„Brandende liefde" van Jan Wolkers
zwierig en amusant verfilmd
I
ll
Margarethe von Trotta's
„Die Freundin"
deel 3 in 3D
Comencini's „L'lngorgo" in
Filmhuis Appelmarkt
Vrijdag de 13e,
MET DE SPEELSHEID VAN ITALIAANSE OUDE MEESTERS
Gouden Leeuw
voor Jean Luc Godard
Kim Basinger naast Sean Conner]
in nieuwe Bond-film
DINSDAG MOVIE CYCLUS
NEVER SAY NEVER AGAIN
FELLINI HEEFT SUCCES
VII- l
DONDERDAG 15 SEPTEMBER 1983 J IWMlBlfc
kijk op de film
10
Een beroemde filmster (wie anders
dan Marcello Mastroianni moest hem
spelen) wordt belaagd door fans die
hem herkennen Hij zoekt een veilig
heenkomen in een huis aan de kant van
de weg en wordt verleid door de jonge
vrouw des huizes, die, hoewel zwanger,
vreselijk geïmponeerd blijkt te zijn door
de beroemde ster Achteraf zal blijken
dat het een vooropgezet plan van haar
en haar man is om de ster een baan af
te troggelen als chauffeur in de filmstu
dio's. En zo zijn er meer situaties die in
hun bizarheid escaleren naarmate de
filevorming iets oneindigs krijgt en de
mensen wanhopig beginnen te worden
Een verkrachting waarbij een aantal po
litiemannen toezien en een verkoop van
gestolen babyvoeding zijn een paar
voorbeelden van wat de mensen in
staat zijn te doen of na te laten.
Comencini is terecht een pessimist
genoemd, want zijn kijk op de mensen
in deze film is die van een man die de
grootste twijfels over ze heeft Er zitten
niet veel aardige personen in de film.
Alleen misschien het meisje dat slacht
offer van de verkrachting is en de jon-
Peter Jan Rens als Jan in
..Brandende liefde" naar het
gelijknamige boek van Jan Wolken
een openbaring. Zonder de toneei
ge overdrijving (vaak het grote f
van acteurs en actrices die zo va
toneel voor de camera worden g
slaagt Ellen Vogel er in om de;
dame levensecht neer te zetten,
debutant Peter Jan Rens zullen i
gezien zijn natuurlijke acteertalem
wel vaker in een Nederlandse film
zien. En wat Monique van de Ve-
treft: zij behoort, mèt Renée Soute
tot het beste wat Nederland mom$
aan filmactrices te bieden heeft. I
goed uitgebalanceerde spel ove
en bloeit.
„Brandende liefde" is kortom
amusante, zwierige film, die zo
twijfel weer een groot publiek zal
ken, ook al zullen bepaalde liefheo
van geketende vrouwen - afgaan
de nogal suggestieve reclame-pos
bedrogen uitkomen: een dergelijke
ne komt niet in de film voor. Watd«
betreft getuigt „Brandende liefde
rigens toch al van een terughoud
heid, die Nederlands' meest inver
en commerciële filmproducer sier
Bert
„Die Freundin" een complex van rela
ties, die langzaam maar zeker ver
stoord raken. De man-vrouw-verhou
dingen. maar ook die van vrouw-vrouw,
door haar in beeld gebracht, doen bijna
dokumentair aan. Toch is deze film an
ders dan „Schwestem". Von Trotta blijft
in „Die Freundin" veel meer aan de op
pervlakte dan in haar vorige films. De
toeschouwer moet zelf aan de hand van
beelden en reakties de motieven trach
ten te vinden van de bij dit drama be
trokken hoofdfiguren. Niettemin is „Die
Freundin" een boeiende film geworden. Hanna Schygulla (Olga) en Angela Winkler (Ruth) in Heller Wahn(Die Frex
der Bonnema, die bedlegerig is gewor
den, gaan verzorgen. En op die manier
is de kans om Anna vaker te ontmoeten
aanmerkelijk gestegen
Zowel Jan Wolkers als De Jong en
Houwer schetsen in „Brandende Lief-
Scène uit Brandende liefde
„Brandende liefde", 1983, Nederland.
Reoie: Ate de Jonq. Produktie Rob
Houwer. Scenario Ate de Jong en Rob
Houwer, gebaseerd op het gelijknami
ge boek van Jan Wolkers Camera.
Paul van den Bos; muziek: Laurens van
Rooyen en John Lion (titelsong); mon
tage: Edgar Burcksen. Met in de hoofd
rollen: Peter Jan Rens (Jan), Monique
van de Ven (Anna), Ellen Vogel (made
moiselle Bonnema), Siem Vroom (va
der Bonnema), Huub van der Lubbe
(Kees) en Berend Boudewijn (Louis La-
man). Keuring: 16 jaar Première Ne
derland. Grand 3, Amersfoort
Het is eigenlijk niet niks wat Rob
Houwer's Verenigde Nederlandschë
Filmcompagnie presteert: drie
hoofdfilms In een jaar. Na de Bom
melfilm en „De Vierde Man" Is op
nieuw gekozen voor literair werk als
basis: „Brandende liefde" van Jan
Wolkers. Nu Is het verfilmen van een
boek van Jan Wolkers al eens eerder
door Rob Houwer met veel succes
gedaan: „Turks Fruit", evenals In
„Brandende Liefde" met Monique
van de Ven In de hoofdrol. Het zijn
deze twee elementen, Wolkers en
Monique van de Ven, die „Branden
de Liefde" soms doen lijken op die
eerste Wolkers-verfilming van Hou
wer. Toch Is er een aanmerkelijk ver
schil, ondanks hetzelfde milieu
waarin het verhaal zich afspeelt, die
van de kunstenaars. „Brandende
liefde" Is gracieuzer, zwieriger en
flitsender van opbouw, bij het frag
mentarische af en heeft - In tegen
stelling tot „Turks Fruit" - een min
der dramatische verhaalstruktuur
dan die film had.
„Brandende Liefde" Is dan ook
meer een komedie, soms uitbundig
van toon, soms met Ingehouden pret
In beeld gezet.
„Brandende liefde" (de titel slaat op
een plant van die naam) is het verhaal
van de aankomend kunstschilder Jan
(voortreffelijk vertolkt door debutant Pe
ter Jan Rens). die Franse lessen volgt
bij mademoiselle Bonnema (Ellen Vo
gel) in het grote huis bij het Vondelpark.
Villa Betty, ooit de machtige residentie
van een rijke Amsterdamse tabakshan
delaar. Die Franse lessen acht Jan no
dig, omdat hij een kunst-beurs voor
Frankrijk wil winnen.
Daarbij komt, dat mevrouw Bonnema
een belangrijke stem in het kapittel
heeft, zodat Jan en zijn collega's zich
behoorlijk uitsloven om bij mademoisel
le Bonnema in de gunst te komen. In het
grote huis wonen verder vader Bonne
ma (goed opgeborgen op de zolderver
dieping) en het echtpaar Laman. Louis
Laman (Berend Boudewijn) is een be
kend violist en zelden thuis. Hij is ge
trouwd met Anna (Monique van de
Ven). Anna is mooi en kunstenaars in
het bijzonder zijn niet blind. Jan ziet wel
wat in Anna en doet dan ook verwoede
pogingen om bij de jonge vrouw in de
gunst te komen. Hij wil dat zij voor hem
poseert. Mademoiselle Bonnema vindt
Anna een kreng van een wijf, maar Jan
vindt In haar ogen genade Haar proté
gé krijgt een ruimte in de villa toegewe
zen, maar moet als tegenprestatie va-
(Van de fllmredaktle)
VENETIE - De Gouden Leeuw van
Venetië Is gewonnen door de Franse
regisseur Jean Luc Godard met zijn
film „Prénom: Carmen". Een moder
ne variatie op de romanfiguur van
Prosper Mérlmée uit 1847. Overigens
werd de show op het filmfestival van
Venetië gestolen door de Italiaanse
regisseur Frederlco Felllnl. Van hem
werd „E la nave va" getoond. Het is
het verhaal van een zeereis, die zes
tig jaar geleden zou hebben plaats
gevonden. Op het schip bevindt zich
een gezelschap van Engelsen, Fran
sen en Duitsers, die een urn met as
van een overledene begeleiden op
het moment, dat de eerste wereld-
oorlog uitbreekt. De boot neemt een
groep Servische vluchtelingen op.
Het Is een droomreis die eindigt In I
een harde realiteit. Deze nieuwe film
van Felllnl zal In januari In Nederland
In première gaan.
Scène uit Fellini's E la nave va" met Freddie Jones en S. Jane Varley.
(Van de fllmredaktle)
AMERSFOORT - In het Filmhuis Is
september, zoals geschreven, uitge
roepen tot Italiaanse maand en dat Is
ook de reden, dat voor de komende
week (van zaterdag tot en met dins
dag, 20.15 u.) de uit 1979 daterende
film „L'lngorgo" op het programma
staat. Commenclni maakte met
„L'lngorgo" opnieuw een maat
schappelijke satire, deze keer op ba
sis van een auto-file.
Luigi Comencini wordt beschouwd
als een geëngageerd Italiaans filmer
die zijn publiek wel het een en ander te
vertellen heeft. Hij heeft een pessimisti
sche levensvisie, waaruit altijd nog iets
optimistisch kan komen. Een paar jaar
geleden werd een retrospectief van zijn
werk op Film International vertoond,
waardoor hij ook hier enige bekendheid
kreeg. Toen werd ook wel duidelijk dat
hij op z'n slechtst sentimenteel kan wor
den, maar op z'n best heel kritisch, ve
nijnig en scherp. En in „L'lngorgo" is hij
op z'n best.
De film handelt over een gigantische
file auto's die er plotseling is en die
waarschijnlijk altijd wel zal blijven be
staan. Zover geeft de regisseur het wel
aan. Er is iets onvermijdelijks aan die rij
van stalen monsters, waar Comencini
een grondige hekel aan heeft. Toen hij
desondanks een keer in de auto zat,
kwam hij op het idee van zijn film
In het begin kan het nog wel allemaal
met die automobilisten die graag naar
hun plaats van bestemming willen ko
men. Een heleboel van die mensen lij
ken best aardig, maar naarmate de irri
taties van het wachten toenemen en de
nood hoger wordt, laat Comencini de
gemeenheden van zijn personages dui
delijker te voorschijn komen. Er is een
uitgeblust echtpaar (annie Girardot en
Fernando Rey), waarvan de man de
vrouw verwijt dat ze altijd alles kwijt is.
In dit geval de huissleutel, terwijl die
toch in de jaszak van de man blijkt te
zitten. De vrouw verwijt de man dat hij
haar vele malen bedrogen heeft, ze is
dodelijk ongelukkig
Een socialistisch kamerlid (Alberto
Sordi) is op weg naar een jachtpartij
en gedraagt zich alles behalve socialis
tisch Hij probeert overal munt uit te
slaan en op de voorgrond te treden. Zijn
secretaris moet hem daarbij helpen
Een rol In een James Bond-film Is
(ets waar veel jonge actrices en foto
modellen van dromen. Vandaar dat
het ook dit keer een enorme opgave
was voor producer Jack Schwartz-
man en regisseur Irvln Kershner om
uit de honderden jonge vrouwen die
zich hadden aangemeld de juiste te
kiezen voor de vrouwelijke hoofdrol
de" het woelige Amsterdamse kunste
naarswereldje van de jaren zestig op
onstuimige wijze. Het is die sfeer van
nauwelijks ingehouden uitbundigheid
en opgewonden toekomstverwachtin
gen, die de film bepaalt.
Door de snelle montage krijgt de film
- vooral in het eerste deel - een bijna
fragmentarische aanpak, waardoor je
nauwelijks de tijd krijgt de mensen echt
te leren kennen, maar naarmate de film
vordert, wordt dit vacuum langzaam
maar zeker opgevuld. Ate de Jong en
cameraman Paul van den Bos slagen er
in om die typische sfeer van de oude
villa op knappe wijze te kombineren met
de zwierige en statige bewoners. Op
sommige momenten laat „Brandende
liefde" de schoonheid van de Italiaanse
oude meesters zien. Frivool, gedrenkt
in een zuivere kleurenharmonie.
De dramatische verhaalstruktuur
blijft gedurende de hele film - op enkele
momenten na - licht van toon. De ver
houding tussen Jan en Anna blijft plato
nisch. Het is meer een speelse relatie,
de pas aan het eind van de film meer
diepte krijgt
Voor het overige heeft de film mo
menten van melancholie en vergane
glorie, gesymboliseerd door het oude
huis en haar laatste bewoners. Ellen
Vogel als mademoiselle Bonnema is
Monique van de Ven als Anna in ..Brandende liefde" van regisseur Ate de Jong en
producent Rob Houwer
verwierf met „Das Zwelte Erwachen
der Chrlsta Klages" en Schwestern",
maakte met „Heller Wahn", (in Ne
derland: Die Freundin) een film over
relaties.
Het is het verhaal van Ruth, de con-
tactarme vrouw van Franz, een be
roemd polemoloog Bang voor mensen
trekt ze zich vaak terug in musea, waar
ze beroemde schilderijen kopieert. Zij
schildert èn droomt in zwart-wit. Olga,
literatuurdocent en de vrouw van een
succesvolle theaterregisseur, ontmoet
Ruth tijdens een vakantie in de Proven
ce bij vrienden. Op een avond blijkt
Ruth tijdens een nogal alcoholische
maaltijd plotseling verdwenen te zijn en
Olga gaat op zoek naar haar Ze is net
op tijd om te voorkomen, dat Ruth zelf
moord pleegt
Dat is het begin van een nogal merk
waardige vriendschap tussen Olga en
Ruth, daarbij aangemoedigd door
Franz, die op die wijze denkt zijn con-
tactarme, mensenschuwe vrouw een
dienst te bewijzen. Olga slaagt er in een
tentoonstelling van Ruth's schilderijen
te organiseren, maar Franz verhindert
deze expositie, omdat hij bang is dat
Ruth - net als haar broer - zelfmoord
zal plegen nog voordat de tentoonstel
ling is geopend
Margarethe von Trotta schetst met
(van de fllmredaktle)
AMERSFOORT - De horror komt een stapje verder de zaal In. Nu moet men
daar niet teveel van voorstellen, maar feit is, dat het derde deel van „Vrijdag
de dertiende", geregisseerd door Steve Miner, In drie-dimensionaal effect zal J
worden vertoond. Dat Is niet nieuw. Al geruime tijd Is men in de filmindustrie
bezig met het ontwikkelen van procedé's, waarbij een drie dimensionaal
effect op wat eenvoudiger manier kan worden verkregen dan door het ge
bruik van de bekende rood-groene brilletjes. Tot nu toe Is men er nog niet In
geslaagd om een dergelijk procédé te ontwikkelen. Wie echter het bloed de
zaal in wil zien druppelen, moet beslist de gruwelijkheden van „Vrijdag de
dertiende deel III" in ogenschouw gaan nemen. De film zelf is opgebóuwd uit
dezelfde elementen als de voorgangers en biedt op zich dus niets nieuws.
gens was zij naast Jan-Michael V
te zien in de bioscoop-film „Ha/di
try" en naast Charlton Heston in
her Lode". De aanbieding om dee
maken van „Charlie's Angels" sk
af omdat zij niet vast wilde zilta
een jarenlang contract Met haaf
„Never say never again" hoopt Ki
singer wereldwijd door te breken
Op dit moment woont zij m*
man, acht honden en zeven tö
Califomië, waar zij aan een filmsa
en een musical werkt. Een ding
delijk Blonde Kim weet wat ze
haar volgende stap is een hoot
haar eigen musical op Broadwi
„Never say never again" met!
Sean Connery en Kim Basinger.T
ra Camera, Klaus Maria Brad
Max von Sydow, Bernie Casey 4
ward Fox, gaat met Kerst in NaT
in première.
(Van de fllmredaktle)
gen die niets heeft kunnen doen en zelf
in elkaar werd geslagen. Van Comenci
ni mogen zij nog elkaar de hand toerei
ken
Er kan om „L'lngorgo" hard gelachen
worden, maar Comencini zet zijn pu
bliek een spiegel van de waarheid voor. i
Voor zijn film heeft hij kunnen reke
nen op een keur van acteurs en actrices I
die meestal in hoofdrollen te zien zijn,
maar die nu genoegen hebben geno-
men met opvallende bijrollen. Met zo n
cast kan je bijna niet misgaan en de film
heeft dan ook aan deze selectie veel te
danken. Niettemin is het vooral het ver
haal dat Luigi Comencini te vertellen
heeft dat „L'lngorgo" tot zo'n bijzonde
re film maakt, die ook iedereen buiten
Italië heel erg moet aanspreken. Want
dat de auto naast een nuttig voertuig
een onding kan zijn, zal iedereen be
kend zijn en dat is de „charme" van
deze film. Kijken naar egoïsme, bruut
heid, inhaligheid, opportunisme, etc. De
menselijke kwaliteiten die nodig zijn om
je op de weg of in een file te handhaven
Comencini heeft dat met „L'lngorgo" j
heel goed aangevoeld.
Scènes uit „De opstoppingvan Comencini. Te zien in het Filmhuis.
naast Sean Connery. Uiteindelijk Is
de keus gevallen op Kim Basinger.
Al op jonge leeftijd wist de blonde
Kim, geboren in Athens in de staat
Georgia, dat zij actrice wilde worden.
Op 16-jarige leeftijd werd zij na een
Miss-verkiezing ontdekt door Eileen
Ford, de grote vrouw achter 's werelds
bekendste modellenbureau Ondanks
een zeer hechte band met haar familie
vertrok zij naar New York om carrière te
maken als fotomodel. Vanaf het begin
j heeft zij geen dag zonder werk gezeten
1 en was er praktisch geen modeblad
waar zij niet de cover sierde. Na zeven
jaar vond zij het tijd worden haar geluk
te beproeven in de filmwereld en ver
huisde naar Californië
Ondanks het feit dat zij geen enkele
scholing als actrice had, was zij al snel
te zien in allerlei TV-series, waarvan
I „From Here 'o Eternity" de meest be-
1 kende en succesvolste was. Vervol-
Scène uit het derde deel van „Vrijdag de dertiende, deel III"
AMERSFOORT - In de Dlnsdag-
I Movle-Cyclus, het Arthouse-gebeu-
I ren van het Grand theater, kan men
volgende week dinsdag kijken naar
de film „Die Freundin" (Heller Wahn)
van de Duitse regisseuse Margare
the Von Trotta. De hoofdrollen wor-
I den vervuld door Hanna Schygulla
I (Olga), Angela Winkler (Ruth), Peter
I Strlebeck (Franz) en Franz Buschrie-
ser (Dieter). Margarethe von Trotta,
die (ook In Nederland) bekendheid
