4K|\
Clint Eastwood als de
„Engel der Wrake"
„Ordinary People, voortreffelijk
regie-debuut van Redford
Narayama" van
Shohei Imamura
Messidor' van
Alain Tanner
DIRTY HARRY IN „SUDDEN IMPACT"
Woody Allen als een menselijke kameleon
DINSDAG MOVIE CYCLUS
Nachtfilm in Filmhuis
DONDERDAG 2 FEBRUARI 1984
kijk op de film
12
de knie te hebben (The Gauntlet,
Bronco Billy, Firefox). Tegenspeel
ster van Eastwood Is Sondra Locke,
die voor de zesde keer In een film
naast Eastwood de hoofdrol voor
haar rekening neemt na „Any whick
way you can", „Every which way but
loose", „Bronco Billy", „The Gaunt
let" en „The Outlaw Josey Wales".
Jn ..Sudden impact" wordt de onor
thodoxe politieman Callahan gekon-
fronteerd met een rituele moordenaar.
Daarvoor moet hij wel op reis, want door
zijn eigenzinnige optreden in San Fran-
Gisco heeft de burgemeester de buik vol
van hem Harry's onmiddellijke chef
stuurt hem daarom naa een dorpje in
het noorden van Californie, San Paulo,
waar één van de slachtoffers van de
rituele moordenaar woonde. In San
Paulo ontmoet hij een wat eenzelvige
artieste. Jennifer Spenser (Sondra Loc
ke) die een niet onbelangrijke rol in de
zaak speelt De plaatselijke politiechef
koestert een onbegrijpelijke wrok ten
aanzien van Dirty Harry's aanwezig
heid. Met de hulp van zijn partner
Horace King (Albert Popwell) en een
fraaie bulldog, genaamd Meathead. be
gint Dirty Harry op zijn zo geheel eigen
wijze aan een onderzoek. In egenstel-
ling tot wat zijn bazen in San Fransisco
hadden gehoopt, gebeurt dat niet op
een al te rustige manier, emeer omdat
er zelfs een aanslag op hem wordt
gepleegd en Harry er niet de man naar
is om dat z maar over zich heen te laten
gaan.
Inspecteur Caljahan is - zeven jaar
later - een nog cynischer en verbitter
der man geworden Zijn onorthodoxe
methoden werpen weliswaar vruchten
af. maar de Amerikaanse rechtsorde
begint steeds meer af te brokkelen naar
zijn gevoel Misdadigers - met veel
moeite gevangen - worden de volgen
de dag al weer vrijgelaten Op borgtocht
of vrijgesproken door rechters, die
daartoe genoodzaakt worden door een
gebrek aan echt bewijs Vasthouden
kan in veel gevallen niet. omdat daar
voor geen ruimte is. Een verschijnsel,
dat kortgeleden nog eens uitgebreid
werd behandeld in Vrij Nederland met
betrekking tot de New Yorkse politie
„Dweilen met de kraan open" was de
mening En ziets tast het rechtsgevoel
van de goedwillende burgers aan. En
dan hebben we het nog niet eens over
politie-mensen die nog niet zijn aange
tast door corruptie of nog niet betrokken
zijn bij de goed georganiseerde
misdadigers-syndicaten Een man als
Harry Callahan, bijvoorbeeld.
Regisseur Clint Eastwood speelde
met „Sudden Impact" knap in op deze
algemene gevoelens van stijgend on
behagen. Dat het bovendien van „dik
hout zaagt men planken" gaat, zal de
kenner duidelijk zijn Dirty Harry is de
wreker geworden, e verpersoonlijking
van recht en orde. De schrik van de
mMm
De ..engel der wrake" Eastwood in de slotscène van ..Sudden Impact
overtreffen Het is een soort dokumen-
taire komedie (vrijwel geheel in zwart
wit opgenomen), het levensverhaal vol
gend van een psychiatrisch unicum in
de twintiger en dertiger jaren in Ameri
ka Leonard Zelig is zijn naam en hij
heeft de wel zeer vreemde eigenschap,
zowel fysiek als psychisch, de gedaan
te van zijn omgeving aan te nemen
Leonard Zelig is een soort menselijke
kameleon Zo wordt hij Indiaan onder
de Indianen In een jazzband van ne
gers kleurt hij zwart bij. In gezelschap
van een paar rabbijnen gaat zijn baard
zienderogen groeien Je kunt het zo gek
niet bedenken, of Zelig past zich wel
aan Als de psychiatrische wereld hem
ontdekt en tracht door te dnngen tot de
kern van het fenomeen, wordt het al
snel de vraag wie wie in behandeling
heeft
In „Zelig" speelt Woody Allen een
figuur, die we herkennen uit eerdere
films ..Take the money and run" Een
wat schlemielig type. een beetje schi
zofreen. op zoek naar waardering en
een beetje liefde. In ..Zelig" moeten we
dat gemis zoeken in de jeugd van
Leonard Zelig Door zijn ouders ver
waarloosd en geplaagd door antisemiti
sche kinderen, raakt Zelig verstrikt in
een identiteitskrisis Hoewel „Zelig"
toch vooral komisch bedoeld is, vormt
de zoektocht naar de werkelijke identi
teit van Leonard Zelig toch een soort
serieuze ondertoon en houdt Allen ons
als het ware een spiegel voor
In een interview zegt Woody Allen
daarover ..Ik denk dat elke mens zich
min of meer gedraagt zoals Zelig;
iedereen heeft die neiging om alleen
maar dingen te zeggen die anderen
wensen te horen In de film heeft die
houding een extreme komische vorm
aangenomen, maar ik denk dat ieder
een Zeligs probleem kan begrijpen,
omdat hij bij de meesten van ons een
gevoelige snaar raakt
Stel dat iemand je vraagt, of je een
bepaald boek hebt gelezen en je ant
woordt: „Natuurlijk, ja. een prachtig
boek." alleen maar omdat je niet durft of
wilt toegeven dat je het inderdaad nooit
gelezen hebt. Bijna onmerkbaar begin
je op die manier een stuk van je
persoonlijkheid prijs te geven. Dat is het
begin, maar het kan je heel ver leiden in
de verloochening van jezelf. Daar gaat
„Zelig" over
Mogelijk waarschuwt Woody Allen
met die laatste opmerking, verraad aan
jezelf - het verliezen van je identiteit,
voor het opbloeiende fascisme. In „Ze
lig" zien we op een gegeven moment, in
een razendknap gemonteerde scene.
Woody Allen naast Hitier zitten op een
massa-bijeenkomst in München. De
met behulp van psychiater Eudora Flet
cher (gespeeld door Mia Farrow) her
wonnen identiteit, is dan alweer verlo
ren gegaan, hij past zich als vanouds
aan zijn omgeving aan Een scène die
een hele diepe betekenis krijgt, als je de
moeite neemt vandaag de dag om je
heen te kijken!
Toch is „Zelig" vooral bedoeld als
een komedie. Een typische Allen-film
ook; de humor is nooit uitbundig, de
grappen worden zorgvuldig opge
bouwd. soms moet je er echt bij naden
ken
Een film vol verrassende ontwikkelin
gen en kenmerken. Als Leonard Zelig,
met behulp van dr Eudora Fletcher -
aanvankelijk gefascineerd door de
vreemde eigenschappen van Zelig,
maar al snel verliefd zijn identiteit heeft
herwonnen, wordt hij een soort nationa
le beroemdheid Op het toppunt van die
roem en ook dat gegeven kennen we uit
eerdere films van Woody Allen, wordt
Zelig echter het slachtoffer van de
ekonomische krisis van de jaren dertig.
Hij zou een bedrieger zijn, in andere
gedaantes met allerlei vrouwen zijn
AMERSFOORT - In het Filmhuis
Appelmarkt, Groenmarkt 9, draait
van zaterdag 4 tot en met dinsdag 7
„Narayama" van de Japanse cineast
Shomei Imamura. De film werd vorig
jaar op het festival van Cannes be
kroond met de Gouden Palm. In
„Narayama" schetst Imamura het
leven in een negentiende eeuws
dorpje, waarin wegens voortdurende
voedselschaarste de ouden van da
gen op hun zeventigste op de rug
van de oudste zoon de bergen in
werden gedragen om daar te ster
ven.
De rode draad in de film is het laatste
levensjaar van de 69ste vrouw Orin
Deze vrouw is nog zeer vitaal en zorgt
nog voor iedereen Die vitaliteit is haar
„handicap", want over een iaar zal ook
zij moeten sterven. Daar doel
sentimenteel over Integendeel
met haar vitaliteit door bijvo
haar gave tanden stuk te slaar
steen Als eenmaal het momerr
dat ze de bergen in moet
gedragen, heeft zij daar minde
mee dan haar zoon
Een recensent schreef „teó
primitief en poëtisch zijn ad|e
voor een film, die niet zomaar i
te vertellen is, maar die je moei
voelen".
Imamura is een van de meest
kelijke Japanse cineasten var
Tweede Wereldoorlog Hij
scheidt zich van andere colleg;
zijn bijzondere kijk op de
samenleving De voorstelling
„Narayama" in het filmhuis bi
om 20.00 uur.
onderwereld, ie dan ook verwoede po
gingen doet een einde te maken aan het
aardse bestaan van deze politie-
inspekteur. ie eigenlijk niet meer in deze
moderne, beschaafde wereld past om
dat hij inmiddels misdadigers daadwer
kelijk laat „hangen"
film speelt in op die gevoelen
door Dirty Harry er uit naa
komt als de enige echte v<
woordiger van recht en orde
seur Eastwood heeft niets n
om de acteur Eastwood als
te profileren.
AMERSFOORT - Als nachtfilm in
filmhuis Appelmarkt wordt zaterdag
4 en zondag 5 februari om 23.00 uur
„Messidor" van Alain Tanner ver
toond. De film vertelt het verhaal van
twee jonge vrouwen Jeanne en Marie
die elkaar bij toeval ontmoeten. Ze
gaan samen op weg en trekken door
Zwitserland zonder enig bepaald
doel en zonder familie in kennis te
stellen. Als een soort uitdaging be
sluiten ze hun doelloze reis voort te
zetten nadat ze al hun geld hebben
opgemaakt.
Bij loeval krijgen ze een wapen in
handen en begaan enkele kleine mis
daden om in hun onderhoud te kunnen
voorzien. Het wapen beschermt de
vrouwen ook tegen mensen die het
slecht met hen voor hebben. Ze worden
nu door de overheid als terroristen
bestempeld - of als potentiële terroris
ten - in een tv-spel gebaseerd op
wederzijds aanklacht Aan het eind van
de film doden ze een man die niets met
hun vlucht te maken had
Het verhaal ontwikkelt zich op twee
gebieden op hetzelfde moment Het
eerste gaat om het spel en het tweede
om de reis. Het spel verdeelt zich in
tweeën - een klein spel dat Jeanne en
Marie spelen en een groot spel dat door
de Duitse tv wordt georganiseerd De
ontmoeting van deze twee spelen op
een bepaald moment tijdens de reis
veroorzaakt het drama.
„Zelig", 1983. Regie en scenario:
Woody Allen. Met: Woody Allen, Mla
Farrow, John Buckwalter. (Amers
foort, Euro, a.l.)
(door Dick van Rheenen)
Kreeg ,,A midsummer night's sex co
medy" in 1982 niet zo'n enthousiast
onthaal in ons land. met zijn laatste film.
„Zelig" getiteld, haalt de vooralsnog
onaantastbare komiek Woody Allen
verbluffend uit naar zijn kritici en wor
den zjin talloze fans volledig gerustge
steld
„Zelig" is in één woord een juweeltje,
Woody Allen blijft zich als het ware
„Sudden Impact", USA. 1984 Regie
Clint Eastwood: scenario Joseph C
Stinson, gebaseerd op de karakters van
Harry Julian Fink en R M Fink;produk-
tie Clint Eastwood, muziek Lalo Schif-
rin; camera Bruce Surtees; montage
Joel Cox Met. Clint Eastwood. Sondra
Locke. Pat Hingle. Bradford Dillman,
Paul Drake e.v a Genre: politie-thriller.
première Nederland, keuring 12 jaar
Theater Grand Amersfoort
Het Is alweer zeven jaar geleden,
dat Clint Eastwood voor het laatst als
Dirty Harry In een film te zien was.
Dat was in de film „The Enforcer"
van regisseur James Fargo. East
wood's roem als de keiharde polltie-
Inspekteur Harry Callahan van de
moordbrigade van San Francisco
begon in 1971 In „Dlrty Harry" onder
regie van Don Siegel. Op slag werd
Dirty Harry één van de bekendste
politiemannen van het witte doek.
Drie jaar later volgde de tweede film
met Clint Eastwood als Dirty Harry:
„Magnum Force" van regisseur Ted
Post. „Sudden impact" - de vierde in
successie - wordt geregisseerd
door Eastwood zelf, die reeds eerder
bewees ook dèt metier redelijk onder
Inspecteur Harry Calahan (Clint Eastwood) in ..Sudden Impact
(Van de fllmredaktie)
AMERSFOORT - In de Dinsdag
Movie Cyclus van het Grand Theater
kan men volgende week dinsdag
opnieuw genieten van een uitsteken
de film: Robert Redford's „Ordinary
People", terecht met vier Oscars
onderschelden. „Ordinary People"
is het regie-debuut van Redford, die
voordien alleen maar bekendheid
genoot als voortreffelijk acteur, maar
nu met recht kan zeggen ook tot de
betere regisseurs te behoren. Red-
ford koos voor zijn eerste film als
regisseur, waarin hij zelf geen rol
heeft, voor de roman van Judith
Guest, tot scenario bewerkt door
Alvin Sargent.
Hel is het verhaal van de jongen
Conrad (Timothy Hutton), die na een
afschuwelijk zeilavontuur. waarbij zijn
broer het leven verloor, met schuldge
voelens rond loopt. Gevoelens, die hij
nauwelijks kwijt kan bij zijn ouders,
temeer omdat hij van mening is. dat zijn
broer bij zijn moeder altijd voorrang had
en zij niets om hem geeft. Zijn vader, die
van goede wil is, probeert kontakt met
zijn in zichzelf gekeerde zoon te krijgen,
maar zijn moeder is te afstandelijk en
weigert tot de kem van Conrad's emo
tionele crisis door te dringen. Conrad
doet een poging tot zelfmoord en komt
in het ziekenhuis terecht Als hij weer
thuis komt stort hij zich in een schuchter
liefdesavontuur met een aardig klasge
nootje. terwijl hij onder behandeling van
een psychiater komt te staan De zaak
escaleert als ook zijn vriendin de hand
aan haar zelf slaat.
„Ordinary People" is een film over
gewone mensen, met gewone, herken
bare gevoelens Over mensen, die
moeite hebben die gevoelens goed
onder woorden te brengen en daardoor
in de problemen raken Een film over
verstoorde gezinsrelaties, die dramati
sche vormen aannemen, maar uitein
delijk toch weer in normalere banen
worden geleid
Robert Redford Is er in geslaagd
om van dit dramatische gegeven een
vooral eerlijke film te maken zonder
valse emoties en sentimenten. De
hoofdfiguren krijgen stuk voor stuk
relief, gaan iets betekenen voor de
toeschouwer. Dat is met name ook te
danken aan het voortreffelijke spel
van zowel Timothy Hutton als Con
rad (Oscar voor de beste mannelijke
bijrol), Donald Sutherland (als de
vader), Mary Tyler Moore (als de
moeder) en Judd Hirch (als de psy
chiater). Alvin Sargent kreeg een
Oscar voor het beste scenario en
Robert Redford voor de beste regie.
De film zelf werd tenslotte onder
scheiden met een Oscar voor de
beste film.
„Ordinary People" is een film om
mee te beleven.
Bert Vos
Timothy Hutton als Conrad in ..Ordinary People" van regisseur Robert Redford. Te
zien in de Dinsdag Movie Cyclus.
getrouwd en kinderen hebben
De herboren Zelig reageert v*
en vlucht, zoals gezegd, naarj
waar hij in nazi-Duitsland een
opbouwt Het is uiteindelijk de lij
Eudora Fletcher, die Zelig wee
rechte spoor krijgt
Is het subtiele akteren van
Allen en Mia Farrow op zich ali
voor het oog. „Zelig", hetisalei
aangestipt, is ook bijzonder ki
monteerd. Oude archief beek
nieuw opgenomen materiaal, zg
nauwelijks van elkaar te ondi
den Als kijker raak je soms
tussen schijn en werkelijkheid.
„Zelig lijkt temeer een leve
dokumentaire, omdat er geen g
gemaakt van ondertitels, maar
kommentaarstem Het Nedi
kommentaar wordt uitgesprok
Arnold Gelderman
Woody Allen-fans kan ik alle
warm aanbevelen, als dat n
„Zelig" te gaan zien Defilmisd
ten van Allen verdienen echten
breder publiek
Hem kan een
ving verweten worden, met
het tweede deel van de filml
uitgesponnen slot, waarin
als een „engel der wrake' c
in fel tegenlicht, wat hem en
rechtvaardigheid geeft. Va
standpunt gezien is „Sud
pact" een emagogische file
zou mij dan ook niet verba
Eastwood achter Ronald Rea
staan. Achter de man, die z
in de film ook altijd zo pract
gespeeld.
Zelig. geflankeerd door president Calvin Coolidge en Herbert Hoover Typerende scène uit: Zelig" van Woody Allen.
Sondra Locke wordt in de film neer
gezet als de vrouwelijke helft van het
Amerikaanse geweten Zij slaat lijn
recht tegenover Dirty Harry, maar te
vens naast hem Ook zij neemt - net als
Harry - het recht in eigen hand. met dat
verschil, dat ze geen politie-penning
heeft om zich achter te verschuilen
Scène uit „Zelig te zien in Euro
Clint Eastwood en Albert Poppwell als Harry Callahan en Horace King inSudden
Impact".
„Sudden impact" beantwoord
naar Amerikaanse begrippen duide
lijk aan de roep naar een betere,
efficiëntere misdaadbestrijding. De
Zelig (Woody Allen) en dr Eudora Fletcher (Mia Farrow) in de tuin van hun huis.
