zi|n mede
werkers met naam en toenaam.
„Helaas is dat nu niet meer het ge
val. Het is me boven de pet ge
groeid, hoe zeer ik me ook heb in
gespannen om dat moment verre
van me te houden
pline heb opgebracht, ook al was
het best eens heel verleidelijk om
de ene positie te gebruiken voor de
ander. Ik ben er niet voor bezwe
ken. Het mooiste compliment wat
dat betreft vind ik het feit, dat in al
die jaren niemand - ook van mijn
politieke tegenvoeters niet - een
aanval in die richting heeft ge
daan."
Maar hoe vindt hij als journalist
een dergelijke combinatie van
functies?
Denkt na en geeft dan het
toch wat ontwijkende antwoord
„Het zou voor velen geen goede
combinatie zijn."
Afgezien van de vraag of een
dergelijke bundeling van activitei
ten in één persoon wenselijk is, is
het op zichzelf een compliment
waard, als je het presteert zoveel
werk te verzetten. Het zou menig
een duizelen als hij zijn aandacht
over meerdere aangelegenheden
zou moeten spreiden. Rebel niet.
Hij is een wandelende denkfabriek,
met opmerkelijk veel vertakkingen
Over twee jaar stoot hij weer een
afdeling af. Hij gaat dan de politiek
verlaten. Bij de laatste verkiezin
gen kondigde hij zijn vertrek al aan.
Het afscheid van de BDU heeft dat
voornemen niet gewijzigd. „Ik hou
er mee op, of er moeten wel heel
onverwachte situaties ontstaan,"
zegt de wethouder spelend met zijn
stropdas.
Op de rijk gevulde boekenkast
springt een sticker van de CHU in
het oog. „Recht door zee", ver
meldt de tekst.
Rebel zal toch wel wat humeurig
tegen die tekst aangekeken heb
ben, toen diezelfde CHU hem aan
het begin van zijn actieve politieke
loopbaan in Barneveld. naar de
achterhoede verwees omdat hij
wat zijn overtuiging betreft te licht
was bevonden. De kiezers dachten
daar anders over en kozen Rebel
met voorkeur in de raad.
Hadden ze nu een conservatief
of progressief iemand gekozen?
Een vraag waarop niet direct een
BARNEVELD - Ter gele
genheid van het afscheid van
de heer D. Rebel als algemeen
directeur van de Barneveldse
Drukkerij en Uitgeverij b v.
wordt er vrijdagmiddag 1 juli
een receptie gehouden in de
Veluwehal in Barneveld. Van 's
middags vier tot zes uur is ie
dereen in de gelegenheid af
scheid te nemen van de heer
Rebel en (nader) kennis te ma
ken met zijn opvolgers, de he
ren C R. Rebel (algemeen di
recteur) en H. J Bakkenes (di
recteur uitgeverij).
Rebel geeft daarin zijn visie op
de geloofsbeleving. Hij neemt dui
delijk afstand van hel en verdoeme
nis. „Mijn geloof is niet gebaseerd
op een kerk, maar op een rotsvast
vertrouwen in de Schepper. De
mens is een werkstuk in Zijn hand.
Hij mag meewerken, maar hoeft
het niet. Het is zijn vrije keus al dan
niet te kiezen voor God
Het geloofsleven is net een dool
hof. Je lijkt alle kanten op te kun
nen, maar er is slechts één uitweg.
Het gaat er maar om die weg te
vinden."
Verder pratend over het geloof
merkt hij op, dat er volgens hem na
dit leven wel degelijk een afreke
ning komt, maar geen afrekening in
de betekenis, die de mensen daar
vaak aan geven. Ik geloof dat er
een boek van mij wordt bijgehou
den, maar ik geloof ook dat het oor
deel van de Schepper mild zal zijn.
Hij zal niet oordelen in de zin van
hel en hemel Niemand beter dan
Hij weet dat de mensen niet vol
maakt zijn, ook al hebben we heel
nadrukkelijk de opdracht gekregen
daarnaar te streven. In mijn boek
wil ik de mensen bemoedigen. Ze
moeten niet zo bang zijn, want het
zit heus wel goed," zegt hij gerust
stellend.
,Jiwetsen kan ik niet"
uitgesproken antwoord gegeven
kon worden.
Rebel heeft daar een verklaring
voor. „Kijk, ik ben eigenlijk een hy
bride. Aan de éne kant ben ik pro
gressief, maar aan de andere kant
ook conservatief. Afgezet tegen het
gebruikelijke patroon kun je dat
tweeslachtig noemen. Hoe het ook
zij, ik laat me geen etiket opplak
ken."
ORTHODOX
Uit wat voor nest komt Rebel7
„Ik ben 100 procent orthodox op
gevoed. De zekerheden, die ik van
thuis heb meegekregen waren flink
aan het wortelen toen de oorlog uit
brak. Ik moest in Duitsland gaan
werken, maar daar voelde ik niks
voor. Dan maar onderduiken. In die
periode van volstrekt isolement - in
je eigen dorp mocht je zeker niet
gezien worden - was ik geheel op
mezelf aangewezen. Op een be
paald moment dacht ik zelfs dat ik
kloosterling of pastoor wilde wor
den (lachend .achteraf niet
hoor.Van een moderne neef
van mijn moeder kreeg ik lectuur,
die mi|n visie op het maatschappe
lijk leven wijzigde. De zekerheden
van thuis maakten plaats voor een
meer kritische benadering van ge
loof en maatschappij. In mijn latere
leven heeft dat zijn sporen nagela
len. Toch ben ik Hervormd geble
ven en ik zal nooit mijn achterban in
de steek laten. Daar duikt dat hybri-
de-achtige weer op, ja.
CHRISTEN-ZIJN
In Barneveld hebben ze nogal
eens moeite gehad met mijn opvat
ting over het christen-zijn. Voor mij
kan iemand, die op zondag ont
spanning zoekt op een sportveld
net zo goed christen zijn als ie
mand, die twee of drie keer naar de
kerk gaat. Het gaat er maar om hoe
iemand dat persoonlijk beleeft. Je
mag niet te snel oordelen en zeker
niet veroordelen. Hou rekening met
eikaars opvattingen. De meerder
heid moet rekening houden met de
minderheid, maar omgekeerd moet
die minderheid bereid zijn rekening
te houden met de meerderheid. Dat
laatste wordt nogal eens verge
ten."
PACIFIST
Min of meer terzijde merkt Rebel
op pacifist te zijn maar toch is hij
fJn feite ben ik een opgewonden standje"
kwestie was. Zo zit ik in elkaar Ik
wacht lang met kiezen, maar als die
keus gevallen is, sta ik er voor, wat
er ook gebeurt!" karakteriseert hij
zichzelf.
Het was de eerste en tevens de
laatste keer, dat de rechter zich
moest buigen over een artikel van
Rebel.
NIET KWETSEN
Hij is er de man niet naar om
zaken scherp te stellen. Liever
spaart hij kool en geit. Dat wordt
hem niet altijd in dank afgenomen
„MULTIFUNCTIONEEL"
Het hoofdstuk politiek in het le
ven van de heer Rebel is bij het
afscheid als directeur van de BDU
weinig ter zake doende Toch zijn
we benieuwd hoe hij als „multifunc
tioneel" persoon denkt over de veel
besproken combinatie: verant
woordelijk redakteur-directeur-
wethouder.
„Het vraagt een hoge mate van
discipline. Je moet heel goed oplet
ten met welke pet je oploopt. Toch
weet ik van mezelf, dat Ik die disci
geen voorstander van ontwape
ning. „De Schepper wil niet dat wij
ongewapend in het oerwoud wa
gen. En een oerwoud is het met al
die wapens om ons heen
„DE VERBEELDE STAD"
Als beginnend journalist schreef
Rebel enkele feuilletons, waarvan
onder meer het toen nogal gerucht
makende „Peccavi" („Ik heb ge
zondigd") in boekvorm is uitgege
ven Binnenkort verschijnt er weer
een boek van zijn hand Het kreeg
de titel „De verbeelde stad" mee
Over het hiernamaals heeft „im
pressionist" Rebel ook zo zijn ge
heel eigen gedachten Vanuit zijn
benadering gelooft Rebel, dat de
mensen zich te vaak alleen maar
bezig houden met wat er na de
dood is. „Dat is wat eenzijdig. Wat
is daarvoor gebeurd? Zijn we al niet
een keer op de aarde geweest,
misschien zelfs wel meerdere ke
ren. Kan het niet zo zijn, dat wi|
mensen ergens vanuit een ruimte
enkele keren bij wijze van spreken
op de aarde gestationeerd wor
den? Een soort kringloop dus.
Er zijn al honderden Rebellen
voor mij geweest en er zullen er
nog velen volgen. Wij zijn slechts
een momentopname, ingebed in
een groter geheel Dat moeten we
niet uit het oog verliezen.
Maar ik geef toe, het zijn geloofs-
veronderstellingen, even grenze
loos als de tijd. De tijd raakt ook niet
op. Hoe langer je daar over na
denkt, hoe onbevattelijker het
wordt
Mijmerend dwaalt zijn blik via de
symbolische kunstwerkjes op de
boekenwand als het ware naar het
oneindige.
AFSCHEID
Met een luid „tja", begeleid door
het ineen slaan van de handen,
keert Rebel terug in de werkelijk
heid. Een werkelijkheid die zijn af
scheid snel dichterbij brengt.
„Ik hoop echt wat meer tijd te
krijgen voor mijn hobby's. Moet je
deze kast eens zien. allemaal spul
len die ik nog moet ordenen voor
mijn familieonderzoek De voorzit
ter van de Familiestichting „Rebel
van Gooiland" wijst op stapels
mappen in twee overvolle kasten
„Het ligt aardig netjes, ik merk
dat op, omdat die netheid niet in
mijn bloed zit. Ik moet mezelf er toe
zetten om de zaak op orde te hou
den. maar aan de andere kant ben
ik weer een griezelig Pietje Precies.
Héik betrap mezelf ook hier
weer op die tweeslachtigheid, die
hybride Dan zal dat toch wel klop
pen," merkt hij zelfbevestigend op.
De vertrekkende ondernemer is
realist genoeg om zich af te vragen
of hij inderdaad wel meer tijd krijgt
om te doen wat hij zelf graag wil.
„Tot nu toe moest ik veel te veel
tijd besteden aan ongekozen be
zigheden Dat moet nu veranderen.
Ik wil naast mijn wethouderschap
nu dingen gaan doen, die ik zelf wil
kiezen. En dan wil ik ook eens af
van het waanidee, dat ik me schul
dig voel als ik op een avond eens
niks te doen heb.
De Ridder in de Orde van Oranje
Nassau heeft zelf het moedige be
sluit genomen om zijn levenswerk
toe te vertrouwen aan de |ongere
generaties. „Ik ben dankbaar dat
het zo is gegaan, dat ik zoveel vrij
heid heb gekregen om mijn werk te
doen. Beduusd kijk ik terug. Het
was mijn levenswerk, maar het Is
nu wel op! Het is vliegensvlug ge
gaan."
Het jachtige levensritme („ik had
twee volle dagtaken"), wordt in de
komende tijd wat genormaliseerd.
Niet voor zijn tijd Als Rebel het wat
kalmer aan gaat doen, is hij nog
druk genoeg
Jur van Ginkel
Foto Hans Verhorst.
