Slopend
werk...
Interview
vervolg van pagina 11
MAANDAG 24 DECEMBER 1984 12
over gaat Daarnaast wil het programma
ook een beetje aktueel blijven. Het kan
dus wel eens voorkomen dat bepaalde
onderwerpen in het weekend voorbe
reid moeten worden Maar er zijn na
tuurlijk ook items die we weken van te
voren maken en die desnoods een
week later dan geprogrammeerd kun
nen v/orden uitgezonden wanneer er
iets dringends tussenkomt."
Hetty voegt eraan toe. „Het net uitge
zonden programma over studiebeurzen
hebben we al een tijd geleden voorbe
reid. Je v/eet namelijk dat die beurzen in
december moeten worden aange
vraagd. Wat de programma
voorbereiding in het algemeen betreft,
kan ik zeggen dat wij naast de wekelijk
se redaktievergadering ook eenmaal in
de zes weken een grote vergadering
hebben met Hans Ribbering, presenta
tor van het programma „Waar geen wil
is ben je weg". Hij zit in het jongeren
werk. Het is heel waardevol om zo
iemand er bij te hebben".
Verwaarloosd
Vraag aan Birgit kun je vertellen waar
om je zo oraag een jongerenprogramma
maakt en presenteert7
„In mijn geval is het niet zo geweest
dat ik er ineens mee begon. Ik ben
natuurlijk vanuit een heel andere ach
tergrond hier bij de radio gekomen dan
de anderen in dit team. Ik kwam hier
toevallig binnen als een meisje van 11.
12 jaar en dan heb je nog echt geen
ambitie om een jongerenprogramma te
maken. Dat kwam pas toen ik een jaar of
vijftien was Toen begon ik ook het
radiowerk op zich veel interessanter te
vinden.
Het voornaamste van een jongeren
programma is, dat je echt wat te zeggen
hebt, dat je een funktie hebt Ik vind het
echt niet erg om naar Hilversum 3 te
luisteren, een praatje-plaatje
programma Maar ik heb altijd het idee,
dat je aan ons programma iets meer
kunt hebben, om het voorzichtig uit te
drukken.
Maar komt het volgens jou dat omroe
pen tegenwoordig zo veel aandacht en
tijd schenken aan jongerenprogram
ma's7 Iedere omroep heeft nu een
jongerenprogramma
Birgit zegt vlot: „Het kunnen er
nooit genoeg zijn! Nou, het begint te
komen. Ik kan nog niet zeggen dat er
zo waanzinnig veel voor jongeren
gedaan wordt. Als je alleen maar
muziek draait en af en toe enkele
informatieve kreten slaakt, dan ben je
nog niet bezig met een jongerenpro
gramma.
Misschien richten de omroepen
zich nu meer op de jongeren met het
idee: wie de jeugd heeft, heeft de
toekomst".
Hetty komt te hulp „Er is tegenwoordig
ontzettend veel te doen om jongeren.
Het is een groep die de laatste jaren een
beetje is verwaarloosd Ik denk dat het
heel goed is dat omroepen de jeugd
informeren wat er gaande is en wat zij
kan doen. Aan de andere kant richten
de omroepen zich misschien ook op
jongeren om er zelf wijzer van te v/or
den, he. En terecht. De omroepen willen
graag leden hebben. Als je voor jonge
ren programmeert heb je misschien
kans dat die jongeren later lid worden
van die omroep"
Welke volgorde wordt dan gehan
teerd7
Hetty „Voor mij persoonlijk komt de
informatieve kant op de eerste plaats en
vervolgens de commerciële".
En hoe redeneren de omroepen7
Hetty: „Ik denk volgens mijn volgor
de. De AVRO zeker. Zij heeft altijd een
jeugdafdeling gehad, terwijl andere
omroepen die stuk voor stuk opdoek
ten. De AVRO heeft altijd voor de jeugd
geprogrammeerd. Het is bij ons een
traditie steeds voor jongeren uitzendin
gen te verzorgen".
Later in het gesprek stellen Birgit
en Hetty dat men eigenlijk niet kan
verwachten dat het uitzenden van
jongerenprogramma's ledenwinst tot
gevolg heeft. Hetty gaat zelfs zo ver
door te zeggen, dat jongeren niet
aantrekkelijk zijn voor de commercie,
„omdat het een kansarme groep is".
Birgit verklaart desgevraagd dat ze
geen enkele druk voelt van bovenaf
om lekker commercieel bezig te zijn.
Toch denk ik dat omroepen m jongeren
een commerciële bron zien. Kijk maar
naar de (illegale) jongerenbladen die
ze nu uitgeven
Birgit Ik vind een jongerenprogram
ma heel wat anders dan een blad voor
jongeren".
Hetty: „Nou, moet je horen. Vind je het
gek Een omroep besteedt veel geld en
tijd aan het maken van programma's
voor de jeugd. Daar komt op zich geen
commercieel rendement uit. Maar een
omroep is wel een commercieel bedrijf
en daarom vind ik het met gek dat ze 't
met een jongerenblad proberen. Het is
met iets vies, of zo!"
Dubbelen
Elke omroep heeft nu een programma
voor jeugd en jongeren Luistert Birgit
naar die uitzendingen7
„Ik probeer het wel bij te houden.
Zeker als er meuwe programma's ko
men. Dan wil ik weten hoe dat is. Het is
trouwens heel raar om ernaar te luiste
ren. Je gaai namelijk de uitvoering en
uitwerking beoordelen Zo van dit tele
foontje had ik korter gedaan, of dit
interviewtje vind ik met zo mooi Ik kan
met echt normaal luisteren".
Hetty „Ik kan het wel Ik denk ge
woon. zij doen het zo en wij doen het zo.
Krijg je in ieder geval niet dezelfde
programma's".
Nou. ik heb het gevoel dat bepaalde
onderwerpen steeds, met een zekere
regelmaat terugkeren in de diverse
jongerenprogramma 's?
Hetty meent. „Wat mij wel eens is
opgevallen is dat wij met een onder
werp beginnen dat door de andere
omroepen later wordt overgenomen.
Dat klinkt misschien wel verwaand,
maar wij zullen nooit bepaalde items
dubbelen Dus dat wij een onderwerp
bij de kop nemen, dat al in een ander
jongerenprogramma is geweest. Als je
dat doet verhes je luisteraars"
Maar zo n onderwerp over studiebeur
zen. zoals jullie net hebben uitgezon
den dat is volgens mij wel eens vaker
behandeld7
Hetty: „Tuurlijk. Studiebeurzen
moeten ieder jaar opnieuw aange
vraagd worden. Veel van dit soort
onderwerpen kun je ieder jaar doen.
Er is altijd een nieuw publiek. En er
zijn elk jaar weer een hoop problemen
omheen. De enorme hoeveelheid tele
foontjes die we tijdens de uitzending
van zoeven en na afloop hebben ge
kregen met vragen over studiebeur
zen, bewijst dat".
Birgit vindt: „Kijk, er zijn misschien
vanavond luisteraars geweest die had
den gedacht: studiebeurzen niks voor
mij, heb ik nog mets mee te maken.
Maar over een paar jaar of van mijn part
over tien jaar krijgen ze misschien wel
met een studiebeurs te maken. En dan
willen ze weten hoe de regelmg in
elkaar zit"
Hetty: „Een onderwerp over studie
beurzen is zeker met origineel, maar
daarom hoef je het nog met te laten.
Informatie daarover geven is gewoon
nuttig"
Jeugdwerkloosheid
Waf zou Birgit tegen de jongeren willen
zeggen nu hel Jaar van Jongeren voor de
deur staat7
Ze lacht „Een boodschap van moe
der de gans? Ja, goh, ik zou tegen ze
willen zeggen: doe er wat mee en laat
1985 met zomaar voorbij gaan. Dat is het
belangrijkste. We hebben een tijd lang
..Er kunnen nooit genoeg jongerenprogramma's zijn"
liggen zeuren om onze „rechten" als ik
het zo mag zeggen. Nee. ik ben nou een
beetje melig bezig. Ik denk dat de
jongeren moeten zorgen dat dingen die
ze willen ook gebeuren. Ze moeten zich
met laten tegenhouden
Waf zou er dan volgens jou gedaan
moeten worden voor de jongeren Wat
is het belangrijkste?
„Dat is zo verschillend Het kan in
regionale dingetjes zitten als een meuw
clubhuis in een wijk tot een groot
nationaal plan oni iets aan de jeugd
werkloosheid te doen. Ik kan met éen
bepaalde zaak noemen".
Hetty wel Gedecideerd zegt ze. „De
jeugdwerkloosheid. Daar moet nu echt
iets aan worden gedaan Dat iedereen
toch kansen knjgt om ervanng op te
doen, om geld te verdienen en dat geld
te besteden zoals ze graag willen. Er
moeten geen halve maatregelen wor
den genomen. Jongeren willen echt
werken en met met een kluitje in het net
worden gestuurd met een soort van plan
over werken met behoud van uitkering.
Hardstikke leuk als het kan, begrijp me
goed, maar de jongeren willen dan wel
een baan in hel vooruitzicht hebben".
Maar die banen zijn er niet.
Hetty fel: „Dan moeten die er
komen, maar de wil om ze te
scheppen is er niet. Lubbers heeft
toch gezegd dat jeugdwerkloos
heid niet de hoogste prioriteit
heeft. Eigenlijk is het van de
zotte. Hoe kunnen jongeren, de
generatie van deze tijd, die geen
baan hebben, de maatschappij
over tien, twintig jaar laten draai
en. Het is niet alleen voor de
jongeren heel belangrijk dat ze
kunnen werken, maar óók voor
de maatschappij!"
De boekhouder v/as een aller
aardigste man Hij v/as blij, dat ik
v/as gekomen om hem terzijde te
staan, want het werk op de grote
autoslopen) was voor hem een
beetje al te slopend geworden De
man was met de jongste meer en in
een vertrouwelijke bui liet hij mij
weten, dat ik was voorbestemd
om hem op te volgen. „Er ligt hier
een grote toekomst voor jou" sprak
hij. nadat ik nauwelijks de stoel van
mijn voorganger had verwarmd
Toen al klonk er hoop door in zijn
door veel roken gebruinde stem
Een jaar lang heb ik tussen
verongelukte auto's geleefd Leer
de als nel het verschil kennen
tussen een achterlicht van een
Mercedes en dat van een Deux-
Chevautje. Sprak met vakkennis
over bobines, krukassen, carters,
aandnjfnemen en alles wat nog
meer aan techniek onder de talrij
ke verbogen moterkappen verbor
gen kon zitten Ik wist tenslotte
feilloos de terreinchef te vinden,
die immer onder de een of andere
auto lag te rommelen op het uitge
strekte terrein.
De boekhouder was het intussen
v/at rustiger aan gaan doen en dat
deed hem zichtbaar goed Uit dank
voor de rust die ik hem schonk
kreeg ik een meuwe bureaustoel,
afkomstig uit een partijtje ongere
geld en kon ik me verheugen op
nog keuriger type-werk op de
gloednieuwe schrijfmachine met
tabulator Toen ik het eerste jaar
vol had gemaakt werd ik ernstig
toegesproken door de boekhou
der. kreeg slansverhoging en
mocht me zijn plaatsvervanger
noemen. Maar daarmee over
schreed hij de grens, die ik voor
mezelf had 'getrokken Nauwelijks
twee weken later greep ik m'n lang
verbeide kans solliciteerde en
kreeg een fraaie baan als leerling-
journalist bij een plaatselijke krant.
De boekhouder zwaaide me met
een uiterst bedroefd gezicht uit.
Hoewel ik hem zei het zeer te
betreuren, dat ik de laatste tien jaar
tot zijn pensioen met van nabij mee
mocht maken, kon hem dat geen
enkele troost schenken. „Journa
list?" Hij schudde meewarig zijn
grijze kop en verzekerde me, dat
ik spijt zou krijgen van de keus en
nog vaak aan hem en de sloperij
terug zou denken. En aan die
boeiende baan, die ik nu liet schie
ten voor een zéér ongewisse toe
komst.
Het leerling-journalisten-wezen
v/as toen nog met wat het nu is
geworden. Toen moest je als acht
tienjarige nog heel hard werken en
kreeg je van de hoofdredakteur
alleen maar te horen, dat je nog te
stom was om voor de duvel te
dansen, laat slaan dat je m staat
mocht worden geacht om ook
maar een fatsoenlijke zin op papier
te zetten Dat werd dus in den
beginne driftig corrigeren wat
meer ervaren collega's ter meei-
dere eer en glone van de hoofdre
dakteur hadden geschreven. Ver
der mocht ik de krantenklapper
bijhouden (elke krant werd keurig
na verschijnen ingeplakt') en
kreeg ik de niet te onderschatten
vertrouv/enspost van controleur
der tientallen correspondenten,
die vanaf het verre platteland hun
berichten naar de grote stad stuur
den Ik moest alle regeltjes van alle
berichten tellen en die heel nauw
keurig noteren. De hoofdredakteur
kon die notities dan vergelijken
met de door de correspondenten
ingezonden nota's, waarop nog wel
eens een berichtje wilde verdwa
len.
Mijn eerste echte grote artikel
voor de krant zal ik niet snel
vergeten Het meuwsblad waar
voor ik werkte verscheen in een
havenplaats en dat bracht met zich
mee, dat een niet onbelangrijk
gedeelte van de kolommen werd
gevuld met al dan niet belangrijk
nieuws uit de wereld der (kust-)
zeevaart. Mocht de heer hoofdre
dakteur altijd de feestelijke mai
dentrips meemaken van de kust
vaarders, die toen nog met bosjes
van de scheepshellingen gleden,
mij werd op zekere dag de taak
toebedeeld een kapitein ter inter
viewen, wiens schip een jubileum
aantal keren een en dezelfde tnp
had gemaakt
Gewapend met de attributen,
waarmee elke rechtgeaarde jour
nalist op stap gaat. klom ik voor
zichtig de loopplank op van de
desbetreffende kustvaarder, een
tamelijk onaanzienlijke schuit, die
vuil en bestoft aan de kade lag uit te
rusten. De kapitein was allerharte
lijkst Hij v/as in zijn hut bezig met
het nuttigen van een feestelijke
borrel en hij nodigde mij uit zijn
voorbeeld te volgen. Zijn aanbod
om een toast uit te brengen op zijn
geweldige schip kon ik met afslaan
met het risico een primeur te mis
sen, zodat ik naar voorbeeld van de
kapitein het kleine glaasje gevuld
met jenever (of was het rum?) in
een slok naar binnen goot Die
eerste kennismaking met dit soort
zeemansdrank viel met direkt mee,
maar na de tweede slok ging het
aanzienlijk vlotter met m'n inter
view We kwamen tenslotte na de
vierde borrel terecht in de machi
nekamer, waar ik met kennis van
zaken (gezien mijn slopenj-
ervanng) de kracht van duizenden
PKs besprak en zijn glimmende
scheepsmotoren hogelijk roemde
Dat leverde m'n vijfde borrel op:
„Moge deze scheepsmotor nim
mer bij de sloop terecht komen!"
Nadat ik zeer hartelijk afscheid
had genomen van de kapitein en
hem verzekerde, dat de fotograaf
nog langs zou komen voor een
mooie prent, kon ik nauwelijks
voorkomen, dat ik de fles mocht
leegmaken. Op de kade was het
wat winderig geworden Wind
kracht 7 schatte ik, gezien de
moeite die ik had om op de been te
blijven Maar gesterkt door de
verhalen van de kapitein worstelde
ik me als een halve zeeman
redaktie-waarts
De hoofdredakteur keek bijzon
der verrast, toen hij de volgende
morgen reeds het artikel hoogst
persoonlijk van mij kreeg aange
reikt met een gebaar van. dit hoort
op z'n minst op de voorpagina
thuis. M'n bonkende hoofd zat me
een beetje dwars, want dat verhin
derde, dat ik fluitend door de
redaktie-lokalen zou kunnen lo
pen. Nauwelijks vijf minuien later
v/erd ik bij de hoofdredakteur
geroepen. Promotie tot ster
reporter was wel het minste wat ik
na zo'n mooi verhaal had te ver
wachten. bedacht ik nog, voordat
ik werd bedolven onder een stort
vloed van woedende verwensin
gen. Het artikel werd voor mij op
tafel gesmeten In grote, vette rode
letters had de man slechts twee
woorden op het bovenste vel ge
schreven Twee woorden maar
Het duurde op z'n nunst enkele
minuien voordat de harde
werkelijkheid tot me doordrong.
Dat werd weer corrigeren en kran
ten m de klapper plakken, be
greep ik. En misschien, heel mis
schien zou ik onder toezicht de
correspondenten mogen controle
ren. Ik pakte mijn eerste grote
artikel van het lege bureau van de
hoofdredakteur en staarde versla
gen naar de rode letters „Ver
keerd schip'" stond er Meer met.
Sindsdien heeft memand mij je
never of soortgelijke sterk-
alcoholische dranken zien drin
ken. Ik mijd die troep als de pest
Want in mijn onderbewustzijn
denk ik steeds, dat het nuttigen van
dat vocht onherroepelijk zal leiden
tol het plakken van kranten m de
legger en het corrigeren van door
anderen gemaakte benchien
Bert Vos
