Door Wilskracht Sterk
behaalt eerste prijs
Leusdense dominee schreef boek over popmuziek
Ik vind Herman Brood niet
mooi, maar herken z'n
uitstraling van grote leider
[k heb niet echt verstand
an pop. Ik heb geprobeerd
§Tverschijnsel te begrijpen"
Kindercrèche
bij Blijhof
Bijeenkomst KPO
Twee aanrijdingen
langs Doornseweg
bloedrode hemel
DONDERDAG 29 NOVEMBER 1984
interview
De diepe betekenis
van Yeah Yeah Yeah
door Marianne de Valck
te zijn. Vooral veel geciteerden die
..enige hoop bieden". Van de ka
tholieken daarentegen heb ik mets
positievers kunnen vinden dan
..Een geloof dat je nooit meer kwijt
raakt, omdat de angst erin gepompt
is" (citaat van een tekstschrijver),
en christenen, ofzij die op bijbeltek
sten gelijkende uitspraken doen.
getuigen vaak. maar indirekt
De dominee moet hier hartelijk om
lachen Zijn oecumenisch gevoel
blijkt verder ontwikkeld dan die van
de interviewer. Hij maakt zelden
onderscheid tussen christenen en
katholieken „Katholieken horen
ook bij de christenen," zegt hij. ..De
Jehova getuigen brengen inder
daad hun boodschap luid en duide
lijk. Onmiskenbaar is dat veel
schrijvers een christelijke opvoe
ding hebben gehad, waarbij het
katholieke deel van de christenen;
de liturgie met zang en handelin
gen een grote rol laat spelen, en de
„andere" christenen de teksten
vaak meer nadruk geven De in
vloeden van de kerk in het alge
meen zijn duidelijk aanwijsbaar als
inspiratiebron of stootkussen
In het boek wordt ook een aantal
Nederlandse groepen en tekst
schrijvers aangehaald. Wat mij op
valt is dat ik Boudewijn de Groot.
Freek de Jonge. Het Goede Doel.
Normaal en Robert Long niet alle
maal consequent vind aansluiten
bij de genoemde Engelse en Duitse
groepen, zoals Simple Minds.
Doors, U2. en Dio om er maar een
paar te noemen
„Dat zou kunnen, maar ik was op
zoek naar Nederlandstalige tek
sten en geeft direkt toe dat ik
daarbij eigenlijk meer op mijn eigen
smaak ben afgegaan Een jongen
als Robert Long maakt teksten
waar je lang over door kunt praten
Wat hij zegt is hard en compromis
loos. Maar de waarheid die hij
zoekt is het waard om ernaar te
luisteren."
Gaat u zelf wel eens naar een
popconcert en komt u overal bin
nen met uw grijze.kuif?
„Ik heb weieens een popconcert
meegemaakt. Eén keer bij een
concert van Vara's Popkaravaan
werd me toegevoegd „Opa u weet
toch dat er geen verzoekplatenpro-
gramma van de E O te zien is?
Meestal valt het reuze mee Er
lopen meer vreemde vogels rond
Tijdens die popconcerten is het
fascinerend om te zien hoe jonge
ren zich kunnen overgeven aan die
muziek Een beleving zoals je in de
kerk nog maar heel zelden tegen
komt."
Om de jongeren aan te spreken,
stelt u nu voor om meer punkmu-
ziek en heavy-effecten de kerk
binnen te halen
Dat is niet de bedoeling van de
dominee. „Ik heb alleen begrip
willen kweken voor wat de jeugd
beweegt. Ik heb niet echt ver
stand van pop. Ik heb gepro
beerd het verschijnsel te begrij
pen. Ik zou willen zeggen: „Luis
ter nou eens".
Herrie
Veel van de genoemde tekst
schrijvers. zangers, zijn de dertig
gepasseerd Toch bestaat hun
aanhang vooral uit tieners. Kan de
..wijsheid van de tekst" daarmee
wel de wijsheid van de fan ge-
..Pop? Sommige dingen vind ik
mooi. andere gewoon herrie.
noemd worden? Zo ja hoe komt het
dat er zo weinig popsterren zijn die
de leeftijd van hun fans hebben. Zo
nee. zijn de teksten in feite de
spiegels van de dertigers? Hoe is
dan de herkenbaarheid van de
jongeren te verklaren, en de afstoot
van toch ook al de dertigers (Zet die
kolère heme uit).
„Ik weet het niet. Dat heb ik mij
nooit afgevraagd. Wel geeft een
van de geïnterviewde jongeren een
verklaring waarom die muziek zo
hard moet zijn Dat is de enige
manier om boven de herrie die al
bestaat uit te komen'"
Het boekje is een tijdverschijn
sel. Komen er meer van deze
boekjes
„Ik weet het niet. Er zijn geen
plannen, maar je weet maar nooit"
Dertiger
Kortom een intrigerend
boek waarin naast de grote
lijnen die de popmuziek ken
de en kent, inzicht wordt ge
geven in de „bezongen"
hoop en wanhoop. En daar
mee een tijdsbeeld aangeeft
waar veel jongeren zich door
aangesproken voelen. De do
minee zegt een aantal malen
zich goed te realiseren dat er
veel commerciële pakkertjes
tussen zitten en dat driekwart
van de pop het moet hebben
van de muziek. Maar toch
begrip. Begrip voor die knal
lend harde herrie, vreemde
kronkels, kleding en kleuren,
tussen de damp en het zweet.
Het is waar. Te snel koos ik
het andere net. Te vaak werd
afgegaan op uiterlijk en voor
oordeel. Keek ik eens selec
tief, is het weer niet goed.
Ik zal kijken, vooral luiste
ren en proberen of ik iets van
al dat niet altijd even gangba
re Engels en Duits kan ver
staan. Misschien krijg ik dan
toch nog antwoord op die
vragen waar ik mee ben blij
ven zitten. Want ik ben een
dertiger.
..Onder een bloedrode hemel is een
uitgave van Het Boekencentrum te s-
Gravenhage Prijs 15.90
Citaat uit het boek:
,,Pop is meer dan alleen maar een liedje zingen
Ouderen pruimen de sterren en hun gedrag niet Zo
laten ze zich meer uit over de artiest dan over de
boodschap Ze ergeren zich zo aan de boodschapper
dat ze aan zijn boodschap niet meer toekomen
En dat is dom.
LEUSDEN - Voor degenen met
kleine kinderen die nog Sin
terklaasinkopen moeten doen
organiseert speel- en recreatie
vereniging Blijhof aanstaande
zaterdag een crèche voor kinde
ren in de leeftijd van 3 tot en met
9 jaar.
De kinderen kunnen om 9.30 uur
gebracht worden en moeten om
12.30 uur weer opgehaald zijn. De
oppasochtend kost 3,50; de le
den van Blijhof betalen 2.50 per
kind.
LEUSDEN - Woensdag 5 de
cember organiseert de KPO
Leusden een koffieochtend in
het Vrouwen Ontmoetings Cen
trum 't Vooronder.
De aanvang is 9.30 uur. Het is de
bedoeling dat iedereen een ca
deautje meeneemt ter waarde
van maximaal 5,-.
LEUSDEN - Langs de
Doornseweg in Leusden deden
zich woensdag twee aanrijdin
gen voor. Eén gebeurde op de
parallelweg waarbij een brom
fietser en een VW-bus betrokken
waren. De andere aanrijding
vond plaats op het fietspad
langs de Doornseweg tussen
een bromfietser en een fietser.
Als gevolg van het eerste onge
luk. omstreeks 8 25 uur. moest de
bromfietser, een inwoonster van
Woudenberg, met een gebroken
bovenbeen en enkele kneuzingen
naar het ziekenhuis Zij reed naast
een VW-bus toen deze de Buurt
weg insloeg zonder richting aan te
geven, aldus de politie
Bij de tweede aanrijding, een
kwartier later, moest de fietser met
verwondingen aan het hoofd naar
het ziekenhuis. Deze inwoner van
Maarn was door een bromfietser
geraakt tijdens het inhalen en daar
door ten val gekomen.
Dominee J. te Winkel.
11
Is het fan-zijn te vergelijken met
het steun zoeken bij een bepaalde
kerk?
Dominee Te Winkel antwoord. „In
de pop is het als in de maatschap
pij, met dezelfde kenmerken, de
zelfde uitwassen/mogelijkheden,
moeilijkheden. Neem de on
waarachtigheid van een Rolling
Stone die vroeger tegen alles aan
schopte en nu mooie sier maakt
met de gevestigde orde en rijkdom
in Monaco.
Net als in de maatschappij Is het
op dit ogenblik meer een hiernu-
maals dan een hiernamaals.
Pop geeft een levensgevoel
weer en daarbij is het altijd moeilijk
te onderscheiden wat het zuivere
gevoel van de tekstschrijver is en
wat de invloed van de commercie.
Het bijwonen van een bijeenkomst
van gelijkgestemden lijkt zo'n an
dere menselijke behoefte te zijn.
Daar hoort bij gezongen en ge
danst te worden. Je wilt laten zien
wie je bent, maar ook toetsen
waar je bij hoort, met muziek en
een soort liturgie.
Heb ik goed begrepen dat anar
chie van de jeugd u wel aanstaat?
Citaat: ..Wetten ondermijnen het
natuurlijk gevoel van verantwoor
delijkheid".
„Anarchie uitgelegd als het kritisch
toetsen van de eigen verantwoor
delijkheid, ja. Het gevoel dat het
goed is dat jongeren nadenken
over hetgeen ze voorgeschoteld
krijgen. Het rebelse ja, het is toch
heerlijk dat ze niet alles voor zoete
koek slikken.
Ik denk dat jongeren altijd al
anders geleefd hebben dan de
ouderen. Alleen eeuwenlang kon
een generatie met zijn verworven
heden rondkomen, nu gaan de
veranderingen zo snel dat de tijds
duur van een generatie niet meer
voldoet.
Kan pop schadelijk zijn?
„Iedere boodschap kan een slech
te of een goede invloed hebben. Ik
spreek nergens een oordeel uit
(Inderdaad, heel knap, mdv), want
dan gaat iedereen die de laatste
bladzijde gelezen heeft daarop zit
ten en me vastpinnen van „hij zegt
dat" Ik wilde onbevangen informa
tie verstrekken."
Daarbij realiseert ds. Te Winkel
zich goed dat popmuziek maar één
bron is en niet dé bron. De televisie,
films, boeken en het weekblad
Privé hebben ook invloed. Pop kan
invloed hebben Bedenk maar hoe
de teksten van bijvoorbeeld John
Lennon veel mensen nog steeds
bezighouden.
Luisteren de jongeren wel naar
de veelal Engelse teksten?
„Dat is heel verschillend Er zijn
groepen, vooral punkers, die de
teksten zeker vertalen en analyse
ren. Anderen, headbangers bij
voorbeeld. gaat het vooral om de
muziek."
Is de groep waarvan een jongere
een fan is. de spiegel van zijn ziel.
met andere woorden kun je uit de
teksten van de groep afleiden waar
de fan staat tussen hoop en wan
hoop?
„Dat is moeilijk te zeggen. Alleen al
omdat in de wanhoop soms zoveel
hoop doorklinkt Het is een gege
ven dat de wanhopige teksten ge-
ACHTERVELD - Zondag
25 november werd door de
muziekvereniging Door
Wilskracht Sterk deelgeno
men aan het bondsconcert-
concours in het Achterhoek-
se plaatsje Wehl.
De muzikanten namen
deel aan de eerste afdeling.
Als inspeelwerk werd ge
speeld „Air" van Jacob de
Haan. Hierna werd het ver
plichte werk „Divertimento"
baseerd zijn op de dingen die in
onze wereld gebeuren of dreigen te
gebeuren Denk aan de smeekbe
de van de Duitse popgroep „Laat
de bom maar vallen", maar daar
doorheen klinkt de hoop. dan heb
ben we het maar gehad en kunnen
we vanuit de vernietiging opnieuw
beginnen. De jongeren zelf relati
veren aardig Citaat van een van de
geïnterviewde jongeren „Boven
dien doet geen christen alles wat
hem door de dominee in de kerk
wordt voorgepreekt"
Juist door de wanhoop, neerge
legd in teksten van bijvoorbeeld
van Eric ball ten gehore ge
bracht. Als keuzewerk werd
gespeeld „Choral and Rock-
out" van Ted Huggings.
Voor het verplichte werk
werden 143'/2 punt toegekend
terwijl het keuzewerk werd ge
waardeerd met 133 punten.
Deze prestatie resulteerde in
een eerste prijs, een beloning
voor de grote inzet van de
vereniging onder leiding van
dirigent Van Loo
Joy Devision's-zanger Curtis, komt
de tekstschrijver tot zelfdoding.
Zou die invloed niet dodelijk kun
nen zijn voor die jongeren die de
teksten goed beluisteren?
„De teksten van Curtis zijn zo
intrigerend, geven zoveel fascine
rende beelden op onze samenle
ving. Veel jongeren volgen ze in
derdaad nauwgezet, maar of daar
beslissingen uit voort komen weet
ik niet."
Het viel mij op dat in verhouding
veel van de door u genoemde
tekstschrijvers nadrukkelijk de ver
melding krijgen ..Jehova Getuige
Nu dit concours achter de rug
is zal de eerste groep jeugd bij
het korps worden gevoegd,
zodat er weer een groep nieu
we leden kan worden opgeleid.
Kinderen vanaf 10 jaar. maar
zeker ook ouderen zijn van
harte welkom. Degenen die er
belangstelling voor hebben
kunnen zich opgeven bij Wout
van Hamersveld. H van Vian-
denstraat 21. Achterveld, tele
foon; 03425-1688
Dominee J. D. te Winkel uit Leusden heeft een boek geschreven, genaamd „Onder
in bloedrode hemel", met als ondertitel „De hoop en wanhoop in de pop". Even
icht ik dat eindelijk eens begrip werd gevraagd voor het fenomeen poppenliefdeen
ippenmishandeling, maar één blik op de omslag was voldoende om mij ervan te
irgewissen dat ik de betekenis van „pop" verkeerd had begrepen.
Hoop en wanhoop in de popmuziek? Maar popmuziek is toch vooral kolére herrie
i waarom bemoeit een dominee zich met deze, toch niet als trouw kerkbezoeker te
lek staande, jongeren?!" Al lezend in de Bloedrode Hemel bleek maar weereens
ie leuk en leerzaam het kan zijn, aan een onderwerp te beginnen waarvan je dacht je
;l een mening over te hebben gevormd. Want „Onder een bloedrode hemel" opende
ior mij perspectieven en begrip, waarover het denken nog niet geëindigd is.
Nieuwsgierig naar de schrijver („Zou het een dominee met een staartje in zijn haar
n?") en naar zijn motieven, zocht ik hem op.
<n keer bij een concert van
a's Popkaravaan werd me toe-
oegd opa u weet toch dat er
n verzoekplatenprogramma
de E O te zien is?"
voor Elvis Presley, maar dat dat
gebeurde hield mij wel bezig Ik
herkende het gevoel van dwarsig-
heid Bij het geven van katechese
sprak ik met de kinderen over wat
hen interesseerden Ik moest wel
vaststellen dat hun belangstelling
niet uitging naar de geëikte manier
van bijbelstudie Daarom ben ik
toen begonnen met het analyseren
van songteksten, het laten uitwer
ken en vormgeven door middel van
dia's, muziek, collages. Gaander-
weg kreeg ik toch het gevoel dat
onze benadering voortgekomen uit
een leer-leescultuur - wij kregen
immers alle lesstof ingestampt of
door middel van boeken aangereikt
- niet aansluit bij de jongeren die
veel meer kennis verwerven door
middel van beeld en geluid. Daar
om zijn de sleutelwoorden van de
jeugd: uitstralen en overkomen."
Wij hebben beelden leren zien
als amusement diaseries van de
familie op vakantie op Mallorca.
Kinderen leren door beelden (we
stelden vast: kinderen praten te
genwoordig vaak in „striptaal", kin-
voor insiders. De fans. de jongeren
zelf. komen daarbij niet aan het
woord. Ik wilde laten weten hoe ze
zelf tegenover het gebeuren
staan".
Bent u zelf een popliefhebber
„Sommige dingen vind ik mooi,
andere gewoon herrie. Over het
algemeen vind ik popmuziek in
trigerend en 't geheel merkwaar
dig. Ik vind Herman Brood niet
mooi, maar ik herken zijn uitstra
ling van de grote leider. Ik heb
eens zo'n bijeenkomst bijge
woond. Het was bijna een ere
dienst. Dat is intrigerend. Ik volg
het popgebeuren niet echt. Via
mijn zoon blijf ik wel een beetje
op de hoogte. Weet ik wie er
bovenaan staan en zo."
U gebruikte de vergelijking tus
sen een popconcert en een kerk
dienst?
„Ja, de hele liturgiedienst. vooral
zoals hij in de katholieke kerk
gebruikelijk is (geweest), is in veel
popconcerten duidelijk te herken
nen, compleet met rituele slachtin-
EUSDEN - Dominee J. D.
Winkel, geboren in 1932,
ft een keurig grijs kapsel,
is eind jaren vijftig predi-
t geworden, sinds 1974
Donden aan het Evangeli-
e Centrum voor Gerefor-
ïrde Kerken in Leusden
is in 1977 gepromoveerd
een proefschrift dat ging
r de communicatie van
evangelie in Nederland.
iminee Te Winkel, hoe is het
ir gekomen dat u een boek
popmuziek ging schrijven?
egt. „Toen ik predikant werd,
ik ongeveer 25 jaar. Ik werd
assen beschouwd, als leids-
zelfs. Maar ik wilde mij niet
i opsluiten in dat hokje. Daar
ik altijd al last van gehad. Ik
en ben nieuwsgierig, en waar-
nhjk een beetje rebels. Ik be
de door mijn leeftijd en mijn
ie niet tot de teeners die toen
;nt afbraken of in zwijm vielen
deren die goede en volledige zin
nen formuleren komen steeds min
der voor, lijkt wel). Naarmate de
dominee zijn verhaal ging aanpas
sen aan de uitdrukkingswijze van
de jongeren, sloeg zijn verhaal
beter aan. Toen bleek dat de jonge
ren heel wat te zeggen hadden,
waar het waard was om naar te
luisteren, hoe schreeuwend de ver
pakking ook soms is.
..Heeft u dit boek geschreven
vanuit uw functie?
De dominee: „Nee, als ouder, als
nieuwsgierige En omdat zodra
mensen eenmaal weten dat je in
een onderwerp geïnteresseerd
bent, je daar over aanspreken. Je
kan dan een voorzet geven, geba
seerd op gesprekken met jongeren
en ervaringen Wanneer je het
woord „pop" laat vallen lijkt het
dikwijls wel of je ergens een ventiel
opentrekt. De mensen gaan erover
praten, avonden lang Maar er was
nog een reden: de popbladen han
teren een jargon alleen gebruikelijk
gen soms. Vergelijkbaar, maar an
ders uiteraard
der
op In dc pop
t
