Gremlins: eigenlijk zijn ze schattig,
maar het kunnen duiveltjes worden
,Ghostbusters' B.V. gaat gigantische
spokenplaag in New York te lijf
JOE DANTE'S HORROR-KOMEDIE GÉÉN OPVOLGER VAN „E.T."
Achter de schermen
van „Gremlins"
FOTO-KOPIE
FOTO-KOPIE
L
NODIG?
Leusder Krant
DONDERDAG 13 DECEMBER 1984
kijk op de film
10
(DOOR BERT VOS)
„Gremlins", USA 1984. Regie Joe
Dante; produktie Michael Finnell. Exe
cutive producers Steven Spielberg.
Frank Marshall en Kathleen Kennedy;
camera; John Hora; scenario Chris Co
lumbus. Gremlins ontworpen door
Chris Walas; montage Tina Hirsch;
muziek Jerry Goldsmith, met songs
van Darlene Love. Quarterflash, John
ny Mathis. Peter Gabriel. Michael Sem-
bello; speciale effecten (supervisie)
Bob Mac Donald, matte paintings
Dream Quest Images Rocco Gioffre
met Zach Galligan. Phoebe Cates.
Hoyl Axton, Polly Holliday. Frances Lee
McCain en Judge Reinhold Genre
horror-komedie. Keuring, alle leeftijden.
Toen bekend werd dat regisseur
Steven Spielberg betrokken was bij
de produktie van „Gremlins", gere
gisseerd door Joe Dante, was er al
snel sprake van „de opvolger van
E.T.". Dat is echter een misverstand.
Hoewel sommige goedmoedige as-
pekten van „E.T." terug te vinden
zijn in „Gremlins", is deze spektakel
film vol fantastische vondsten eer
der een horror-komedie dan een SF-
drama en het is de vraag of de film
voor al te jonge kinderen geschikt
geacht moet worden. Met andere
woorden: de uitstraling van „Grem
lins" is een heel andere dan die van
„E.T." Moorddadiger, zogezegd.
Wie zou niet groot zo'n huisdier hebben? Scène uit Gremlins
Joe Dante.
Kijk, er is natuurlijk niks aan de hand
als de excentrieke uitvinder Rand Pelt-
zer (een aardige rol van Hoyt Axton)
Links Gizmo, rechts een Gremlin, een kwaadaardige nakomeling van Gizmo na
onachtzaamheid van Billy, die de regels overtrad Gizmo en de Gremlins zijn een
creatie van Chris Walas. die aanvankelijk werkte als schilder voor verschillende
films, maar zich toe ging leggen op make-up en modelleren Walas kreeg
bekendheid door zijn creaties voorde film ..Piranha'' eveneens van regisseur Joe
Dante Hij werkte verder voor DavtcLCornenberg's.Scanners schiep Yeti voor de
Ringo Starr-film .Caveman'' en was verantwoordelijk voor de monsters in
..Dragonslayer" Voor Steven Spielberg deed hij de speciale make-up-effecten
voor ..Raiders of the lost ark Walas heeft geruime tijd tot de Industrial Light and
Magic Group van George Lucas behoord Voor het creëren van de „mogwaï". de
soortnaam voor Gizmo en de Gremlins, had Chris Walas zeven maanden nodig.
Zijn credo ..Het onmogelijke duurt alleen maar een beetje langer
thuiskomt met een wel heel bijzonder
huisdiertje Gizmo is de naam en het
beestje is erg lief, aardig en komisch
Die goedaardige uitstraling overrompelt
het gezin Peltzer en Billy Peltzer, een
twintigjarige bankbediende, ontfermt
zich met plezier over Gizmo. Maar er
zijn enkele regeltjes, die Billy in acht
moet houden Regeltjes, die nooit, nooit
overtreden mogen worden, zoals de
oude Chinees vader Peltzer had ver
teld, van wie Gizmo afkomstig is. Die
regels zijn „Houdt hem ver weg van
water, laat hem nóóit nat worden. Hou
hem altijd uit het licht, hij haat helder
licht en het kan z'n dood zijn. Maar het
meest belangrijke is - en dan moet je
nóóit vergeten, onverschillig of hij huilt
of smeekt, nóóit, herhaal nóóit mag je
hem te eten geven na middernacht."
Dat zijn eigenlijk heel eenvoudige in-
strukties en er zijn genoeg huisdieren,
die veel ingewikkelder verzorgd moeten
worden. Maar toch
Billy Peltzer is ook maar een mens en
in een moment van onzorgvuldigheid
worden de regels overtreden en de
lieve, aardige, schattige Gizmo krijgt na
enkele druppeltjes water lieve, aardige
en schattige kindertjes. Allemaal kleine
Gizmo'tjes Daar is niks op tegen, maar
ze zijn wel wat vervelender dan moeder
Gizmo. Ze zijn wat dwingerig en op een
avond knjgen ze per ongeluk na twaalf
uur middernacht te eten. En dan
wel het enige bezwaar datje tegen deze
film kunt hebben. Hoe goed het totale
concept ook is uitgewerkt tot een flit
send spektakel vol special effects, je
bespeurt telkens weer een soort twee
slachtigheid, waardoor je regelmatig op
het verkeerde been wordt gezet. Wat is
leuk en wat is drama9
Is het leuk, dat de kwaadaardige
Gremlins met hun vlijmscherpe tanden
moorddadig bezig zijn in het rustige
Kingston Falls en er werkelijk slachtof
fers vallen9 Nee. Dat is horror. Is het
leuk, dat de hele horde Gremlins zich
bezatten in de plaatselijke kroeg en
onvoorstelbaar menselijke trekjes gaan
vertonen en is het leuk als een nog
grotere horde Gremlins de plaatselijke
bioscoop bezetten om daar al popcorn
etend naar „Sneewwitje en de zeven
dwergen" gaan kijken? Ja, dat is leuk.
Zoals Gizmo, die onveranderd is. een
bijzonder vertederend wezentje blijft,
dat met angstige oogjes en met schuld
gevoelens in z'n blik de vandalistische
capriolen van zijn „nakomelingen"
volgt en z'n uiterste best doet om te
helpen in de gigantische chaos die het
stadje teistert
Maar ik blijf het jammer vinden dat
Billy Peltzer (Zach Galligan) en het vertederende wezentje Gizmo Scène i
Dante's ..Gremlins
een Steven Spielberg-presentatie. geregisseerd door
Wat aanvankelijk begon als een soort
„E.T." wordt binnen de kortst mogelijke
tijd een volslagen nachtmerne, een
gruwel-komedie vol moorddadige da
dendrang, onvoorstelbaar vandalisme,
gevat in een toch wel humoristisch
kader. En dat alles tijdens de vooravond
van Kerst in dat voordien zo vredige,
zelfs saaie stadje Kingston Falls.
Wat dat betreft heeft Joe Dante alles
gedaan om die typische Kerstmis-sfeer
in beeld te brengen en het stadje lijkt
dan ook net een wat zoetige kerstkaart
Een plaats, waar een bepaalde ver
wachtingsvolle sfeer heerst, een beetje
ingedut onder de sneeuw, maar
toch
Die kerstgedachte knjgt ook gestalte
in de tamelijk kwaadaardige mrS1
Deagle (een rol van Polly Holliday). die
het stadje als gefortuneerde bank-
eigenares onder de duim houdt. Het is
duidelijk, dat ook mrs. Deagle haar
trekken thuis krijgt wanneer de Grem
lins uitbreken Het doet allemaal iets
denken aan een uit de hand gelopen
Christmas Carol van Charles Dickens.
„Gremlins" is een film, waar je niet
direkt een echt etiket op kunt plakken.
Het is niet een komedie, want daarvoor
zitten er teveel echt gruwelijke momen
ten in, en het is ook geen regelrechte
horror, omdat de humor daarvoor weer
teveel overheerst. En dat is misschien
Het brein achter „Gremlins" is
scenario-schrijver Chris Colum
bus, die In 1981, op 21-jarige
leeftijd op een zolder woonde
van een oud, vervallen huls er
gens in Manhattan. „De eerste
nacht kon ik niet slapen van het
lawaai en gepiep van de muizen
die er zaten. Ik slaap altijd op
mijn zij, mijn arm over een kant
van het bed hangend en had een
nachtmerrie dat als Ik wakker
zou worden dat er muizen aan
mijn vingers zouden knagen. Zo
ben ik op het idee gekomen voor
„Gremlins"." Zijn tomeloze fan
tasie. aanaewakkerd door het
lezen van talloze stripboeken,
het zien van ontelbare oude hor
rorfilms en het verzamelen van
monsters van klei, brachten
hem tot het schrijven van het
scenario.
Voor het einde van dat jaar lag
het scenario op het bureau van
Steven Spielberg, die er meteen
razend enthousiast over was en
samen met regisseur Joe Dante
aan het werk ging Behalve voor de
rol van de vader, die gespeeld
wordt door „oude rot" Hoyt Axton.
heeft men bewust gekozen voor
vrijwel onbekende acteurs. De rol
van Billy wordt gespeeld door de
19-jange Zach Galligan. die alhoe
wel voor het grote publiek onbe
kend, toch al een aantal films op
zijn naam heeft staan De jonge
actrice Phoebe Cates had men al
lange tijd op het oog voor de rol van
Kate. Billy's vriendin, maar men
twijfelde omdat Phoebe in haar
laatste twee films de rol van eeen
„slecht meisje" had gespeeld
Toen de twee bij toeval samen
auditie deden, wist men het echter
zeker, dit was het ideale stel!
De „rolbezetting" van de lieve
Gizmo en de kwaadaardige
„Gremlins" daarentegen was veel
moeilijker. Toen men contact op
nam met „special effects"-man
Chris Wallace, nadat deze het
scenario had gelezen, was zijn
reactie. „Natuurlijk is het onmoge
lijk. maar laten wij het daarom juist
maar proberen Alhoewel de eer
ste versie van de poppen al verras
send dicht kwam bij wat Spielbe y p
en Dante voor ogen hadden, du
de het toch nog ruim zeven maa
den voor men helemaal tevred
was. De „special effects" zijn zc g
der meer indrukwekkend noem* £1
Alhoewel de poppen die gebru )e
zijn nauwelijks een halve kilo w
gen en niet groter waren dan e JLJ
cassette-recorder, waren er to< ai
per „Gremlin" minimaal 5 mens
nodig om de apparatuur te bed
nen
„Er komt veel kijken om
voor te zorgen dat zo'n mini
cuul klein wezentje lacht, boi
kijkt, met zijn ogen draait of m
zijn oren flappert. Ik vind dati
er In geslaagd zijn om het geht p
zeer geloofwaardig over te lat ei
komen", zegt Spielberg. „Er
zelfs een „Gremlin" door e
hond opgegeten. Die dac
waarschijnlijk dat het om e
levend beestje ging."
De Gremlins zingen een Kerstliedje voor de verbijsterde bewoners van Kingston
spektakulaire horror-komedie ..Gremlins'
Falls Scène uit ..Joe Dante's
Joe Dante en scenarioschrijven
Columbus dit tweesporen-belei
ben gevolgd. Want door de
aspekten in deze groots opgeze
is de toegankelijkheid voor de
aanhangertjes van „E.T." aam
geringer geworden, de vertei
schattige Gizmo ten spijt. „Grer
daardoor eerder een sprool
volwassenen geworden met alsi
mensen missen nog het veranl
lijkheidsgevoel om zulke subtil
zentjes als Gizmo als vriend te
hebben. Zo onzorgvuldig gaan
sen nu ook om met de natuur, li
eigenlijk zulke eenvoudige reg-
om diezelfde natuur te kunnen
den in plaats van langzaam te v VI
gen
Is „Gremlins" daarom tocftn
mislukte film? Ik denk van n o
denk, dat de film een succe 5r
worden. Want ondanks de tek 3
mingen is „Gremlins" een fl
aktie, vol humor. Een spektak <ji
de eerste orde. Maar wel eend t
komedie voor een leeftijd van
elf, twaalf jaar. Kinderen die
nachtmerries hebben, kunnen
naar „The neverending story1
of naar „Sneewwitje en de
dwergen". Dat deden de Gri
per slot van rekening ook
(Door Bert Vos)
„Ghostbusters", USA 1984 Regie
Ivan Reitman. Produktie: Ivan Reitman;
scenario: Dan Aykroyd en Harold Ra-
mis; camera. Laszlo Kovacs; montage
Sheldon Kane en David Blewitt, visuele
effecten: Richard Edlund; muziek. El
mer Bernstein, de song „Ghostbusters'
werd geschreven en uitgevoerd door
Ray Parker Jr. speciale effecten super
visie: Chuck Gaspar, make up-artiest
Leonard Engelman Animatie supervi
sie Garry Waller en Terry Windell.
matte-artiest Matt Yuricich. e v a. Met
Bill Murray, Dan Aykroyd, Sigourney
Weaver. Harold Ramis en Rick Mora-
nis Genre spoken-komedie; keuring:
alle leeftijden
Het Is duidelijk, dat de monsters
een vooraanstaande plaats innemen
in de huidige monsterfllmproduk-
ties. Superspektakels vol speciale
effecten beheersen aan het eind van
1984 het witte doek en de volstrekt
maffe film „Ghostbusters" is daar
niet de minst-opvallende vertegen
woordiger van. De titelsong van Ray
Parker Jr is via plaat en videoclip de
roem van de film al vooruitgegaan en
dat is ook geen wonder als men
bedenkt, dat de film in Amerika een
gigantisch succes werd. De makers
van „Ghostbusters" behoren tot dat
kleine, maar selecte groepje potsen
makers uit de oorspronkelijke stal
van National Lampoon.
Harold Ramis als dr. Egon Spengler, een vooraanstaand spokenjager in Ivan
Redman's „Ghostbusters
Regisseur Ivan Reitman regisseerde
op off-Broadway de „National Lam-
poonshow", stond aan de wieg van
„Animal House" en tekende verder
voor hilarische kluchten als „Stripes"
en „Meatballs". Bill Murray behoort tot
zich met de zaak gaat bemoeien.
Want het is logisch, dat de overheid wel
eens wil weten, waar al die gevangen
spoken blijven en of die wel veilig
genoeg zijn opgeborgen Als de
milieu-inspekteur ingrijpt, breekt de hel
letterlijk los. want ook al zijn de spoken
en spookjes bepaald niet kwaadaardig
van geest, samen moet je ze beslist niet
onderschatten!
Kortom de chaos wordt compleet en
het edele drietal komt handen tekort om
de zaak onder controle te houden. Dat
lukt dan ook niet
„Ghostbusters" is een schitterend
gemaakte komedie. Wist Steven Spiel
berg in zijn „1941" de door hem geor
ganiseerde chaos niet in de hand te
houden, Ivan Reitman en de zijnen
hebben daar geen moeite mee en het
resultaat is een film, waar je van het
begin tot het eind om kunt lachen,
zonder dat er sprake is van inzinkingen
of dat er een teveel aan grappen ont
staat Alles is keurig gedoseerd met een
gigantisch georkestreerde finale, waar
in de superdemon (het opperspook van
alle New Yorkse spookjes) bijna de
heerschappij verkrijgt, ware het niet, dat
werkloos rondhangend op de universi
teit bij gebrek aan spoken Dat veran
dert als in de New Yorkse bibliotheek
merkwaardige verschijnselen worden
waargenomen. De drie geleerden wor
den er bijgeroepen en stellen vast, dat
er inderdaad sprake is van een spook.
Dat is het begin van een ware epidemie
van paranormale verschijnselen en als
de drie doctoren van de universiteit
worden gegooid, omdat ze niet serieus
worden genomen (wat op zich niet
verwonderlijk is) besluiten Peter. Ray
mond en Egon tot het oprichten van de
handelsmaatschappij „Ghostbusters",
die tegen betaling spoken vangt. Daar
toe ontwikkelen ze vervaarlijk uitziende
apparatuur en „spook-geweren" en
omdat de epidemie doorzet in het New
Yorkse, hebben ze binnen de kortst
mogelijke tijd een zeer drukbeklante
zaak. Dat de spokenjagers niet altijd
even subtiel en tactisch te werk gaan in
hun jachtpartijen, moet op de koop toe
worden genomen ook al veroorzaakt
hun optreden regelmatig een fikse cha
os
De zaak komt in een uiterst kritiek
stadium als de federale milieu-inspektie
de groep acteurs, waartoe ook inmid
dels befaamde komieken als wijlen
John Belushi en Dan Aykroyd behoren,
zat in de „Saturday Night Live -show,
speelde in films als „Caddyshack" (re
gie Harold Ramis). ..Meatballs" en
„StripesDan Aykroyd behoorde met
John Belushi tot de befaamde Blues
Brothers en voelde zich eveneens als
een vis in het water van de „Saturday
Live Show". Hoofdrollen vertolkte Ay
kroyd in „The Blues Brothers", Spiel
berg's „1941", „Neighbors" „Twilight
Dan Aykroyd. Bill Murray en Harold Ramis als drie knettergekke para-psychologen met hun spuitbussen ter verdelging van
de spokenplaag in ..Ghostbusters''
hoofdrollen en Reitman tekende voor
de regie. Resultaat de overtreffende
trap van volstrekte waanzin, gevangen
in een strikt georganiseerde chaos in
het door spoken geteisterde New York.
„Ghostbusters". spokenjagers.
Die spokenjagers zijn Peter Venk-
man (Bill Murray), Raymond Stantz
(Dan Aykroyd) en Egon Spengler (Ha
rold Ramis) Alle drie afgestudeerd in
de para-psychologie, maar eigenlijk
de geleerde heren van „Ghostbusters
NV" hem wat te slim af zijn In die ietwat
„King Kong"-achtige apotheose wordt
Sigourney Waever uit de klauwen van
Rozendaallaan 9
Leusden-C.
de demonische krachten gerede
alle spookjes af door de zijdeur
het hoort Maar het zal toch noo
worden zoals het eens was.
De effectenmakers onder be>
leiding van specialist Robert I
hebben er iets fantastisch van ge
De talrijke spoken en demonen
film bevolken zorgen voor een ge
deerd lachsucces en de trucag
(op enkele kleine uitzondering
vrijwel perfekt De hoofdrollen k
niet in betere handen zijn 0
geleerden zijn zowel geniaal at!
tergek en die combinaties past
kend bij Dan Aykroyd, Bill Mur
Harold Ramis Ook de bijroll®
Sigourney Waever als aantrek
huisvrouw die een demon in haar
ontdekt en door dat spook wori
voerd, de vegetarische vrijgezel
Tully (Rick Moranis) als de voort
de „running gag" en Annie T
Ghostbustersecretaresse Janin
nitz, worden voortreffelijk ingevu
„Ghostbusters" belooft ook
derland een klapper van de bov
komedie-plank te worden en i
dat betreft een waardige conci
van al die andere monsters
filmwereld, de Gremlins, de 9
draken, gnomen en wat al niet
Zone' en „Trading Places" Harold
Ramis was als scriptwriter verbonden
aan de „National Lampoon Show" en
„Animal House", regisseerde „Cad
dyshack" en schreef met anderen het
script voor „Stripes'waarin hij naast
Bill Murray een rol speelde en had ook
een aandeel in het script voor ..Meat
balls" Hij was regisseur van „National
Lampoon's Vacation", maar dat bracht
hem alleen in de Verenigde Staten
succes. De film werd in Nederland een
flop
Een excellent stelletje maffe filmma
kers dus, die meer dan eens met het
komedie-bijltje hadden gehakt Dan Ay
kroyd en Harold Ramis gingen er eens
goed voor zitten en verzonnen „Ghost
busters" Samen met Bill Murray en
Sigourney Waever speelden ze de
Sigourney Weaver als Dana Barrett en Rick Moranis als Louis Tully in de schitterende slotscène a la King
uit ..Ghostbusters van regisseur Ivan Reitman.
