Mensen moeten gewoon ervaren:
iit zijn geen enge meiden"
Bieb
voert
aktie
I
an Weggemans is de nieuwe direkteur van „De Hohorst"
Je moet met zeggen: ziezo
dat hebben we af. Morgen Voortdurend bruisen
moet het misschien anders
„Arbeid adelt is prachtig. Maar als er
geen arbeid is, mag je je wel een
volwaardig mens voelen"
temengde internaten, daar zou
vreselijk graag naar toe willen'
FOTO-KOPIE
FOTO-KOPIE
L
NODIG?
Leusder Krant
DONDERDAG 27 OKTOBER 1983
iit.
lEUSDEN - „De bedoeling
ons op De Hohorst is een
- Idurige plaatsing van de
isjes," zegt de nieuw be-
emde directeur van Inter-
De Hohorst aan de Heili-
ïbergerweg. „Het moet
intermezzo zijn. Eventjes
Even op een andere
inier weer er tegen aan
Ouders moeten leren
epteren, dat hun dochter
en de dochter zelf moet
accepteren dat ze is
lis ze is. Voor mij is het
fwoord: acceptatie. Je
nooit anderen accepte
als je jezelf niet hebt leren
epteren zoals je bent. Het
lezierig dat wij daar op De
lorst iets aan kunnen
m."
an Weggemans en zijn staf van-
op De Hohorst jaarlijks vele
ijes op, die om de een of
ere reden vooreen tijdje uit huis
iten worden geplaatst De Ho-
biedt de meisjes een onder-
jrogramma en groepsleven,
er ook veel aandacht is voor
neisje individueel. Ze leren er
ilandig over hun situatie na te
;en, en zich er op voor te
iden om na enige tijd hetzij
naar huis terug te keren hetzij
verdere stap naar zelfstandig-
te ondernemen door in de
ndances Het Koetshuis en De
igerie intern begeleid te wor-
naar kamerbewoning toe door
>orbeeld met een eigen budget
loeten rondkomen. Daar kan
een periode extern begeleid
in op volgen met begeleiding
een meisje goed toegerust
it de Hohorst tegen het leven
amers is opqewassen.
Jan Weggemans over op-
iende jongeren en hun proble-
iken spreekt, voel je dat hij
waarover hij spreekt. Hij heeft
met jongeren te maken ge-
komt uit het onderwijs en was
me tijd adjunct-directeur van
nternaat voor zeer moeilijke
ms in Steenwijk Toen de
kwam of hij directeur wilde
en van De Hohorst bracht hem
iet op onbekend terrein. Toch
Ide hij even, want hij had een
ge baan, keek een beetje aan
het idee van het werken met
es en tegen het gaan verhui-
dat moment was er een
jaande discussie gaande over
skomst van De Hohorst: moet
iternaat er blijven of niet. De
pe-uitspraak van de leiding
et Bijzondere Jeugdwerk was
positief, het werk, dat op De
rst werd verricht moest ge-
door Anco Mali
continueerd worden. Jan Wegge
mans liet er zich dus detacheren
om er zijn hulp aan te bieden en om
er een stuk ervaring op te doen. Hij
voelde zich direct thuis op De
Hohorst Er werd goed gewerkt, en
hij had er zin in om het gevoerde
beleid te versterken Enkele weken
geleden hakte hij de knoop door,
werd officieel op De Hohorst aan
gesteld, en vestigde zich met zijn
gezin in Leusden
Open dagen
Eind september was de nieuwe
directeur van de partij bij de open
dagen met een wat fancy fair-
achtige toestand, die meer publiek
trok dan de vorige jaren, en die geld
in het laatje brachten voor een
aantal aktiviteiten, waar hij in de
loop van het jaar tegenop was
gelopen
,.We hadden een prachtaanbod
vanuit Denemarken," vertelt hij.
,,Daar heb ik een aantal aardige
kontakten, omdat ik een keer uitge
zonden ben geworden vanuit Bij
zonder Jeugdwerk om daar inter
naten te bezoeken om te zien hoe
het daar gaat. Daar hou je kennis
sen aan over. Het zijn zulke vrese
lijk aardige mensen in Denemar
ken, daar ben ik helemaal wild van.
Zo kreeg ik het aanbod om daar op
een vakantieboerderij met een
aantal meiden vakantie te komen
houden Maar daar hadden we
geen geld voor. Je kwam al meteen
met de reiskosten te zitten De
bedoeling was om een uitwisse
lingsprogramma te organiseren.
Met mijn vorige internaat heb ik
zo n uitwisseling meegemaakt. Het
is erg goed voor de mensen, die
hier werken om es elders te kijken
Je zit heel gauw gevangen in je
eigen beeld Maar ook voor de
meiden is het goed om te zien hoe
het elders toe gaat
Ik kan me de kritiek daarop wel
voorstellen Zo van moet dat nou
ook allemaal nog9 Want dat moet
de staat uiteindelijk allemaal beta
len. Wij betalen er allemaal aan.
Dan zeg ik: ja, dat denk ik van wel,
dat dat moet. Als het kan op een
manier zoals we het nu hebben
gehad met die open dagen, dat er
heel veel mensen hier binnen heb
ben gekeken, en veel ook kritische
vragen hebben gesteld, dan kom je
een beetje uit het isolement weg
Want dat is hetgeen wat ik binnen
de internaatswereld altijd ervaren
heb, dat je toch geïsoleerd bent.
Dat mensen van buiten af denken
wat is daar aan de hand9"
Jan Weggemans, aan wie je dui
delijk hoort dat hij uit het noorden
komt, gezellig zon herkenbare
tongval, zegt dat hij zelf blij mag
zijn, dat hij niet een kind heeft, dat
Hij voelt zich happy op De Ho
horst. Vindt het internaat net groot
genoeg. Geschikt om 32 meisjes te
kunnen begeleiden op weg naar
hun mate van zelfstandigheid. Hij
kan meedoen. Er is een grote
onderlinge betrokkenheid op el
kaar. ledereen kent iedereen zon
der dat als heel lastig te ervaren
ledereen weet waar de ander mee
bezig is. Als er over gepraat wordt
hoe de financiële dingen verdeeld
moeten worden, dan is er niet een
direkteur die zegt. Ik heb besloten
dat Op pedagogisch gebied is
er eveneens een commissie, die
voortdurend bezig is om terug te
schakelen wat zijn we aan het
doen, hoe doen we het. en hoe
zouden we het anders kunnen
doen. Dat is om het automatisme er
een beetje uit te halen. Hulpverle
ning kan ook een sleur worden.
hij naar een internaat zou moeten
sturen. Want vaak wordt er op twee
manieren foutief naar gekeken, is
zijn ervaring Ten eerste naar de
meisjes, want er zal wel wat zijn.
Een kind wordt niet zomaar naar
een internaat gestuurd. Nou, dat is
natuurlijk zo, maar daarom hoeft er
niet iets vreselijks ergs aan de hand
te zijn. Ten tweede wordt er foutief
gekeken naar de ouders, want die
kunnen niet opvoeden, of die heb
ben vreselijk stomme dingen ge
daan, of dat zijn überhaupt slechte
ouders. Nou, dat is ook niet waar."
,.De ouders die wij kennen, om
dat we erg veel goede kontakten
met de ouders hebben," vertelt de
nieuwe direkteur, die er in de loop
van het gesprek duidelijk geen
moeite meer mee blijkt te hebben
dat hij van de jongens op de mei
den is overgegaan, ,,die vinden het
vreselijk erg dat ze er in feite toe
gedwongen zijn dat hun kind een
tijd lang naar een internaat moet.
Dat is helemaal niet leuk. Ons
isolement moet dus doorbroken
worden: het moet allemaal norma
ler overkomen wat dat betreft."
Gemengd
,,Er zijn ook gemengde internaten
Blijft De Hohorst bewust alleen
voor meisjes beschikbaar9
,.De gemengde internaten, dat is
iets waar ik hier ook vreselijk graag
naar toe zou willen. Daar is jaren
geleden in principe beleidsmatig
ook al wel voor gekozen, alleen op
dit moment zitten we gewoon vol
We hebben erg veel aanmeldingen
van meisjes Maar ik zou daar heel
graag jongens bij in willen hebben
Er moet best nog wat water door de
zee stromen voor het zover is. Je
kunt wel zeggen, we stellen ons
open voor jongens, en dan komt er
één jongen. Dat is een heel scheve
verhouding natuurlijk. We willen
ook de doelgroep, die we hebben,
niet vaarwel zeggen, tenminste ze
ker niet zolang er zoveel aanvraag
is. Het blijkt dat ons aanbod goed
werkt, en dat er grote behoefte aan
is. Iets wat goed is moet je niet
maar zo aan de kant zetten. Wel is
het belangrijk om flexibel te blijven
en rond te kijken naar wat de vraag
is vanuit de maatschappij en daar
je aanbod op af te stemmen. Dat
zijn we dan ook aan het doen."
De Hohorst blijkt steeds meer
geconfronteerd te worden met jon
geren die niet aan het werk komen
Jongeren vanuit het normaal lager
onderwijs of uit het voortgezet on
derwijs hebben daar al problemen
mee, laat staan de meisjes, die met
stevige leerproblemen hebben ge
zeten en nog zitten. Die vallen
helemaal tussen de wal en het
schip, want daar wordt niet als
eerste voor gekozen. De Hohorst
probeert de meisjes daarom zoveel
mogelijk dingen aan te reiken waar
mee ze op zinnige manier hun vrije
tijd kunnen invullen, want dat zal in
de toekomst een steeds groter
probleem worden.
Zelf de dingen doen, dat is be
langrijk. Jan Weggemans betreurt
het toch al, dat er in een internaat
een heleboel dingen gebeuren
over de jongeren heen, waar ze
geen weet van hebben Dingen, die
anders zijn dan thuis. De warme
maaltijd is op een gegeven ogen
blik gewoon klaar. De inkopen wor
den centraal gedaan. Er gaat geen
geld over de tafel Het wordt alle
maal geregeld buiten het blikveld
van de kinderen om. Jan Wegge
mans zou het liefst voor het inter
naat gewoon boodschappen doen
in Leusden, want zegt hij, als we
stageadressen zoeken hebben wij
van onze kant de mensen nodig.
De nieuwe direkteur wil heel graag
terug naar de gewone dingen. Dat
er op een andere manier pedago
gisch te werk wordt gegaan dan in
het gezin, daarvoor zijn de meisjes
naar De Hohorst gekomen. Maar
waar het gewone leven wel gepakt
kan worden, daar moet je het pak
ken, vindt hij.
Heleboel energie
„Het is ontzettend belangrijk
voor de jongeren om naar buiten
toe te gaan," aldus deze staffunc
tionaris van De Hohorst. ,,We heb
ben een aantal besognes hier bin
nen. We doen erg veel aan culture
le aktiviteiten, maar dat is niet
voldoende. Waar mogelijk moeten
we onze meiden deel laten nemen
aan aktiviteiten buiten de deur, en
daar zijn we nu dan ook hevig mee
bezig. Dat kost een heleboel ener
gie, want per definitie hebben deze
meisjes behoorlijke drempelvrees.
Dus voordat je ze de deur weer
uittilt moet er wel het een en ander
gebeuren.
Wat we dit jaar voor het eerst
meer doen is dat we, als er een
vraag komt: kunnen we jullie keu
ken gebruiken, of jullie gymnastiek
zaal, voor Latent Talent bij voor
beeld, daar op ingaan Als er dan
nog meisjes mee kunnen doen met
zo'n aktiviteit, dan krijgen we die
integratie Mensen moeten ge
woon ervaren, dit zijn geen enge
meiden Meisjes, die extern naar
school gaan maken daar gebruik
van. We komen er steeds meer
achter dat dat problemen oplevert,
omdat de meisjes misschien intel-
lektueel een bepaald programma
wel kunnen volgen, maar het emo
tioneel of op sociale gronden net
niet kunnen Dat is dan het specifie
ke. dat ons internaat heeft, dat wij
op het lijf van dat meisje kunnen
schrijven wat er straks nodig is voor
haar om in die maatschappij ook
iets te kunnen zijn.
Dat doen we met normale
schoolprogramma's. Ook door heel
praktisch bezig te zijn met kookles
sen, kinderverzorgingslessen, les
sen op het gebied van handvaar
digheid ingesteld op wat kun je er
later aan hebben. Ook op: ga het es
leuk vinden dat volksdansen, doe
er maar es aan mee; als je het niet
probeert leer je het nooit leuk te
vinden."
Op De Hohorst is men zojuist
begonnen met een uitbreiding van
het onderwijspakket, dat gevangen
wordt onder de noemer algemene
praktische vorming. Om meisjes te
leren zelf een band te plakken, een
tuintje te onderhouden, EHBO te
kunnen toepassen, te kunnen me-
ten en wegen, bloemen te schik
ken, iets van elektriciteit af te we
ten. zelf kadootjes te maken, te
verven en behangen, zich leuk te
kleden en er leuk uit te zien.
Gestart is er eveneens met een
projekt dagbesteding Vooral voor
de meisjes in Het Koetshuis en De
Orangerie met de begeleide ka
merbewoning, die geen gebruik
meer maken van het interne onder
wijs. Die zijn ook bezig met tuinon
derhoud. Ze hebben zelf een com-
posthoop gemaakt, waarvoor ze
een bak hebben gemetseld. Ze
bakken zelf brood De Hohorst
heeft kippen aangeschaft, en de
meisjes hebben zelf een hok moe
ten bouwen met gaas er omheen
Deze meisjes hebben een eigen
budget, waar ze van rond moeten
komen. Ze merken hoe aardig het
is. als ze de groente uit eigen tuin
kunnen halen, en voor eieren niet
naar de eierboer behoeven te
gaan, zodat ze wat geld overhou
den en daar wat anders mee kun
nen doen Ze zakken daardoor niet
het doemdenken terug en in dat
troosteloze uitzicht van voor mij is
er toch niets. Met een beetje in
spanning kunnen ze er altijd iets
van maken."
Er aardigheid
in hebben
,.Kan dit gezien worden als een
poging om een klein stukje af te
breken van het arbeidsethos?''
„De dagbesteding is niet in de
sfeer van arbeid adelt. Ook niet
in de produktiewerksfeer. Maar
in de sfeer van: doe wat, en heb
daar aardigheid in. Dat is iets,
waar ik al jaren mee bezig ben.
Misschien voor de helft van de
jongeren, die nu op de scholen
zitten, zal er geen werk zijn,
terwijl kinderen nog opgevoed
worden in het besef van: als je
geen werk hebt ben je een uitge
stotene, en dan ben je iemand
die zijn hand ophoudt.
Dat is heel slecht denken, en ik
vind dat kinderen veel meer ge
leerd moet worden, en al heel
vroeg, dat er ook heel leuke dingen
zijn te doen, die niet in de produk-
tiesfeer liggen. Arbeid adelt is
prachtig, maar als er geen arbeid is
mag je je wel een volwaardig mens
voelen' Ik vind dat scholen en
ouders daar aandacht aan moeten
besteden Je ziet zoveel jongeren
die niet meer weten wat ze met hun
vrije tijd moeten doen. Het is in feite
het grote probleem van de meisjes
waarom ze vaak aangemeld wor
den; omdat ze in hun vrije tijd
dingen gaan doen, die de maat
schappij dan juist net niet meer pikt.
Ik denk dat daar een heel grote taak
voor de toekomst ligt. Hopelijk kun
nen we daardoor ook afkomen van
een aantal denkwijzen bij voor
beeld over de buitenlanders in ons
land
,,/s het niet zo, dat het psychisch
inkomen van de mens uiteindelijk
wel eens belangrijker zal blijken te
zijn dan het inkomen uit betaalde
arbeio?"
Weggemans ..Het tekort aan dat
psychische inkomen gaat steeds
duidelijker worden. Jongeren wor
den nogal aangepakt. Er worden
prachtige oplossingen bedacht om
aan financiën te komen, terwijl er in
de provincie Utrecht zo'n 376 bed
den moeten verdwijnen, terwijl we
nog niet eens weten waar de kinde
ren heen moeten Kijk. en als de
internaten nou half leeg zouden
staan, dan zou ik zeggen oke. Ik
vind wel dat er op het gebied van
netwerkontwikkeling nog veel moet
gebeuren We gaan teveel alle
maal onze eigen gang.
Ik vind dat twee dingen nu ver
keerd lopen. Ik vind dat we nu in vrij
kort bestek moeten gaan aangeven
welke internaten gan verdwijnen of
moeten inleveren, terwijl aan de
andere kant de roep om de net-
werkvoorziening heel groot wordt
Dat kun je niet tegelijkertijd gaan
doen. Je wordt eigenlijk een beetje
eikaars concurrent: elk internaat wil
graag blijven bestaan, vooral als
het zijn werk goed doet natuurlijk
Als je gaat praten over netwerk-
voorzieningen heb je in je achter
hoofd die bezuinigingen, en niet
meer die hulpverleningsmotieven
Die netwerkvoorzieningen hadden
eerder moeten gebeuren, en aJs
dat goed was gebeurd, dan was
daar wel een bezuiniging uitgerold.
Was daar niet een bezuiniging uit
gekomen, dan had dat ook niet
gekund Het is nu alleen maar
bezuinigen. Ik denk dus dat de
jeugd bedreigd wordt Die moet
grote stappen achteruit maken.
Grotere klassen Er is jarenlang
voor geknokt om dat op een be
paald niveau te krijgen, en nu
hollen we weer achteruit. Dat is
heel erg triest
Wat Jan Weggemans in Leusden
erg waardeert is, dat er erg veel
sociaal-cultureel werk plaatsvindt.
Er zijn ontzettend veel aktiviteiten
waar goed gebruik van wordt ge
maakt Toch is hij ook hierover
bezorgd, omdat er bij het jeugd- en
buurthuiswerk stevig moet worden
ingeleverd.
„Als je de jeugd van de straat wilt
houden, het vandalisme wilt tegen
gaan, dan zul je daar wat tegenover
moeten zetten. Heel eenvoudig
Als je aan de ene kant de boel
wegkapt en aan de andere kant er
niéts tegenover zet, dan denk ik dat
dat geen bezuinigingen oplevert,
maar dat het nog meer geld gaat
kosten, en dat je daarom over tien
jaar de roep hebt om de internaten,
misschien wel in het oosten van het
land waar ze ze vandaan willen
halen, weer terug te laten komen.
Omdat het niet meer in de hand is
te houden.
Discriminatie
Als je nu merkt dat vormen van
discriminatie steeds meer, ik denk
onder druk van de financiën, gaan
toenemen, dan hebben we al te
maken met generatieproblemen
van kinderen van buitenlandse
werknemers Maar die kinderen
groeien hierop, die willen zich best
aanpassen, die worden echter aan
gekeken op hun anders zijn, die
krijgen geen kans, en die komen
straks in opstand In die categorie
kun je ook een grote groep gehan
dicapten meenemen Daar vindt
hetzelfde plaats Het heeft een
heleboel te maken met acceptatie,
en die acceptatie gaat steeds meer
ontbreken Standpunten gaan zich
verharden, en dan krijgen partijen
als de Centrumpartij steeds meer
voeten aan de grond, en ik vind dat
doodeng."
Op De Hohorst komt een jonge-
renraad. Dat wordt geen klub van
meiden, die het over het beleg
moeten hebben. De raad wordt
door de staf serieus genomen Ze
moeten het zelf doen In het begin
zullen ze wat ondersteuning nodig
hebben via een gespreksleider of
iemand die een beetje richting
geeft. Het zal een klub worden die
zichzelf kan bedruipen, en die naar
buiten durft te treden Jan Wegge
mans verwacht er een heleboel
van. Als het een klub wordt die
recht van spreken heeft, en ze
gaan dat ervaren, dan kunnen er
volgens hem heel zinnige dingen
uit komen, die de staf als zodanig
nog niet heeft bedacht. Op De
Hohorst wordt er grotendeels van
uit de basis gewerkt, en dat spreekt
Jan Weggemans erg aan.
„Dat betekent, dat het hier voort
durend bruist. Want als de span
ning er af is, dan vind ik het zelf ook
niet zo interessant meer. Ik heb
ontzettend veel uitdaging nodig
We kunnen nog steeds vooruit. In
het voorjaar was ons voor-
gangsverslag klaar, en inmiddels
zijn er al weer zoveel dingen bijge
komen. Je moet niet zeggen ziezo,
dat hebben we af. Nee. morgen
moet het misschien anders, omdat
we een nieuw meisje hebben bin
nengekregen met weer een nieuwe
vraagstelling waar.we toch op in
zullen moeten gaan.
Een heel belangrijk punt bij dat
pedagogische denken is dat de
meisjes leren moeten om te leren
aan zichzelf. Wij kunnen het alle
maal wel vertellen, maar dan krijg
je te maken met een soort van
loketsituatie. Dan schuiven wij wel
onder het loket door wat een ander
moet doen. Meisjes zullen zelf
moeten ervaren waar hun tekorten
liggen, en nog belangrijker is waar
hun mogelijkheden liggen. Dat kun
je gaan uitbouwen Het kan best
zijn dat er meisjes bij zijn die op hun
twintigste de tafel van drie nog niet
kennen. Maar als je de tafel van
drie niet kent, dan kun je nog wel
een gelukkig mens worden, en dan
kun je ook nog wel betekenis heb
ben, en zeker betekenis hebben
voor jezelf Dan kun je je best nog
wel waardevol voelen, omdat jij bij
voorbeeld een prachtige trui kunt
breien."
Veel melden op De Hohorst
zitten In de crisis van een identi
teitsprobleem. Op De Hohorst
wordt er hard aan gewerkt, dat ze
daarin niet verzanden. Voor veel
van hen is het niet mogelijk om
terug te vallen op een eigen
veilig plekje waar ze es lekker
kunnen uithuilen bij iemand die
ze begrijpt Op De Hohorst krij
gen ze de aandacht, waardoor
het mogelijk wordt de interne
ongenoegen-gevoelens te ver
werken.
Rozendaallaan 9
LeusdenC.
LEUSDEN - De openba
re bibliotheek in Leusden
voert aktie tegen de plan
nen van minister Brink
man om 18,3 procent te
bezuinigen op het biblio
theekwerk. Deze korting
kan voor de bieb in Leus
den inhouden dat de ope
ningstijden terugge
bracht moeten worden,
omdat op die manier be
spaard wordt op perso-
neelsuren.
Wie het niet eens is met de
voorgenomen bezuiniging
op het bibliotheekwerk kan
een handtekeningenlijst on
dertekenen In de bibliothe
ken in Leusden-centrum en
-zuid. Deze lijst wordt te zij
ner tijd aangeboden aan de
Tweede Kamer. Tevens zijn
er prentbriefkaarten ver
krijgbaar die men als protest
kan opsturen naar een politi
cus. een politieke partij of
naar de Tweede Kamer.
Adressen zijn voorhanden in
de bibliotheken. Op 11 no
vember wordt een landelijke
aktiedag tegen de bezuini
gingsmaatregel gehouden.
In de week daarna wordt de
begroting van het ministerie
van Welzijn. Volksgezond
heid en Cultuur, waar het
bibliotheekwerk onder valt.
behandeld in de Kamer.
