I
rafiek nu - hedendaagse
rafische kunstenaars
irbrushing, complete en
iscinerende handleiding
uilgelezen
m m
m
Nieuw handboek
voor de kunst
geschiedenis
Tekenkunde-reeks:
Oefening baart kunst
„Gaade's kreatieve
Hobbyboek":
een keur aan technieken
ld
MMH
leusUer krnnt
Twee
deeltjes:
Tekenen
als hobby
Bloemen in
aquarel
IINSDAG 27 NOVEMBER 1984
ie uit.Grafiek Nu": Dirkje Kuik, Witch" (1983)
In het Singer Museum in Laren is
tot en met 10 december een tentoon
stelling te zien onder de titel „Grafiek
Nu". Nogal dicht op elkaar gepakt
hangen in de zalen van het Larense
museum ruim vijfhonderd werken
van 86 hedendaagse grafisch kun
stenaars. Een overzicht van wat er in
de afgelopen jaren in Nederland aan
litho's etsen, zeefdrukken, lino's en
zo meer is gemaakt.
De expositie „Grafiek Nu" is een
initiatief van Dobs en Ton van Dijk
(galerie Petit. Amsterdam) en Piet Cle
ment (Printshop, Amsterdam) Zij com
bineerden hun beider collecties tot een
overzichtstentoonstelling en comple
teerden die met het werk van nog eens
twintig grafisch kunstenaars, van wie
het werk niet bij de genoemde galeries
is ondergebracht. Volgend jaar en in
1986 zal „Grafiek Nu" op andere plaat
sen in Nederland en in enkele buiten
landse musea te zien zijn Vast staan de
volgende plaatsen en data januari
1985 Kultureel Centrum. Bergen (NH),
april-mei 1985 Drents Museum. Assen,
op nader te bepalen data in 1985
Leeuwarden (Prinsessehof) en Lely
stad In het voorjaar van 1986 gaat
„Grafiek Nu" naar het Institut Nèerlan-
dais in Parijs en voor later dat jaar staan
Israël en een trip langs culturele centra
van Amerikaanse universiteiten op het
programma. Met verschillende andere
musea in het buitenland wordt nog
onderhandeld. Gezien de lange duur
van de tentoonstelling wordt het werk
eventueel geactualiseerd
Het aardige van de expositie in Laren
is dat er gedurende de weekends diver
se grafische technieken gedemon
streerd worden Frans de Jong maakt
afdrukken van een hoogdruk, een druk
ker van de Printshop toont, hoe een
litho tot stand komt en Gerard van Rooy
drukt één van zijn etsen. De drie pren
ten - de litho is van Charlotte Mutsaers
- zijn samen met één wissellijst te koop
voor 200,-. Overigens is het meeste
werk op de expositie te koop voor
prijzen, die variëren van 150,- tot
2500,-. Met stickertjes op de lijst
worden aangegeven, wat verkocht is en
gezien de vele stickertjes, die al zijn
aangebracht, bestaat er een levendige
belangstelling voor grafiek.
Het is te hopen, dat dat ook het geval
zal zijn voor het boek „Grafiek Nu" van
Ad van der Blom Het is als catalogus op
de tentoonstelling te koop. maar ook
gewoon in de boekhandel verkrijgbaar.
Van der Blom studeerde aan het Kunst
historisch Instituut van de Universiteit
van Amsterdam Hij vestigde zich daar
na als publicist over kunst en muziek
Van zijn hand verscheen eerder „Teke
nen dat het gedrukt staat - 500 jaar
grafiek in Nederland" (1978). Nu ligt de
nadruk op de naoorlogse prentkunst in
Illustratie uit ..Grafiek Nu" Charlotte Mutsaers. ..Zonder titel" (1981)
11983 beschikt de-kunste-
etn techniek, die voordien-
vas: die van de airbrush.
\k werd uitgevonden door
Surdick, die als aquarellist
re en snellere manier zocht
op een oppervlak aan te
Deze airbrush-techniek is
rlode van 1893 tot nu ontwik
een bijzonder fijnzinnig in-
nt, waarmee vooraanstaande
laars, ontwerpers en illustra-
icellente resultaten hebben
mteel speelt de airbrush een
|ke rol in de grafische kunst, de
•wereld en niet te vergeten in
:iale effecten-sector van de
t. Airbrush is de techniek om
ddel van een uiterst fijn in te
verfspuit te schilderen en te
Begaafde kunstenaars kun-
leze wijze tot resultaten komen,
elijkbaar is met fotografie, met
Jelen van manipulatie van het
irbrush-schilderijen en illustra-
n heel sterk denken aan foto-
e afbeeldingen door een grote
n realisme, die met deze tech-
reiken is.
toepassingen als kalenders
in de reclame en de kunst,
ook veel airbrush-technieken
echnische voorlichtende bro-
idat met airbrush het weer te
itenaal veel beter te manipule-
n met fotografie het geval is.
it heeft de airbrush haar weg
Een technische airbrush-tekening
gevonden in de filmindustrie, nadat de
laatste tien jaar de behoefte aan perfec
tie van speciale effecten aanzienlijk is
toegenomen, Spektakulaire science
fiction-films zijn deels gebaseerd op
effectieve airbrush-technieken.
Voor hen. die zich willen bekwamen
in de airbrush-techniek en bovendien
enige achtergrond-informatie wensen,
werd bij Cantecleer in De Bilt het boek
„Airbrushing" van Judy Martin in verta
ling uitgebracht. Binnen een bestek van
zo'n 160 pagina's wordt de lezer weg
wijs gemaakt in de techniek van het
airbrushen, krijgt men media- en mate-
nalenkennis en-raakt thuis in de vel
schillende (veelzijdige) toepassingen
van airbrush. Judy Martin is er in ge
slaagd om deze moderne illustratie
techniek voor zowel leken als professio
nals in heldere taal uit de doeken te
doen. waarbij de talrijke, vaak schitte
rende kleur-illustraties de lessen een
extra, stimulerende, dimensie geven
Deze complete handleiding voor maat
regelen en technieken van het airbrus
hen was dringend noodzakelijk gewor
den omdat - zoals Judy Martin ook in
haar voorwoord schrijft - er nog geen
boek op dit terrein was geschreven,
waarin de kennis van veel artiesten,,
illustratoren en technici was vastge
legd Met Martin's boek is dit vacuüm op
voortreffelijke wijze opgevuld.
Het aantrekkelijke van dit boek is,
dat ook geïnteresseerde leken, die
alleen maar iets willen weten over de
achtergronden, veel wordt verteld en
getoond. Op een fascinerende wijze.
Aanbevolen.
„Airbrushing door Judy Martin. Gebonden 160
blz Uitgegeven door Cantecleer te De Bill in de
vertaling van A G Vermeuien-Nagtegaal Prijs
f 39.50
Nederland. Van der Blom geeft in een
inleiding eerst een overzicht van de
geschiedenis van de grafiek in Neder-
iand. waarbij de verschillende technie
ken ook beknopt behandeld worden
Vervolgens ordent hij het omvangrijke
aanbod van grafisch werk naar stijl,
stroming en sfeer Dat gebeurt in de
hoofdstukken „Realismen", „Expres
sie „Abstractie", ..Het surreële beeld"
en „Engagement' In totaal komen 150
kunstenaars aan bod. waarbij ook de
jongste generatie ruim aandacht krijgt.
Voor de illustrermg - 200 afbeeldingen,
waarvan 20 in kleur - zijn zoveel moge
lijk prenten uit de tachtiger jaren geko
zen, zodat het boek visueel een door
snede van het huidige grafiekgebeuren
geeft. Door die grote hoeveelheid illu
stratie is „Grafiek Nu" vooral ook een
fijn kijkboek, zonder daarmee iets af te
willen doen aan de heldere teksten van
Van der Blom „Grafiek Nu" wordt
gecompleteerd door een beknopte bi-
liografie en een lijst met biliografische
gegevens van alle 150 kunstenaars.
Daardoor is het meteen ook een handig
naslagwerk.
Als het mogelijk is zou zo'n tentoon
stelling eens in de zoveel (vijf?) jaar
gehouden moeten worden En dan na
tuurlijk telkens zo'n goed boek er bij.
(M K.)
..Grafiek Nu door Ad van der Blom omvang 160
pagina's, gebonden iliuslralies 200. waarvan 20 in
kleur, uitgave Elsevier Amsterdam, pnjs 49.90
Tentoonstelling Grafiek Nu tot 10december inhei
Singer Museum. Oude Dnti 1Laren, openingstijden
dinsdag lot en met zaterdag van 10-17.00 uur
zondag van 13 tot 17 uur
o van Airbrush in de film. Uit een Monty Python-film
In de serie „Uit de kunst" is uitge
verij Cantecleer in De Bilt onlangs
gestart met het „Nieuw handboek
voor de kunstgeschiedenis". Drs.
Natascha Bër stelde twee delen voor
dit handboek samen: „Kunst van
1900 tot 1945" en „Kunst na 1945".
Het is een goede gedachte om met
name voor leerlingen VWO. studenten
aan kunstacademies en voor anderen
die in de hedendaagse kunst geïnteres
seerd zijn, een handboek samen te
stellen, waarin de kunststromingen en
stijlen in Nederland, maar ook daarbui
ten, overzichtelijk op een rijtje worden
geplaatst En dat in de kontekst van het
maatschappelijk gebeuren van de tijd,
waarin deze kunst tot stand kwam.
Belangrijk gegeven hierbij is, dat bij
de keuze van het beeldmateriaal is
uitgegaan van voornamelijk Neder
lands kunstbezit Een lijst van Neder
landse musea achterin de boeken
maakt het de lezer gemakkelijk om dit
kunstbezit zelf te gaan bekijken
Natascha Bar doceerde kunstge
schiedenis en geschiedenis in het mid
delbaar onderwijs en is nu verbonden
aan de Stadsacademie te Maastricht
Het is duidelijk, dat zij in dit handboek in
de eerste plaats gestreefd heeft naar
het aangeven van stromingen en stijlen
en het beeldmateriaal daarbij heeft
aangepast. Dit „aangeven" resulteert
uiteraard in onvolledigheid. De in dit
handboek genoemde kunstenaars be
horen tot de belangrijkste exponenten
van die stromingen en stijlen, ook al kun
je er misschien over twisten wie de
belangrijkste zijn
Het hoofddoel: een leidraad te geven
voor de mode.ne kunstgeschiedenis, is
naar mijn mening volledig bereikt. Wie
méér wil weten, kan altijd terecht in
specifieke literatuur, ook al mis ik een
literatuurlijst in „Kunst na 1945", even
als een index. Die zijn wel te vinden in
„Kunst na 1900-1945" (Over de kunst
in de 19e eeuw is een afsluitend deel in
voorbereiding, waarmee studenten (en
andere geïnteresserden) een compac
te inleiding tot de moderne kunstge- j
schiedenis tot hun beschikking zullen
hebben). Architectuur beeldhouw
kunst. schilderkunst en stromingen als
pop-art, computer-art en junk-art krij
gen in dit handboek méér relief in het
licht van de maatschappelijke ontwikke
lingen van de tijd, waarin deze stromin
gen in de kunst zijn ontstaan
tn de bekende Cantecleer-reeks
„Tekenen als hobby" verschenen
kortgeleden twee nieuwe deeltjes:
„Ruimtelijk tekenen" van Henk Rot
gans en „Pastel, algemene tech
niek" van Frledrich Salzmann.
In „Ruimtelijk tekenen schetst Henk
Rotgans de kunst van het perspectief
tekenen Het boek geeft antwoord op de
meest voorkomende vragen met be
trekking tot de regels van het ruimtelijk
tekenen. Zo op het eerste gezicht denk
je, dat je aardig wat meetkundige ken
nis in huis moet hebben om éen en
ander goed te kunnen volgen, maar dat
valt best mee Rotgans slaagt er uitste
kend in om aan de hand van illustraties
en een heldere tekst de angst voor
„moeilijke zaken weg te nemen en
brengt de lezer spelenderwijs de regels
voor het perspectief tekenen bij.
In de reeks „Schilderen als hobby"
wordt de algemene techniek van de
pastel uit de doeken gedaan door Frie-
drich Salzmann. Naast materiaalkennis
en gebruik, kleurgebruik en onderwerp
keuze. geeft Salzmann op aantrekkelij
ke wijze les in hel maken van tekenin
gen in pastel. De talrijke illustraties (in
kleur en zwart-wit) ondersteunen het
geheel uitstekend.
Wie overigens méér wil dan alleen
pastel, heeft de reeks „Schilderen als
hobby" (nu al 18 delen) en „Tekenen
als hobby" (6 delen) veel te bieden De
door Cantecleer opgezette series zijn
funktioneel en bieden per deel een
afgerond onderwerp
Tekenen als hobby dool 6 Ruimtelijk tekenen,
door Henk Rotgans Schilderen als hobby, deel 18:
Pastel, algemene techniek, door Friednch Salz
mann Uitqave: Cantecleer te De Bilt. Pnis por deel
I 1990
„Nieuw handboek voor de kunstgeschiedenis
Órs Natascha Bar Tweedelen Uitgave Cantecleer
te De Bill deel 1 prijs 39.50 deel 2 (kunst na 1945)
I 37.50 Paperback
In de vertaling van M. van Dijk-
Cuppen verscheen kortgeleden bij
uitgeverij Cantecleer een nieuw boek
over de aquarel-techniek. Het boek:
„Bloemen In aquarel", werd ge
schreven door Charles Reld en biedt
(groot formaat-gebonden) een tame
lijk uitgebreide handleiding voor het
maken van aquarellen gericht op
bloemen. „Aquarel is met haar fris
heid, spontaniteit en ontelbare mo
gelijkheden met licht, water en kleur
de uitgelezen techniek voor het
schilderen van bloemen", aldus de
tekst op de achterflap en daar heb
ben we niets aan toe te voegen.
Charles Reid behaalde als kunste
naar talrijke prijzen voor zijn werk. Hij
publiceerde eerder enkele handleidin
gen voor het schilderen in aquarel en
olieverf en is docent aan de kunstaca
demie in Connecticut (USA) In „Bloe
men in aquarel" komen alle aspekten
van het bloemschilderen in 18 logisch
opgebouwde demonstraties stap voor
stap aan de orde
Naast materiaalkennis, wordt de le
zer wegwijs gemaakt in de technieken,
de vormen en de belichting. In 140
bladzijden volgt men helder beschre
ven lessen, die uiteindelijk zullen kun
nen resulteren in rijker, beter uitgewerkt
eigen werk. De literatuur-lijst achterin
het boek is wat eenzijdig gericht en
minimaal, maar dat terzijde. Voor het
overige biedt „Bloemen in aquarel" een
behoorlijke hoeveelheid lesstof met na
me voor de ietwat gevorderde aquarel
list. ook al krijgen ook beginners vol
doende basiskennis mee ten aanzien
van materiaalkennis en technieken
„Bloemen In aquarel", door Charles Reid 140 blz
gebonden, rijk geïllustreerd Uitgave Cantecleer te
De Bilt
NIEUWE BOEKEN VOOR U GELEZEN EN BESPROKEN
Samenstelling Berïvos
„Tekenen kun je leren", zegt llona
van der Horst in één van haar boek
jes in de serie „Tekenkunde", uitge
geven door Cantecleer te De Bilt.
Natuurlijk is dat waar. Tekenen kun
je leren, maar het is een misverstand
te denken, dat Iedereen even goed
kan leren tekenen, dan de meest
vooraanstaande kunstenaars uit de
rijke kunstgeschiedenis van de
Neanderthalers tot nu. Niettemin Is
het mogelijk om de bedrevenheid
van het tekenen door een voortdu
rende oefening te verbeteren, waar
bij zij, die gevoel hebben voor ver
houdingen, voor sfeer en kleurge
bruik en het tekenen als het ware „in
hun vingers hebben" een tikkeltje In
het voordeel zijn.
De reeks „Tekenkunde wil proberen
om iedereen, die daarin is geïnteres
seerd en daar enige inzet voor over
heeft, de beginselen van het tekenen bij
te brengen. In ieder mens schuilt een
kunstenaar, bij de een wat meer dan bij
de anderen Het is de moeite waard om
- aan de hand van goede handleidin
gen - uit te zoeken of de aangeleerde
tekenkunst méér krijgt dan alleen maar
het maken van een afbeelding, een
lijnenspel of een compositie.
Met de reeks „Tekenkunde" kom je
ongetwijfeld een heel eind in de goede
richting, llona van der Horst verstaat de
kunst om op heldere manier de talrijke
tekentechnieken uit te leggen De talrij
ke illustraties geeft aan iedere tekenles
een extra dimensie en houvast. Vier
delen zijn nu verschenen „Vlakverde-
len", „Zicht op perspectief", „Diepte
op het platte vlak" en „Lenig met
lijnen".
Het meest opvallende aspekt van
deze reeks is de aparte wijze, waarop
les wordt gegeven llona van der Horst
heeft vermeden de platgetrapte paden
van het tekenonderwijs te betreden en
het resultaat is een bijzonder boeiende
mengeling van technieken, vorm en
indeling.
Kortom: „Tekenkunde" is een verfris
sende reeks lesboekjes, die binnen het
huidige tekenonderwijs niet zal mis
staan, maar ook de individuele
adspirant-tekenaar veel houvast en in
spiratie kan bieden.
De reeks .tekenkunde door llona van der Horst
Vier deeltjes verschenen Vtakverdelen. Zicht op
perspectiel. Diepte op hel platle vtak en Lenig met
lijnon Per deeltje ca 48 pag Pri|s 14.50. Uitgave:
Cantecleer te De Bilt
Appllqué, patchwork, borduren,
tapisserie, weven, haken, werken
met stof, meubels opknappen, siera
den maken, pottenbakken, werken
met touw, raffia en riet, met suède en
leer. Wie zich hiermee bezig wil hou
den kan daarvoor terecht in het nieu
we „Gaade's Kreatieve Hobby
GAADE'S I
KREATIEVE 1
Hobby Lg
boek nr
Boek", een Nederlandse vertaling
van de „Encyclopedia of Crafts". Nu
is het altijd de vraag, wie een derge
lijk handwerk- encyclopedie hele
maal gebruikt of alleen maar een
bepaald onderwerp zoekt, maar een
feit Is wel, dat de behandelde onder
werpen In het algemeen zo dicht bij
elkaar liggen, dat bezitters van dit
naslagwerk ongetwijfeld de verschil
lende technieken zo niet al deels
beoefent, dan ze wel wil proberen op
grond van de aantrekkelijke be
schrijvingen en Illustraties.
Een groot deel van het Nederlandse
volk houdt zich op de één of andere
manier bezig met handarbeid en aan
verwante hobby's, zodat een verklaren
de encyclopedie, waarin de verschillen
de technieken duidelijk worden uitge
legd, zeer zeker in een behoefte za
voorzien, ook al zijn er tot nu toe al ta
van boeken uitgegeven, die gedetail
leerd ingingen op de talrijke technieken
van borduurwerk tot leer besnijden, van
weven tot het bewerken van gasbeton
tot sculpturen
Wat dat betreft zal deze encyclopedie
wellicht in de eerste plaats dienst doen
als een bron voor het opdoen van
nieuwe ideeën én om snel informatie te
krijgen over een bepaalde techniek die
men is tegengekomen, maar nog niet
zelf heeft beoefend. Zij, die reeds ge
specialiseerd waren in één van de in dit
boek behandelde technieken, zullen
ten aanzien van hun eigen onderwerp
weinig nieuws aantreffen. Daarvóór
moest de encyclopedie uiteraard te
beknopt worden gehouden
En daarmee is meteen de beperking
aangegeven van deze „encyclopedie".
Dit hobbyboek is bijzonder instruktief
voor mensen, die iets willen gaan doen
in de handenarbeids-sfeer, maar biedt
voor de meer gevorderde hobbyisten te
weinig informatie om hun hobby te
kunnen verrijken. Daarvoor zijn tal van
andere, gespecialiseerde boeken in de
handel verschenen
Wie dit voor ogen houdt, zal met dit
schitterend uitgevoerde robuuste
hobbyboek prima uit de voeten kun
nen en geïnspireerd worden door de
talrijke technieken van allerlei aard,
die met vaak simpele middelen tot de
meest verrassende resultaten kun
nen leiden.
Do Gaade s Kroalievo Hobbyboek. 240 blz uitga
ve Gaade bv te Amerongen Gebonden, pnjs
69.50 Rijk geïllustreerd
