lenault Espace: Wereldauto!
ip, zuinig en leuk aan de prijs
Suzuki Alto, nu nog voordeliger
door
Henk Budding
ta Starlet 1.3 DX
enngül
"Winrn-
ware-
!HEVEL - Er verschijnen steeds meer zogenaamde ruimtewagens op de markt. Nissan beet enkele
len het spits af met de Prairie. Spoedig gevolgd door Toyota, Mitsubishi en Honda met respectievelijk
)p een 4 x 4, Shuttle en Space Wagon.
/osse^11161^' 1° deze Japanse alleenheerschappij komt thans verandering. Renault start als eerste Europeaan
onder pace. Dit ruimtcwonder beleeft zijn Nederlandse première op de aanstaande Personenauto RAI. Hij
Jizen eigens al bij de dealers in de showroom.
Vos n echter meer merken. Zowel Fiat als Ford staan te dringen. Zo'n ruimtewagen valt moeilijk in te delen.
A9ter&jiiet in de categorie stationwagens en we kunnen hem ook niet kwalificeren als normale personenauto.
er9 el? Simpel gezegd, de Espace dient vele meesters. Zij die veel zitplaatsen wensenhet zijn er maximaal
ieuTn die veel bagageruimte willen. De wagen herbergt na verwijdering van de achterste zetels zeer veel
ieving ortom. een multifunktioneel, ofwel een bijzonder veelzijdig voertuig. Men kan zelfs in de wagen
/ersch.
Wuts tce rolt van de loDendc band in nauwe samenwerking met de Matrafabrieken. Renault levert de
deJon;angedreven Espace voorlopig als 2.0 GTS en 2.0 TSE, beide met benzinemotoren, een turbo D en
v d Si met een dieselkrachtbron. Later dit jaar komt er nog een vierwielaangedreven versie.
5e -eving van het Franse wintersportplaatsje Courchevel voelden wc de Renault Espace enkele dagen
y,®en«de tand
Vroon
h"v [;rOF KOETS
ruiwig t maken van foto's „plak-
- altijd de magnetische
R v 't: „Autotest" op ons test-
it konden we in dit geval
ten, want de carrosserie
^^^space is helemaal van
dus moeten we een ander
eeg
cinnen.
Espace met zijn vier
laande portieren en opti-
2, tot op de bumper rei-
iterklep te beschrijven als
leurs" auto zou de ont-
root onrecht doen. Mar
kant en apart is beslist een goede
omschrijving van het exterieur.
Door de hoge vormgeving van de
4.25 m lange Espace en de relatief
lage taillelijn bezit de wagen veel
licht getint glaswerk, waarvan ui
teraard de voorruit gelaagd is. Tij
dens hete zomerdagen zal het best
puffen geblazen zijn in de cabine.
Tegen meerprijs levert Renault de
Espace met twee dakramen, één
boven de vóór- en één boven de
achterstoelen. Scheelkijken naar de
punt van je (auto)neuS is er niet bij.
Deze loopt sterk af en is daardoor
voor de bestuurder onzichtbaar
Zowel voor als achter slaan de
deuren op de gebruikelijke wijze
open en zorgen voor en makkelijke
instap. Enorme, bijna vierkante ha
logeen koplampen gooien een zee
van licht op het wegdek. Bij mist
bijgestaan door extra lampen in de
forse voorspoiler.
Chroom „schittert" in dit geval
door afwezigheid. Het is allemaal
kunststof wat de klok slaat, zoals de
geweldige bumpers en brede pane
len langs de flanken
Zowel links als rechts bedienen
we de spiegels van binnen uit. De
sloten van de vijf deuren en het
r
treden
ïerste
varen;
egen
»ei-v
Jshoo
brandstofklepje gehoorzamen een
op korte afstand gehouden infra-
roodlampje. Onmisbaar is de (stan
daard bij TSE) wis/wasinstallatie op
de achterruit.
DRAAISTOELEN
Evenals de buitenzijde bevat het
interieur een keur aan opmerkelij
ke, originele constructiedetails.
Neem alleen al de perfect zittende
kuipachtige stoelen, waarvan vijf
van de eventueel zeven standaard
zijn, verstelbaar in alle standen,
snel te monteren op vijf plaatsen op
de vloer en opklapbaar.
Door de rugleunign van de midden-
achterstoel naar voren te klappen
ontstaat een tafeltje, terwijl in de
TSE en TD de voorstoelen 360
graden kunnen draaien. Hierdoor
kan men tijdens een autostop gezel
lig een spelletje „mens erger je
niet" spelen. Aan de voorstoel
rugleuningen vinden we een klap
tafeltje, bekend uit vliegtuigen. Op
bergruimte vinden we ruimschoots
voldoende, waaronder ook een af
sluitbaar kastje
Een overzichtelijk dashboard
geeft alle informatie,'inclusief het
toerental. Renault levert de Espace
met een klokje, meter voor de
turbodruk op de „diesel", uitklap
bare achterzij ruitjes, kamerbreed
tapijt op de vloer, hoofdsteunen op
de voorstoelen en vrolijke stoffen
bekleding op de stoelen, delen van
het dashboard en op de deuren. Dit
alles zonder meerprijs
TECHNIEK
Zoals gezegd biedt Renault bij de
viercihnder 1995 cm3 benzinemo
tor met bovenliggende nokkenas
bekend ondermeer uit de R 18 en R
25. Dit blok levert een maximum
vermogen van 79,5 kW (110 pk) bij
5500 tpm. Het maximum koppel
bedraagt 160 Nm (16 6 mkg) bij
3000 tpm. De viercihnder 2068
cm3 diesel met turbocompressor
die we kennen uit de R 18 en R 25
produceert bij 4250 tpm. een max.
vermogen van 65 kW (88 pk),
terwijl het max. koppel van 181
Nm (18.5 mkg) bij 2000 tpm vrij
komt. De motoren zijn gekoppeld
aan een vijfbak. Automatische
transmissie levert Renault voorals
nog niet op de Espace. Wat niet is
kan evenwel nog komen.
Renault geeft een topsnelheid
voor de „benzine" Espace van 175
km/u op, terwijl de dieselende uit
voering 160 km/u als „top" heeft.
Imposante cijfers.
De Espace kent vóór onafhanke
lijke wielophanging met dwarsge-
plaatste wieldraagarmen. Achter
zien we een half starre as, geleid
door 2 langsarmen en een Panhard-
stang. Rondom schroefveren met
hydraulisch telescoop schokdem
pers.
Het bekrachtigde gescheiden rem-
systeem omvat geventileerde
schijfremmen vóór en trommel-
remmen achter.
De besturing is van het type
tandheugel. Een bekrachtiger helpt
een handje. Banden van het for
maat 185/70 SR 13 bij de GTS en
Turbo D en 185/65 HR 14 bij de
TSE en turbo DX onderhouden het
contact tussen Espace en wegdek
Bij de TSE en Turbo DX zijn licht
metalen velgen standaard.
EERSTE INDRUK
Renault zocht een bijzonder inte
ressant parcours voor ons uit. Eerst
vanaf vliegveld Lyon naar Cour
chevel over snel-, binnen- en uiterst
bochtige bergwegen. Terug over
De Renault Espace, 'n vreemde eend m de bijt
dezellde type wegen naar Genève
en ter plaatse stevig karrend op
smalle en soms gladde bergwegen
op een hoogte van 1500 tot 2100
meter. We kunnen onmiddellijk
stellen dat de Espace op alle fronten
voldoet. Een probleemloze vier
wieler, waann men zich van de
eerste minuut af thuis voelt.
Al rap ontpopt de Espace zich als
een volwassenmiddenklasser, on
danks zijn busachtige vormgeving.
Hij onderscheidt zich in niets van
zijn ongeveer 1240 kg wegende
soortgenoten (lees personenau
to's). En dat maakt de Espace nu
juist zo bijzonder. Laten we echter
bij het begin beginnen Dat is voor
al de aantrekkelijke interieurruim
te. Vóór en achter biedt de wagen
een zee van ruimte Geen passagier
heeft reden tot klagen In enkele
handomdraaien veranderen we dit
ruimtegeval in een royale station
wagen. Krijgt de bijrijder tijdens de
nt genoeg van de bestuurder, dan
stapt hij zonder al te gymnastische
toeren makkelijk naar het achter
compartiment.
Het met zacht aanvoelend kunst
stof beklede tweespakige stuurwiel
ligt prettig in de handen en laat een
volledig zicht op het klokkenspel
vrij.
Vreemd genoeg kwam de motor
na een stevige vnesnacht wat moei
zaam op gang. Waarschijnlijk is dit
exemplansch. Het blijft binnen
aangenaam stil. Ook bij snelheden
boven 150 km/u is een babbeltje of
luisteren naar de radio pnma moge
lijk. Windgeruis blijft vrijwel uit.
Zijwind heeft, ondanks de hoge
opbouw, weinig invloed op de
koers.
De „vijfbak" schakelt zoals we
van de Renault gewend zijn, soepel
en licht. Tijdens snel bochtenwerk
openbaart zich een lichte mate van
onderstuur. Bovendien helt de Es
pace zeker bij volle belading enigs
zins over. Desondanks laat de wa
gen zich strak door de bochten
jagen.
Vrij intensief stoken we de ver
warming en we laten de ventilatie
stevig werken. Het blijft behaaglijk
en het glaswerk wordt snel helder
geblazen. Ook zijruitontwaseming
ontbreekt niet.
Aan acceleratie- en brandstover-
bruikproeven kwamen we niet toe
en die bewaren we dan ook voor
een uitgebreide test
PRIJS
Herfst '84 reden we in de omge
ving van Parijs even met de Espace.
Toen schatten we de prijs van de
voordeligste Espace op 40 mille
Thans blijkt dat we er niet ver naast
zaten. Deluxe GTS kost 38.800,-.
De nog completere TSE komt op
43.400,-.
Voor de Turbo D, qua uitrustingsni
veau gelijk aan de GTS telt men
43.400,- neer, terwijl de Turbo
DX 48.000,- moet opbrengen
Suzuki-importeur b.v. Nimag le-
Espace keuze uit twee motoren; de -f- Vert de Alto in een driedeurs-,
Sinds zijn introduktie in 1981 mag Suzuki's dreumes, de Alto zich
terecht verheugen op een grote schare aanhangers.
Immers de wagen biedt alles wat een gezinnetje of jong stel zich kan
wensen. Veel binnenruimte, pittige prestaties van de „driepitter" en
telkens weer blij verbaasde gezichten bij het afrekenen aan de benzine
pomp.
vierdeurs- of Van- (grijs kenteken)
uitvoering Tevens kan de aspirant
koper kiezen uit een minder of
meer luxe versie, vier-versnellings-
bak met de „vier" als duidelijke
overdrive en een automatische
transmissie.
Pal voor de Personenauto RAI
voegt Suzuki een bijzonder scherp
geprijsde Altoversie toe aan de
serie, de Alto E. Deze E staat voor
Economy- Technisch gezien ont-
succesvolle jaren is de „oude" Toyota Starlet ter ziele,
jnieuwe! Toyota Motor Co. Ltd. te Aichi-Ken, grootste
Japan en na General Motors grootste ter wereld,
een nieuwe generatie.
valt Toyota's jongste aanwinst, ondanks een totaal
nauwelijks op tussen al het eenheidsvoer in zijn soort,
rit 'm echter in de toegepaste techniek. Immers de Starlet anno
naast een nieuwe koets tevens over twee gloednieuwe
Irie kleppen per cilinder, alsmede nieuwe transmissies,
ide de aandrijving van achter naar voren. Ook de
men stevig onder handen. Door die voorwielaandrij-
rte de carrosserie met 6 cm., terwijl de breedte hetzelfde aantal
toenam. Hierdoor verbreedde de spoorbreedte vóór 10 cm en
t van deze Starlet nam Toyota hier te lande de Tercel, met
van het vierwielaangedreven model uit de verkoop,
de Starlet 1.3 DX uitgebreid onder handen.
feuftfe jas maakt de Star-
^tiernere, meer gestroom-
br daardoor wat algeme-
)ik dan voorheen. Dit
ïlM^ens Toyota omdat de
V 5 bij de vormgeving van
ling moesten letten op
en meer binnenruimte,
de luchtweerstand de
«.«mede bepaalt, kwam de
et wo? er aan te pas Dit resul"
r dezerej&
andse
ordt
teerde in een sterk aflopende mo
torkap, ontbreken van regengoten
langs de schuin geplaatste voorruit
en dak en behalve de van binnen te
verstellen buitenspiegel geen uit
stekende delen. Hierdoor zakt de
Cw-waarde naar 0.35. Met deze
waarde slaat de Starlet geen gek
figuur temidden van zijn soortge
noten.
Kunststoffen bumpers lopen om
de hoek bijna tot aan de wielkasten.
Overzichtelijk, maar wel erg sober dashboard.
Stootstnps op de flanken vangen
kleine parkeertikjes op. Nieuwe
rechthoekige koplampen geven de
wagen een rap uiterlijk. Chroom
poetsen hoort bij de Starlet tot het
verleden. Er is niet één glimmer te
ontdekken. „Onze" DX bezit stan
daard een onmisbare wis/wasinstal-
latie op de achterruit. Hoog tillen
weinig opvallend van buiten, technisch vernuft onder de motorkap
van bagage over een opstaande
rand is er niet meer bij. Nu loopt de
achterklep - of zo u wilt derde deur
- door tot op de bumper. We
plaatsen zware stukken thans met
een minimum aan tilkracht op de
vlakke laadvloer.
Zowel vóór als achter kan men
de richtingaanwijzers van opzij
waarnemen. Toyota's „Benjamin"
staat op 145 SR 13 sloffen.
INTERIEUR
Binnen ziet het er sober, doch
keurig afgewerkt uit. Dat kerst
boomachtige, tot voor enkele jaren
kenmerkend voor een Japanner
verdween volledig. Nu komen som
mige er zelfs een pietsie bekaaid af.
Zo ook de Starlet Een opsomming
van wat de wagen standaard bezit;
een compact dashboard bevattende
een gecombineerde snelheidsme-
ter/kilometer/dagteller, vijf waar
schuwingslichtjes en metertjes voor
koelvloeistoftemperatuur en
brandstof. Aan de stuurkolom links
en rechts gecombineerde hendels
voor richting, licht en ruitewisser/
wasser. Dashboard en vakken op
de deuren bieden aflegruimte. De
hoedenplank zit simpel met twee
touwtjes aan de achterklep vast en
gaat bij het openen van die klep
mee omhoog.
We missen: handgrepen aan het
plafond, een klokje en een spiegel
tje in de rechter zonneklep
Op de deuren en plafond zit
kunststof. Stoelen en achterbank
kregen gedeeltelijk kunstof en vrij
besmettelijke stoffen bekleding. De
voorstoelen, voorzien van in hoog
te verstelbare hoofdsteunen, kun
nen we traploos tot slaapstand ver
stellen. TameÜjk eenvoudig slaat de
rugleuning van de achterbank naar
voren. Dan ontstaat een niet hele
maal vlakke vloer. Het oprolme-
chanisme van de veiligheidsgordels
is keurig in de zijwanden opgebor
gen.
TECHNIEK
Voornaamste deel der modifica
ties van de nieuwe Starlet betreft de
technische kant. Weliswaar on
zichtbaar maar niet onmerkbaar.
Van fundamenteel belang zijn
vooral de motorische wijzigingen
en de aanpassingen van vering en
onderstel. Zoals gezegd levert
Toyota zijn nieuwkomer met keus
uit twee motoren, een 1.0 en een
1.3 1 viercihnder. Beide staan
dwarsgeplaatst en drijven de voor
wielen aan.
Bijna iedere motor beschikt over
twee kleppen voor elke cilinder,
een inlaat- en uitlaatklep. De bo
venliggende nokkenas in de „vier-
pitter" van de Starlet bedient even
wel drie kleppen per cilinder. Twee
laten het mengsel van lucht en
benzine toe in de cilinder, terwijl
één voor de afvoer van de verbran
de gassen zorgt. Dit systeem is niet
uniek in deze klasse. Immers Hon
da past het al een dik jaar op zijn
Civic's toe. Door toepassing van
een andere constructie van de klep-
bediening konden de tuimelaars
verdwijnen. Voor de juiste beade
ming zorgt bij de 1.0 1 motor een
register carburateur cn in de 13 I
een variabele venturi Overigens
zijn dit allemaal technieken recht
streeks te danken aan de race- en
rallysport, waarin Toyota al jaren
hoge ogen gooit.
De 999 cm3 motor levert bij 6000
tpm een maximum vermogen van
40 kW (55 pk) en de 1295 cm3 is
goed voor 55 kW (75 pk) bij 6200
tpm. Het maximum koppel be
draagt respectievelijk 75 Nm (3800
tpm) en 103 Nm (4200 tpm).
Standaard worden deze opge
wekte krachten voor het overgrote
deel via een vierversnellingsbak
naar de voorwielen overgebracht.
Tegen meerprijs plaatst Toyota op
de 1.3 1 een automatische transmis
sie.
Vóór bezit de Starlet onafhankelij
ke wielophanging gecombineerd
breekt het deze E-uitvoering aan
niets. Onder de motorkap vindt
men dwarsgeplaatst de drie-cilin-
der-in-lijn motor goed voor een
maximum vermogen van 29.4 kW
(40 pk) bij 5500 tpm. Het maximum
koppel bedraagt 59 Nm bij 3000
tpm Een tweetraps carburateur
mixt de normale benzine plus lucht
tot een optimale samenstelling. De
wagen accelereert in krap 20 secon
den van 0-100 km/u en bereikt een
maximum snelheid van 125 km/u
De net 600 kg wegende (voorde
lig in de motorrijtuigenbelasting)
voorwielaangedreven Alto bezit
vóór onafhankelijke wielophan
ging volgens 't McPhersonsysteem
en een stabilisatorstang, achter een
starre as met enkele bladveer.
Rondom vangen telescopische
schokdempers de oneffenheden in
het wegdek op.
Als basis voor de Alto E nam
Suzuki de G-versie. Door weglaten
van diverse accessoires, voor som
mige automobilisten onoverko-
menlijk, anderen maakt het echter
niets uit, kan b.v. Nimag deze Alto
E aanbieden voor 9.999,- inclu
sief BTW Een leuke prijs voor een
aantrekkelijke auto.
Aangezien de Suzuki Alto E be
perkt is te leveren, moet men wel
rekening houden met een eventu
eel langere levertijd.
Voordeligermaar ook kaler kan bijna niet
met veerpoten en schroefveren.
Achter zien we onderling verbon
den draagarmen met schroefveren
en een Panhardstang
Het bekrachtigde remsysteem
met gescheiden circuits bestaat uit
schijfremmen vóór en trommel-
remmen achter werkend via een
rembekrachtiger en een remkracht-
begrenzer op de achterwielen. De
stuurinrichting is van het type tand
heugel.
RIJDEN
Onlangs bespraken we in vogel
vlucht Toyota's nieuws voor 1985.
Gedurende enkele dagen voelden
we zowel de Toyota Starlet, Corol
la Hatchback als Corolla GT Twin
Cam 16 aan de tand.
Thans dus de Starlet 1.3 DX uitvoe
riger. Ondanks zijn lengte van
slechts 370 cm en breedte van 159
cfn biedt de Starlet opvallend veel
binnenruimte. Via één der voor
deuren bereiken we makkelijk de
stoelen. Naar achter kost dat aan
merkelijk meer moeite, mede door
het ontbreken van een zogenaamd
Walk-in-systeem van één der stoe
len.
De zetels geven een doorsnee
zitcomfort. Forse kunststoffen steu
nen vangen het eventueel naar
achteren klappen van het hoofd op.
Vóór en achter vinden niet al te
lange personen ruimte voldoende
Met de voorstoelen in de achterste
stand komen de ledematen van de
achterpassagier(s) 'n beetje in de
verdrukking.
Bij de koude start gedraagt de
Starlet zich niet ochtendziek.
Hij springt bij wijze van spreken bij
het eerste wekkertoontje zijn bed
uit. Ondanks strenge vorst één tik
van de startmotor en het spul
draait. Wel eerst even de gaspedaal
intrappen om de automatische cho
ke te activeren. Dan maakt de
motor zo'n 1500 tpm. Met het op
bednjfstemperatuur komen van de
krachtbron daalt dit toerental sta
tionair naar pakweg 800 tpm. Na de
opwarmpenode komt er een rusti
ge, enigszins rauwe brom onder
de motorkap vandaan. Dit geronk
neemt bij hogere toerentallen vrij
stevig toe.
Tevens nemen we windgeruis en
rond de 110 km/u een resonantie
waar.
Hendels, schuiven en schakelaars
zitten goed binnen handbereik. Het
prettig in de hand liggende pookje
bedient de vierbak licht en soepel.
De koppeling vraagt slechts lichte
pedaalkracht en gnjpt soepel aan.
Toyota voorzag de wagen van
een probleemloze besturing, direct
en licht werkend, vooral tijdens
parkeren. Zijwind en oneffenheden
hebben weinig invloed op de koers.
Snel nemen van bochten stelt de
bestuurder voor geen enkel pro
bleem. De Starlet blijft lang neu
traal met uiteindelijk' een lichte
neiging naar onderstuur.
Tijdens dit snelle bochtenwerk
helt het huis nauwelijks over. Grote
oneffenheden verwerkt de vering
zoals het hoort, kleinere beduidend
minder. Bij een keienwegdek wordt
het bijna hinderlijk. Het grote glas
oppervlak rondom verleent ruim
zicht.
Het echte rijplezier blijkt als we
even op dreef zijn. Bijna ongelofe
lijk wat de 1.3 1 vierpitter biedt.
Lekker pittig, enorm soepel en een
hoge topsnelheid zonder enige
vorm van protest. Hij scheurt vanaf
stilstand naar 100 km/u in slechts
10.5 sec. Om daarna door te jakke
ren nr.ar een „top" van even boven
de 170 km/u. Vooral de trekkracht
m zijn „vier" imponeert; van 80
naar 120 km/u in 10.8 sec Primal
Hierdoor is veel schakelen overbo
dig. In de stad rijden we zonder
stootneigingen in de hoogste gang.
Continu missen we de vijfde ver
snelling. Telkens betrappen we ons
er op door te willen schakelen naar
de met aanwezige „vijf". Die zou
zeker de geluidsproductie en het
brandstofvebrruik ten gunste ko
men Wat niet wil zeggen dat de
motor verkwistend met de normale
benzine omspringt, integendeel.
Wij verstoken tijdens de testweek
gemiddeld 6,7 liter per 100 km (1
op 15). Fijn gunstig voor deze
onderdeurtjes.
PRIJZEN
Toyota levert de nieuwe Stariets
voor alleszins redelijke prijzen
„Onze" 1.3 1 DX komt op
16.495,-. De goedkoopste 1.0 1
standaard kost 13.995,-, de Spe
cial moet 14.750,- en de 1.0 DX
15.495,- opbrengen. Voorde 1.31
automaat komt daar 1850,- bij
Prijzen inclusief BTW, exclusief
afleveringskosten.
JNSDAG 12 FEBRUARI 1985
