Een man ziet de toekomst in
Stephen King's „The Dead Zone"
Filmhuis Appelmarkt
„Fanny Alexander"
„Roman" door Polanski:
boeiende autobiografie
Movie Cyclus: „De Illussionist"
Romans m
„Grijpstra
De Gier'
worden
verfilmd
EXPOSITIESIN
AMERSFOORT
kijk op de film
DONDERDAG 22 NOVEMBER 1984
De Poolse filmregisseur Roman
Polanskl heeft een bijzonder turbu
lent en in sommige opzichten tra
gisch leven achter de rug. Polanski
kreeg bekendheid bulten Polen met
zijn films als „Mes in het water",
„The Fearless Vampire Killers", „Ro
semary's Baby", „MacBeth", „Chi
natown", „Tess" en „The Tenant".
Maar soms denk je wel eens, dat
Polanskl de meeste bekendheid ver
wierf door het feit, dat zijn vrouw
Sharon Tate door de Manslon-bende
werd vermoord en door de recht
zaak, die enige jaren geleden tegen
hem werd aangespannen wegens
het verleiden van een minderjarige,
waardoor hij voorlopig niet in de
Verenigde Sraten kan filmen zonder
opgepakt te worden.
Polanski heeft zich aan de schrijftafel
gezet en heeft de film een tijdje gelaten
voor wat ze was Het resultaat is een
uiterst boeiende autobiografie, die be
gint in de kinderjaren van de regisseur
in Polen (Krakau) en tijdens de Tweede
Wereldoorlog (Warschau). Polanski
vertelt van zijn leven als Jood in het
bezette Polen, van zijn studententijd
onder het communistische regime en
zijn filmcarrière in het westen. Een
boeiend boek. dat zich letterlijk laat
lezen als een - soms dramatische -
roman over een man, die wordt achter
volgd door het noodlot, maar anderzijds
het leven neemt, zoals zich dat dage
lijks voordoet Een man, die weinig
concessies heeft gedaan ten aanzien
van zijn werk. maar ook een onzeker
man.
Roman Polanski heeft - naar hij
schrijft - zich bijzonder geërgerd aan de
wijze, waarop de internationale pers
hem heeft behandeld ten tijde van de
moord op de vrouw, waar hij veel van
hield, Sharon Tate In zijn boek be-
AUTOVISIE JAARBOEK
85
Dit al weer voor de zevende
maal verschijnende auto
jaarboek is een uitgebreide en
dik autonaslagwerk. De redactie
van het blad Autovisie, onder
wiens supervisie dit lijvig werk -
536 blz. - tot stand is gekomen,
houdt de lezer volledig op de
hoogte van al het nieuws en de
nieuwste ontwikkelingen in
auto-land.
De 50 autotests geven rij-
indrukken en technische informatie
over een aantal in Nederland veel
gekochte automobielen. Zij kunnen
een hulpmiddel zijn bi] de aanschaf
van een auto, of helpen bij het
zier aan kunnen beleven. Want
„The Dead Zone" is het bekijken
alleszins waard. Dat komt voor
al, doordat Cronenberg (overi
gens geheel tegen zijn gewoonte
in) nu eens niet het accent op
bloederige, zij het inventieve SF/
horror heeft gelegd, maar méér
aandacht heeft geschonken aan
een strakke verhaalstruktuur en
voldoende karakter-tekening
van de hoofdpersonen. Dat le
vert een prima film op, die de
spanning voortdurend blijft
vasthouden zonder dat er sprake
is van overdreven effectbejag.
Die effecten zijn er dan ook nau
welijks.
Johnny Smith is docent aan een
universiteit. Hij heeft een verhouding
met een collega. Sarah Bracknell
(Brooke Adams) en het zit er in. dat ze
gaan trouwen. Op een avond slaat het
noodlot toe. als Smith (Christopher
Walken) oververmoeid afscheid neemt
van zijn vriendin en alleen naar huis
terug rijdt. Hij verongelukt en ligt vijf jaar
in coma. Als hij eindelijk uit die schijn
dood ontwaakt, blijkt hij in de toekomst
van anderen te kunnen zien zodra hij
wordt gekonfronteerd met een aanra
king. een handdruk. Sarah heeft intus
sen gekozen voor een leven met ie
mand anders, is getrouwd en heeft een
kind
Voor Johnny Smith wordt het leven
eenzaam. Hij trekt zich met zijn gave
terug als privé-onderwijzer en raakt op
die manier betrokken in de verkiezings
campagne van senator Stillson (Martin
Sheen), die allesbehalve geschikt is
voor het politieke leiderschap De toe
komstvoorspellende gave van Johnny
Smith laat zien. wat Stillson in petto
heeft voor het Amerikaanse volk en
Smith wordt voor een dilemma ge
plaatst Hij stelt zijn Joodse arts Sam
Weizak (Herbert Lom) de vraag of die,
indien hij terug kon keren in de tijd
voordat Hitier aan de macht kwam zou
proberen Hitier te doden. Het antwoord
van Weizak geeft de doorslag en John
ny Smith neemt zijn laatste, belangrijke
beslissing
rakteriseerd, de paranormale gaven
worden niet sensationeel gebracht,
maar als een realistisch gegeven, waar
de hoofdpersoon mee moet leven tegen
wil en dank.
Dat alles maakt „The Dead Zone"
tot een film, die boven het genre
uitschiet. David Cronenberg heeft
als regisseur bewezen ook andere
dan zijn eigen scenario's uitstekend
te kunnen verfilmen. Wie ooit wenste
in de toekomst te kunnen kijken, zal
na het zien van deze film wellicht tot
andere gedachten zijn gekomen. Het
leven van een echte ziener is een
zaam. Tenminste, als men niet kapot
wil gaan aan de druk van de massa,
die belust op eigen voordeel, wil
profiteren van de gaven van de enke
ling. Ook die les zit duidelijk in „The
Dead Zone".
Christopher Walken (rechts) als Johnny Smith na het ontwaken uit een vijf jaar durend coma. Links Herbert
arts Sam Weizak. Scène uit „The Dead Zone" van David Cronenberg.
Gustav. die het alle jonge dienstmeisjes
lastig maakt, zonder daarin gehinderd
te worden door zijn vrouw die hem alle
vrijwel geheel in beslag genomen door
het feestdiner, dat de familie op het
einde van het jaar, in de kersttijd geeft,
dat feest wordt ook bijgewoond door
broer en zus Alexander en Fanny,
kinderen van Oscar en Emilie.
Het feest speelt zich niet af rond de
kinderen, toch zetten zij er door hun
soms verwonderde, soms kinderlijk
neerbuigende aandacht een stempel
op. Het heeft het heldere van een
waarneming op
het zeer realistisch.
Oscar sterft aan een
xander die een sterk gevoel
de achtergrond van de
vader in de nabijheid zien,
zaam. bezorqd. aekleed in
Het onbewust oproepen van
vader is een vorm van zelfbesq
met name als de moeder
kinderen, Emilie, opnieuw in
lijk treedt en wel met de
bisschop, een man die in
tegendeel van de vlotte
is
De man wordt door
zijn zusje Fanny gehaat,
hij door middel van
sleën van Alexander wil
Door een ongelukkige
van omstandigheden, w.
schop In vlammen de
herkrijgen de kinderen en
der de vrijheid en kunnen
weer voegen naar het
de theater-leven: als
van het afgestorven rijke
ven.
De film van David Cronenberg is
spannend en evenwichtig van opbouw
Scène uit The Dead Zone'met een voortreffelijk spelende Christopher Walken als paranormaal begaafde Johnny Smith De hoofdfiguur Smith wordt goed geka-
AMERSFOORT - Vanaf a.s. vrijdag
23 t/m maandag 26 november draait
in filmhuis Appelmarkt Fanny Ale
xander, een meesterwerk en tevens
laatste film van Ingmar Bergman.
Aanvang 20.00ruur. Door de ïengte
van de film (zokn drie en een half uur)
kortit op vrijdag cen zaterdag de
nachtfilm te vervallen.
In Fanny Alexander" is Bergman
terug gegaan tot de beginjaren van
deze eeuw In een kleine Zweedse
stad. residentie van een Lutherse bis
schop. wordt het plaatselijke theater
beheerd door de rijke familie Ekdahl De
eigenares is de weduwe Helena Ek
dahl, die drie zoons heeft De oudste
Oscar, een vriendelijk en bescheiden
man is direkteur van het theater, waar
hij ook de regie heeft van het toneelge
zelschap dat in het theater gevestigd is.
De tweede zoon is de eeuwig aan
getdgebrek lijdende! pcotéssonCad Ek=.
dahl, een nietsnut die voortdurend over
zichzelf jammert, daarbij dienstvaardig
gesteund door zijn slaafse Duitse vrouw
Lydia.
De jongste zoon is de bon vivant
pleziertjes gunt, mits zij niet helemaal
verwaarloosd wordt.
Het eerste deel van de film, die in
haar geheel ruim drie uur duurt, wordt Scène uit Fanny Alexander".
(door Bert Vos)
„The dead zone", USA. 1984 Regie
David Cronenberg. Produktie: Dino de
Laurentis; Debra Hill; scenario Jeffrey
Boam, gebaseerd op een roman van
Stephen King; camera; Mark Irwin; mu
ziek: Michael Kamen. Met Christopher
Walken. Brooke Adams. Tom Skerritt,
Herbed Lom. Colleen Dewhurst en
Madin Sheen Te zien in Grand -
Amersfood.
Bestseller-auteur Stephen
King is „in". Zijn horror- en
SF(?)romans worden aan de lo
pende band verfilmd. De nieuw
ste film naar één van zijn romans
is „The Dead Zone", geregis
seerd door de Canadese regis
seur van horror en SF-films Da
vid Cronenberg (Rabbid, The
Brood, Scanners). „The Dead
Zone" is een mengsel van lichte
horror, science fiction en thriller.
Scène uit „The Dead Zone
Een film, waar je niet direkt het dat betekent, dat liefhebbers van
juiste etiket aan kunt hangen en de verschillende genres er ple-
verschillende stijl-sfeervariante
ook de film een schizofreen kar
,,De Illusionist" is een film die
in het verlengde ligt van hetgee
de Jonge in zijn voorstellingen
zeggen, maar toch weer ander
ook door de inbreng van regis*
Stelling. Men moet „De Illusion
zien als een komedie, want da
beslist niet, ondanks-de komisc
menten. Er is eerder sprake v
psychologisch drame. gevat
aparte vormgeving voor mens
zonder dialogen aan de beeld!
noeg hebben om het te kunnen
pen
(Van de filmredaktie)
De politie-romans van Ji
van de Wetering zullen d
verfilmd. Kortgeleden vers
van Van de Wetering het tiert
in de serie „Grijpstra D«
verhalen", onder de titel „Di
rat" bij Bruna. Dit boek en
andere uit de reeks, zullen
verfilmd door regisseur Wi
stappen en producent Frans'
verstappen regisseerde
jaar geleden de film „Grijpstra
Gier", gebaseerd op „Het lij!
Haarlemmerhouttuinen" met
Gooyer en Rutger Hauer in de N
len. „Buitelkruid", één van
„Grijpstra De Gier"-avontur
met onder de overeenkomst.
Spieghel Filmproduktie Maats
van Rasker Verstappen met
Wetering afsloot.
Wim Verstappen zal volgend)
de opnamen voor „De Rate-®
start gaan. Of Rijk de Gooijer er
Hauer opnieuw de hoofdrol^
spelen is nog niet bekend
(Van de filmredaktie)
In de Dinsdag Movie Cyclus van
volgende week dinsdag draait de op
de Nederlandse Filmweek 1984 tot
beste Nederlandse speelfilm be
kroonde produktie „The Illusionist"
van Jos Stelling, met Freek de Jonge
in de hoofdrol naast Jim van der
Woude, Catrien Wolthulzen, Gerard
Thoolen e.v.a.
Regisseur Roman Polanski hier met Nastassia Kinski als Tess d'Urberville
KREATIEF CENTRUM DE HOF:
Tot en met 30 november: in de Corridor
Beelden van Halina Zalewska, gra
fiek van Stanstaw Fijatkowski. In de
grote hal: Fototentoonstelling van
werk van Paul Huf. Open van maan
dag tot en met vrijdag van 9.00 tot
12 00. 13 30 tot 17.00 en 19.00 tot
23.00 uur.
OPENBARE BIBLIOTHEEK:
Zonnehof 12 Tot en met 24 november
Straatwerk. Tot en met 1 december; In
de Spee-o-theek: Speelgoedtentoon
stelling. Open dinsdag tot en met
donderdag 10 00 tot 17.00 en 19 00 tot
21 00 uur, vrijdag 10.00 tot 17 00 uur,
zaterdag 9.00 tot 12 00 uur.
SINT ELISABETH ZIEKENHUIS:
Ringweg Randenbroek 110. Tot en met
19 december Werk van Adriana
Goedhart, Marleen van der Pouw en
let Cool. Open. dagelijks van 8 00 tot
20 00 uur
ZIEKENHUIS DE LICHTENBERG:
Utrechtseweg 160 Tot en met 15 de
cember „Werk van Pieter Starre-
veld". Open dagelijks 8.00 tot 20.00
uur.
VERPLEEGHUIS DE LICHTENBERG:
Utrechtseweg 293. Tot en met 15 de
cember Schilderijen van Piet Middel-
hoek. Open: dagelijks van 8 00 tot
18.00 uur
schrijft hij, wat hij voelde, toen de pers
over hem heen buitelde, terwijl zijn
vrouw afschuwelijk verminkt door een
waanzinnige was gedood. Polanski
neemt geen blad voor de mond, zoals
hij dat ook niet doet bij het beschrijven
van zijn talloze liefdes en vrijages tus
sendoor Maar het meest interessante
zijn de fragmenten, waarin hij uitgebreid
vertelt over zijn vriendschappen met
filmmakers, kunstenaars en getalen
teerde beroemdheden. Over de filmwe
reld en de wijze, waarop zijn films tot
vormen van een mening over de
vermelde merken en typen. In het
rijk geïllustreerde catalogusge-
stand zijn gekomen, soms onder de
meest bizarre en moeilijke omstandig
heden
„Roman" van Polanski is een
openhartig en daardoor indrukwek
kend boek geworden. Een autobio
grafie van een man, die nog lang niet
aan het eind van zijn opvallende
carrière staat. Hij wordt beschreven
als een geniaal regisseur, een inter
nationale playboy én als tragisch
slachtoffer Al die elementen zijn
terug te vinden in „Roman", maar
deelte (ruim 250 blz.) staan alle
gegevens betreffende uitvoering,
technische specificaties, prestaties
en prijzen van alle in 1985 op de
nederlandse markt verkrijgbare
personenauto's en terreinwagens
Behalve over alle Fords, Opeis,
Seats, Suzuki s. BMW's, Citroens
enz. wordt er ook geschreven over
merken als Aro, De Tomaso, Mase-
rati, TVR, Bitter, Donkervoort enzo
voorts.
Het Autovisie Jaarboek 85. geïl
lustreerd met honderden foto's en
tekeningen iri zwart/wit en in kleur
biedt - en nu nog even alles op een
rij - de volgende onderwerpen:
technische gegevens en afbeel
dingen van alle in 1985 in Ne
derland leverbare automerken,
-typen en -uitvoeringen
een zelfde overzicht van alle
het wordt nu verteld door de man die
het echt kan weten, ook al kun je
vermoeden, dat één en ander met de
nodige relativering op papier is ge-
zet. Door een man, die altijd al
nieuwsgierig is geweest naar alles
wat het leven in alle opzichten heeft
te bieden.
V.
Roman", door Roman Polanski. Aulobiografie
Vertaald door Maridlla Kuyper Uitgave Loeb te
Amsterdam. 376 blz paperback. Pri|S
4x4 (terrein)auto's
een resumé van 50 Autovisie
tests
Endurance een spectaculaire
vorm van autosport, met prach
tige kleurenfoto's.
loodvrije benzine en de proble
men die hieruit voortvloeien
de geschiedenis van het merk
Reliant: driewielers en exclusie
ve sportieve automobielen
wat betekenen de kentekens
van het buitenland
van brandstof tot uitlaatgas
over het verbrandingsproces in
de automotor
een kleurig geïllustreerd verslag
over het verzamelen van auto-
curiosa: postzegels, folders, ra-
diateurmascottes, modellen en
zovoorts
tabellen met gegevens en tarie-
DE ZONNEHOF:
Zonnehof 8 Tot en met 9 december
Materie als uitgangspunt. Open dins
dag tot en met zaterdag 10.00 tot 17.00
uur; zondag 13.00 tot 17 00 uur; woens
dag 5 december van 10 00 tot 13.00
uur
MUSEUM FLEHITE:
Westsingel 50 Tot en met 9 december
Fotokring Eemland ziet regio Eem-
land. Tot en met 9 december samen
met het Kapelhuis Invloeden van
Oost-Azië, projekt Yin Yang van
Joan Seyferth, gedraaide unica van
zes Nederlandse keramisten. Tot en
met 2 december Mezzotinten van
Joop Vegter en vertalingen uit het
Japans van mevrouw J. van Tooren.
ven van motorrijtuigenbelasting
voor 1985
alle Nederlandse kentekens
vanaf 1906
omrekentabellen van paarde-
kracht (pk) naar kilowatt (kW)
en andersom
een prijslijst van alle in Neder
land in 1985 verkrijgbare auto
mobielen
de traditionele prijsvraag
Uitgave B V Uitgeversmaatschappij Anno-
ventura Amsterdam Prijs f 32.50
Open dinsdag t/m vrijdag 10 00 tot
17.00 uur; zaterdag en zondag 14 00 tot
17.00 uur.
HET KAPELHUIS:
Tijdelijk. Grote Spui 13 Tot en met 22
december: Keramiek van Lies Gosijn.
Open dinsdag tot en met zaterdag
11.00 tot 17 00 uur
GALERIE DE PLOEGH:
in Museum Flehite. Westsingel 50. Tot
en met 25 november Tekeningen van
Hille Pijlman en bronzen van Lies-
beth van Dorsser-Keus. Open dins
dag tot en met vrijdag 10.00 tot 17 00
uur, zaterdag en zondag van 14.00 tot
17.00 uur.
GALERIE CONINCK:
Coninckstraat 20. Tot en met 9 decem
ber Werk van twee beeldhouwers,
een tekenares en twee schilders.
Open: donderdag tot en met zondag
13.00 tot 17.00 uur
GALERIE ROSART:
P J Troelstralaan 2. Tot en met 16
december: Acrylschilderljen van Ma
rian Mutsaers, keramische objekten
van Carla Botterman. Open donder
dag en vrijdag 13.00 tot 17 00 uur.
zondag 14.00 tot 17.00 uur
HET MUSEUM:
Utrechtseweg 125. Tot en met 29 no
vember: Schilderijen van Rene Eicke
en etsen van Palo Sistilli. Open don
derdag 12.00 tot 18.00 uur en 19 00 tot
21 00 uur; vrijdag tot en met zondag
12.00 tot 18 00 uur
Het is het verhaal van een man, die
moet optreden, maar dat zal mislukken
omdat zijn broer de geluidskabel door
snijdt. Gekonfronteerd met zijn publiek
vlucht de man naar zijn verleden. Maar
het is een verleden, dat de man niet
herbeleeft, maar opnieuw boetseert, we
beginnen gewoon weer opnieuw. Het is
het woordeloze verhaal over schizofre
nie (de broer, dat is zijn andere ik), maar
door de abstracte vormgeving en de
Scène uit „De Illusionist van Jos Stelling met Freek de Jonge
