[ieuwe kunst-reisgidsen en ven kijk op groene provincies ÜUIDBEIEREN Achter de schermen van de publieke opinie... Oud Nieuws (4) Hamersveld zou 40.000 inwoners krijgen, en een tv met één kanaal leu sd e r k non Is r* Ui ii «HM 1? „HET OPRITSJNIK ORKEST:" Werk van Henriëtte Versluys in verpleeghuis Lichtenberg - mmm mum FOTO-KOPIE FOTO-KOPIE NODIG? Leusder Krant DINSDAG 17 JULI 1984 5 »DOrbereidingen van een vakantie vind ik eigenlijk bijna net zo attractief als de e zelf Snuffelen in reisgidsen, leuke plekjes uitzoeken, aantekenen wat je niet moet missen onderweg, het zijn stuk voor stuk voorproefjes van enkele ontspannen, al dan niet in het buitenland H we het in dit artikel eens hebben over de reisgidsen. U kunt eigenlijk inder. Zelf heb ik er altijd erg veel plezier van. Eigelijk zou je elke pas moeten bespreken nadat je zelf in de desbetreffende streek bent ïst, maar dat is praktisch onuitvoerbaar, zodat we ons enigszins jn beperken en de betrouwbaarheid van iedere gids bij voorbaat moeten men. NIEUWE 80EKEN VOOR U GELEZEN EN BESPROKEN Samenstelling Bert Vos heiSTREISGIDSEN Deit( een vande meest gedegen, maar s allerminst saai geschreven serie t'lsen is de befaamde „Kunstreis- in V' van uitgeverij Cantecleer te De deze boekenrubriek hebben we ngede afgelopen jaren ruimschoots Tijc.cht aan geschonken De serie is gebaseerd op een gelijknamige uitgave van het Duitse DuMont Buchverlag in Keulen, voor de Nederlandse markt bewerkt en zo nodig aangepast Inmid dels zijn vier nieuwe delen uitgekomen „Zuid-Beieren", „Zwitserland", „Normandië" en „Cóte d'Azur". Daarnaast verscheen in dezelfde serie „Gotische kathedralen in Frankrijk", een gids die in deze reeks wat afwijkt. GTifiiedenis, cultuur en landschap u ieen Donau en Alpen, Lech en Salzach doordat het niet een bepaalde streek, maar bepaalde objekten in een heel land beschrijft „Zuid-Beieren" beschrijft de streek van Oberbayern met het landschap van de beierse Alpen en het gebied er naar toe het wat vlakkere land tussen Mün- chen en Ingolstadt. Het is een uitgebrei de gids. waarin de kunst en cultuur ruime aandacht krijgt Toch enkele op merkingen. Het hoofdstuk „München", toch een dominerende stad in dit gebied en zelfs als basis voor verschillende tochten in de streek een goed uitgangs punt, krijgt naar mijn gevoel een niet al te royale plaats in het geheel Het had allemaal best wat uitgebreider gekund Ook het hoofdstuk „praktische informa tie" komt er wat bekaaid af Zeker met München erbij zou aan praktische voor lichting ten aanzien van die stad méér aandacht geschonken moeten worden De geschiedenis, kunst en cultuur van Zwitserland is zeer zeker de moei te waard Veelal brengen we onze vakantie in Zwitserland door om er te wandelen, bergtochten te maken, om ons te ontspanninen, maar dat kan natuurlijk ook door de kunst en cultuur van het land in ons op te nemen Zwitserland biedt wat dat betreft bijzon der veel fraaie dingen, temeer omdat veel ervan nog onaangetast is. Het land heeft - in tegenstelling met bijvoorbeeld tot Duitsland en Franknjk - niet te lijden gehad van oorlogen. Veel kostbaars is hierdoor gespaard gebleven Kunstlief hebbers van Italiaanse, Franse en Duit se cultuur en dat manifesteert zich op talrijke plaatsen Deze gids biedt ruim voldoende informatie om u enkele we ken bezig te houden. Het hoofdstuk „Geschiedenis" is in deze gids geïllu streerd met verschillende prachtige ou de pentekeningen, steendrukken en etsen De praktische informatie is vol doende, maar wat mij betreft ook hier niet uitgebreid genoeg „Normandië" is een landstreek, waar men nog veel van de oude Kelti sche cultuur kan terugvinden en dat heeft z'n weerslag op de inhoud van deze schitterende kunstreisgids Maar ook de Romeinen, Franken en Noormannen hebben er duidelijk hun sporen achter gelaten. Oude abdijen, kerkjes en niet te vergeten de schitterende kathedra len zoals van Lisieux, Bayeux (even eens beroemd door het tapijt) en Rouen. Verder beschnjft de gids het unieke eiland Mont St. Michel met haar talnjke kunstschatten, rijk aan geschie denis Waarom in de twee voorgaande gidsen een literatuurlijst ontbreekt en „Normandië" wél een literatuurlijst be zit, is mij onduidelijk, maar plezierig is het wel voor hen.die méér willen lezen over dit zo gevarieerde land tussen Seine en Mont St. Michel. „Cóte d'Azur". Een kunstreisgids over de Cóte d'Azur? Daar ga je toch alleen maar naar toe om aan het strand"" te liggen bakken, té zwemmen en te varen'' Toch levert deze reisgids ruim 250 bladzijden aan kunst en cultuur op en dat betekent, dat u uw strandgenoe- gens best af kunt wisselen met een snuifje cultuur Want wat dacht u van de stad Marseille, een van de oudste steden in dit gebied? De Cóte d'Azur met het daarbij behorende achterland is een idiiuMieer\. uie mei name uuoi ue Romeinen werd bepaald wat betreft de cultuur Talrijke overblijfselen van Ro meinse nederzettingen zijn de stille getuigen Daarnaast is de Cóte d'Azur door de eeuwen heen een geliefd oord geweest voor kunstschilders en ver schillende musea hebben daaraan een- rijke verzameling overgehouden Tenslotte aandacht voor „Gotische kathedralen in Frankrijk". Persoonlijk ben ik wel blij met deze gids. want tijdens het bezoeken aan de schitteren de Franse kathedralen ontbrak het veelal aan direkte informatie over het ontstaan, de geschiedenis en de bouw wijze Deze middeleeuwse bouwwer ken, soms van ongekende schoonheid en pracht, gaan méér leven door de heldere informatie die deze gids te bieden heeft. In totaal 29 kathedralen passeren de revue in deze rijk geïllu streerde kunstreisgids. Naast de ont staansgeschiedenis van de gotische bouwstijl in het algemeen en dat van de kathedralen in het bijzonder, voert de gids u o m langs de kathedralen van Saint-Denis (bij Panjs) Sens, Senlis. Noyon. Laon, Parijs. Soissons, Meaux. Chartres, Bourges. Reims, Le Mans. Amiens. Beauvais, Bayeux. Rouen. Tours. Orleans en talrijke anderen. Voor een goede overzichtelijkheid is gekozen voor een indeling per land streek. De praktische informatie is ge lukkig aangevuld met een beknopte bibliografie. Die praktische informatie is overigens erg summier. Inlichtingen over de meest gebruikelijke openingstij den van de kathedralen (en dat in het bijzonder van de in de kathedralen ondergebrachte museu e.d.) ontbre ken. De meer dan 270 bladzijden rijke informatie over Frankrijks Gotische ka thedralen vergoeden echter ruim schoots dit gemis. Nog tot slot een opmerking in het algemeen. De Kunstreisgidsen van Cantecleer behoren tot de beste gid sen op dit terrein, maar wie alleen met zo'n gids op stap gaat, zal toeris tische en praktische informatie in de meeste gevallen elders moeten zoe ken. Het is dus beslist geen algeme ne gids, maar duidelijk voor 99,9 procent gericht op de geschiedenis, kunst en cultuur van de beschreven landstreek. KIJK OP DE GROENE PRO VINCIES Steeds meer mensen brengen hun vakantie in eigen land door. En dat is natuurlijk een goede en plezierige ontwikkeling, want Nederland heeft erg veel fraais te bieden aan kunst, cultuur en landschap. Zaken, waar men in het dagelijkse leven eigenlijk vaak aan voorbij gaat bij gebrek aan tijd of door onwetendheid. Op het gebied van landschaps beschrijvingen begint de Elsevier-reeks „Kijk op het groene.enige faam te krijgen. Het is een bijzonder rijk geïllustreerde reeks gebonden kijk- en leesboeken van Sietzo Dijkhuizen (tekst) en Kees Scherer (foto's) Kortge leden verschenen opnieuw drie delen uit deze serie „Kijk op het groene Overijssel", „Kijk op het groene Gelderland" en „Kijk op het groene Zeeland". Wie met name van plan is om de komende zomervakantie Neder land te gaan verkennen, zal met deze naslagboeken prima uit de voeten kun nen. al was het alleen maar om vol doende attractieve ideeën op te doen Hoewel de gebonden boeken (groot formaat) niet direkt geschikt zijn om als zakreisgids te dienen, kan ik me voor stellen. dat ze toch best een geschikt plaatsje in de bagage kunnen vinden. Want de kijk van Dijkhuizen en Scherer op onze Nederlandse provincies is de moeite waard om mee te nemen „Kijk op het groene Overijssel" wordt gedomineerd door de romanti sche landschappen van de IJssel. maar ook het rijke merengebied van Noord- west-Overijssel heeft veel schoons te bieden De geheel andere gevarieerd heid van Salland en Twente geven „Kijk op het groene Overijssel" een boeiende blik op een stukje Nederland waar het waard is om een vakantie door te brengen „Kijk op het groene Gelderland" is een boek. dat ie eigenlijk niet tegelijk met dat van Overijssel moet aanschaf fen, want dan valt op. hoezeer de samenstellers van de reeks verliefd zijn geworden op de toch zo fotogenieke landschappen rond het IJssel-gebied Ook in „Kijk op het groene Gelderland domineert de IJssel, terwijl je toch zou verwachten dat de Veluwe het centrale middelpunt van deze provincie zou vormen. Ook de fraaie Achterhoek komt er in verhouding wat bekaaid af. Dat neemt echter niet weg. dat het totaal beeld van Gelderland ruimschoots wordt gepresenteerd Dat Zeeland groen is, verwondert waarschijnlijk niemand. In „Kijk op het groene Zeeland" wordt dat nog eens geaccentueerd door de fraaie fotografie van Scherer. Wie wel eens door het tamelijk saaie, vlakke landschap heeft gereden op weg naar de kust. zal zich bij het bekijken van dit boek verbazen over de grote variatie die Zeeland te bieden heeft. Met oog voor details wordt „Kijk op het groene Zeeland een ont dekkingsreis op zich Praktische informatie bieden de serie kijkboeken meer dan voldoen de en dat is juist het aardige: je verwacht het niet direkt. Maar elk deel heeft een apart hoofdstuk achterin onder de titel „Op stap in het groen", met tekeningen van Bert Zeijlstra. In dit hoofdstuk kun je uit de voeten met de verstrekte informa tie, wordt aandacht geschonken aan musea, attractie-punten, flets- en wandelroutes. Wat ik elke keer weer mis is een register van plaatsnamen. Maar onoverkomelijk is dat niet doordat elke landstreek hoofdstuks- gewijs is ingedeeld. Kijk op het groene Nederland be staat nu uit acht delen. Bert Vos (door Bert Vos) „De mensen in het land zijn van mening, datDe publieke opinie. Hoe komt die tot stand? In het alge meen zou je kunnen zeggen, dat de media ervoor zorgen dat het publiek zich een mening kan vormen over een bepaald onderwerp. Maar hoe komen de ingrediënten daarvoor in de kranten en tijdschriften? Wie ver strekt de nodige informatie, wie laat geheime gegevens uitlekken om die publieke opinie te beïnvloeden? En: zijn die gegevens concreet of zijn ze bedoeld om de werkelijkheid te ca moufleren? Wie de dagelijkse kran ten leest en gekonfronteerd wordt met de daarin naar voren komende tegenstrijdigheden, Interpretaties en al dan niet onderbouwde opinies, zal zich wellicht vaak met moeite een goed beargumenteerde mening kun nen vormen. Veelal gaat men intuïtief af op hetgeen wellicht de waarheid kan zijn (of de waarheid zou moeten zijn) en houdt dat beeld vast als „zijn" of „haar" mening. Dat wordt dan - als meer mensen die mening toegedaan zijn - de „publieke opi nie". Beïnvloeding van die publieke opinie is een kunst apart. Een vaak subtiel spel, waarbij nietsvermoe dende mensen een belangrijke rol spelen. Omdat ze gemanipuleerd worden. De in Franknjk geboren schrijver Vladimir Volkoff werd bekend door zijn eerste roman .Dubbelen", waarin een subtiel spel tussen spionnen en gehei me diensten werd gespeeld Onlangs verscheen van zijn hand de vertaling van „Le Montage". „Het Opritsjnik Orkest", in Frankrijk onderscheiden met de „Grand Prix du Roman" aan de van' 198' :ik M 've4. TOEKOMST van Leus- 3g.[en in groter verband' Dat lrsu'as de kop boven het grote rtikel m de Leusder Courant an dinsdag 15 juli 1969, 'aarin wordt ingegaan op het ijuist verschenen ontwerp- treekplan 'Utrechtse Vallei Eemland' Een voor Leus- uiterst interessant onder- omdat daar in grote lij- werd overgenomen, wat was voorgesteld in structuurplan voor de ge- leente. ..Hamersveld zal. oals reeds uitvoerig in deze ourant is beschreven, uit- vroeien tot een stad van on- eveer 40.000 inwoners. Dit ieuwe gebied kan worden in- P Bericht als woongebied met r Ve daarbij horende voorzie- gingenzo concludeert de chrijver van het artikel na le- ng van het ontwerp-streek- jfl/an. hij vervolgt ..De bebou- rw/ng zal in het algemeen rui ger van opzet zijn dan die in rrïe noordelijke uitbreiding van Amersfoort/Hoogland is voor- ien. Het woongebied strekt ich uit aan de oostzijde tot ver het Valleikanaal. waarbij en ruime afstand wordt be jaard tot de natuurweten schappelijk belangrijke delen in het landgoed 'De Boom' e definitieve oostelijke be- inzing dient in verband iermee bij de uitwerking van gemeentelijke plannen ie/ zorg te worden be- udeerd Gezien de aard van landschap is het vooral van belang de overgang van het stedelijke naar het lande lijke gebied geleidelijk te doen verlopen Tsja, we kunnen natuurlijk niet vooruitlopen op wat er al lemaal nog stond te gebeu ren. Maar in ieder geval was hiermee het laatste woord over mogelijke woningbouw ten oosten van het Valleika naal nog niet gezegd. Inte gendeel. In een commentaar op het ontwerp-streekplan gaat de redaktie met name in op de passages over wegen, ver keer en openbaar vervoer. Naar de mening van de com mentaarschrijver blijft vooral het openbaar vervoer onder belicht in het ontwerp-streek plan. ..Juist door de funktie van de nieuwe stedelijke ge bieden van Hamersveld (mi- gratie-forensen) blijkt het ons noodzakelijk dat er een sys teem voor het openbaar ver voer wordt gezocht, die onaf hankelijk is van het wegen net. Een uitgezochte gele genheid dit te realiseren is bij voorbeeld de nu weinig ge bruikte spoorlijn Amersfoort- Veenendaal Aan deze lijn zal straks het nieuwe Hamers veld komen te liggen. Het lijkt ons niet ondenkbaar dat deze lijn een aftakking zal krijgen door dat nieuwe gebied, via de lijn Amersfoot - Apeldoorn naar Amersfoort. Dat zald es- gewenst boven- of onder gronds kunnen". U ziet het: het ontbrak de commentaarschrijver - die overigens de 'deskundigen reeds het hoofd ziet schud den' - niet aan doortastend heid En ondertussen werd er aan dat grotere Leusden hard gewerkt. ..Nieuwbouw-com- plex Meidoornhof eind van dit jaar nog gereed", zo staat er in dezelfde Leusder Courant. En de stichting 'Gertrudishof' kondigt de bouw aan van be jaardenwoningen in 'Rossen berg'. In Achterveld zit men ook met stil. Daar is het nieuwe sport park bijna gereed, maar een groot probleem is het ontbre ken van geld voor een was-en kleedaccommodatie Die ac commodatie moet zeventig duizend gulden gaan kosten en het wachten is niet alleen op een bijdrage van de Ne derlandse Sportfederatie, maar ook op het resultaat van verschillende akties, die in middels in het Achterveldse op gang zijn gekomen SVA- voorzitter Kersten - de man naar wie het sportpark later is vernoemd - zegt alle vertrou wen te hebben in de goede afloop van de akties: ..De be volking is sportief en laat de vereniging niet in de steek. Tenslotte, in dit tijdperk van satellieten en CAI. een aar dige advertentie. Van de firma Coen van den Berg, die televisietoestellen in de oprui ming heeft. Een Philips- beeldbuis van 59 centimeter kost zonder tweede net f 129.en met tweede net f 179—, Het Valleikanaal In het ontwerp-streekplan werd gewag gemaakt van woningbouw aan de oostzijde er van. Maar daar was het laatste woord dus nog niet over gezegd Rozendaallaan 9 Leusden-C. Académie Francaise Het „Opritsjnik- orkest" heeft hetzelfde, vaak subtiele niveau als „Dubbelen" Het handelt over de manipulatie van de (Westerse) publieke opinie op aanwijzingen van de Russische Geheime Dienst, de KGB. Wie dat op de achterflap leest denkt natuurlijk meteen ah. een thriller Maar dat is toch een wat te oppervlakkige beschrijving van deze amusante, ironi sche roman over een Fransman van Russische afkomst, die wordt gestrikt om de Franse pers te manipuleren m et als beloning „terugkeer" naar zijn va derland Rusland. Na zo'n dertig jaar. wel te verstaan, als de KGB vindt, dat de man genoeg werR Vö'of dé Sowjet- ideologie heeft verricht Aleksander Psar. zoon van Witrussi- sche ouders, geboren in Frankrijk, heeft een onbestemd verlangen ééns terug te keren naar het land van zijn voorou ders. De KGB ontdekt de jongeman en paait hem voor hun dienst Aleksander. die de kretologie van de Sowjetfunktio- narissen snel doorziet en de uitspraken van Lenin, Marx en andere ideologen vnjwel uit zijn hoofd kent, ontpopt zich als een gretige leerling van de Russi sche kunst der manipulatie en behoort al snel tot één der beste dingenten van het gemanipuleerde opinie-orkest. Psar heeft een literair agentschap, dat al snel een bijzondere faam geniet. Niemand verdenkt Aleksander van manipulatie Alles gaat jaren goed. totdat de uitge kookte misleiders van het Kremlin een dissidente gevangene bedenken, die op grond van westerse druk eindelijk vrijgelaten wordt om zijn in de psychia trische innchting geschreven opvallen de geschriften in het vnje westen te komen uitleggen Vanaf dat moment gaat het fout met het Opritsjnikorkest van Psar. Hij vindt het trouwens wel letjes. want zijn tijd is voorbij Hij ver langt naar Rusland en naar de vrouw en zoon, die hij dankzij de welwillende medewerking van de KGB heeft gekre gen Maar het cynisme van de Sow- hets heeft voor Psar een verrassing in petto Vladimir Volkoff heeft met „Het Opritsjnik Orkest" een amusante, ietwat ironische roman geschreven, waarin een verhelderende kijk wordt gegeven op de KGB-technieken in zake manipulatie van de publieke opinie. Het is wel wrange ironie die de sfeer bepaalt. Naarmate het ver haal vordert wordt de sfeer zelfs bijna Kafkaiaans. Maar dat kon ook bijna niet uitblijven in het wereldje van de KGB, waarin elke daad wordt gerechtvaardigd door de holle kreto logie van reeds lang gestorven partij-ideologen. ,,Het Opritsjnlk-orkest. door Vladimir VolkoH le Montage", 1983, vertaald door Jel Geeraorts Uitga ve Manleau-Amsterdam Papertoack, 379 blz AMERSFOORT - In het Verpleeg huis De Lichtenberg, Utrechtseweg 293, exposeert Henriëtte Versluys- Vrlesendorp acrylschilderijen, teke ningen en aquarellen. Jos van der Pol heeft een serie tekeningen in gemengde techniek in het Rusthuis De Lichtenberg. Utrechtseweg 299, hangen. De expositie van dit werk duurt tot 15 september. Er is veel religieus getint werk bij de geëxposeerde schilderingen van Henriëtte Versluys-Vriesendorp in het Verpleeghuis. De sfeer is voor mij die van oude bidprentjes, waar aan vaak het werk van de Pre Rafae- lieten ten grondslag lag. Toen ik de tentoonstelling bekeek was er nog geen lijst van titels aanwezig, zodat ik naar de voorstellingen moest ra den. De acrylschilderijen komen op mij geëxalteerd over, maar dat komt omdat ik aan een dergelijke religieuze bele ving geen deel heb Hennëtte Versluys Vriesendorp heeft een zonaanbidding geschilderd. Een vrouw in een door zichtig wit gewaad, die in beide handen bloemboeketten ophoudt, zweeft naar het licht, terwijl tientallen bij elkaar gegroepeerde figuren met eivormige hoofden op kegelvormige lijven kenne lijk naar het gebeuren staan te ki|ken. Ook is er een rituele maaltijd van een mannenfiguur met een groot aantal kinderen, en zijn twee nonnen in ver stijfde kleding en houding op een ander schilderij afgebeeld. Ze houden elkaar in een spitsboogvorm omklemd. Zonder uitleg zijn deze voorstellingen voor mij volstrekt ontoegankelijk Dan zijn er heel fijn bewerkte zwart wit tekeningen in sobere aanduidingen, waarbij het wit van het papier een belangrijke rol speelt. Een verpleegster wandelt met een oude heer. die op een stok leunt, aan de arm weg. Er is een rij vrouwen met doekjes om het hoofd en op klompen afgebeeld, en er is een suggestieve stille aanduiding van een aantal figuren, die in een kring op de grond zitten Wat minder geladen dan deze beide categorieën van acryl en zwart-wit zijn de spontane aquarelletjes van een kindje bij haar moeder voor op de fiets, kindertjes spelend op de grond, terwijl de moeders kennelijk met elkaar staan te praten je kijkt tegen benen op, en een volle boodschappentas is terzijde neergezet In even spontane noteer- trant is een tweeluikje geaquarelleerd van een oude vrouw met boven haar hoofd twee rose balletschoentjes, waarop zij waarschijnlijk in haar jeugd heeft gedanst. Het leven is in één zucht voorbij, als je er op terugkijkt Van geheel andere geaardheid zijn de gemengde techniektekeningen in het Rusthuis van de hand van Jos van der Pol De toegepaste techniek en de gekozen architektuurfragmenten getui gen van een robuuste aanpak, die geregistreerd en niet ontbloot is van een stevige dosis humor. Hoekjes met oude huizen waarover je in de lach schiet zo'n allegaartje als het is, maar die door het picturale oog van Jos van der Pol iets heel boeiends hebben meegekregen Oude daklijsten, hekken, afvalbakken, stukken gevel met soms nog gedeeltelijk resterende opschriften, waar in één geval zelfs een raam doorheen is aangebracht, een ingang waar een schildersladder en een pot verf gereed staan, uitvergrote fragmenten van de bekende blauwe girobussen, een brandkraan en een aanduiding dat de ingang naar de ach terzijde is verplaatst Ook Jos van der Pol laat zien hoe vergankelijk het leven is en datgene waarmee mensen bez zijn Zij regi- streerd vóór het te laat is. voor een oud pand gesloopt, een opschrift overge schilderd, een oude telefooncel voor goed naar een museum is verdwenen Zij doet dat met veel gevoel voor het detail, dat soms aandoenlijk is En met veel gevoel voor een evenwichtige compositie en een harmonieuze kleur- schakenng. Werk van Henriëtte Versluys.

Historische kranten - Archief Eemland

Leusder Krant | 1984 | | pagina 5