„Ik zat er niet alleen maar om
de boel bij elkaar te houden"
leusilen kramt
„Lastige" Schoolraad-voorzitter Jaap Brandligt stopt er mee
„Het ging er om die lastige
jongens van de Schoolraad
buiten het overleg te houden"
„De situatie m het onderwijs
wordt alleen nog maar erger"
Het CDA schuift niemand
aar voren, die verstand
eeft van onderwijs"
R3
Geen krant
ontvangen?
Van Heteren Makelaardij..
Uw huis is 't waard.
van heteren makelaardij
DONDERDAG 19 JANUARI 1984
interview
Crisistijd
De laatste jaren stopt Jaap
Brandligt vooral veel energie in de
onderwijsvakbond ABOP In het
leiding geven aan de afdeling en de
belangenbehartiging van de leden
gaat veel tijd zitten ,,We hebben
steeds vaker te maken met ontslag
of dreigend ontslag-affaires,'' aldus
Jaap Brandligt,
Een andere Leusdenaar, tevens
schoolraadlid Kees de Kruyf is voor
wat betreft de ontslagzaken de
rechterhand van Jaap Brandligt.
,,Waar het om problemen gaat die
met de rechtspositie van onderwijs
krachten te maken hebben, is Kees
de juiste man," vindt Jaap Als
voorzitter van de plaatselijke ABOP
is Brandligt ten nauwste betrokken
bij allerlei acties die in het onderwijs
gevoerd worden Jaap Brandligt
kwam vorig jaar in het nieuws als
stakingsleider van de onderwijzers
in de regio Amersfoort ,,Het wan
staltig onderwijsbeleid van de rege
ring maakt het eenvoudigheid no
dig dat er door de vakbond ingegre
pen wordt" is de mening van Jaap.
,,Voor de oorlog, in de crisistijd,
kenden we het verschijnsel
kwekeling-met-acte. Het kwam er
op neer dat iemand met alle beno
digde papieren in zijn zak voor een
paar grijpstuivers aan het werk kon
Die situatie mag zich nooit herha
len Toch zie je dat ook op dit
moment al gepraat wordt over
werken-met-behoud-van-uitkering
Als vakbond zijn we daar erg voor
zichtig mee. We snappen best dat
werkloze leden graag aan de gang
willen blijven of ervaring willen op
doen We moeten dan ook onze
kop niet in het zand steken als
mensen graag willen werken met
als salaris hun uitkering. We zullen
die zaken echter wel strikt moeten
regelen anders wordt al snel de
plaats ingenomen van iemand die
normaal betaald zou moeten wor
den." legt Brandligt uit.
Laks
Ook als er geen werkgelenheids-
problemen zouden zijn is er voor
een man als Jaap Brandligt nog
voldoende werk aan de winkel
,,Het overreind helpen en houden
van de basisschool gaat straks veel
tijd kosten," voorziet Brandligt. ,,De
gemeenten reageren over het alge
meen erg laks De minister heeft
bepaald dat alle gemeenten vóór 1
april 1984 met een spreidingslan
moeten komen. In zo'n plan moet
de gemeente per richting aange
ven welke school waar staat. Er
moet dan bij verteld worden waar
om die school er staat en hoe de
leerlingenprognoses voor die scho
len zijn. Je kunt nu al zien aanko
men dat gemeenten als Leusden,
Scherpenzeel, Woudenberg en Nij-
kerk in de problemen komen omdat
ze hun werk niet op tijd klaar
hebben.
De situatie in het onderwijs wordt
alleen nog maar erger. De bezuini
gingen die de overheid doorvoert
gaan steeds meer op het onderwijs
drukken," voorspelt Jaap Brandligt.
Via de vakbond zijn we in het
gesprek dan toch terecht gekomen
op het plaatselijk, Leusden niveau.
Het ligt voor de hand om Jaap de
vraag te stellen hoe hij in het
Leusdense onderwijswereldje te
recht is gekomen Het blijkt geen
toevallige zaak geweest te zijn
,,lk ergerde me toen (en nu nog)
over het beleid dat de gemeente
Leusden voerde met betrekking tot
het onderwijs. Ik heb me toen
kandidaat gesteld voor de ouder-
commissie van ,,de Bongerd" en
ben via die weg terecht gekomen in
de schoolraad. Ik had eigenlijk
maar één doel de stem van het
openbaar onderwijs goed door te
laten klinken. Vier jaar geleden had
ik echt de indruk dat de politiek zich
weinig gelegen liet liggen aan het
openbaar onderwijs Naar mijn
idee is dat nu wel wat veranderd
Zeker op het niveau van de ambte
naren wordt er nu naar ons geluis
terd Wat dat betreft is mijn doel
stelling wel gehaald. Politici heb
ben laten blijken het optreden van
de schoolraad niet al te zeer te
waarderen," aldus Brandligt.
Buiten spel
Het opheffen van de werk
groep onderwijs, waarin raadsle
den en alle onderwijszuilen zit
ting hadden onder voorzitter
schap van wethouder Van Wou
denberg, ziet Jaap achteraf als
een actie om hem te wippen.
„Het opheffen van de werkgroep
was duidelijk een politieke be
slissing waarin CDA en VVD el
kaar steunden. De schoolraad
werd op deze manier buiten spel
gezet. Het ging er echt om die
laatste jongens van de school
raad buiten het overleg te hou
den," weet Jaap Brandligt zeker.
Dat het college van burgemees
ter en wethouders het niet zo zag
zitten met de schoolraad was Jaap
Brandligt z'n jaar of drie al duidelijk
geworden. Het dagelijks bestuur
van de schoolraad was toen uitge
nodigd voor een informeel gesprek
met het college en enkele Leus
dense topambtenaren. Het colleoe
had de schoolraad uitgenodigd om
dat men ,,'n goed contact wilde on
derhouden met de adviesorganen
in Leusden." Het werd drie jaar
geleden de eerste en de laatste
keer dat schoolraad en college
rond de tafel zaten Wagenaar
wilde al binnen vijf minuten opstap
pen," herinnert Jaap zich als de
dag van gisteren. „De schoolraad
heeft nooit een goed woord over
voor de gemeente. De schoolraad
is altijd al een lastige club geweest
Het is bij die club niets anders dan
altijd tobben en ruziemaken" zou
Wagenaar gezegd hebben Al met
al is iedereen blijven zitten tijdens
de bijeenkomst, tot een vervolg is
het echter nooit gekomen
Overblijven
Ondanks de tegenwerking die
Jaap vaak bij de zijde van de
gemeente heeft ondervonden is de
schoolraad er toch in geslaagd een
aantal successen te boeken Mede
door inspanningen van de school
raad is er nu op bijna alle openbare
scholen in de gemeente Leusden
de mogelijkheid om tussen de mid
dag over te blijvenZelf noemt Jaap
Brandligt de tot stand gekomen
„overblijfregeling" een .topic"
,,De regeling is er gekomen on
danks de weerstand van de politiek
en veel ouders in. Nu de overblijfre
geling er is blijkt er behoorlijk ge
bruik van gemaakt te worden
Er zijn meer zaken waaraan de
schoolraad hard gewerkt heeft. Tot
vervelens toe heeft men er bij de
gemeente op aangedrongen dat er
een behoorlijke afvloeiingsregeling
zou komen voor onderwijzend per
soneel. Het heeft wel erg lang
geduurd, maar uiteindelijk ligt er
een afvloeiingsregeling op tafel
Met onderwijswethouder Gijs
van Woudenberg heeft Jaap
Brandligt altijd op gespannen voet
gestaan Jaap heeft de wethouder
meer dan eens verweten dat de
gemeente geen onderwijsbeleid
heeft ,Je kunt dat ook zien aan het
beleidsplan dat het college heeft
opgesteld. Over onderwijs is er
bijna niets te vinden in de beleids
voornemens van het college Wel
staat er in dat ze geen vredeson-
derwijs willen op de openbare
scholen. Dat vond men zeker het
belangrijkst," merkt Brandligt
schamper op.
Jaap Bi ai luuy t it;y i de Sui iuiu van
het ontbreken van enig onderwijs
beleid bij het CDA ,,Het CDA
schuift niemand naar voren die
verstand heeft van onderwijs Het
lijkt er op dat Jan Wagenaar een
vinger in de pap heeft gehad bij het
benoemen van de wethouders Jan
Jacobs van de PvdA werd na de
verkiezingen buiten spel gezet
Van Woudenberg was acceptabel
omdat men daar geen vervelende
dingen van had te verwachten Zo
kijkt Brandligt op de tijd na de
gemeenteraadsverkiezing terug.
Als het aan Jaap Brandligt ligt
heeft de gemeente niet alleen maar
een administratieve taak waar het
om onderwijs gaat ..De gemeente
moet prioriteiten vaststellen, ze
moet zich uitsprsen over wat wel
en wat niet wenselijk is met betrek
king tot de openbare scholen. Nu
doet de gemeente alleen maar wat
de landelijke overheid haar vraagt
te doen Het gaat dan eigenlijk
alleen maar om administratieve
zaken," aldus Brandligt. Toch is
Jaap Brandligt niet helemaal onte
vreden over de houding van Gijs
van Woudenberg ,,Hij is in ieder
geva! voorzichtiger geworden met
het bevoordelen van het PC onder
wijs' meent Jaap
Toch is Jaap Brandligt zelf ook
wel eens op de vingers getikt door
leden van de schoolraad. ,,Dat was
in de periode dat ik lonkte naar het
wethouderschap. Je zou kunnen
zeggen dat ik toen vaak op een
paar stoelen tegelijk zat Ik kon zelf
moeilijk mijn verschillende functies
uit elkaar houden. De schoolraad
heeft mij echter nooit laten vallen,
al is dat wel eens gesuggereerd,"
geeft Jaap eerlijk toe
Brandligt heeft in die periode op
het punt gestaan om op te stappen
Dat was na een interview in de
Leusder Krant waarbij Jan Jacobs
(PvdA) en Gijs van Woudenberg
(CDA) aan het woord gelaten wer
den Van Woudenberg zei in dat
interview dat ,,de schoolraad zijn
voorzitter had teruggefloten", in
hetzelfde artikel stond te lezen dat
Jan Jacobs vond ,,dat de school-
raadvoorzitter wel eens te snel
door de bocht ging."
..Ik heb toen bij mezelf gezegd,
als dat waar is. stap ik op als
voorzitter van de schoolraad" zegt
Brandligt achteraf. De schoolraad
dacht er echter anders over en
bleef achter Brandligt als voorzitter
van de schoolraad staan
van zijn minder sensationeel optre
den in de Leusdense onderwijswe
reld
Toekomst
Voor het openbaar onderwijs in
Leusden heeft Jaap Brandligt nog
wel wat verlangens waar het gaat
om het beleid van de gemeente
..Elke school moet maar op eigen
houtje zien hoe ze in 1985 een
basisschool moet worden De ge
meente zou één en ander moeten
coördineren In Achterveld doet
men een schat aan ervaringen op
omdat zij een experimentele basis
school zijn die extra gesteund
wordt door de landelijke overheid.
In de gemeente Leusden wordt er
echter niets gedaan met de resulta
ten die men bij het Startblok boekt."
aldus Jaap Brandligt.
De schoolraad, onder voor
zitterschap van Jaap Brand
ligt heeft al zijn ideeën ge
bundeld in een alternatieve
onderwijsnota die vanavond
aan het college van burge
meester en wethouders
wordt aangeboden.
Zoals het er nu naar uitziet is
het aanbieden van het „testa
ment van de schoolraad" de
laatste handeling die Jaap
Brandligt als voorzitter van
de schoolraad verricht. Jaap
zal echter niet uit het nieuws
verdwijnen, daarvoor is hij te
actief in allerlei organisaties
en instellingen. In de aktive
(partij)politiek zullen we de
naam Brandligt echter niet
snel meer tegenkomen. Het
lidmaatschap van de PvdA
heeft hij na alle verwikkelin
gen rond zijn eventuele wet
houderschap opgezegd.
Wanneer u voor dinsdag-
resp. donderdagavond
18.00 uur de Leusder
Krant niet hebt
ontvangen, bel dan onze
hoofdagent (dinsdag en
donderdag tussen 18.30
en 19.30 uur). Tel. 033-
940691Wanneer hij - om
wat voor reden dan ook -
niet te bereiken is, kunt u
kontakt opnemen met
onze inspekteur
bezorging, overdag te
bereiken onder tel.nr.
03420-16141.
s een periode geweest dat
ip Brandligt zelf wel
:houdervan onderwijs wilde
•den in de gemeente
jsden De plaatselijke
eling van de Partij van de
ieid vond Jaap echter niet de
est geschikte man en zette
n zelfs niet op een
kiesbare plaats tijdens de
tste
rieenteraadsverkiezingen.
;h heeft Jaap Brandligt, als
jrzitter van de schoolraad,
nodige invloed gehad op het
jerwijsbeleidvande
neente.
de schoolraad ophoudt te
ïtaan, stapt ook Jaap
Brandligt op als voorzitter van
het gemeentelijk adviesorgaan
Jaap heeft geen plannen om
straks terug te keren als
voorzitter van een nieuw
overlegorgaan, de
gemeenschappelijke
medezeggenschapsraad. Wel
wil hij, als hem daarom wordt
gevraagd, de nieuwe raad in de
beginperiode van advies
dienen Jaap Brandligt zal de
schoolraad niet erg missen, hij
is erg druk met tal van andere
zaken.
Het verdwijnen van de
schoolraad en zijn voorzitter
van het Leusdense toneel was
voor ons aanleiding om een
gesprek te hebben met Jaap.
LEUSDEN - Jaap Brandligt
jeft er nooit een geheim van
smaakt naar welke politieke
artij zijn voorkeur uitgaat.
tijdens zijn voorzitter-
:hap van de schoolraad
Ik Jaap niet onder stoelen
Ibanken dat wat hem betreft
s gemeente Leusden op een
eerde manier bestuurd
dt. Toch heeft de onlangs
ig jaar geworden Brand-
het progressieve tintje
van huis mee gekregen,
om eigenlijk uit een een
-milieu" aldus Jaap
ridligt die vertelt opge-
id te zijn in Bussum en
ersum. Desgevraagd
Jaap uit waarom hij de
niet zo ziet zitten. „VVD-
denken niet goed na. Ze
ben wat ik noem een
ben-Halen-Houden-
Iroom." Alhoewel Jaap
ïdligt vaak overhoop ligt
politici is hij beroepsma-
in de eerste plaats een
erwijsman in hart en nie-
het volgen van de kweek-
ol ging Brandligt als jonge
rwijzer les geven op de VGLO,
ichool die later omgedoopt
in LEAO In 1969 werd Jaap
ir 'op de LTS in Amersfoort
hij zich bezighield mei het
idueel Technisch Onderwijs
'leef genoeg ti|d over om te
Ipren. met als resultaat dat in
itgestudeerd werd in het vak
igogiek. Sinds die tijd is de
Brandligt verbonden aan de
ling Opleiding Leraren in
:ht.
tijden
ficieel is Jaap Brandligt nog
'verbonden aan de lerarenop-
g. sinds 1981 is Jaap echter
;eieend" aan het ministerie van
iilzijn, Volksgezondheid en Cul-
r. In opdracht van het ministerie
el Jaap Brandligt onderzoeken
i|t mogelijk is om „achtergestel-
Iflerlingen" in contact te brengen
flculturele instellingen, zoals
iisêa orkesten, muziekscholen
Sjeativiteitscentra
'elf noemt Jaap het werk waar
nee bezig is ,,Het laatste project
luxe tijden" Het blijkt dat er
nelijk helemaal geen geld be-
likbaar is om de doelstelling te
eiken .Vroeger konden musici
bij een beroepsorkest speelden
'el naar scholen komen voor
:oncert of een spreekbeurt,
iet alle bezuinigingen is er
>n geen geld meer voor of zijn
mensen er niet meer," aldus
p Brandligt, die zegt het zelf
ar een „somber perspectiefte
ten om deze manier bezig te
teinig mensen kennen Jaap
ndligt via het werk waar hij
fèpsmatig mee bezig is. In On-
Wjskringen in Amersfoort en
geken is Jaap vooral bekend
Ijjege één van de vele „petten
bij draagt". Soms raakt Jaap
wel in de war als hem gevraagd
1 met welke pet op hij ergens
Weelneemt
meeste vrije tijd van Jaap
P'igt wordt besteed aan het
jitterschap van de Amersfoort -
|eling van de Algemene Bond
onderwijzend Personeel, kort
weg de ABOP Behalve voorzitter
van de plaatselijke afdeling is Jaap
ook districtsbestuurder van de lan
delijke bond. In Leusden is Brand
ligt vooral bekend geworden als
voorzitter van de schoolraad voor
het openbaar onderwijs
In de openbare basisschool „De
Bongerd" vervult Brandligt de func
tie van (voorlopig) voorzitter van de
onlangs ingestelde medezeggen
schapsraad Het rijtje is hiermee
niet kompleet
Brandligt is bestuurslid van de
onderwijs begeleidingsdienst
„Eemland" Ook is hij lid van het
dagelijks bestuur van de regionale
schoolraad.
Dan wordt er nog een functie
vervuld als bestuurslid van het
„verenigd centrum voor kunstzinni
ge vorming Eemland (in oprich
ting) Tussen neus en lippen door
voert Jaap Brandligt ook nog de
eindredactie van een aantal
schoolboeken voor het voortgezet
onderwijs op het gebied van beel
dende vorming, aardrijskunde en
geschiedenis.
Dooie club
In de schoolraad zat Jaap Brand-
ligt namens een organisatie die niet
voorkomt in eerdergenoemde op
somming. In de schoolraad heeft
Jaap Brandligt zitting namens de
Afdeling Leusden van de Vereni
ging Openbaar Onderwijs. Deze
vereniging kon volgens de regle
menten aanspraak maken op een
zetel in de schoolraad Jaap Brand
ligt geeft eerlijk toe dat het wat
Leusden betreft om een „dooie
club" gaat als we nader ingaan op
de vereniging openbaar oncerwijs
Alhoewel Jaap het helemaal eens
is met de doelstelling van de ver
eniging zal hij geen poging doen
om de afdeling Leusden nieuw
leven in te blazen „Opkrikken van
zo'n afdeling zou te veel energie
vergen" verklaart Brandligt zich
nader Eigenlijk was het meer een
handigheidje dat hij via de vereni
ging openbaar onderwijs in de
schoolraad kon blijven zitten De
Bongerd was in de schosolraad al
vertegenwoordigd door het school
hoofd. Jaap wilde, toen hij al voor
zitter van de schoolraad was, graag
nog een lid van de oudercommissie
van De Bongerd bij het schoolraad-
werk betrekken. Dat kon pas toen
hij zelf „een andere pet opzette."
door Frits van Breda
Jaap Brandligt is zich er van
bewust dat hij lange tijd een gewel
dig stempel op de schoolraad heeft
gedrukt. „Ik was me dat wel bewust
maar vond het niet erg," aldus
Brandligt „Ik vind dat een voorzit
ter het gezicht bepaald van een
club. Een voorzitter hoort vooruit te
denken en moet het voortouw ne
men. Ik zat er niet alleen maar om
de boel bij elkaar te houden."
Jaap geeft toe dat hij in de loop
van de tijd wat rustiger is gewor
den Tegenover de Leusdense
ambtenaren ben ik wat milder ge
worden. Verder doet de gemeente
wat minder dwaze dingen, tenmin
ste in de openbaarheid. Een stuk
van mijn energie heb ik verschoven
naar de onderwijzersvakbond''
geeft Jaap verder als verklaring
Makelaar o g./Beedigd taxateur
Hamersveldseweg 7, 3833 GK LEUSDEN
Telefoon (033) 94 34 36
