Overzichtstentoonstelling
van
latuur- en milieubesef
s groeiende volgens SBL
leu
5d
e
r
k
na
a
t
Uitslagen
Ons Genoegen
Tot en met 28 augustus in De Zonnehof
SPAANSE
ONTBOEZEMINGEN
ITICHTING PRODUCEERT JAARVERSLAG 1982
DE LEUSDER KRANT
Zo maar fietsen
DONDERDAG 28 JULI 1983
algemeen
3
DE BILT - Het Stichts Land-
ihapsbeheer verzette ook In
182 weer veel werk, werkende
Ijwilligers en betaalde krach-
n hebben er zorg voor gedra-
m dat er in de provincie Utrecht
«I aantrekkelijke landschap-
in beheerd en behouden zijn.
ihoud en beheer van waarde-
ille landschappen en land-
ihapselementen binnen de
ovincie Utrecht is dan ook de
ïelstelling van de stichting
jjfchts Landschapsbeheer.
Dil blijkt uit het verschenen
ajverslag over 1982 van de stich-
ig Stichts Landschapsbeheer
*-j.L B.) Het geeft een indruk van al
Öjlactiviteiten van de stichting in
jXfivorig jaar, die zich over velerlei
LjKinen uitstrekten.
VTU/oor je ondersteuning van di
lute werkgelegenheidsprojecten
Hihmg de stichting wederom sub
tle van de provincie Utrecht en
•O het Ministerie van Sociale Za-
n(in Het Ministerie van CRM.
'Jiei Ministerie van Landbouw en
^sserij, en de provinciale staten
'T Utrecht gunden het S.L.B. te-
ruim ƒ200 000.- ter bestrij-
van de kosten bij het vrijwillig
Het perso-
kon door ontvangen
[toegezegde subsidies in 1982
worden Aan het begin
het verslagjaar had S.L.B. twee
in dienst, eind 1982
Onafhankelijk Nieuws
blad voor de gemeente
Leusden.
Verschijnt elke dinsdag
en donderdag.
Hoofdredakteur:
Harnix Kreyns
daktle:
rtien Engelkens
Caspar van Loo
Inlevering kopij en adver
tenties:
Voor het dinsdagnummer
Kit uiterlijk maandagmid-
Btg 12 00 uur, voor het
londerdagnummer tot ui-
Srliik woensdagmiddag
2 00 uur.
tedaktie en administra
te: Kantoor Leusder Krant,
lozendaallaan 9, Leus-
en-Centrum Op werkda-
ien geopend van 09.00 tot
2 00 uur en van 13.30 tot
7 00 uur. Telefoon: 033-
141495
Abonnementsgeld:
59,40 per jaar;
30,20 per half jaar;
15,35 per kwartaal
achten bezorging:
abonnee dient u de
ant voor dinsdag- of don-
erdagavond 18.00 uur te
ebben ontvangen. Is dat
iet het geval, neem dan
ontakt op met onze hoofd
gent bezorging (dinsdag
n donderdag tussen 18 30
n 19.30 uur), tel. 033-
40691 Bij geen gehoor
int u kontakt opnemen
let onze inspekteur bezor-
ing, overdag 03420-
16141, toestel 44.
(labestellen foto's:
Pe meeste in de Leusder
irant gepubliceerde foto's
junt u nabestellen (met uit-
Jndering van archief- en
storische foto's), bij voor
tbetaling van ƒ5,- per ex-
mplaar (formaat 13 x 18
im) op giro: 871441 t.n.v.
DU b.v. te Barneveld, met
Jidelijke vermelding van
ewenste foto, aantal,
Ummer van krant, pagina
aarop de foto werd ge-
aatst U kunt ook kontant
Malen op ons kantoor, Ro-
sndaallaan 9, Leusden/
entrum.
ngeveer drie tot vier we
en na betaling ontvangt u
te gewenste foto's thuis.
drie vaste medewerkers met een
aantal tijdelijke krachten. Stichts
Landschapsbeheer is ervan over
tuigd dat gestelde doelen alleen te
bereiken kunnen zijn door een sa
menwerking. Goede contacten met
bijna iedere organisatie of particu
lier, actief in natuurwerk, zijn onont
beerlijk.
BEHEERSPROJECTEN
Drie werkgelegenheidsprojecten
konden uitgevoerd worden. Het in
november 1981 gestarte derde
project Noord-West werd afgeslo
ten. Het gedane werk en de prettige
werdsfeer deden dit project in veel
opzichten slagen. Een werkverrui-
mende maatregel kon worden toe
gepast op een vrijwilliger. Hij werkt
aan inventarisatie, diabestand en
voorlichting Later in het jaar kon
den vier jongeren onder de 23 jaar
aangenomen worden voor de duur
van een jaar Dit D.A.C.W.-project
Lopikerwaard heeft honderden wil
gen van hun takkenlast ontdaan in
het winterseizoen. Het organiseren
van een of meer dagen praktisch
natuurbeheerswerk voor een vrij-
willigersgroep was ook ti|dens de
zomer van 1982 weer een tijdro
vende bezigheid van de S.L.B
medewerkers Met zorg en toewij
ding werden 45 werkkampen en
werkdagen voor diverse groeperin
gen geregeld Een belangrijke, zo
niet de belangrijkste, taak voor de
drie medewerkers van S L.B. blijft
de begeleiding van vrijwillige (knol-1
(groepen Ook dit |aar weer onder
steunde het Stichts Landschaps
beheer de actievelingen uit Noord-
West, Zuid-West en Oost-Utrecht.
Zo n tweehonderd personen zetten
zich op zaterdagen in voor het
behoud van het fraaie Utrechtse
landschap.
De veelheid aan activiteiten op
het gebied van natuur- en land
schapsbeheer heeft voor het
oog zichtbare resultaten voort
gebracht. Belangrijker vinden
het bestuur en de medewerkers
van het Stichts Landschapsbe
heer dat er, mede door de fraaie
resultaten, een groeiend natuur-
en miliebesef te signaleren is. En
dat besef moet een eis zijn om de
strijd tegen verloedering in na
tuur en landschap vol te houden
en succesvol voort te zetten,"
aldus de S.B.L.
Behouden beheer van Landschappen, dus ook hel verzorgen van bomen,
is de doelstelling van Stichls Landschapsbeheer
ACHTERVELD-Aan de onder
linge schietwedstrijd groot kali
ber op de buitenbaan te Scher-
penzeel werd door 15 schutters
deelgenomen. Het was P. Smink
die eerste werd met 96 punten. De
overige uitslagen waren:
2
G. Schimmel
92
2
J E vanHamersveld
92
2
W J.Lagerweij
92
5.
L. vanHamersveld
91
5.
J vanRossum
91
7.
T Daatselaar
89
8.
J. Voskuilen
86
9
J Voorburg GZN
83
9.
W.v.d.Kletersteeg
83
11
T Bokma
/9
12
J.J vanHamersveld
75
12.
G. van Hamersveld Jz.
75
14
B.v.d. Hengel
74
15
J Krall
6b
De Leusder Krant en pasgeboren baby's
Wat dat met elkaar te maken heelt? Alles' Bi) de Leusder Krant kunt u
namelijk geboortekaartjes bestellen om de nieuweling in "t gezin bekend te
maken bij familie en bekenden.
In ons kantoor liggen boeken met voorbeelden klaar U kunt ze meenemen om
thuis de kaart, die u leuk vindt, uit te zoeken. Voor wat het lettertype betreft
heeft u de keus uit hand- of machineletters.
Rozendaallaan 9, telefoon 941495
Het kantoor Is op werkdagen
geopend van 9 00 tot 12 00 uur
en van 13.30 tot 17 00 uur
AMERSFOORT - In De Zonnehof
vindt u tot en met zondag 28 augus
tus een overzichtstentoonstelling
van het werk van de Amersfoortse
kunstenaar Pieter Starreveld, die
sinds de vijftiger jaren zijn atelier
heeft in Park Randenbroek.
Pieter Starreveld werd in 1911 in
Koog aan de Zaan geboren. Was leer
ling van de Quellinusschool (later de
Kunstnijverheidsschool en nu de Riet
veld Akademie) en de Rijksakademie in
Amsterdam Hij is beeldhouwer, me-
dailleur, emaillist, hij maakt gouaches
en tekeningen Hij is specialist in brons
gieten, heeft talloze mens- en dierfigu
ren vervaardigd Amersfoort kent van
hem de baadster bij het Sportfondsen-
bad, de beeldengroep boven de ingang
van het Levobgebouw aan de Utrecht-
seweg, en het pittige hengstveulentje,
dat bij de promenade-ingang stond.
Momenteel zijn van Pieter Starreveld in
de parktuin van Rusthuis De Lichten
berg een jong paard, een zwaan in
vlucht, en een uitdagende teenager te
bewonderen
In De Zonnehof is een grote hoeveel
heid bronzen beeldjes te zien Van
musicerende vrouwen bijvoorbeeld,
portretten van kinderen, vrouwen en
een enkele man Ook grotere bronzen
als een zeemeermin rijdend op een
dolfijn, een hurkende vrouw, en een
prachtig gelijnde vrouw, die heel sierlijk
haar been uitstrekt om daar een kous
aan te steken Reigers, pinguins, een
fazant, paardjes te kust en te keur, een
hele serie beeldjes van Leda
LIEFDESPAREN
Aan de wanden hangen model- en
figuurtekeningen, gouaches, emails en
reliëfs van liefdesparen, zwangere
vrouwen, naakten in allerlei houdingen,
op kussens, sofa's, bankjes met kleuri
ge vruchten naast zich. Soms is de sofa
naar het raam geschoven, en is het
vrouwelijk naakt op de rug te zien Een
zacht licht valt over haar heen Soms
zijn de naakten uitsluitend in geel of
sepia genoteerd Er zijn heel fraaie
monochrome lijntekeningen van Starre
veld te zien. Sfeervol ook is de naakte
vrouw, die op een stoel met een kussen
en draperieën zit op de planken vloer
tegen een witte muur aan met kleurige
door
Anco Mali
kussens in de rechter hoek. Kloek van
lijn en met veel dimensie rond het naakt,
(de beeldhouwer laat zich niet verloo
chenen) met oude meubels op de verre
achtergrond, of met rijen kleurige goua
ches naast zich, zijn de vrij grote in de
laatste tijd tot stand gekomen goua
ches. Wat heeft die man gewerkt! Heeft
een kollektie om er twee exposea Zon
nehof mee te vullen, en zit dan nog niet
in een leeg atelier Op zijn ezel stond
trouwens weer een nieuwe gouache,
waaraan hij nog dezelfde middag dat
zijn werk was opgehaald, was begon
nen. om zoals hij zei wat over de leegte
heen te komen.
Op het moment, dat ik dit schrijf is het
nog niet zeker of de zilverstifttekenin
gen geëxposeerd zullen worden, want
Pieter Starreveld had de kollektie uitge
zocht opgeborgen, en had ze nog niet
tevoorschijn kunnen halen Dat neemt
niet weg, dat we even op die zilverstift
techniek ingaan, omdat het een leuk
verhaal is Het betreft een vrij oude
techniek, die in Italië in de Renaissan
ce, en in Nederland in de 17e, 18e tot in
de 19e eeuw werd toegepast, en daar
na verloren is geraakt
Starreveld heeft de techniek van
meet af aan moeten opzoeken In de
Universiteitsbibliotheken vond hij er
een boekje over. In de 17e eeuw was
een aantal kunstenaars bij elkaar, en
die hadden kippetjes gegeten, en veel
gedronken. Eên van die kerels ver
brandde daar in een kolenvuur zo n
botje tot as. zegt het boekie. ,,Daar
deugt geen donder van", zegt Starre
veld, „want dat kan niet Als ik een
elektrische oven van tegen de 1000°
voor mijn emails heb, en zo'n kippen-
botje komt er nog zo hard als glas uit,
dan kan er dus nooit kippenbotjesas uit
een kolenvuur gekomen zijn." Nou ja.
laten we het aannemen De man heeft
toen met een hazebot de stof op een
stukje papier uitgewreven, en is er met
een zilveren vork - de heren deden niet
minder blijkbaar' - op gaan tekenen.
De zilverstifttechniek levert een héél
mooie toon op, zilverachtig grijs, niet
donker, in een héél fijn lijntje. Er wordt
getekend met een héél fijne stift. Starre
veld brandt in zijn emailoven kippe-
beentjes, die hij héél fijn heeft geslagen,
en geslepen in een vijzel van halfedel
steen (Voor een gewone vijzel zijn de
moleculen van de kippebeentjes te
scherp: zo'n vijzel wordt helemaal dóór-
geslepen. en dan is de stof van de
kippebeentjes niet zuiver meerEen
hele avond is Pieter Starreveld bezig
met slijpen, leest ondertussen de krant
De stof moet gedroogd worden, en
vermengd met chemisch zuivere gelati
ne. Hel spul plakt meteen op het papier
of het perkament, waarop het wordt
aangebracht Het papier is van tevoren
gepolijst En dan kan uiteindelijk het
tekenen beginnen. Veulentje in een
landschap, witte rozen Er kan niet in
gecorrigeerd worden, de tekening moet
direkt raak zijn.
Tijdens de Duitse bezetting was Lou
Lichtveld, de schrijver Albert Helman,
bij Pieter Starreveld ondergedoken
Lou verveelde zich, en Starreveld stel
de hem voor iets te schrijven, dan zou
hij daar een illustratie bij maken, aange
nomen dat het onderwerp hem zou
liggen. Lou schreef twaalf verhalen over
de dierenriem, die hij ,,De kleine Cos-
mologie" noemde De dierenriemte
kens gaven tussen de regels door
dingen te lezen die voor de Duitsers
niet, voor de Hollanders wel te begrij
pen waren. Lou zei bijvoorbeeld: ,,dat
ons schild wel brak, maar niet het
betrouen eén toespeling op het Wil
helmus Het colofon luidde: ..Tot luttele
troost in een zeer droeve tijd werd deze
kleine cosmologie geschreven Het
Stil dat het was langs dat
weggetje door de School
steegbosjes. 't was nogal
warm zoals dat de laatste we
ken zijn kan. Het was zelfs te
warm voor de vogels die daar
zo uitbundig kunnen jubelen.
Er was alleen wat geritsel in de
struiken. Heerlijk koel was het
onder die enorme beuken daar
aan het eind van het weggetje.
Het lijkt als of de bosjes steeds
dichter worden, aan het eind
van het pad kan je al niet meer
verder door de dichte begroei
ing. Een hond bij een boerderij
tje verstoorde de stilte toen ik
daar langs ging. een paar vaar
zen hieven nieuwsgierig hun
koppen en verder rust en stilte,
't Is niet te geloven dat er nog
lieden in het dorp zijn die niet
zouden aarzelen al dit schoons
te rooien voor weer een paar
nette woonwijkjes.
Over woonwijkjes gespro
ken. het is verrassend wat er in
korte tijd aan wijkjes uit de
grond is gestampt Het bouw-
tempo schijnt verdubbeld,
maar tegen sommige van die
buurtjes heb ik wat. Die witte
Burgen wijk onderga ik als iets
steriels Wit en stil. als ik daar
als enige doorga (alleen enke
le kinderen hoor ik) komt er iets
beklemmends over me; ik vind
die lege blanke straatjes net
een decor voor een horrorfilm
van Hitchcock. Nee. dan zijn
die geestelijke hoven anders.
Hoe kom je op zulke namen;
de hele geestelijke hiërarchie
is overhoop gehaald 't Vraag
me af of je om daar te kunnen
wonen, soms nog tot een ker
kelijke gezindheid zou moeten
horen. De dorpsgenoten in die
blokhutten en half afgezaagde
huisjes wonen daar niet maar
zijn aan 't kamperen. Als je
daar tussendoor loopt is het
net een overvolle kampeer
plaats, telkens ben ik geneigd
over de haringen te struikelen,
maar dat is dan suggestie. En
dan te bedenken dat we daar
zulke fraaie bungalows had
den gepland. Overigens vind ik
dat ze daar toepasselijke na
men aan de straatjes hadden
moeten geven Winnetoupad
en Oldshatterhandsteeg en
Big Bullweg Ik hoop maar dat
de verschillende stammen hun
krijgers rustig kunnen houden
want de wigwams staan heel
erg dicht op elkaar Voorlopig
zag ik geen krijger of medicijn
man. 't Was er net zo stil als in
die andere wijkjes, alleen een
postbode zocht zich naar om
een straatje te vinden
Alles is nog schoon en opge
ruimd. schoner dan de abri's,
dat zijn de schuilhutten voor
het openbaar ven/oer. Wat
zien die d'r uit, smenge ruiten,
rotzooi op de grond, schutting-
taal op de schuttingen Ze zijn
ooit eens neergezet en er is
nooit meer naar omgekeken,
en dat in ons zindelijk dorp.
Misschien kan de brandweer
er de spuit eens opzetten?
Kunnen ze gelijk de onkuise
produkten van onze cultuur
van spuitbus en viltstift op de
maagdelijke wanden van het
tunneltje bij het sportpark weg
spoelen.
't Schijnt allemaal bij ons
leefpatroon te gaan horen, we
zien het tenauwemood meer.
Zoals in Amsterdam; het beeld
van Wibout onderuit, de kop
van Vondel eraf. het beeldje
van Arthur van Schendel een
onzer beste schrijvers vind ik
nog altijd, gewoon zoek, van
het borstbeeld van Herman
Heyermans de neus afgesla
gen, dat prachtige bronzen
paardje in de Utrechtsestraat
al jaren zoek. Oude en mooie
panden worden met geweld
gekraakt vanwege de woning
nood en in de Bijlmer staan
honderden woningen leeg. Ze
kunnen er zo in.
'k Heb niks met Amsterdam
te maken, ik ben in het brave
dorp Leusden en kwam via het
tunneltje weer eens in het
sportpark. De idealen van bur
gemeester Buining zijn hier
wel in vervulling gegaanhet
breidt zich alsmaar uit en nu op
deze stralende zonnedag is
het zwembad vol en een enke
le moedige tennisser slaat een
balletje De reclameborden
langs het Roda-veld mogen
ook weieens worden gereno
veerd. Sommigen zijn bijna
niet meer te lezen Er is ook
een heel fijn minigolfbaantje.
Een onzer nazaten doet ook
aan golf, maar een baantje
trekken van 18 holes kost wel
een uur of vier We zijn eens
wezen kijken en 't is helemaal
niet zo makkelijk als ik dacht, 'k
vind het een fascinerende
sport.
Toen liep ik een eindje op
met een mededorpeling, een
autochtoon heet dat tegen
woordig. We babbelden wat
over al die sportvoorzienmgen.
,,Het kost geen tonnen me
neer, 't kost miljoenen zei ie,
het slaat teveel door. voor de
sport kan alles, geld en grond,
maar veel noodzakelijker din
gen blijven liggen.,,Kijk eens
naar die ten nis hal, wat zal daar
voor geld bij moeten, en wie
betaalt, jij en ik.,,Wat doe je
tegenwoordig'' vroeg ik om
hem wat af te leiden, „o, ik ben
trendvolgerzei hij ,,ls dat een
moeilijk vak" vroeg ik in mijn
onnozelheid.Welnee man, je
volgt gewoon de trendsetters
net zolang tot je uitkeringsge
rechtigde bent, het is dóódsim
pel. 't Was me zo helder als
koffiedik. ,,Als ik de geruchten
geloven mag. hebben de set
ters en volgers en gerechtig
den het heel moeilijk, ze wor
den dubbel gepakt", probeer
de ik nog Flauwekul, zei ie
weer, ik ben vooreen dubbeltje
geboren en ik ben al jaren een
kwartje en als ik straks uitke
ringsgerechtigde ben dan ben
ik nog een kwartje, nou ajuu.
Een tevreden mens, wie zal
hem vinden, maar van setters
en volgers snap ik geen fluit.
Sp.
E LEUSDER KRANT is
en uitgave van de BDU-
rantenkombinatie te
larneveld.
boekje werd in 100 exemplaren gedrukt
en uitgegeven door Pieter Starreveld
eind december 1940 begin 1941, en
verlucht met linoleumsneden van zijn
hand Ondergedoken studenten hiel
pen met het drukken
Van Roland Holst illustreerde Pieter
Starreveld in die tijd Heiena's inkeer"
en ,,ln memoriam", dit laatste als eerbe
toon aan Menno ter Braak, die zich van
het leven benam toen de Duitsers ons
land binnen vielen. Van Maurits Mok
illustreerde Pieter Starreveld Naam
loos strijder", een werk, gewijd aan een
gefusilleerde, één exemplaar in druk
techniek en de andere voorzien van
ingekleurde tekeningen.
Als heel jong kind tekende Pieter
Starreveld en op zijn elfde jaar begon hij
met het maken van beeldjes Hij had
een heel sterke autodidaktische nei
ging, ook toen al, ging de IJpolder in,
verzamelde klei en slibde die: haalde de
schelpjes en zo er uit. Zijn beeldjes
bakte hij in de kachel Voor school had
hij niet veel belangstelling, hij liep vaak
weg. ze moesten voor hem de speel
plaats afsluiten. Met 12 jaar ging hij
naar de Quellinusschool, met 17 naar
de Akademie Hi| volgde zowel overdag
als 's avonds onderwijs, moest ook nog
zijn kostje verdienen, en in zijn atelier
met zijn eigen werk doorgaan Om zijn
brood te verdienen heeft hij van alles
gedaan voor bioskopen reklamedoe-
ken geschilderd, houten schalen ge
draaid voor kunstnijverheidswinkeltjes
Al heel vroeg nam hij de gewoonte aan
om maar enkele uren zeer intensief te
slapen Ook nu vertrekt hij elke nacht
om half vier, als hij uitgeslapen is, van
zijn woonhuis in Amsterdam naar zijn
Amersfoortse atelier. Dat had hij zich in
zijn akademietijd aangeleerd om tien
uur verliet hij de Akademie, van elf tot
drie werkte hij op zijn atelier, dan ging hij
een paar uur slapen, en 's morgens om
negen uur was hij weer present op de
Akademie
DE NATUUR
Pieter Starrevelds werk is gebaseerd
op het kontakt met de natuur. Zonder
dat hij de natuur wil imiteren houdt hij
zich in zijn werk al vele jaren bezig met
de sfeer van de natuur, die hem blijvend
boeit Als hij model tekent is het hem
niet te doen om de juffrouw of om het
model, maar om dat wat zij als sfeer om
zich heen draagt Een fazant of een
ezeltje, iedere boom of bloem heeft zijn
eigen identiteit, en daar is het Starre
veld in zijn uitbeelding om te doen.
Tenslotte nog iets over de op te
tentoonstelling aanwezige penningen
van Pieter Starreveld. In de bezettings
tijd maakte Starreveld in opdracht van
Gerritsen van Kempen drie penningen.
Hij maakte toen al de matrijzen voor na
de oorlog, vulde alleen het cijfertje 5 van
1945 uiteraard niet in. Albert Helman
maakte de teksten er voor. ,,Om vrijheid
gestreden. Geweld deed wijken 's lands
geluk en zaaide lijken staat er op één
van de penningen, waarvan Starreveld
de matrijzen uit staal hakte. Starreveld
bracht de matrijzen naar Zeist, waar de
heer Van Kempen ze begin 1941 in een
muur liet inmetselen Toen de oorlog
voorbij was belde hij in paniek Starre
veld voor de penningen op, en deze
herinnerde hem lachend aan dat inmet
selen
U kunt het werk van Pieter Starre
veld in De Zonnehof gaan zien van
dinsdag tot en met zaterdag van
10.00 tot 17.00 uur, en op zondag van
13.00 tot 17.00 uur. Op maandag is
De Zonnehof gesloten.
