„Alles wat we tot nog toe
hebben aangepakt, is gelukt.
Daar zijn we best trots op"
leusder krant
Leusdenaren zagen besparende ideeën voor Defensie al vier keer beloond
"„Je bent bedrijfsblind, zoals ze dat
noemen. We hebben jaren achtereen
tegen die bergen periscopen zitten
aankijken, zonder ze eigenlijk te zien"
„We doen het niet voor geld.
Het gaat meer om het plezier"
DE LEUSDER KRANT
DONDERDAG 5 JANUARI 1984
interview
5
Twee inwoners van
Leusden, de heren W.
Rhebergen en K. Bijkerk
hebben van de Koninklijke
Landmacht het maximale
bedrag van vijf en twintig
duizend gulden toegekend
gekregen voor éen idee.
Samen met de heer J. M. de
Haas hebben zij een idee
ontwikkeld om periscopen te
repareren.
Deze reparatie-methode
levert het leger een jaarlijkse
besparing op van een kleine
vier ton.
Het gaat hierbij om o.a. de
periscopen van detanks
Leopard 1 en 2, waarvan door
bijvoorbeeld opspattend
steengeruis binnen de
kortste keren de dekglazen
kapot gingen, waardoor de
periscopen vervangen
moesten worden.
Het was niet de eerste keer
dat beide inwoners van
Leusden in de prijzen vielen,
drie keer al hebben zij een
idee geleverd dat defensie
zoveel geld bespaarde en
bespaart dat het de heren
geld opleverde.
Ze zijn werkzaam bij de
Classificatiegroep
Elektronica en Instrumenten
van de 573
verzamelplaatscompagnie in
Soesterberg.
LEUSDEN - Door hun werk
bij de Classificatiegroep
Elektronica en Instrumenten
van de 573 Verzamelplaats
compagnie in Soesterberg
komen de heren Bijkerk en
Rhebergen tot ideeën.
Daar hebben ze namelijk te
maken met alles wat op het
gebied van elektronica en op
tiek retour komt. Materiaal
dat niet meer nodig of defect
I is wordt door hen geclassifi
ceerd. Hetgeen eigenlijk wil
zeggen dat zij bekijken waar
het naartoe gaat. Zo kan er
bijvoorbeeld een radio
toestel binnenkomen. Zo n
toestel bestaat uit drie com
ponenten (gedeelten), een
zend-, ontvang- en
versterker-gedeelte. Eén van
de drie kan kapot zijn. Vervol
gens wordt bekeken waar het
ding heen moet: kan het gere
pareerd worden of niet, zo ja
is het rendabel om dat te
doen. Het werk is dus eigen
lijk een soort inspectie van de
binnengekomen goederen.
Rhebergen: ,,Op een gegeven
moment val je gewoon op hoeveel
.waardevolle spullen er wegge-
3 gooid worden Je weet hoeveel iets
I kost en je gaat erover nadenken:
Hoe kun je iets oplossen. De ene
keer gaat dat wat sneller dan de
andere keer, dat heeft te maken
met de moeilijkheidsgraad van het
probleem
Bij de periscopen ging het ook
zo Je gaat erover nadenken,
sloopt er s eentje en een idee zet
zich vast in je hoofd Het bleek
u echter geen eenvoudige zaak De
dekglazen. glazen die Ier bescher-
ming van de spiegels aan de bui
tenkant zijn aangebracht, die in de
fj regel kapot gaan waren er niet zo
éen-twee-drie af te halen Tenmin
ste niet op een manier, dat het hele
spul weer in elkaar te zetten was
Uiteindelijk vonden we een manier,
waardoor het betrekkelijk eenvou
dig was. we verwarmden de peri
scoop en konden de dekglazen
eraf lichten
Het volgende probleem was hoe
de nieuwe dekglazen aan te bren-
|1 gen zonder dat het invloed had op
de helderheid van de periscoop
Om ons te oriënteren op het gebied
van lijmen zijn we naar de Karwei-
beurs gegaan in Utrecht We pro-
beerden lijm na lijm en dan leek het
in eerste instantie heel aardig,
maar kwam je twee dagen later
kijken, bleek dat de onderliggende
kunststof laag aan te tasten Ander
half jaar zijn we er mee bezig
geweest.
Na verloop van tijd was het
zover. dachten we. We hadden
een periscoop getest in de diep
vriezer - want die dingen moeten
tegen de meest extreme tempera
turen kunnen - tot een graad of
achttien onder nul en alles bleef
goed. Dus we waren klaar Vervol
gens hebben we het idee inge
stuurd. Defensie heeft het getest
en afgekeurd. Ze hadden de tem
peratuur veel lager laten zakken
dan achttien graden onder nul met
methode om de kapotte glazen er
af te halen, dus het enige waar het
nog op vast zat was een geschikte
lijmsoort
Rhebergen Toen hebben we
weer het telefoonboek gepakt en
zijn weer gaan kijken naar lijmfa-
brieken en groothandels. Tenslotte
kwamen we terecht bij de firma
Mavom in Alphen aan de Rijn. Die
gaven ons in de eerste instantie
een lijm mee, die ook niet deugde
Daarna is de vertegenwoordiger
langs geweest, een man met een
koffer vol lijm-soorten en daar zat
de goede bij
Een twee componentenlijm die
eigenlijk nooit als lijm gebruikt
werd, maar in de ruimtevaart om
elektrische componenten in te gie
ten
Nadat wij deze toepassing had
den verzonnen zijn er ook mensen
uit Amerika geweest om te kijken
Ze vonden het geweldig."
Dit keer hadden de heren, het bij
het rechte eind. 90% van de als
defect ingeleverde periscopen
keert nu weer terug in het leger.
Zodat Defensie jaarlijks een kleine
vier ton bespaart Gevolg was dat
het maximale bedrag dat voor dit
soort ideeën klaar ligt 25.000,-)
aan Rhebergen en Bijkerk werd
uitgekeerd op 1 december jongsle
den Het was voor Rhebergen en
Bijkerk overigens niet de eerste
keer dat ze een geldprijs in ont
vangst mochten nemen voor een
idee dat ze hadden Eerder al in 78
en '80 werden ze beloond voor hun
denkwerk
Rhebergen: ,,Toen iemand bi|
Defensie een keer twintigduizend
gulden ontving voor een idee. zijn
we eens gaan denken of wij ook
niet eens iets konden leveren Dat
was in 1976. We hebben het voor
deel dat we elke dag naar ons werk
fietsen, dan worden de meeste
ideeën doorgepraat We zijn wel
eens afgestapt in een gesprek
In 1978 zijn we beloond met
7,500.- voor het ontwikkelen van
een reparatie-methode voor anten
nes. Je moet je voorstellen dat een
antenne een lange geïsoleerde
staaf is. waar onderaan een kop
pelstuk zit, waar mee 'ie op het
voertuig geschroefd wordt. Nou
ontstond daar vaak speling. Het
hele ding stond eigenlijk los in de
voet Dat schudt natuurlijk allemaal
als er over terrein qereden wordt,
dat kwam eiqenli|k vrij vaak voor
Op een verzamelplaats, zoals waar
wij werken zie je dat t veel voor
komt Het valt je gewoon op dat het
een dure aangelegenheid is Want
als je op een onderdeel werkt is het
dan zo 's eentje in de maand of zo.
dan denk je ach
Je bekijkt zo n ding eens en gaat de
mogelijkheden na of er iets aan te
doen is Je probeert wat en dan
blijkt dat de oplossing vaak heel
eenvoudig is. In het geval van de
antenne hebben we iets ontwikkeld
waardoor dat ding op z'n plaats
als gevolg dat het hele zaakje was
kapot gevroren."
Telefoonboek
Bijkerk; „Het was zonde om het
op te geven, we waren op dat
moment al zo ver. We hadden een
blijft, een ijzeren pin die schuin door
de voet gaat.
Het kostte wel moeite om de juiste
plaats te bepalen Maar als je het
idee eenmaal hebt is het een kwes
tie van proberen. Dat.simpele feit"
was goed voor eenmalige bespa
ring van 219 800,-
In datzelfde jaar was het weer raak
Door gebruikmaking van een be
paalde plug hoefden de snoeren
van telefoontoestellen niet meer
vernieuwd te worden
Tenslotte, ontwikkelden Rheber
gen en Bijkerk in 1980 een
reparatie-methode voor connector-
samensteller (verbindingstoestel
len tussen radio-apparatuur).
Geld
Bijkerk ,.We doen het niet voor
het geld Hoewel het natuurlijk wel
mooi meegenomen is Het gaat
meer om het plezier dat we eraan
beleven Rhebergen Het leve
ren van ideeen maakt ons werk
creatiever. Routine is namelijk het
rotste wat er is, steeds maar weer
elke dag hetzelfde moeten doen
daar ga je aan kapot. Gelukkig
krijgen we de ruimte om ideeën te
ontwikkelen en alles wat we tot nu
de hebben aangepakt, is gelukt
Jaar zijn we best wel een beetje
rots op
We hebben de tijd ook mee
natuurlijk Op alles moet bezuinigd
worden en als je dan met een
besparend idee aan komt wordt dat
wel gewaardeerd
Bijkerk. ,,Eén van de leukste
dingen - naast de successen dan -
was ook de ideeendag 1978 in
Rotterdam Daar werden we ont
vangen op het stadhuis om een
ioorkonde in ontvangst te nemen
;We waren uitgekozen door de land
macht omdat we dat jaar het beste
idee hadden geleverd We kwamen
daar in aanraking, met - zeg maar
- gelijkgestemden ledereen had
'iets ontwikkeld Mensen uit het
particulier bedrijfsleven, van alles
zat daar een heel bonte groep van
mensen Later kregen we nog een
groepsfoto opgestuurd. Ik zou het
nog wel een keer willen meema
ken Wie weet met dit idee."
Beide heren zitten al meer dan
dertig jaar in het vak. De heer
Rhebergen is vanaf 1949 als bur
ger in dienst bij Defensie. Daarvoor
was hij dienstplichtig Voor de heer
Bijkerk geldt hetzelfde, hij kwam in
53 bij de classificatie als burger
Maar ook hij is bij defensie blijven
j plakken na zijn diensttijd
Ze kennen elkaar al heel lang
Voordat ze naar Soesterberg kwa
men werkten ze in Delft in hetzelfde
bedrijf alleen zaten ze toen ieder op
een andere afdeling. In 1973 werd
het onderdeel in Delft opgeheven
en werden Bijkerk en Rhebergen
overgeplaatst naar Soesterberg
Nu werken ze al tien jaar samen
Rhebergen ..Toen we hier in
Soesterberg kwamen kregen we er
Optiek bij. Omdat de optiek van
tegenwoordig veel elektronica be
vat. Vroeger had je alleen maar
lenzen, zeg maar de gewone veld-
kijker Tegenwoordig heb je bij
voorbeeld ook de nachtkijkers
waarin veel elektronica zit
Omdat dat bij ons inspectie
pakket kwam hebben we voor dat
we aan de slag gingen met die
optiek, eerst een cursus moeten
volgen van een week of zes. Zo zijn
'we er mee vertrouwd geraakt en zo
kwamen we dus ook met de peri
scoop in aanraking."
Uitvinders
Het zijn geen Willy Wortel
figuren deze heren Als een idee in
hun hoofd opkomt willen ze dat
maken, maar ze zijn er niet dag in
dag uit mee bezig Het is echt een
voortvloeisel van hun werk. het
classificeren van retour-materiaal
Pas de laatste jaren, zijn ze met
deeén bezig
Rhebergen ,.Je bent bedrijfs
blind zoals ze dat noemen We
lebben jaren achtereen tegen die
bergen periscopen aangekeken.
:onder ze eigenlijk te zien. Maar
bmdat je met besparing bezig bent,
:oals die antennes, ga je de dingen
inders bekijken.Er gaan je dingen
)pvallen Nadat we de reparatie-
nethode voor connector-
amenstellen hadden ontwikkeld,
/isten we al dat we die periscopen
ouden gaan aanpakken Wat we
u gaan doen weten we nog niet,
rant het is nou ook weer niet zo dat
je ideeën maar voor het opschep-
len liggen
door Jan Dronkers
Naast hun werk is Bijkerk ook
met andere dingen actief.
Zo is de heer Bijkerk consul van
Roda (de Leusdense voetbalclub)
Je kunt hem daar op zaterdag om
half acht vinden. Bijkerk Ik keur
de velden Dat is niet makkelijk,
want je krijg enorm veel kritiek, als
je een bepaald veld afkeurt Keur je
een veld goed dan is het altijd goed
Al lopen ze tot hun kuiten in het
water dan is het nog goed. Als je
daarentegen zegt dat het niet gaat
dan zijn er enorm veel deskundigen
die het beter weten Ik probeer het
met zoveel mogelijk inzet te doen,
nu voor het tweede jaar
Vrije tijd
„Een ding zeg ik altijd, ik
ben een groot voetballiefheb
ber en wat mij betreft mag er
eigenlijk altijd gevoetbald
worden, maar je moet onder
ogen zien dat als je op een
slecht veld laat spelen dat je
de week daarop met de pro
blemen zit. Want dan heb je
het veld gewoon vernield.
Verder onderhoud ik het
contact tussen de vereniging
en de gemeente. Ik geef zo n
taalf tot vijftien uur aan de
vereniging en kom eigenlijk
tijd te kort. Daarnaast ben ik
een rasechte doe-het-zelver
en dan blijven er wel eens wat
klusjes liggen. Wat dat be
treft ben ik nu wel blij dat we
nu in de winterstop zitten.'
Rhebergen deelt het ge
voel van zijn collega. „Ik zal
ook wel wat meer vrije tijd
willen hebben, maar dat zal
wel niet eerder komen dan
dat ik met de VUT ga. Ik
besteed veel aandacht aan
fotografie en verder maak ik
zelf klokken. Vanaf dat ik een
jaar of twaalf was, doe ik al
liever klein werk dan groot
werk. Dat heeft te maken met
het vak dat ik geleerd heb. Ik
ben van oorsprong
instrumenten-makeren in het
maken van kleine dingen heb
ik het meeste plezier."
Rhebergen ..Op een gegeven moment valt gewoon op. hoeveel waardevolle spullen er weggegooid
worden
De Leusder Krant doet meer dan het geven
van een portie plaatselijk nieuws
Wat dacht u van het verzorgen van trouwkaarten Een ruime sortering biedt het
aanstaand echtpaar voldoende Keus Een romantische kaart, een vrolijke of
zakelijke kaart, ze komen stuk voor stuk voor in de collectie trouwkaarten die
elk jaar wordt aangepast
In ons kantoor liggen boeken met voorbeelden klaar U kunt ze meenemen om
thuis de juiste keuze te maken De tekst op de kaarten kan worden gezet in
hand- of machineletter
Rozendaallaan 9. telefoon 941495
Hel kantoor is op werkdagen geopend van 9.00 tot 12.00 uur
en van 13 30 tot 17.00 uur
