Regio Amersfoort vraagt voor derde keer om KMBO De Emil Nolde-expositie te zien in De Zonnehof Beroepsopleiding op school Lang gekoesterde wens direkteur Reurslag Italiaanse school draait enkele weken DONDERDAG 1 DECEMBER 1983 j If jCi*Hilfc Kijk op de regio 9 „PETEKIND" SPAGHETTI-ETERS Zoals de Belgen in Nederland vaak frites-boeren worden genoemd, zo wor den de Italianen als spaghetti-eters bestempeld ..Een negatieve benade ring vindt mevrouw van Eijken van de Italiaanse culturele vereniging ..Niet iedere Italiaan eet spaghetti, net zo min als er in Nederland overal tulpen staan of hasj gerookt wordt. Goed. een volk staat daar dan wel bekend om. maar dat wil niet zeggen dat ze geen andere kwaliteiten of eigenschappen heeft Veel Italianen zijn liefhebbers van kunst en muziek Vooral voor Italianen die in hel buitenland wonen is het leuk om deze Italiaanse cultuur en de taal te behouden. Daarom werd er in Rome ders is er nog veel te merken van de Italiaanse invloed Het is daarom met alleen belangrijk om meer begrip en betere banden met het ..Italiaanse" te kweken, maar vooral om de twee cultu ren zoveel mogeli|k tot hun recht te laten komen Ik denk dat een Italiaans kind in Nederland," dat met beide culturen overweg kan. veel rijker is dan een Italiaans kind in Italië of een Neder lands kind in Nederland.aldus me vrouw Guglielmi Op dinderdag- en woensdagmiddag geeft zij les in Amersfoort, de andere dagen van de week is ze aan het werk op andere Italiaanse scholen in het land Mevrouw Guglielmi is hier aange steld vanuit het Italiaanse ministerie ..Ik werk op ..De Dribbel met drie leeftijdsgroepen De kinderen spreken De Italiaanse school wordt door mevrouw van Eijken het „petekind" van de Italiaanse vereniging ge noemd. Naast de aktiviteiten voort verspreiding van de Italiaanse cul tuur en taal voor niet-ltalianen en voor het behouden van deze cultuur^ en taal voor in het buitenland wo-j nende Italianen, was er een grote, behoefte aan deze school. Kinderen van Italianen die in Ne-, derland wonen leren op deze manier hun ouders beter te begrijpen en begrip op te brengen voor het ver schil in culturen en wrijvingen diel hierdoor kunnen ontstaan. Daarom wordt er tijdens de cursus niet alleen aandacht aan de taal besteed, maar worden er ook Italiaanse liedjes ge zongen en over gewoontes en ge-»| bruiken in het land zelf verteld Een kijkje tijdens de Italiaanse les v APARTE STICHTING De heren Knoll en Smalen vertellen, dat er in ons land zo een 20 KMBO- projecten lopen, dat er nog een 20 bij zullen komen, zijn blij. dat de 18 scholen voor lager- en middelbaar beroepson derwijs in de regio Amersfoort besloten hebben gezamenlijk de nieuwe stich ting KMBO op te richten, samen een uitgewerkt plan voor de aanpak van de beroepsopleiding in Amersfoort en de regio op tafel te hebben gebracht. Het was ook noodzakelijk „Amersfoort kon maar een projekt toegewezen krijgen Het was met zijn allen of niets." Hoewel het KMBO-onderwijs in di verse bestaande scholen zal worden gegeven - het ministerie stelt geen geld voor nieuwe schoolgebouwen beschik baar - zal het uitdrukkelijk gebeuren onder verantwoordelijkheid van de nieuwe stichting, wat ook voor de rechtspositie van de leraren het meest juist is. Diverse scholen hebben de garantie gegeven, dat zij 4 jaar lang lokalen en inventaris aan het KMBO ter beschikking zullen stellen OPLEIDING MET NIVEAU Om meerdere redenen kan de tot standkoming van het KMBO worden toegejuicht Het past bijvoorbeeld hele maal in de visie van het tweede rapport van de commissie Wagner, dat ons land via een goede beroepsopleiding weer prima vaklieden krijgt, iets wat in de afgelopen decennia weieens uit het oog is verloren Het lijkt een gunstig neve- neffekt van de recensieperiode, dat de ogen weer opengegaan zijn voor de realiteit, namelijk dat niet alles „van zelf" gaat. dat er inzet en inventiviteit nodig zijn om uit de huidige problemen te komen Voorzover dat mogelijk is heeft het bedrijfsleven in de regio via de Kamer van Koophandel en de Bedrij- venkring Eemland de garantie gege ven. dat er voldoende stageplaatsen voor de KMBO-leerlingen beschikbaar zlullen zijn. „Daarmee geeft het be drijfsleven duidelijk niveau aan de nieu we opleiding, wordt het belang ervan duidelijk geaccentueerd'" Anderzijds wordt voldaan aan de wens om iedereen - ook de kansarmen - de gelegenheid geven een beroeps opleiding te volgen, want de toelating tot het KMBO zal „drempelloos" zijn. dat wil zeggen dat er geen eisen wat vooropleiding betreft zullen worden ge steld ..Het ministerie tilt daar zeer zwaar aan zegt de heer Knoll. die stelt dat er bij afspirant-leerlingen zeker hia ten kunnen zijn omdat hun vooroplei ding niet voldoende is voor het volgen van lessen Via een z g schakeling, die elke school of het vormingswerk kan verzor gen hoopt men die hiaten te kunnen opvullen De heer Knoll geeft toe. dat dit meer theorie dan praktijk zal zijn. vindt echter wel dat deze „tweede kans geboden moet worden aan hen. die zich werkelijk tot vakman willen bekwamen „Iedereen zal in de toekomst op elk moment tot elke opleiding toegelaten kunnen worden 1100 LEERLINGEN Bedrijfsleven en industrie hebben geoefende vakmensen nodig, mensen die qua praktijk over meer vakkennis beschikken dan met het lager beroeps onderwijs bereikbaar is. die wat theorie betreft misschien minder in hun mars hebben, maar praktisch goed toegerust zijn. „Dat is de bedoeling van het KMBO. dat die opleiding nu binnen het reguliere In het komende schooljaar zal begon nen worden met e programma s timme ren. metaalbewerken (verspanende techniek), oriënterende schakelende opleiding, elektrotechniek, schilderen, installatietechniek. secretariele administratie bedrijfsadministratie. de-| tailhandel en verzorgende beroepen, j Voor latere cursusjaren wordt gedacht j aan metaalbewerken (niet verspanen-! de techniek), metselen, brood- en ban-g ketbakken. motorvoertuigentechniek^ en horeca Men denkt, dat voor het cursusjaar J 1984 5 zich een 210 leerlingen zullen* aanmelden, dat dit aantal het jaar daar- J op verdubbeld zal zijn. rond het jaar* 1990 een 1100 leerlingen het KMBO' zullen volgen Naar verwachting zal daarvan 3 4* direkt uit het lager beroepsonderwijs overkomen. Men rekent erop. dat zeker^ de helft van de KMBO-leerlingen meis jes zullen zijn. denkt daarbij vooral aan» de administratieve en detailhandsoplei-* dingen en die voor de verzorgende beroepen, hoopt echter ook bij andere^ opleidingen „Het is eigenlijk wel uniek zegt de heer Knoll. dat zoveel scholen bij de stichting KMBO hebben aangesloten/ Hij noemt ze de Streekschool voor* Beroepsoegeleidend onderwijs, de MTS „de Horst", Mibeon, Midland, de* Chr. MEAO. de vormingscentra „Isselt in Amersfoort, in Nijkerk en de Koren bloem in Barneveld. de Jan Ligthart-1 school. Rolandus. Nieuw Beekenstein. f Eemland in Soest, de scholengemeen- r schappen Ameroy en de Koppel, de - Chr Technische School in Amers-^ foort. Don Bosco in Leusden en Maars- - bergen in Maarsbergen 4 Zodra de toestemming van het minis- terie is verkregen zal dit uiteraard wor- den bekend gemaakt, zodat men zich - bij het KMBO kan aanmelden zich bekommerde om de exacte weer gave van de natuur De geestelijke opvatting van de kunstenaar besliste over de inhoud van de afbeelding De vorm van de afbeelding werd minder relevant Karl Schmitt Rottluff werkt op Alsen enkele maanden samen met Nolde In 1906 ontstaan de eerste houtsneden, in 1907 de eerste lithogra fieën. De mens met zijn gevoelens en zijn wil en niet de kunst staat in het middelpunt van het expressionistische scheppingsproces Datgene dat zich achter de dingen bevindt, het essentie- Ie. wordt tot uitdrukking gebracht Hoe wel het expressionisme als een zeer homogene stijlrichting wordt be schouwd. maakten de kunstenaars, die tot het expressionisme worden gere kend. vrijwel allemaal zeer individuele ontwikkelingen door Kandinsky die tot de grondleggers van Die blauen Reiter in München behoorde brak later door naar de abstracte kunst Paul Klee en Lyonel Feininger volgden hun eigen weg. Kokoschka legde bij zijn portrette ring accenten op de psychologische kant. Ook Emil Nolde was te zeer indivi dualist om lange tijd in verbanden mee te lopen. In 1907 verliet hij Die Brücke Op het moment dat hij naam begon te maken in 1909 had hij twee schilderijen „Het laatste Avondmaal en „Pinkste ren" vervaardigd. Nolde was een diep religieus mens. en de doeken brengen een hartstochtelijke toewijding tot uit drukking voor een primitief christen dom, dat hij vertolkt door een even primitieve archaïserende compositie De wijze van schilderen is onharmo nieus. doet bewust de gevoelens voor esthetiek geweld aan om het accent te kunnen leggen op de vurige religieuze beleving CHRISTUS In de loop van de volgende jaren tot aan 1912 werkt Nolde aan de cyclus van het leven van Christus, hetgeen de religieuze schilderkunst los maakte uit de westerse kerkelijke banden om deze terug te brengen in de sfeer van ooster se pracht en praal. Geïnspireerd door de Belgische schilder James Ensor, aan wie Nolde in 1911 een bezoek bracht schildert Nolde een serie stille vens met maskers, die duidelijk het bijzondere karakter van zijn oeuvre doen uitkomen De makers van Ensor bevinden zich in een grensgebied waar in het stilleven bezield raakt door een half ironische half bezeten geestesge steldheid. het menselijk gelaat tot mas ker verstart en het afzichtelijke masker tot leven komt Nolde daarentegen pro beert die demonische geest te bezwe ren en dieper door te dringen in de AMERSFOORT - Maandag 28 lovember is voor notaris M. J. M. fan Daatselaar de oprichtings akte gepasseerd van de stich- ing Regionaal Samenwerkings- erband Kort Middelbaar Be- oeps Onderwijs Amersfoort. iortweg de stichting KMBO. En log dezelfde dag is door die itichting een „aanvraag proef- roject volle tijd Kort MBO" naar iet ministerie van Onderwijs en Vetenschappen gezonden. Dat loest ook wel. de tijd drong, zant de aanvraag diende uiter- jk 1 december bij het ministerie innen te zijn. Voor de derde maal is nu vanuit de regio Amersfoort een aanvraag om een KMBO-projekt toegewezen te krijgen ingediend, vertelt ir W H Knoll. voor zitter van de Amersfoortse KMBO- stichting, en men verwacht dat die derde maal scheepsrecht zal zijn, dat op 1 augustus 1984 ook in deze regio het KMBO van start zal kunnen gaan. En daarmee wordt dan ook voor jonge ren uit Amersfoort en de regio de mogelijkheid geopend in volledig dag onderwijs een beroepsopleiding te vol gen DirekteurW Smalen van de scholen gemeenschap voor LTO/LHNO „De Koppel" aan de Hooglandseweg voegt er aan toe. dat het KMBO vooral wil voorzien in een verdere opleiding voor hen. die in aansluiting op het veel meer algemeen vormende onderwijs dat op de diverse scholen voor lager beroeps onderwijs wordt gegeven, een beroeps opleiding willen volgen „Tot nu toe' zegt de heer Knoll „kunnen de jongeren, die van het lager beroepsonderwijs afkomen alleen een verdere beroepsopleiding krijgen via het leerlingwezen met partieel onder wijs op de streekschool of door te gaan werken, in de praktijk ervaring op te doen. Zij kunnen niet op een school hun beroepsopleiding krijgen Daar wil deze opleiding nu in voorzien." Het lijkt goed om daaraan toe te voegen, dat het KMBO niet los gezien kan worden van de ontwikkelingen, die zich in het onderwijs hebben voltrokken en de gedachten die er zijn over de toekomst, die de laatste jaren vooral bekend zijn geworden als de midden school en - later - het VBaO. het voortgezet basisonderwijs Schooltypen, die er - behalve in experimentele vorm - nog niet zijn, misschien ook nooit in die vorm gereali seerd zullen worden, maar die wel geënt zijn op de gedachte, dat met de lagere school de basis voor de algeme ne vorming van de leerling niet voltooid is. daarvoor meer jaren nodig zijn Een gedachte, die niet nieuw is. eigenlijk al jarenlang bestaat, min of meer terug te vinden is in de scheiding tussen onder en bovenbouwen van de verschillende schooltypen, er waarschijnlijk toe zal leiden, dat we in de toekomst een schooltype zullen krijgen, dat voortge zet basisonderwijs geeft voor iedereen met daarop aansluitend een individuele keuze voor voortgezet wetenschappe lijk. verder algemeen vormend of een beroepsopleiding Men zou het KMBO een vooruitlopen op die gedachte kun nen noemen, wat het in het huidige concept overigens nog niet is meestal wel een beetje Italiaans, ver- staan doen ze het in ieder geval. Maar gek genoeg spreekt geen een het vloeiend Ook al zijn beide ouders van Italiaanse afkomst, doordat ze in Ne-tj derland opgroeien ontschieten hen veel woorden j De lessen lopen tot nu toe uitstekend (j De kinderen zijn erg gemotiveerd. Ik - praat elke dag met ouders en die vertellen me dat de kinderen graag komen Het is toch een hele opgave voor hen, want slechts vier van de eenentwintig kinderen komen uit Amersfoort zelf De rest komt uit de provincie Utrecht Baarn. Hoevelaken en Soest bijvoorbeeld Maar dit is het begin, en dan is iedereen nog enthou-' siast Ik sluit beslist niet uit dat dat kan$ gaan afzwakken. Vooral vanwegeoieë afstand, maar ook omdat men niet verplicht is te komen en omdat er geen cijfers of iets dergelijks worden uitge- c deeld j; Het is wel zo. dat op het einde van de cursus in juni de kinderen een verklaring van het Italiaanse ministerie krijgen met al dan niet de goede resulta- ten Daarmee kunnen ze dan eventueel in Italië naar de lagere schoolklas waar ze nu ook op zitten Zo n verklaring f houdt dus in dat ze voldoende Italiaans kunnen spreken voor dat niveau. Het allerbelangrijkste is dat je er rekening mee houdt dat ze eventueel teruggaan n naar Italië." Joseppina „Het is natuurlijk ook hartstikke makkelijk als je op vakantie gaat naar Italië Wij gaan er elke zomer naar toe en dan is het leuk om goed Italiaans te kunnen praten AMERSFOORT - ..Als ik terug ga naar Italië moet ik toch op z'n minst Italiaans kunnen spre ken". Joseppina, een elfjarig meisje van Italiaanse afkomst zegt het alsof het er door haar ouders is ingepompt. Zij zit sa men met haar jongere zusje Cat- terina sinds enkele weken op de Italiaanse school, die in kleuter school „De Dribbel" aan de El- garstraat van start ging. „De meeste kinderen komen naar school omdat de ouders dat graag willen. Het Is erg belangrijk voor Italia nen die in Nederland wonen om die Italiaanse taal en cultuur een beetje bij te houden." vertelt mevrouw Guglielmi onderwijzeres aan de school „Vooral voor hun kinderen die hier geboren zijn en met de Nederlandse taal worden opgevoed is het toch belangrijk iets van het land van hun herkomst af te weten Daarom heeft de Italiaanse vereniging, „Dante Alighieridie op zestien plaat sen in Nederland vertegenwoordigd is. ook in Amersfoort de Italiaanse school geopend Op zeventien november startte men met 21 kinderen van de lagere school, die een keer per week naast de normale lagere schooltijduren om ook nog twee uur Italiaanse les volgen Daarnaast worden er ook lessen voor middelbare scholieren en ouders gegeven 1889. toen veel Italianen emigreerden naar Amerika en Canada, de culturele vereniging „Dante Alighieri" opgericht Op die manier konden en kunnen de vaderlandse gebruiken behouden blij ven en verspreid worden Mevrouw van Eijken „Dante Alighieri bestaat sinds '82 in Amersfoort en telt zestig leden Voor hen hebben we elke maand een programma met aktiviteiten en cursus sen Afgelopen dinsdag was er bijvoor beeld een lezing over de vergelijking tussen Italiaanse en Nederlandse spreekwijzen en gezegden Vrijdag 16 december is er een spaghetti-avond Cursussen worden gegeven in Italiaans koken of over de Italiaanse opera Ook met-leden, mensen zonder Ita liaanse afkomst zijn welkom op aktivi teiten en cursussen „Lezingen worden bijvoorbeeld beurtelings in het Italiaans en het Nederlands gehouden, zodat niemand persé Italiaans hoeft te spre ken GEMOTIVEERD De Italiaanse school is een van oe vele initiatieven van deze vereniging. „Het is vooral de bedoeling om de kinderen de taal beter te leren spreken en kennis van cultuur en traditie bij te brengen Ze leven namelijk in twee culturen: de straat, hun omgeving, de school is Nederlands, thuis bij de ou- PP'Jl e el-| ;nn- n op ha AMERSFOORT - De grote beteke tel. van het werk van Emil Nolde. arvan werk wordt tentoongesteld Oe Zonnehof, moet gezocht wor- in zijn landschappen en bloe nschilderijen, waarin Nolde het nantisch gevoel ten aanzien van natuur een krachtige en direkte tech- jrukking heeft gegeven. In zijn den- stzee-landschappen bereikte Nol de bezeten geest van de primltie- krachten, die hij (tevergeefs) in composities trachtte te bezwe- pend )eiv i het .Tel ZEN, len-C :olde heeft zich langzaam en aarze- als schilder ontwikkeld. Hij was :hicn e )aar jonger dan Toulouse Lautrec, heri) jaar jonger dan Edvard Munch, vier ouder dan Rouault Hoewel hij in 7 in het dorp Nolde bij Tondern als Hansen werd geboren (in 1902 tnderde hij zijn achternaam in de m van zijn geboortedorp) is hij een over ider van de 20e eeuw Te Flensburg )784. leeswijk leerde hij aanvankelijk het lacht van meubelmaker - tekenaar •'dsnijder van meubelen zoals ze dat loos jie tijd noemden. Hij oefende dit «p uit in München, Karlsruhe en jn, terwijl hij zich verder bekwaam- N var an de kunstnijverheidsinstituten in rerJ steden In 1892 wordt hij tekenle- "land (n he( Zwitserse Sankt Gallen Hij Bette kt de eerste landschapsakwarellen keningen van boeren uit de berg dorpen Hij produceert series Alpenan sichtkaarten die een financieel succes opleveren. Dan besluit hij met les geven te stoppen, en zich aan de vrije schilder kunst te wijden. Via Munchen gaat hij in 1899 naar Parijs, waar hij studies maakt in het Louvre, en de Académie Julian bezoekt Hier echter komt hij niet in kontakt met de moderne schilderkunst uit zijn tijd Het is in Duitsland, dat hij het werk van Van Gogh en Gauguin ziet. schilders die hem in de voor hem goede richting sturen De grafische ervaring, die hij inmiddels heeft opgedaan, in het bijzonder met het etsen, versterkt zijn expressieve vermogen, en maakt dat zijn artistieke visie duidelijker vorm kan aannemen LILDSTRAND In 1901 werkt Nolde in het vissers dorp Lildstrand op Noord-Jutland In de jaren daarop werkt hij 's zomers op het eiland Alsen. 's winters in Berlijn, terwijl hij een half jaar in Italië doorbrengt vanwege de gezondheid van zijn vrouw, de Deense toneelspeelster Ada Vilstrup In 1906 wordt Nolde lid van in 1905 opgerichte kunstenaarsvereni ging „Die Brucke „Die Abbildung ist tol was hel uitgangspunt, en nieuwe gevoelsgebieden werden ontsloten en in beelden omgezet, zonder dat men werken van Nolde uit musea en privé- bezit in beslag genomen door de nazi's Veel werk wordt door de nazi's ver brand. en in 1941 volgt een schilderver- bod. Nolde trekt zich in Seebüll terug. Daar ontstaan meer dan duizend kleine akwarellen, die hij bij invallen snel moest kunnen verbergen, en die hij zijn „ungemalten Bilder" noemde In 1946 sterft Noldes vrouw In 1948 hertrouwt Nolde. Hij ontvangt vele prij zen en onderscheidingen. Tussen 1945 en 1951 ontstaan nog meer dan hon derd schilderijen Tot 1956, het jaar waarin hij sterft, ontstaan nog vele akwarellen De collectie schilderijen en het huis worden bij testamentaire be slissing aan 'n stichting vermaakt, en in het huis wordt 't Nolde Museum ge vestigd (Ook de tuin is een bezoek ten volle waard Elk seizoen bloeien hier bloemen in een speciaal kleurensche ma door Nolde aangelegd, bloemen die prima in het noordelijke gebied passen als dahlia's en asters.) Dank zij de bereidwillige medewerking van prof. dr Martin Urban, de direkteur van het Nolde Museum en de Stiftung Seebüll Ada und Emil Nolde. kon de Emil Nolde-tenloonstelling in De Zonnehof, een lang gekoesterde wens van direk teur Reurslag. tol stand komen die in globale lijnen en grote partijen de stemming aangeven waarin ze werden geschilderd Van een vierluik van kleine akwarellen is er een blauw rode zee met een ontzaglijke dieptewerking. In de vrije figuurstukken sprankelt het leven, zindert het licht en breken de emoties los. Krachtig en met grove borstel is het zelfportret uit 1911 geschilderd, de ogen hemelsblauw in een aan de licht kant geel aangezet gezicht In grote lijnen zijn liggende antilopen in waterige sepia aangegeven. Chinese bootjes op de Han rivier Het schilderij „lm Freien' uit 1908 laat Noldes overgang uit het impressionisme zien terwijl twee akwa rellen uit 1908, „Baüme im Marz" en „Weiden im Schnee" een sterke ver wantschap tonen met de sfeer van symbolisten als Redon De tentoonstelling, die ook vele grafische bladen omvat, moge zich in een groot bezoekersaantal ver heugen. De expositie duurt tot en met 15 januari 1984. en is te bezichti gen van dinsdag tot en met zaterdag i van 10.00 tot 17.00 uur. Op zon- en I feestdagen van 13.00 tot 17.00 uur. Op maandagen en op nieuwjaarsdag is De Zonnehof gesloten. Op 24 en 31 december is De Zonnehof na 15.00 uur gesloten. magische sfeer Om dat te bereiken overdrijft of vereenvoudigt hij In zijn maskerschilderijen. waarin Nolde het caricaturale aspect accentueert, laat Nolde primitieve en barbaarse geest in elkaar overgaan. In de |aren 1913t1914 maakt Nolde een reis via Rusland en China naar Nieuw-Guinea en in het Zuidzee gebied ontstaan vele olieverven, akwa rellen en tekeningen In 1917 verlaat Nolde het eiland Alsen. gaat in Uten- warf wonen, vanwaaruit hij tenslotte enige kilometers zuidwaarts op een oude terp het „Haus Seebüll" ontwerpt en bouwt, waar hij vanaf 1927 gaat wonen Hij is nu een bekend kunste naar. treedt in 1931 toe tot de Preussi- sche Akademie der Künste Tiidens de actie „Entartete Kunst" worden 1052 JUBELEND Het is een verrukkelijke tentoonstel ling geworden Kleur springt er aan alle kanten uit in De Zonnehof Kleur is Noldes belangrijkste uitdrukkingsmid del Stralend komt die kleur je tegemoet in zijn beroemde bloemenschilderijen, die in al hun luister te zien zijn Hoe sterk klinkt er het jubelend gevoel van de kunstenaar in door ten aanzien van de schoonheid der natuur Dan is er een serie imponerende zeegezichten met wolkenpartijen in geel, blauw en oranje.

Historische kranten - Archief Eemland

Leusder Krant | 1983 | | pagina 9