„Wat mij voldoening geeft is
iat er een jongere generatie
is om het over te nemen"
|en 't Hart nam afscheid van de
Beiaardschool
„Mijn streven is geweest om
de beiaard in Nederland en de
wereld weer zijn waarde te geven"
Ik mag de sleutel van de school
behouden, dus ze zullen mij er
nog wel 's zien"
Innerlijk
skiën
Geen krant
ontvangen?
SPORTBOEKEN
interview
goed. Ik ging verder met studeren zowel
piano als beiaard, en in 1949 was er een
internationale beiaardwedstrijd in Rot
terdam Ik had beiaardles van Ferdi
nand Timmermans, de stadsbeiaardier
van Rotterdam, en die zei „Jö. ik zou
meedoen Je leert er altijd van. al doe je
maar voor spek en bonen mee". (Ik was
nog maar een paar jaar aan de gang. en
alle toenmalige cracks deden mee).
Ik won de eerste prijs, en had ver over
de 800 punten van de 900 Er was ook
een improvisatie-opdracht, en ik hoor
nog de dirigent Eduard Flipse. een van
de juryleden, zeggen ..Ik dacht eigen
lijk dat de kunst van het improviseren
uitgestorven was. maar dat is ie nog
niet1 (Ik had een improvisatie gegeven
over een of ander lied. dat je op kreeg
als thema)
Tja. en dan gaat het draaien Dan heb
je het niet meer helemaal zelf in je
macht. Er werd toen een beiaard geëx
porteerd naar Brazilië naar Villa For
mosa een voorstad van Sao Paulo. en
het toenmalige departement van Eco
nomische Zaketn zei. Er moet een vent
naar toe. die moet dat ding spelen, want
we moeten daar reclame maken. (Niet
wetende dat je daar niets verkocht,
want die crusero is niets meer waard)
Ik ben toen viereneenhalve maand in
Brazilië en nog een maand op Curagao
geweest. Ik heb daar veel gespeeld In
Brazilië heb ik een leerling opgeleid,
Adacir Ferrari, die daar moest gaan
spelen."
dus dan kiezen ze |e in de jury Dat heb
ik een aantal jaren gedaan tot er te veel
leerlingen van mij aan de wedstrijden
gingen deelnemen, en ik van te voren al
wist wie er zat te spelen, terwijl het ano
niem was. Als er dan es een wat onge
lukkiger speelt, waarvan jij weet dat ie
het veel beter kan, dan ben |e niet meer
onbevooroordeeld Toen ben ik niet
meer in jury's gaan zitten
Ik heb vanochtend nog es de leerlin-
genlijst zitten nakijken over dertig jaar.
er zijn er al zo n vijftien gestorven Daar
sta je dan wel even bij stil' Partir e est
mourir un peu'
Na Brazilië ben ik regelmatig naar
Amerika gegaan Deze zomer gaan
mijn vrouw en ik weer Dat is dan de
achttiende keer We zijn geweest in 47
staten van Amerika, meer dan de mees
te Amerikanen' Alleen de staten waar
geen beiaard is. daar heb ik niet ge
speeld. Op Hawaï en in Alaska heb ie er
geen. en daar ben ik niet geweest
Ik ga niet alle uitnodigingen meer
aannemen. Dat red je niet meer Vroe
ger vloog ik van hot naar her in Amerika
Ik doe het nu rustig Ik neem een be
paald puntencentrum, en blijf daar in de
buurt.
In Amerika is het heel wat anders dan
in Nederland In Nederland is het toch
meer achtergrondmuziek. Als er markt
is hoor je die beiaard spelen, dat vind je
leuk. dat geeft een bepaalde sfeer In
Amerika zijn er twee a drieduizend
mensen die naar je komen luisteren
Die rijden soms wel honderd mijl ver'
Dat is natuurlijk wel te begrijpen, want in
Nederland zijn er ongeveer 170 beiaar
den, in Amerika en Canada samen ook
170, en als je dan de afstanden neemt!
Er zijn in Amerika ook veel universitei
ten en vrij staande torens waar je mak
kelijker luisteren kunt
In Amerika worden er dikwijls beiaar
den geschonken door mensen die nog
al flink in de slappe was zitten Als me
morial. Dat is niet zo gek. want de
beiaard gaat op zijn minst drie-, vier
honderd jaar mee, het is brons De
beiaard van Amersfoort stamt ook uit
van mijn eerste leerlingen aan de
Beiaardschool, is er nu leraar, zijn zoon
Freek heb ik ook als leerling gehad Dan
denk ik wel: gó. wat ben je al oud. Maar
ik voel me niet oud. Vooral niet na die
open hartoperatie. Ik heb zes bypasses
in mijn body zitten In het begin van de
laren tachtig liep ik honderd meter, en
moest een tabletje onder mijn tong leg
gen, zo hiigde ik In De Klokkenberg bij
Breda was plaats Binnen twee maan
den moest ik twaalf kilo afvallen, want ik
was veel te dik voor die operatie. „Ach."
zei die dokter, dan moeten we door al
dat vet heen. dat vind ik niet leuk". Zo
kreeg ik een nieuwe zescylinder en het
is toch onvoorstelbaar dat |e negen da
gen na de operatie in De Klokkenberg
de trappen op naar de derde verdieping
kunt lopen' Ik heb daar niets anders dan
lof over Tijdens de operatie werd mijn
vrouw elk uur opgebeld hoe ver ze wa
ren Tot ze om half drie zeiden „De
operatie is geslaagd, ze zijn hem aan
het dicht maken u mag komen" De
opvang van de familie was fantastisch!
Ik kan nu weer met een kruiwagen met
vijftig kilo mest lopen! Ik weet nou pas
hoe invalide ik was voor die operatie."
„Laatst waren we in Denemarken",
zegt Leens vrouw Rie. „en op het
strand gingen we heuvel op. heuvel af.
maar hij ging harder dan ik. hoor!"
.Vroeger, we gingen veel met het
vliegtuig, schaamde ik me dood. mijn
vrouw droeg de koffers, ik niet. Ik durfde
niet naast haar te lopen, en deed of ik er
met bij hoorde 't Staat zo bezopen als je
vrouw de koffers draagt'"
We praten met z'n drieen over het
met andere mensen meeleven, niet di
rect een oordeel klaar hebben als je
bijvoorbeeld zo iets ziet als een vrouw
die de koffers draagt. Vanzelf komen
we op de gemeenschapszin in Nijker-
kerveen, waar de t Harts een beeld van
een boerderij bewonen en erg gelukkig
zijn
Als mijn auto een paar dagen onge-
Wanneer u voor dinsdag-
resp. donderdagavond
18.00 uur de Leusder
Krant niet hebt
ontvangen, bel dan onze
hoofdagent (dinsdag en
donderdag tussen 18.30
en 19.30 uur). Tel. 033-
940691. Wanneer hij - om
wat voor reden dan ook -
niet te bereiken is, kunt u
kontakt opnemen met
onze inspekteur
bezorging, overdag te
bereiken onder tel.nr.
03420-16141.
DINSDAG 31 JANUARI 1984
om." Ik mag de sleutel van de
school behouden, dus ze zul
len mij er nog wel es zien!"
sportboekje loopt Het is moeilijk te
voorspellen of elke lezer inderdaad iets
aan de raadgevingen van de schrijver
heeft, maar wij zeiden het al dat is een
puur persoonlijke zaak
A D
Leen 't Hart kreeg vele handen te schudden
1660 Je naam zit er aan verbonden.
Thomas Reece Memorial, dus In elk
programmaboekje staat weer die
naam. en dat kan tot in lengten van
dagen doorgaan
JONGERE GENERATIE
„Wat mij voldoening geeft is dat er
een jongere generatie is om het over te
nemen Je kunt zelf nog zo goed overal
bezig geweest zijn, maar als er niets
achterblijft he. dat je zeq? dat zi|n mi|n
mensen die het voort moeten dragen,
dan zit je. We hebben uitstekende leer
lingen die verder kunnen gaan. zie je.
dat is het mooie Dertig jaar heb ik aan
de Beiaardschool gewerkt, en ik zie de
vruchten. Als ik leerlingen uit Amerika
krijg, meestal test ik ze als ik in Amerika
ben. studeren die hier een jaar In Ame
rika moeten ze zo ver zijn. dat we hier
de studie af kunnen werken Je krijgt
dan leerlingen van je vroegere leerlin
gen We hadden het over John Harvey,
die hier afstudeerde. Die had Lionel An
derson opgeleid, en die heeft hier zijn
laatste jaar ook weer gedaan Dat is
mooi. dat je ze van generatie op gene
ratie krijgt!
Dat heb ik ook wel met andere leerlin
gen F'eter Bakker uit Nijkerk was een
bruikt staat, krijgt mijn vrouw een tele
foontje „Je man heeft toch niks?" We
hadden hier verleden jaar veel sneeuw,
en opeens was het van het schuine dak
af gegleden, je kon de deur niet uit
Toen ben ik aan het prutsen gegaan om
die sneeuw weg te krijgen. De buurman
gilde „Meneer t Hart. hou op, ik kom!"
Die jongen zegt „Doe dat nou alsje
blieft niet meer Als er zo iets is. waar
schuw me dan. dan kom ik even hel
pen'" Dat is burenhulp, dat merkje hier.
we vielen ons hier volkomen thuis Als ik
hier voor in de tuin aan het werk ben
schiet ik niet hard op. want veel mensen
maken een praatje In ieder geval zegt
iedereen Hoei. van de kleinste tot de
grootste Als ze heen gaan zeggen ze
Hoei. en als ze terug komen zeggen ze
ook weer Hoei
„Wat het directeurschap betreft, op
advies van mijn dokter trek ik me terug
Je zit zo in een stress situatie met dat
hoger beroepsonderwijs Alle mogelijke
voorschriften die je krijgt Het vooront
werp voor de wet hoger beroepsonder
wijs is zo n pil die ik heb moeten door
werken Je wordt crazy van alle voor
schriften. Ik heb gelukkig meneer Van
Dijk van de administratie die dat alle
maal voor me vertaalt Het is wel Neder-
wereld, dus er gaat veel muziek naar
Amerika Ik kreeg een brief uit Amerika
of we alle werken die waren uitgegeven
wilden sturen in tweevoud per lucht
post Dat was ƒ450.- vrachtkosten De
universiteiten in Amerika hebben nu al
lemaal onze muziek. Ik heb ook een
leerboek voor het eerste jaar geschre
ven. Beiaard carillon playing", en dat
wordt over de hele wereld gebruikt Dan
zie je dus de vrucht van je arbeid
OUDE MUZIEK
„Er bestond al wel oude muziek voor
beiaard, maar je moest die allemaal
overschrijven Later kon je dat fotoco-
piëren Ik ben begonnen met het licht
drukken van muziek Die schrijf ik zelf
op transparant Er wordt ook muziek
gestencild. Het is leuk werk. en ik blijf
dus muziek uitgeven. We hebben hier
een heel grote schuur, die is omge
bouwd. waar ik voor de leerlingen alle
mogelijke dingen kan lichtdrukken De
oplagen zijn natuurlijk niet groot Elke
zondag ga ik in het Belqenmonument in
de kast kijken De leraren schrijven in
een schrift wanneer er van een stuk nog
maar een exemplaar is en dezelfde
week wordt het dan weer aangevuld
van Timothy Gallwey en Bob Kriegel
.Uitgave De Kern. Baarn.
Zoals het met sportboeken meest
al het geval is. bepaalt de persoonlij
ke interesse van de lezer voor een
bepaalde sport de leeswaarde van
het betrokken werk. Bij het zeker ook
voor de neutrale lezer niet oninteres
sante boek „Innerlijk Skiën" van de
Amerikaanse schrijver Gallwey (een
gewezen top-tennlsser) en Kriegel
(zakenman en directeur van een
sportschool) speelt ook de eventue
le belangstelling voor de mysterieu
ze krachten in de sport een rol.
Met dat mysterieus zouden wij op het
terrein van de vroegere sportjournalist
Joris van den Bergh kunnen komen,
maar in het meer Amerikaans ingesteld
werkje van Gallwey en Kreigel is er
duidelijk meer sprake- an een recept
met ingrediënten uit een soort Goeroe
wereld De nuchtere Nederlandse
mens kan daarover wel eens zijn
schouders ophalen maar het zou ver
keerd zijn. dit sportboek op die manier
ongelezen te laten Beide schrijvers
belichten in een zevental hoofdstukken
de processen in de menselijke geest bij
het beoefenen van de skisport. Hoe
komt het dat een mens op een dag
ineens over een grote vaardigheid be
schikt en de andere dag hopeloos aan
het stumperen is9 Waarom is hij op het
ene moment onbegrijpelijk bang en kan
hij op een ander moment iets wat hij niet
voor mogelijk had gehouden9 Hoe komt
het dat een kind ongeremd alles kan
leren en een volwassene allerlei
geestelijke obstakels moet overwinnen
alvorens hij tot een stukje skiën in staat
is9 Waarom kan een mens. die plotse
ling in een angstsituatie terecht is geko
men. allerlei heldhaftigs uitvoeren, ter
wijl hij in geval van een voorbarige
angst tot niets in staat is? Allerlei
aardige vragen die de schrijvers in
diverse hoofdstukken proberen te
beantwoorden en waarbij men de in
druk krijgt dat het boek in wezen voor
alle sporten geldt. De aloude vraag
waarom men de ene dag alles kan en
de andere dag niets is in feite de rode
draad die door dit in duidelijke taal (en
mpt goed leesbare letters) geschreven
lands, maar dat Nederlands kan ik niet
lezen, hoor Dat gaat me gewoon te
veel worden. En ik heb nog zo veel an
dere dingen te doen
Ik ben bezig aan een dictionnaire met
alle mogelijke beiaarduitdrukkmgen en
vaktermen in het Frans. Duits en En
gels. Ik heb beloofd die aan te zullen
bieden aan het congres in 1986 Mijn
vrouw is manager, secretaresse, kook
ster We doen alles samen. Zonder mijn
vrouw was ik nergens geweest Ik heb
heel veel in mijn leven gedaan, en dat
kun je niet alleen. Zo zijn er meer vrou
wen in mijn leven geweest in alle eer en
deugd, die veel voor me hebben ge
daan De secretaresse van de school,
Nel Werff-Boorsma een secretaresse
om u tegen te zeggen. Zelf kun je na
tuurlijk een heleboel willen, maar |e kunt
het niet allemaal uitvoeren
ALLES SAMEN
„Kijk. je hoort dikwijls van mensen
die gepensioneerd worden dat hun
vrouw er tegen op ziet. want dan komt
die vent de hele dag thuis, en zitten ze
tegen elkaar aan te kijken Dat is bij ons
niet het geval Mijn vrouw ging mee
naar de school We deden daar veel
werk samen We reisden samen graag
naar al die landen toe Ik kreeg een
uitnodiging voor Australië, en de rege
ring vroeg wat mijn honorarium was. Ik
schreef terug „Honorarium hoeft niet.
want het is toch in mijn vakantietijd Al
leen de voorwaarde is dat mijn vrouw
moet meereizen (met dat hartinfarct in
1968. als zij er niet was geweest had ik
niet meer geleefd zij heeft binnen de
kortste tijd de arts gehaald, die hier in
zijn pyama kwam Ik dacht nou dat zal
wel niks worden, maar ja hoor. alles
voor haar werd betaald, auto met chauf
feur. hotels
Een paar jaar geleden belden ze uit
de Universiteit van Berkeley California
op. daar had ik een aantal adviezen
gegeven over de beiaard, en daar
moesten wat dingen besproken wor
den Of ik binnen drie dagen het vlieg
tuig wilde nemen en wilde komen Mijn
arts had geen bezwaar Toen vroegen
ze of ik het geld kon voorschieten voor
de ticket. No problem, zei ik. maar er is
een punt Yes. they said, we know your
wife is always travelling with you. so she
is also invited. Het volle tarief voor twee
tickets en dat maar voor vier dagen'
Nou zijn ze daar toch makkelijk De
Beiaardschool heeft de grootste
beiaardmuziek bibliotheek van de hele
„Ja, mijn streven is geweest om de
beiaard in Nederland en in de wereld
weer zijn waarde te geven. Daarvoor is
public relations toch wel behoorlijk be
langrijk Ik heb veel kontakten met de
Wereldomroep Er komen alle mogelij
ke reporters uit Afrika, die hier hun op
leiding krijgen, en ze mogen mij altijd
interviewen Ik gun die mensen de tijd er
voor. Ze kunnen moeilijk mensen vin
den die gewoon es wat vertellen willen
tegen zo n man Gisteren was ik voor
Jennifer Davis, een BBC reporter, voor
een half jaar bij de Wereldomroep, haar
eerste geïnterviewde „Oh. I am so glad
you are my first one, I have quite a bit
experience now!", she said
Aan het slot van ons ge
sprek gaan er veel anecdotes
over de tafel. Leen 't Hart
komt dan eigenlijk pas goed
op gang. Maar hij heeft een
vrije dag en moet wat reserve
opbouwen voor morgen,
wanneer hem een uitgebreid
afscheid met verrassingen in
de Joriskerk zal worden aan
geboden. ,,'t Is een leuke club
bij elkaar al die leerlingen.
Dat zal ik het meeste missen.
Met de leerlingen even koffie
drinken. Ik hou er helemaal
niet van om de directeur of de
leraar te spelen. Je moet het
samen met de leerling doen.
Je praat er over, en je zegt:
„Als jij een andere mening
hebt over de uitvoering van
het stuk, mij best, maar je zult
wel moeten uitleggen waar-
OORLOG
ik die beroerde periode van
naar over Ik ben in militaire
ondergedoken geweest Ik
e Gestapo komen, omdat ik
indliche Lieder speelde, ei-
(alerius. Ik antwoordde toen
en in Deutschland ein Lied
isWir treten zum beten en
PRIJZEN
„En dan gaat het verder Ik heb veel
prijzen gewonnen. 1953 Utrecht. 1958
Ierland, drie eerste prijzen, verplicht
nummer, vrij nummer en improvisatie,
enfin, de hele mikmak Dan komt de tijd
dat je niet meer mee mag doen aan
wedstrijden, want dan win jij het altijd.
RSFOORT - Met de
ïoe hij beiaardier is ge
il starten we ons ge-
met de scheidende di
er van de dertig jaar ou-
ederlandse Beiaard-
aan het Amersfoortse
Spui, de beiaardier-or-
Leen 't Hart. Geboren
D in Delft. Sinds 1938
lam als organist in
lie als eerste Nederlan-
t einddiploma van de
dschool te Mechelen
irote onderscheiding"
de. Die stadsbeiaar-
n Delft, Leiden, Amers-
en Rotterdam was. Die
iardier triomfen vierde
uitenland, vooral in de
ide Staten en Canada,
als directeur van de
g Nederlandse
school een groot
beiaardiers uit vele
opleidde,
is een heel nuchter feit Ik was
if zestien, en wilde „de mu-
jk wilde organist-pianist wor-
|is met zo vreemd, want mijn
een handel in piano's en or-
ik zat alti|d rondom in de in-
|n Maar de goede man zei. ik
over 1936 of in die buurt, de
in opkomst „Jonge, dat is
je boterham, als je als musi-
moet verdienen met orgel
issen. De mensen gaan naar
luisteren en doen zelf niks
let tegendeel is uiteindelijk ge-
lar toen was het een slechte
ie tijd stond er een adverten-
gemeentebestuur van Delft
int er werden jongelui ge-
die wilden solliciteren naar de
van of een opleiding wilden
teiaardier. want de toenmali-
lier in Delft was aan zijn pen-
fitigde leeftijd toe Toen zei
.Als je dan toch in de mu-
b je wat vastigheid van inko-
ie bent dan ambtenaar per
:ening!" En op datzelfde mo-
d een analystenopleiding en
[een laboratorium, ging er een
njn vinger af (Het was dus
ik onder aan die toren stond
en riep „Ik word beiaardier
geworden door de factoren,
jist noemde".)
Bet me gaan. want „das ist
tfn sehr schönes Lied", zei hij'
e Dinsdag, toen we dachten
log was afgelopen en alle
en NSBers naar Duitsland
heb ik een uur lang vader-
ïderen gespeeld Daarna
el maken dat ik onvindbaar
xorlog begon het dus pas
