„Race door het stof'
r
L'Empire des Sens":
ijnlijke erotiek
„Stand van Zaken" van Wenders in
het Filmhuis Appelmarkt
De Illusionist" - zonder woorden
treepjesboeken voor trage lezers
Boekennieuws
„The Hunger": David Bowie
wordt 300 jaar ouder
INSDAG MOVIE CYCLUS:
anaf 6 oktober in Amersfoort te zien
eepjesboeken voor
ge lezers
De spmazieclub door
Mieke Dorrestem
Het bontje van Betsie
door Thea Dubelaar
Als ik jou toch niet had
door Astrid Lindgren
Boeken Kort
Joris van den Bergh -
mysterieuze krachten
in de sport (uitgeverj
Villa Bussum)
Villa" geeft
klassieken
opnieuw uit
kijk op de film
r Bert Vos)
IERSFOORT - In de Dinsdag
e Cyclus van het Grand Theater
It dinsdag 4 oktober de Japanse
ïlfllm „L'Empire des sens" (Het
der zinnen) van de bekende re-
leur Naglsa Oshlma, die kortgele-
de uitstekende film „Merry
Istmas mr. Lawrence" maakte.
x>r de wol geverfd als we zijn door
anhoudende stroom pornofilms die
de laatste jaren zonder enige terug-
lendheid bereiken, zullen we „Ai
arrida" (Het rijk der zinnen) niet
zo en/aren als dat het geval
Best moet zijn in 1976, toen deze
sche film in première ging Tijdens
nderen en daarmee ook de gren-
van wat wij wèl en wat we niet als
aardbaar ervaren. Vandaar ook.
L'Empire des sens" (de film heeft
enmaal zoveel verschillende titels)
1983 wellicht héél anders over
komt dan zes jaar geleden
Eén ding is welzeker L'Empire des
Sens" bevat scènes, die nogal als
schokkend kunnen overkomen, zeker
bij mannen, ook al werden dergelijke
scènes na 1976 wel vaker vertoond. Dit
echter terzijde, want het heeft niet
zoveel te maken met de kwaliteit van de
film. Ook zonder die scènes zou het
verhaal overeind zijn gebleven.
In „Het rijk der zinnen" gaat het om
een dienstmeisje, dat de minnares van
haar werkgever wordt. Een nogal ge
passioneerde liefde, gebaseerd op een
ware gebeurtenis. Een liefde, die al
grenzen passeert, waarbij alles moge
lijk is en zowel man als vrouw tot het
„einde" gaan. Liefde is genot en pijn.
wordt wel eens gezegd en Oshima laat
dat dan ook tot in die uiterste konse-
kwentie zien.
Natuurlijk, „L'Empire des sens" is
een Japanse film Gemaakt vanuit het
standpunt van het Japanse zieleleven
en dat kan voor ons westerlingen mis
schien identifikatie-problemen opleve
ren. Niettemin is het verhaal erg fraai
verfilmd, dankzij het uitstekende werk
van cameraman Hideo Ito. Beelden van
soms pijnlijke schoonheid. Met uitzon
dering wellicht van het nogal schokken
de einde Dat einde had wat mij betreft
best wat subtieler gekund en ik kan me
dan ook niet aan de indruk onttrekken,
dat Oshima hiermee wat teveel tege
moet is gekomen aan de commercie,
die ook wat wil. Want - en daarover
bestaat geen twijfel - juist door die
beelden plus de tamelijk onverbloemde
erotiek - wist Oshima in 1976 met zijn
film een groot publiek te bereiken,
terwijl in feite „L'Empire des sens" veel
eerder thuishoort in een arthouse thea
ter of filmhuis.
Vandaar dat „Het rijk der zinnen"
nu ook is opgenomen in de Dinsdag
Movie Cyclus, zoals het hoort.
(Grand Theater-Amersfoort)
(van de filmredaktie)
In Euro draait vanaf donderdag
„The Hunger", een bijzondere film,
met in de hoofdrollen Catherine De-
neuve en David Bowie.
David Bowie speelt in „The Hun
ger", een jongeman, die na een nogal
bloederige kus van Catherine De-
neuve In rekordtempo verandert in
een oud kaal mannetje. In nog geen
half uur is David Bowie zo'n 300 jaar
ouder.
Dit verouderingsproces Is zo'n
beetje het enige bijzondere aan „The
Hunger", want veel verhaal heeft de
film niet om het lijf.
Dood en eeuwig leven vormen het
thema van de vampierachtige film.
Jammergenoeg miste regisseur
Tonny Scott de nodige ervaring in dit
genre, want met sterren als Bowie en
Deneuve had hij van „The Hunger"
een akseptabeler film kunnen ma
ken.
APPEL-
MHUIS
RKT
IANDOVERZICHT
TOBER
IERSFOORT - De hedendaagse
se film staat centraal in het okto-
filmprogramma van filmhuis Ap-
larkt.
svan regisseurs, die hun naam
evestigd zagen o.a. door verto-
in het filmhuiscirquit, zoals Ral-
Werner Fassblnder, Wlm Wen-
len Volker Schlöndortf (waarvan
Ings „Die Blechtrommel" op de
te zien was). Maar ook minder
inde filmers komen aan bod.
r Handke bijvoorbeeld. Bekend
schrijver zag hij boeken van hem
ilmd worden, waarvan de door
nders gemaakte film „Falsche be-
wegung" de bekendste is. En Rosa
von Praunheim, die zonder enige
concessie te doen, films maakt over
de Berlijnse subcultuur.
1 t/m 4 oktober
The State of Things - Wim Wenders
(1982- 128 min.).
8-11 oktober
Stadt der Verlorene Seelen - Rosa von
Praunheim (1983 - 92 min
15 t/m 18 oktober.
Die Linkshandige Frau - Peter Handke
(1977- 119 min.).
22 t/m 25 oktober
Der Kandidaat - Volker Schlöndorff.
Alexander Kluge, Stefan Aust e a.
(1980-125 min.).
29 oktober t/m 1 november
Die Dntte Generation - Rainer Werner
Fassbinder (1979 - 110 min.).
Alle voorstellingen beginnen om
20.15 uur.
(Van de filmredaktie)
AMERSFOORT - Met „The state of
things" (De Stand van Zaken) kreeg
de Duitse filmregisseur Wlm Wen
ders vorig jaar op het Festival van
Venetië de Gouden Leeuw. De film
werd gemaakt In een co-produktle
van Portugal, de Bondsrepubliek
Duitsland en de Verenigde Staten en
is van zaterdag 1 tot en met dinsdag
4 oktober elke avond om 20.15 uur In
het Filmhuls Appelmarkt te zien. Op
genomen In zwart-wlt.
De plaats van handeling is een hotel,
ver van de bewoonde wereld ergens
aan de kust van Portugal Het toeristen-
seizoen is voorbij. Het hotel is leeg. De
enige mensen die er nog vertoeven zijn
de crew en de cast van een film. Het
hotel dient als decor voor een science
fiction film „The Survivors", een re
make van Allen Dwan's „The most
dangerous man alive" Het werk aan de
film wordt onderbroken doordat het geld
op is. De producent is na de start van de
film vertrokken naar Los Angeles. Na
een paar dagen zal hij terug komen met
geld en nieuw filmmateriaal.
Al spoedig blijkt echter dat hij met komt
opdagen. De mensen die bij de film zijn
betrokken wachten, maar nadere be
richten blijven uit. Dan besluit de regis
seur zelf. gespeeld door Patrick Bau-
chau, naar Los Angeles te vliegen om
de producent te zoeken en uit te vissen
of de film al dan niet afgemaakt kan
worden.
Als hij in Los Angeles aankomt merkt
hij dat de producent op de vlucht is Als
de regisseur ontdekt dat hij zich beter
niet moet bemoeien met deze vreemde
Scène uitStand van Zaken" van Wim Wenders.
zaak, is het al te laat.
Het verhaal is een weerslag van de
teleurstellende ervaring die Wenders
zelf in Hollywood opdeed. Na het suc
ces van zijn vorige film „Der Amerikani-
sche Freund" werd hij door Francis
Coppola gevraagd om in Hollywood de
film „Hammett" te komen maken Wen
ders. die daarmee zijn droom om in
Amerika te gaan werken, verwezenlijkt
zag. nam dit aanbod gretig aan Coppo
la ontpopte zich als een zeer bemoei
zuchtig producent, met als gevolg dat
onderdelen van de film enkele keren
overgemaakt moesten worden Na 2%
jaar kwam de produktie volledig stil te
liggen. Een behoorlijk frustrerende si
tuatie voor Wenders;plotseling
kon ik weer ademhalen, werd ik me
bewust in welke situatie ik zat. Voor het
eerst in drie jaar kwam ik in Europa.
Toevallig ging ik via Lissabon en toeval
lig kwam ik in aanraking met die film
crew van Ruiz En dat hennnerde me
aan mijn eigen films van lang geleden
De film van Ruiz werd gedraaid in
een rustige, vriendschappelijke sfeer;
er was niemand die schreeuwde, er
was geen druk Op dat moment voelde
ik dat ik iets moest vertellen over
datgene wat ik had meegemaakt, iets
dat te maken had met het Amerikaanse
produktiesysteem en met de Europese
film."
De film Is in zwart/wit opgenomen.
In de film zegt regisseur Fritz: „Het
leven is in kleur, maar zwart/wit is
veel realistischer".
samen met Steve werkt in de garage
van Rick Lasalle (Dan Haggerty). Cal
droomt maar van één ding een come
back en de titel van Steve terug te
winnen. Ze organiseren een race. maar
met auto's en helikopters maakt de
politie er een eind aan en Steve wordt
gearresteerd
Buddy weet hem los te kopen en
samen met Roger gaan ze naar een
opnamestudio waar Tina (Deborah van
Valkenburgh), een mooie sexy zange
res een demo maakt van een van
Buddy's composities Dit wil Roger ver
kopen aan de platen-mogul Barry Tan
ner (Seymour Cassel), die wel de songs
wil, maar ze nodig heeft voor een
populaire rockgroep
Roger zwicht voor het geld en de
mooie woorden van Tanner en tekent
een contract. Hij maakt Buddy wijs dat
Deborah van Valkenburgh en Harry Hamlin in een scène uit de film „Race
door het stof
DONDERDAG 29 SEPTEMBER 1983
ide filmredaktie)
eze week gaat tijdens de Neder-
|se Filmdagen in Utrecht de
iwste speelfilm van Jos Stelling
Illusionist" In première. „De
ionlst", met In de hoofdrollen
er meer Freek de Jonge en Jlm
der Woude, is vanaf donderdag 6
>ber ook in Amersfoort (Grand 1
te zien.
)e illusionist" is zonder meer een
indere speelfilm geworden, al was
illeen maar omdat er geen woord in
ilm gesproken wordt Het sukses-
soloprogramma „De Tragiek" van
ik de Jonge, vormde de inspiratie
zowel Freek als Jos Stelling,
e samenwerking tussen Stelling en
longe startte in 1980 Jos Stelling
erg onder de indruk van het werk
Freek de Jonge en reisde met hem
r heel Nederland en zag zo vele
&n de voorstellingen van „De Ko-
en „De Tragiek". Het scenario
r„De Illusionist" werd in die periode
ihreven in kleedkamers, hotelka-
s en in de auto van en naar de
chillende voorstellingen. De eerste
(fopnamen voor de film werden
lio 1981 gemaakt in het noordelijk-
luntje van Friesland. In het daarop
ende jaar werd gestart met de
Iming van het definitieve scenario,
et verhaal van „De Illusionist" gaat
een boerenjongen, die naar het
ter wil, maar uiteindelijk zijn broer-
ipzoekt. die in een gekkenhuis zit.
weggestopt door zijn ouders
)e vader" en het „broertje" zijn voor
>k de Jonge steeds terugkerende
nas met wie hij op onnavolgbare
e weet te kommuniceren in zijn
e-man-showsHet was Freeks
iom er Nederlands eerste speelfilm
zonder dialogen van te maken, zo met
theater te „breken" en er een echte film
van te maken De unieke kombinatie
van drama en humor vormen aldus de
vanzelfsprekende leidraad
De opnamen van „De Illusionist"
namen de hele zomer van 1982 in
beslag, met Theo van de Sande, één
van Nederlands beste kameramensen
en naast Freek de Jonge, de schitte
rend acterende Jim van der Woude als
het broertje Gerard Thoolen vertolkt de
rol van de vader en Catrien Wolthuizen
(Frieslands topaktnce) speelt de moe
der. die vergeefs trachten hun zonen
ordentelijk op te voeden Verder her
kennen we Gerrie van der Klei als de
verleidelijke goochelaars-assistente en
diverse andere bekende en minder
bekende akteurs in deze film
In de werkfase zijn velen betrokken
geweest, die „De Illusionist" gemaakt
hebben tot wat hij nu is Rimka Haan
stra tekent voor de beeldmontage en
door de speciale opzet van de film werd
extra aandacht geschonken aan het
geluid, dat werd verzorgd door Bert
Flantua Willem Beuker componeerde
de filmmuziek
„De Illusionist", vanaf volgende
week dus te zien in Amersfoort
Den nis Hopper in ,,Race door het stof"
Een scène uit ,,De Illusionist" v.l.n.r. Care! Lapere, Freek de Jonge en Jim van der Woude.
„Race door het stof". Produktie:
Jack Frost Sanders. Regie: Noel
Nosseck. Scenario: H. R. Christian.
Met: Harry Hamlin, Joseph Bottoms,
Richard Cox, Deborah van Valken
burgh. (Grand 2, Amersfoort)
(van de filmredaktie)
In Grand 2 draait de komende week
„Race door het stof" (King of the
mountain), een spannende aktiefilm
over autoraces.
De film vertelt het verhaal van drie
jongemannen, elk met hun eigen
droomSteve (Harry Hamlin), nu de
koning van de berg, maar bang om z'n
titel te verliezen. Buddy (Joseph Bot
toms), een gevoelig musicus, kompo-
nist en race-enthousiast En Roger
(Richard Cox), een mabitieus muziek-
promotor.
Alle drie worden ze beïnvloed door Cal
(Dennis Hopper), een oud-racer, die
Tanner alleen maar geïnteresseerd is in
Tina. Tijdens een party ontdekt Buddy
dat Roger hem heeft bedrogen
Totaal overstuur rijdt hij naar Mulhol-
land Drive, hun race-traject, om tot w
zichzelf te komen Daar vindt hij Cal. die
hem overhaalt tot een doodsrace. Als m
Steve Buddy mist weet hij waar hij hem i
zoeken moet. Als hij om Muiholland
aankomt ziet hij juist dat Buddy uit een
bocht vliegt Z'n Mustang gaat in 4
vlammen op
Dan neemt Steve de plaats in van
Buddy In z'n Porsche wacht hij op de
Corvette van Cal. Het startsein volgt
ze racen weg in de stilte van de vroege
ochtend. Ze scheuren door de haar
speldbochten met een snelheid die
mens en machine tart
«xler de categone „trage lezers"
n veel groeperingen, kinderen met
chterstand. beperkte woordkennis
sche minderheden en doven),
dblindheid en kinderen die licha-
k en geestelijk gehandicapt zijn.
cntena waaraan de boeken dan
'e voldoen zijn veelal dezelfde.
B|'jk: de tekst moet helder, zinnen
oorden moeten kort zijn. Vreemde
'den en uitdrukkingen moeten wor-
vermeden. Woorden moeten niet
!fs kunnen worden gelezen De
moet duidelijk zijn, de bladzijde
Echtelijk. Veel illustraties moeten
ekst ondersteunen Het verhaal
poiet kinderachtig zijn In ons land is
moeilijk leest. Voor deze kinderen zijn
de meeste boeken ontoegankelijk Uit
geverij Ploegsma heeft aan een aantal
van haar bekende auteurs gevraagd
om voor deze groepering een verhaal te
schrijven. Boeken met een hoog leef
tijdsniveau en een laag leesniveau.
Heieen Kernkamp-Biegel stond met
raad en daad terzijde en vertaalde de
teksten van buitenlandse auteurs in
eenvoudig Nederlands. De eerste drie
boeken in aantrekkelijke bandjes tegen
aantrekkelijke prijzen zijn nu versche
nen.
Tot nog toe zijn verschenen:
Een detectiveverhaal waarin wordt
verteld hoe kinderen op een bouwter
rein met allerlei materialen een hinder-
nisbaan maken. Ze spelen er elke dag
totdat er op het bouwterrein dingen
worden gestolen De kinderen worden
ervan verdacht. Er wordt gesuggereerd
dat ze het voor hun ouders moesten
stelen De kinderen zijn woedend en
richten een club op die ontdekken moet
wie de daders zijn. Door oplettendheid
van een van de kinderen kunnen de
dieven worden gepakt. Een waar ge
beurd verhaal'
Thea Dubelaar weet altijd al in een
voudige woorden een spannend ver
haal te vertellen. De kat Betsie is met
een vossebontje binnen komen lopen
Ze moet het ergens in het flatgebouw
weggepakt hebben. De kinderen willen
het aan de rechtmatige eigenaar terug-
bezoren Ze bellen bij veel huizen in de
flat aan Zo treffen zij een oude verwar
de dame die beweert dat het bontje
haar toebehoort. Ze komen bij poppen
spelers die voor hen een voorstelling
geven Helaas lukt het hun niet de
eigenaar op te sporen, tot ze weer in de
lift zijn
Astrid Lindgren is een meester in het
schrijven van korte verhalen. Het titel
verhaal beschnjft hoe Karin haar oma
helpt die een been heeft gebroken. Het
tweede verhaal vertelt over twee jon
gens die beide beweren dat ze het
hoogst kunnen springen. De een wil
altijd beter zijn dan de ander. Het derde
verhaal vertelt hoe Joost boos is omdat
zijn vader beweert dat hij zijn balpen
heeft weggepikt. Uit protest loopt hij
weg van huis en gaat in het dichtsbijzijn-
de schuurtje zitten om te kijken hoe
verdnetig zijn ouders zullen zijn als ze
hem missen.
In het najaar zullen er weer dne
Streepjesboeken verschijnen van de
auteurs An Rutgers van der Loeft, Rita
Törnqvist en Elfie Donnelly.
De gebonden Streepjesboeken kos
ten 9,90 per deeltje
Waarom faalde Annemarie Ver
stappen in Rome en kwam Connie
van Bentum tot onverwachte presta
ties? Hoe kon Edwin Moses op die
avond In Koblenz zijn fabelachtig
wereldrecord nog scherper stellen?
Waardoor wint Klein Duimpje soms
van Gulliver?
Veel sportjournalisten gebruiken in
die gevallen de term „mysterieuze
krachten in de sport" en meestal wordt
dan naar de legendarische sportjourna
list Joris van den Bergh verwezen.
Het betreft hier een aantal verhande
lingen over de achtergronden van
sportprestaties, die genoemde journa
list vóór de Tweede Wereldoorlog
schreef en samenbracht in een boek
werkje met de in de aanhef genoemde
titel. Het is een goede zaak dat dit door
mystiek omgeven geschrift (de schrijver
sprak in zijn taal over zijn „schriftuur")
nu in alle nuchterheid wordt gepresen
teerd, zodat iedere nieuwsgierige er
kennis van kan nemen
Het boekje bevat een aantal wat in
gezwollen taal geschreven filosofieën
over de ondefinieerbare krachten die de
sporters soms wel maar soms niet tot
grote prestaties kunnen voeren. Van
den Bergh zag in zijn tijd (de jaren
tussen de Twee Wereldoorlogen) al
duidelijk in waarom b.v een gewicht-
heffer wel degelijk een theatraal voor
spel nodig heeft en de hoogspringer bij
de start enige tijd van sterke concentra
tie gebankt alvorens tot de sprong wordt
overgegaan
Van den Bergh vermeldt een aantal
sportfiguren uit zijn tijd. die allang zijn
verbleekt, maar die in wezen met de
zelfde omstandigheden te maken had
den als de vedettes van onze generatie
De taal, hoe ouderwets en te gedetail
leerd deze ook nu overkomt, kan zon
der meer worden gebruikt voor het wel
en wee van hedendaagse sportfiguren.
De uitspraken en conclusies van Joris
van den Bergh krijgen daardoor toch
wel een boeiend aspekt. Een wijs man
die zijn tijd ver vooruit was!
Het boekwerkje is in het algemeen
nog redelijk leesbaar, al zal de jongere
lezer een glimlach niet kunnen onder-
drukken Bij de gedachte hoe vroegere
journalisten zo overdreven uitvoerig
konden schrijven Het gebruik van de
(gedeeltelijke) oude spelling accen
tueert dit effekt onwillekeurig. Of dit
sportboektot literatuur mag worden ge
rekend, zoals de uitgever suggereert,
lijkt een te gewaagde conclusie. Niette
min zal dit werkje uit de oude doos een
aardig cadeau kunnen zijn voor nostal
gisch geaarde trainers en sportbeoefe
naars.
De omslag bevat een wel erg sto
rende fout omdat de naam van Joris
van den Bergh verkeerd wordt ge
speld. Misschien wekt deze fout toch
niet te veel verbazing. De ontwerper
van de omslag blijkt namelijk „nlx"
te heten.
A.D.
De jonge uitgeverij „Villa", onderdeel
van het Unieboek-concert, is gestart i;
met een serie pockets, waarin moderne l
klassieken opnieuw worden uitgege
ven. Men is begonnen met twee titels,
waarvan er minstens één geruime tijd
niet verkrijgbaar is geweest
Eén van de belangrijkste Nederland
se boeken over sport, dat ook nu nog
uitermate boeit, is „Mysterieuze
krachten in de sport". Tientallen jaren
geleden geschreven door Joris van
den Bergh (wiens naam nu helaas
verkeerd gespeld op de omslag van de
heruitgave is verschenen). Over mental
training en concentratie, zoals onder
meer in praktijk gebracht door Karei
Lotsy Deze voormalige trainer van het
Nederlands elftal schreef ook het slot
hoofdstuk in Van den Berghs boek
Een roman van „liefde en wreedheid,
moed en angst, eenzaamheid en hoop.
op een levendige wijze beschreven".
Aldus wordt op de achterflap „De ont
spoorden" (The Misfits) van Arthur
Miller aan de lezer aangeprezen. Ro
man is overigens een niet geheel juiste
aanduiding voor The Misfits Miller
schreef het indertijd als basis voor een
film met Marilyn Monroe, die later inder
daad de hoofdrol in de gelijknamige film
speelde In zijn inleiding spreekt Miller
dan ook van een „verhaal als een film"
De Villa-herdrukken kosten 9,50
