Martin Cruz Smith's Gorky Park"
uitstekend verfilmd door Michael
Apted
Gevarieerd paasprogramma
in de Amersfoortse bioscopen
„The eyes of Laura Mars"
in Dinsdag-movie-cyclus
„Prenom Carmen" van Godard
in Filmhuis Appelmarkt
„Bruxelles Transit" in
Filmhuis-nacht
Lokhorst
DONDERDAG 19 APRIL 1984
kijk op de film
10
„Hij is nu in klauterleeftijd; hij gaat zo wel weer naar beneden."
(door Bert Vos)
AMERSFOORT - In de Dinsdag Movie Cyclus draait volgende week de (horror-achtige) thriller van regisseur Irvin
Kershner: „The eyes of Laura Mars" met Faye Dunaway in de hoofdrol als de extra-vagante modefotografe Laura
Mars.
Laura Mars is méér daneenwat aparte mode-fotografe die zoveel geweld in haar opnamen stopt. Ze ziet mér. dan hetgeen
voor haar lens komt Ze lijdt aan helderiende vlagen, met name als er in haar omgeving een moord wordt gepleegd. Die
moorden ziet ze van tevoren aankomen en dat maakt haar nogal overstuur.
Politie-inspekteur John Neville (Tommy Lee Jones) komt tijdens een tentoonstelling van haar prenten tot de konklusie dat
haar foto's een opmerkelijke overeenkomst vertonen met de foto's, die door politie-fotografen na een moord worden gemaakt
Laura bekent hem na enige aarzeling, dat zi| de beelden reeds eerder in haar geest heeft gezien, maar niet weet of het realiteit
of droom is.
Al spoedig blijkt, dat Laura Mars' ogen een moord zien op hetzelfde moment dat die plaats vindt. Voor de politie-inspekteur
een reden om de zaak nader te onderzoeken Bovendien vindt hij Laura méér dan aardig
Regisseur Irvan Kershner heeft een film gemaakt, waarin alle ingrediënten voor een succesvolle publieksfilm zijn
verwerkt, maar die toch niet zo'n succes had, dan men had verwacht. Toch is „The eyes of Laura Mars" een goede
film, met veelaandacht voor details en aanwijzingen, die je op een dwaalspoor brengen. Afgezien van de wat
gewelddadige effekten zoals ook Brian de Palma die toepast, is „The eyes of Laura Mars" een vakkundig gemaakte
thriller met horror-aspekten. Je vraagt je echter wel af, wat de film In het programma van de Dinsdag Movle Cyclus
doet. Ik betwijfel of deze film in deze cyclus thuishoort.
„Gorky Park", USA. 1984 Regie Michael Apted Produktie. Gene Kirkwood
Howard W. Koch Jr Scenario Dennis Potter, gebaseerd op de gelijknamige
bestseller van Martin Cruz Smith, camera Ralf Bode, muziek James Horner, met
William Hurt. Lee Marvin, Joanna Pacula, Brian Dennehy en lan Bannen Genre
thriller Theater Euro. Amersfoort
(door Bert Vos)
Verschillende critici zijn tot de conclusie gekomen, dat het
Rusland dat In „Gorky Park" van regisseur Michael Apted wordt
getoond, maar een slap aftreksel is van de werkelijkheid. Al deze
critici vinden de film trouwens helemaal maar niks en vinden het
boek van Martin Cruz Smith veel beter. Ik deel die mening beslist niet.
In de eerste plaats is het wel erg gemakkelijk om de sfeer in de film
negatief te beoordelen als zijnde niet-Russisch, terwijl het meren
deel van de (Nederlandse) critici wellicht nog nooit die sfeer in
levende lijve geproefd heeft. Een film vergelijken met het boek
waarop het is gebaseerd is zonder meer waanzin, omdat die twee
zaken nu eenmaal zelden echt met elkaar te vergelijken zijn. Je kunt
hoogstens aanstippen waar de film van het boek afwijkt, meer niet.
„Gorky Park" is naar mijn gevoel een uitstekende thriller, zich
afspelend in het hedendaagse Moskou (en omgeving) met een sterk
spelende William Hurt in de hoofdrol als hoofdinspecteur Arkady
Renk van de Moskouse militia.
rend in een onverwachte ontknoping
ergens in Zweden
Regisseur Michael Apted kan best
tevreden zijn.
Ondanks alle problemen bij de reali
sering, waardoor het filmteam voor de
nodige authenticiteit en sfeer uitweek
naar Finland (Helsinki), ademt „Gorky
Park" een sfeer uit, die heel goed
overeenkomst zou kunnen vertonen
met de Moskouse werkelijkheid. De
wijze waarop Arkady en zijn assistenten
steeds hun gesprekken voeren (potlood
in de telefoonschijf om afluisteren te
voorkomen), de steeds aanwezige ach
terdocht ten opzichte van elkaar en
andere politie-diensten, het zijn details
die de film méér impakt geven
Het sterke spel van hoofdrolspelers
William Hurt en Joanna Pacula dragen
ook ongetwijfeld bij aan de kwaliteit en
het vakmanschap die deze thriller uit
straalt. Een thriller, die men beslist moet
Joanna Pacula als Irini in een scene met John Hurt in ..Gorky Park"
Scène uit ..Bruxelles Transit
AMERSFOORT - In de nachtvoo
stellingen van het Filmhuis Appe
markt draalt het debuut van de Belgi
sche cineast Samy Szlingerbaum:
„Bruxelles Transit". Op zaterdag en
zondag, 20 uur.
Wat de kijker bindt aan ..Bruxelles
Transit" is de atmosfeer van een voor
bije tijd die Szlingerbaum weet op te
roepen Met minimale middelen filmde
hij in zwart/wit uiterst karig beelden bij
het verhaal dat zijn moeder hem vertel
de over de vlucht uit Polen, de tien
dagen durende treinreis door het na
oorlogse Europa, de spanningen bij de
grensovergangenen de eerste jaren in
Brussel, waar zij illegaal waren blijven
zitten Szlingerbaum filmde de stations
en de straten in deze tijd, en legt
daarmee op een bijzondere manier een
relatie tussen het heden en het verle
den Gebeurtenissen die zich binnens
huis afspelen zijn wel gereconstrueerd,
maar toch ook weer niet zo. dat het een
folkloristisch effect krijgt De film is noch
helemaal documentair, noch geheel
verzonnen, noch geheel heden, noch
geheel gereconstrueerd; hij heeft van-
alles wat en daarmee tegelijk iets onde
finieerbaars
Tevens is de film een eerbetoon aan
een uitstervende cultuur, die van de
joden die tot de Tweede Wereldoorlog
in Polen in kleine dorpjes woonden,
waar alleen maar jiddisch gesproken
werd „Bruxelles Transit" is het verhaal
van de reconstructie, dat geconfron
teerd wordt met het heden en over het
heden gaat." schreef Boris Ltf
de rol van Szlingerbaums vad
in Film International Kwartaal
zij in een bestaande om
acteurs van deze tijd is opgen
de geschiedenis in zekere zsj
gespeeld op haar eigen terretv
zich herhaald, maar niet c
dezelfde manier. De straten,
rons. de koffers, de kapsels.dij
alles is hetzelfde, maar ook»
treinen zijn andere treinen Dej
chef is een andere station
geschiedenis gaat door De)
dezelfde. De emigranten blijvd
men. de treinen blijven rijdenj
gang van gisteren is ook cfe|
daag. met dezelfde probei
papieren, werk, met dezelfde)
Zonder dit heden zou deft
een samenraapsel van heriffi
zonder skelet zijn, sentimeniej
lodramatisch. „Bruxelles Tij
geen stijloefening. Het is a
simpele film. kuis en afstand
deeld tussen de humor
details en het verdriet en óef
achtergrond."
Scène uit ..Gorky Park" met Brian Dennehy en William Hurt
Arkady (William Hurt, links) en zijn twee assistenten in een scène uit Gorky Parkvan regisseur Michael Apted
Ondanks alle problemen die de film
makers hebben ondervonden (ze
mochten de Sovjet Unie niet binnen om
te filmen en stiekem gemaakte foto
opnamen werden deels in beslag geno
men) kan zonder meer gesteld worden,
dat de sfeer die de film uitstraalt in het
algemen authentiek overkomt. Zelf heb
ik het boek niet gelezen en ben dus niet
besmet met vooringenomenheid en ei
gen beeldvorming
Het verhaal draait om hoofdinspec
teur Arkady Renk (William Hurt) van de
Moskouse Militia, die in het Gorky Park
wordt gekonfronteerd met drie onher
kenbaar verminkte lijken Hoewel hij
sterk het gevoel heeft dat de KGB (de
Russische geheime dienst) er nauw bij
is betrokken om dat één van de slacht
offers een Amerikaan is. laat Arkady
zich niet van de wijs brengen en brengt
het onderzoek (gesteund door zijn chef.
de hoofdofficier van justitie lamskoy
(lan Bannen) snel op gang het spoor
leidt ondermeer naar de knappe Irma
(naast John Hurt voortreffelijk gespeeld
door Joanna Pacula). die op de een of
andere wijze iets te maken had met de
slachtoffers en de Amerikaanse zaken
man Osbourne (Lee Marvin). De vast
houdende Arkady krijgt onverwachte
hulp van een Amerikaanse politieman
Kirwill (Brian Dennehy), wiens broer in
de Sowjet Unie is verdwenen en waar
van wordt vermoed dat ook deze bij de
zaak betrokken is. wellicht zelfs één der
slachtoffers, de Amerikaan Dit is het
uitgangspunt van de thriller, die in
sterke scènes is opgebouwd resulte-
(Van de fllmredaktle)
AMERSFOORT - De filmliefheb
bers In Amersfoort en omgeving
hebben tijdens de paasvakantie niet
te klagen wat het Amersfoortse film
programma betreft. In totaal heeft
men keuze uit twaalf verschillende
films. „Clske de Rat", het grote suc
ces van de afgelopen weken draait
nu zelfs met twee kopieën In Amers
foort zowel In Grand als in Cinema en
dat is niet niks voor een Nederlandse
film. Nieuw deze week is o.m. de
verfilming van de befaamde spiona
geroman „Gorky Park" van Martin
Crux Smith door regisseur Michael
Apted. (zie elders in deze rubriek
voor een uitgebreide recensie). Lief
hebbers van Mel Brooks kunnen hun
hart ophalen bij diens nieuwste paro
die op het leven: „To be or not to be",
te zien in Grand. Brooks maakte met
deze film een niet onverdienstelijke
remake op de schitterende klassie
ker van Ernst Lubltsch uit 1942 met
jack Benny, Carole Lombard en Ro
bert Stack in de hoofdrollen. In hoe
verre Mel Brooks de vertolking van
jack Benny weet te evenaren of te
overtreffen, kunt u beter zelf gaan
zien. Ook deze remake is In leder
geval de moeite van het zien ruim
schoots waard.
Aanbevolen films „Terms of endear
ment", lachen én huilen met Debra
vyipger, Shirley MacLaine en Jack Ni
cholson Bekroond met vijf Oscars
„Annie". voor de liefhebbers van een
ouderwetse musicalfilm niet te versma
den. is te zien in Grand
Verder voor de liefhebbers van kei
hard geweld„Scarface" met Al Pacino
Een niet helemaal geslaagde remake
van de gelijknamige film van Howard
Hawks uit 1932, een klassieke gang
sterfilm van formaat. De film is wat te
lang uitgesponnen, terwijl het geweld
overdreven proporties aanneemt Al
Pacino schittert overigens van het be
gin tot het eind. Liefhebbers van een
goede avonturenfilm kunnen terecht in
Grand, waar „Raiders of the Lost Ark"
als reprise alweer de derde week in
gaat Een sterk SF-avontuur is te bele
ven in Duo. waar „Blade Runner met
Harrison Ford en Rutger Hauer op
nieuw te zienis. Irvin Kerhner regisseer
de Faye Dunaway in „The Eyes of
Laura Mens", een horror-thriller die
afwijkt van het geijkte genre Te zien in
de Dinsdag Movie Cyclus (zie ook
elders in deze rubriek)
Voor de kinderen is er. naast „Ciske
de Rat" en „Annie" de Walt Disney-film
„101 Dalmatiers". een niet zo'n origine
le keus voor de paasdagen, omdat deze
film zo langzamerhand wat al te vaak en
te recent in Amersfoort te zien is ge
weest, maar niettemin altijd goed voor
een paar uurtjes prima ontspanning
voor de kinderen. Met Nederlandse
dialogen
Ter gelegenheid van de paas
vakantie hebben alle Amersfoortse
bioscopen ook een middagvoorstel
ling, terwijl op eerste en tweede
paasdag een extra middagvoorstel
ling Is ingelast. Kortom: voldoende
mogelijkheid tot bioscoop-verlier
met een gevarieerd programma.
Lee Marvin als de schurkachtige
Amerikaanse zakenman Osbourne
gaan zien en dan het liefst vóórdat men
het boek heeft gelezen
De kans Is groot, dat „Gorky Park"
het begin is van een reeks films, die
zich in de Sowjet Unie afspelen. De
laatste jaren werden verschillende
thrillers geschreven (met name door
de insiders Edward Topoi en Fridrikh
Neznansky), die zich uitstekend voor
verfilming lenen. Voor de verande
ring zou dat best een aardig nieuw
genre op kunnen leveren. Temeer
omdat we eigenlijk wel een beetje
uitgekeken raken op de gelikte films
in dit genre zich afspelend in de
Verenigde Staten
LEUSDEN-Het eerste^
team van de LTV Lockl
afgelopen zondag de tenni
petitie met een 4-4 geü
begonnen. Rob Vial mot
gen militaire verplichting
stek laten gaan. Leon
werd zijn vervanger. Grél
rink won de 1e set met 6
moest met 3-6 en 5-7 I
winst uit handen geven.)
Bolk draaide de rollen o
een 0-6 nederlaag in del
kwam de Leusdense in del
3e set ijzersterk terug (6-f
Michel Vial moest met 4-C|
de eer aan zijn tegeru
laten terwijl invaller Ld
Boer eveneens onderullgj
3, 3-6, 3-6).
De dubbelpartijen mo
doorslag gaan geven
Boer en Gré Markerink I-
met tweemaal 0-6 niet aan|
maar dankzij de driesetso
ningvan Michel en
6-2) bleef de deur naar
spel open. De
de voor Lookhorst een gerr
ke 2-sets zege op (6-4,6
heren deden tenslotte wat»
verwacht werd door de het
Hilverheide met 6-1 en 7-5
baan te spelen en tevens1
gelijkspel veilig te stellen. 0
strijd van Lockhorst 2 werd
5-0 stand in het nadeel!
Leusdenaren wegens de
gebroken.
De uitslagen LTV Lockl
ren.
Lockhorst 1 - Hilverheide 2
Meyenhage - Lockhorst 21,
gebr.)
Heren:
Ludenti 1 - Lockhorst 1
Lockhorst 2 - De Geeren2
NTC Nijkerk 3 - Lockhorst
De muziek is echter niet alleen op de
geluidsband aanwezig, elke gespeelde
noot zie je door de musici uitgevoerd
worden de muziek is lijfelijk aanwezig,
zoals elk geluid zichtbaar aanwezig is.
Het geluid van de golven wordt begeleid
door lange shots van de zee
Ondanks dat de nieuwste film van
Godard een essay is over filmgeluid valt
er bij het zien van de film nog zeer veel
te gemeten. In „Prenom Carmen" heeft
de filmer de ervaring zijn voorgaande
films over beweging en geluid gebruikt
om een oogstrelend beeldverhaal te
maken Ik heb de indruk dat de film
zonder geluid ook tot zijn recht komt.
vooral omdat Godard. volgens zijn zeg
gen. een zwijgende film heeft gemaakt,
net zoals Chaplin meer dan een halve
eeuw geleden Uit het advies „men zou
de ogen moeten sluiten en niet meer
open doen" dat bij het begin van de film
gegeven wordt, maak ik op dat alleen
de geluidsband me ook een „Prenom
Carmen' zou voorschotelen, die
hoogstwaarschijnlijk totaal anders zou
zijn dan welke ik gezien heb Het is
spijtig dat ik de Franse taal onvoldoen
de beheers om ook deze kant van
„Prenom Carmen" te beleven
AMERSFOORT - In de weekvoor-
stellingen van het Filmhuis Appel
markt draait vanaf zaterdag tot en
met dinsdag (elke avond 20 uur), de
Franse speelfilm „Prenom Carmen"
van de befaamde en beruchte ci
neast Jean Luc Godard. De film met
de Nederlandse Maruschka Detmers
in één van de hoofdrollen.
Onder het motto Terug naar Chaplin
en de zwijgende film, schreef Aletta
Veld het volgende over „Prenom Car
men":
In „Prenom Carmen" heeft Godard
alle regels die voor de geluidsfilm gel
den overboord gegooid Zijn vertrek
punt is het moment dat de (zwijgende)
film overstapte op de geluidsfilm Vanaf
dat moment heeft men gestreefd naar
het zo naturalistisch mogelijk weerge
ven van het geluid met de lippen
synchrone woorden, verstaanbare dia
logen enzovoorts Om de handeling en
de sfeer te benadrukken werden effect
geluiden en filmmuziek toegevoegd De
geluidstechniek werd steeds ingewik
kelder en gecompliceerder zodat te
genwoordig een beetje film een geluids
band heeft die gemixt is uit twintig of
meer sporen en het liefst opgenomen is
op dolby stereo.
Godard daarentegen heeft voor
„Prenom Carmen" slechts tweee spo
ren genomen en dat is voor onze
verwende oren een vreemde ervaring
De geluiden zijn nauwelijks in niveau
onderverdeeld waardoor de stadsgelui
den even nadrukkelijk zijn als de dia
loog. die tegelijkertijd gevoerd wordt
In „Prenom Carmen" heeft ook de
muziek een belangrijke plaats Tussen
de scènes worden delen van kwartetten
van Ludwig von Beethoven gespeeld
Scène uit Godard's ..Prenom Carmen" met Maruschka Detmers
