„Het communisme is in theorie
erg goed, in de praktijk niet"
Vietnamese priester Tran Van Hoa Pierre:
I, De moeilijkheid is vooral
de taal voor de oudere
mensen. Ze zijn bang als ze
contact met Nederlanders hebben"
.Alles wat wij hier hebben zijn
geschenken van de mensen hier. Alle
mensen in Leusden zijn onze
weldoeners en onze dierbare vrienden'
interview
DONDERDAG 22 DECEMBER 1983
door Anco Mali
goed, maar in de praktijk niet. Vroe
ger, toen de communisten niet aan
de macht waren, zeiden ze erg
goede dingen in Vietnam Ze kwa
men op voor de armen en de laag
ste klassen. Maar toen ze eenmaal
de macht hadden werd alles an
ders. Degenen die het voor het
zeggen hebben zijn de leden van
de communistische partij. De ande
ren tellen niet meer mee.
Tijdens de regering van onze ou
de president hebben de communis
ten steeds revolutie gemaakt in
Zuid-Vietnam. Ze hebben er stakin
gen georganiseerd, ze hebben er
chaos ontketend. En ze hebben
steeds gesproken over de rechten
van de mens. Ik ben erg bang ge
weest nu ik de stakingen in Holland
meemaakte met de PTT. de bus
schauffeurs. Ik heb gedacht dat de
mensen hier in het geheim door de
communisten werden bewerkt
Sommige Vietnamezen hebben
gedacht, dat ze nog een keer
moesten vluchten, omdat Holland
in de handen van de communisten
zou vallen. Wij zijn gelukkig te ho
ren. dat dat niet zo is. In Vietnam
ging het ook zo met de stakingen
en de eisen tot salarisverhogingen
van de arbeiders. Maar nu, onder
het communistisch systeem werkt
men heel hard, en men verdient
heel weinig.
Neem bijvoorbeeld mijn broer,
die leraar is. Hij verdient 100 dong
per maand, vijftig gulden. Sommige
levensmiddelen kan hij kopen op
de officiële markt, maar andere
moet hij kopen op de zwarte markt.
Een kilo vlees kost 200 dong! Na de
val van Saigon hebben alle ambte
naren een brief moeten schrijven
aan de regering om minder te mo
gen verdienen Men heeft het be
treurd. maar men was gedwongen
om die brief te schrijven.
„Ik begrijp dat u moe bent. Wilt u
tenslotte nog een wens kenbaar
maken?"
„Nee, hoor. De mensen in
Leusden, vooral de burge
meester, de ambtenaren van
het gemeentehuis en de
maatschappelijk werker heb
ben ons heel erg geholpen.
Alles wat wij hier hebben zijn
geschenken van de mensen
hier. Alle mensen in Leusden
zijn onze weldoeners en onze
dierbare vrienden. Ik heb er
vertrouwen in dat de relatie
tussen de Vietnamezen en de
Hollanders elke dag een stuk
je vriendschappelijker en in
niger wordt."
Eigen Nieuwjaar
,,Dat réveil Ion, luidde dat tevens
het nieuwe jaar in?"
..Nee. Wij vieren het Europese
nieuwjaar niet. Wij hebben een
speciaal Vietnamees nieuw jaar
Ongeveer twee maanden na het
Europese, want onze kalender telt
volgens de maan, net als bij de Chi
nezen
„Hoe gaat u te werk voor het
kerstfeest in Nederland?"
,,De Vietnamezen spreken nog
niet goed Nederlands Ze begrijpen
nog heel weinig in de Nederlandse
kerk Wij willen elkaar drie keer per
jaar ontmoeten om te praten over
onze situatie, onze problemen en
ons heimwee naar Vietnam, leder
jaar vieren wij kerstfeest, pasen en
het Vietnamese nieuw jaar Iedere
zaterdag en zondag moet ik de
Vietnamezen bezoeken en de eu
charistie vieren in hun eigen plaat
sen Voor het kerstfeest heb ik een
uitnodiging gestuurd aan ieder
Vietnamees gezin. Met mijn werk
groep van acht mensen heb ik de
taken verdeeld.
De Vietnamezen komen met hun
eigen auto's, als ze die hebben
Sommigen komen met de bus of de
trein. Bij het station Amersfoort
hebben wij twee minibussen, en wij
gaan heen en terug om de mensen
te halen en te brengen
Vindt de kerstviering in een kerk
of bij de mensen in de diverse dor
pen en steden van Nederland thuis
plaats?"
..In sommige plaatsen hebben
wij goede contacten met de pasto
res, en vieren wij de eucharistie in
de kerk of de kapel. In andere plaat
sen vieren wij de eucharistie in ei
gen huis
twaalf zulke jongens en meisjes in
psychiatrische ziekenhuizen in
Arnhem. Ik ben er een paar keer
geweest. Ik denk dat ze heimwee
hebben naar hun familieleden en
naar hun land Vietnam.
Ze zijn helemaal alleen, ze heb
ben geen steun Andere jongens
en meisjes in Nederland, die geen
familie in Nederland hebben, heb
ben ook problemen. Meestal zien
ze geen toekomst Ze vinden de
Nederlandse taal moeilijk Ze den
ken dat ze altijd werkeloos zullen
zijn. Het is heel moeilijk om een
baan te vinden. Ze kunnen niet te
rug naar Vietnam Als ze in Viet
nam komen, gaan ze meteen naar
de gevangenis
De Vietnamezen hebben veel
hulp van de Nederlandse regering,
plaatselijke gemeenten, plaatselij
ke maatschappelijke werkers Ik
help hen vooral in de godsdienst
Soms ook heb ik de boeddhisten en
nietgelovigen bezocht. Van de
6000 Vietnamezen is eenderde
Chinezen met de Vietnamese na
tionaliteit. Ze woonden al heel lang
in Vietnam. Eenderde is boeddhist,
eenderde is katholiek
Chinezen in Nederland begin
nen vaak eethuisjes. Wat onderne
men Vietnamezen in Nederland
Hoeveel zijn er in Leusden?"
Sommige mensen hebben ge
probeerd een eigen baan te vinden
Bijvoorbeeld meneer Phan Long
Giao in Leusden. Hij is kleermaker
(Phan is de familienaam, Long is de
midden- of achternaam, Giao is de
voor- of roepnaam). In Leusden
wonen zes families en zes céliba-
taires, alleenstaanden.
„Kunt u corresponderen met uw
achtergebleven familieleden?"
,,Een brief van Vietnam naar Ne
derland doet er een maand of drie
over. We krijgen te weinig bericht
In Vietnam worden onze ouders
gecontroleerd door de politieagen
ten Ze denken dat onze familiele
den contacten met buitenlanders
hebben Iedere familie, die een fa
milielid in het buitenland heeft,
moet een boekje hebben. Dat is
een bewijs voor de politieagenten.
Als wij een cadeautje naar Vietnam
sturen moeten onze familieleden
het boekje laten zien om het ca
deautje in ontvangst te kunnen ne
men."
Tran Van Hoa is nu erg moe van
het Nederlands spreken Zei hij in
het begin van ons gesprek af en toe
en Frans woord, nu gaat hij volledig
in het Frans over.
Hij woont op Hoefijzer 5.
wierf ooit als
ootvluchteling zeven dagen
i zeven nachten op zee,
tortdurend bestookt door
at hij „piraten" noemt. Een
ar verbleef hij in Frankrijk.
Den werd Tran van Hoa
ierre door het
eemdelingenpastoraat
ivraagd afscheid te nemen
in de meer dan 100.000 naar
ankrijk gevluchte
etnamezen, om de zorg op
ch te nemen van de
itholieken onder zijn 6.000
(Nederland wonende
Vietnamese landgenoten.
In Vietnam was Tran Van
Hoa Pierre leraar aan een
klein semenarie. Daarnaast
verzorgde hij drie parochies
in de naaste omgeving van
het semenarie. In Nederland
houdt hij zich bezig met de
pastorale zorg van ongeveer
1700 rooms-katholieke
Vietnamezen, verspreid over
meer dan 100 plaatsen in
Nederland. Bovendien biedt
hij, voor zover dat mogelijk
is, hulp aan de overige
Vietnamezen. Per jaar legt hij
hier zo'n 70.000 kilometer af.
Anco Mali zocht de
Vietnamese zielzorger op in
zijn kleine Leusdense
woning. Een gesprek over
Kerstfeest en Nieuwjaar, over
heimwee, over problemen, en
over angsten.
„Ik ben erg bang geweest
nu ik de stakingen in Holland
meemaakte met de PTT, de
buschauffeurs. Ik heb
gedacht dat de mensen hier
in het geheim door de
communisten werden
bewerkt. Sommige
Vietnamezen hebben
gedacht, dat ze nog een keer
moesten vluchten, omdat
Holland in de handen van de
communisten zou vallen."
|LEUSDEN - Terwijl wij zit-
te praten zijn Nguyen Van
|iieu en Pham Thanh Hoang
uk bezig de pagina's van
It maandblad voor de Viet-
|mezen, dat de priester in
nloop brengt, te bundelen
k verzendklaar te maken. Zij
Ijken niet op of om, werken
Intinu door. Glimlachen af
htoe, bijvoorbeeld als ze mij
(ffie met een stuk kerstban-
t aanbieden. Of als het Ne-
Irlands te kort schiet, en wij
lhet Frans overgaan.
„Ik zal proberen met u te
praten over de situatie van de
Vietnamezen hier", zegt hij.
„U vraagt mij, en ik antwoord
met korte zinnen." Dat blijkt
mee te vallen. Tran Van Hoa
Pierre is hier drie jaar, en zijn
Nederlands is beslist goed.
Zelf is hij er niet zo over tevre
den, vindt dat hij nog te veel
naar woorden moet zoeken,
te veel met eh's spreekt, en
als hij moe is te graag in het
Frans overgaat.
Ik vraag hem in deze december
maand naar de viering van het
kerstfeest door de Vietnamezen
Hoe hij gewoon was dit in Vietnam
te vieren, en hoe het nu in Neder
land toe gaat.
Vroeger voor 1975 hadden wij
de vrijheid vooral in de gods
dienst", vertelt hij. .In alle paro
chies vierden wij het kerstfeest met
eucharistievieringen 's nachts en in
de morgen Wat betekende drie eu
charistievieringen tijdens het kerst
feest." (Hij spreekt kerst uit als
christ, wat eigenlijk erg toepasselijk
is!) ,,Alle christenen, ook de boedd
histen en de niet gelovigen kwa
men naar onze kerk toe. Kerstfeest
was een groot feest, niet alleen
voor de katholieken, maar ook voor
de andere mensen. Ze waren blij
om de vreugde met ons te delen,
want het was een feestelijke viering
voor allemaal
Maar na 1975 is het heel moeilijk
geworden. Er zijn veel pastores,
die nog in de gevangenis zitten. Er
zijn veel kerken, die geen pastores
meer hebben. Als de christenen
kerstfeest willen vieren, moeten ze
een bewijs van de politieagenten
krijgen In de formulieren moeten
ze precies vermelden van welke tijd
tot welke tijd de eucharistieviering
zal zijn. Er zijn ook veel politieagen
ten in de kerk aanwezig om te con
troleren wat de pastores zeggen,
hoe de christenen praten.
Kunt u iets vertellen over de vie
ring van het kerstfeest in Viet
nam?" k vraag of hij het kerstfeest
in Vietnam kan beschrijven, moet
de vraag snel corrigeren, want hij
wordt hevig in verwarring gebracht
doordat hij denkt dat hij moet
„schrijven").
„Er is een speciale sfeer in de
kerk. Het kerstfeest is het grootste
feest voor de christenen van India.
Bijvoorbeeld in de kerk hebben wij
een heel grote stal, heel veel kaar
sen en guirlandes Maar dat was
voor 1975. Voor de eucharistievie
ring hebben wij een toneelstukje
over de geboorte van Christus met
Maria, Jozef en de engelen Het
koor zong kerstliedjes en daarna
hebben wij de eucharistie gevierd.
Na de viering hebben de jongeren
de gehele nacht buiten doorge
bracht om vuurwerk af te steken
Ze gingen naar de dancing. De vol
wassenen gingen naar huis, en
hadden een groot feest thuis, een
réveillon, een souper."
„Ik weet niet waarom", zegt hij,
Tran Van Hoa Pierre. „Na 1975 is het voor de katholieken in Vietnam heel moeilijk geworden. „het communisme in theorie is erq
Aanpassing
Hoe slagen de Vietnamezen er
in de verschillen met de Nederland
se gewoonten te overbruggen?"
„Ik hoop dat de Vietnamezen
zich bij het Nederlandse leven en
de gewoonten kunnen aanpassen.
Dat gebeurt langzaam. Tot nu toe
spreken de jonge mensen en de
kinderen heel goed Nederlands Ze
hebben goede rapporten op
school Ze hebben geen proble
men met het Nederlandse leven
Hun ouders hebben andere proble
men. Tot nu toe spreken de Vietna
mese kinderen goed Vietnamees,
maar ze kunnen geen Vietnamees
schrijven en lezen. Wij proberen in
sommige plaatsen een keer per
week les te geven aan Vietnamese
kinderen Dit jaar hadden wij een
zomerkamp met 100 kinderen bij
Onze Lieve Vrouwe ter Eem. Vorig
jaar hadden wij zo'n kamp in Zwit
serland, maar de reiskosten en het
eten waren daar te duur
De Vietnamezen hebben heel
goed contact met de mensen waar
ze wonen. Nu passen ze zich een
beetje aan bij de Nederlandse kerk
Niet in Leusden, maar in andere
plaatsen, vieren de dominee en de
pastoor samen de eucharistie. Dat
is heel anders bij ons. Een dominee
viert apart Wij hebben een qoede
In de Sint Jozefkerk aan de Hamersveldseweg worden regelmatig plechtigheden voor Vietnamese katholieken
gehouden. Hier een foto uit september van dit jaar, toen een aantal Vietnamese kinderen gevormd werd
Vooral de oude mensen, die niet
goed Nederlands spreken, begrijp
pen niets in de Nederlandse kerk
Zij hebben mijn hulp nodig. Ze wil
len graag dat ik een keer per
maand of een paar keer per jaar bij
hen kom. Ze willen graag persoon
lijk biechten
Wij willen graag goede en vrien
delijke relaties met elkaar onder
houden Iedere maand geef ik een
maandblad uit. Daarin staan de
brief van mij, de huwelijkssluitin
gen, de kerkelijke kalender, en de
lezingen van iedere zondag Er
staan ook politieke problemen in,
Vietnamese en Nederlandse ge
woonten. ook stukjes Nederlandse
grammatica en plaatselijk nieuws
Iedere uitgave heeft 550 exempla
ren."
relatie met de dominees en de
monniken van de boeddhisten of
het confucionisme, maar wij heb
ben geen samenwerking
„Wat vinden Vietnamese men
sen moeilijk in Nederlandr?"
„De moeilijkheid is vooral de taal
voor de oudere mensen Ze zijn
bang als ze contact met de Neder
landers hebben Ook voor de jon
geren tussen 25 en 35 jaar, de celi
batairen die helemaal alleen staan,
is het heel moeilijk. Nu zitten al
rdinaal Willebrands dient hpt vormsel toe bij een Vietnamees meisje
ast hem staat Tran Van Hoa Pierre
