B&W besluiten: autosloperij aan Valleilaan Ik heb gedacht: „Ik ga die hele Joriskerk bezetten met muziek" In maai! inzantó aktie vr landbor plastic j musici Muziekver. Lisiduna zoekt nieuwe Componist Wim Franken en „De vloed in klank" Ze houden vast aan voorstel SchrijfavoC Amnesty Ie (Van één onzer verslaggevers) LEUSDEN - Het college van burgemeester en wethouders heeft besloten toch aan de gemeente raad voor te stellen om medewerking te verlenen aan de verplaatsing van de autosloperij aan 't Sluisje naar de hoek Middenweg/Valleilaan. B&W hebben laten weten dat er geen enkele geschikte andere lokatle Is voor de autosloperij van de woonwa genfamilie. Met geschikt wordt bedoeld volgens de criteria In de Woonwagen- wet. Gemeentelijk woord voerder Heljer van Gooi zei gisteren dat de provincie eerst nog een grondonder zoek zal doen op de plaats waar de autosloop Is ge dacht, voordat een definitie ve zege aan de lokatie gege ven kan worden. Volgens Van Gooi Is het onderzoek om „milieutechnische rede nen". Hij bedoelde daarmee, dat vastgesteld moet wor den of eventuele verontreini ging afkomstig van de au tosloperij niet direct schade lijk zijn voor het milieu. Vorige week besloot wet houder Jan Wagenaar van openbare werken en ruimte lijke ordening het voorstel tot verhuizing van de autos loperij plus de caravans van de eigenaar in te trekken. Dat deed hij na een uitvoerige discussie in de raadscom missie openbare werken ruimtelijke ordening. Daarin verzochten alle fracties hem ambtelijk en bestuurlijk te onderzoeken of er andere plaatsen in Leusden zijn waar de autosloop naar toe kan. Voor VVD en D'66 levert de voorgestelde lokatie aan de Middenweg/Valleilaan grote bezwaren op, terwijl CDA, PvdA en GPV/SGP die plek onaanvaardbaar vin den. De fracties hadden de wethouder ook gevraagd nog eens te bekijken of het autosloopbedrijfje niet op de huidige plaats aan 't Sluisje kan blijven. Volgens streek- en bestemmingsplan is het bedrijfje daar illegaal ge- vestglgd. Bovendien heeft de provincie om milieutech nische redenen grote be zwaren tegen de nering van de woonwagenfamilie op die plaats. Het voorstel tot verplaat sing van de autosloop komt donderdag 28 februari in de gemeenteraad aan de orde. DONDERDAG 14 FEBRUARI 1985 maar de mens is slecht. Deel 1 is het verhaal van de wonder lijke geboorte van Noach en de paradij selijke staat van de aarde en introdu ceert in gedichten van Marsman en Mok het element van de Nederlandse na tuur: de dreigende zee Daar zit iets met windvlagen in, en alle koren gaan op eigen houtje er van door met de tekst Ook de twee orkesten gaan door elkaar heen spelen, een geweldige chaos en klankeruptie. Deel 2 is de profetie. In een koraal van een oud Engels mysteriespel zegt God de ondergang aan. Dan komt er een rijmprent over de watersnood In oude tijden van watersnood maakte een dominee een rijmprent en verkocht die ten bate van de slachtoffers Zo n gedicht werd in 1953 in Zeeland ook geschreven Het is dat gedicht, dat door Wim Franken is gebruikt Daarnaast is er de profetie van Lamech dat Noach de wereld zal redden, alsmede een melan cholische tekst van De Vigny. dat de wereld zichzelf heeft overleefd en zal moeten sterven. Deel 3 heet De Ark Noach ontvangt van de aartsengel Raphaël het heilige boek, de thora, en leert daaruit hoe hij een ark moet bouwen om met zijn gezin en de dieren te overleven. Hij zet zijn zonen aan het werk en maant de mensheid zich te bekeren. Deel 4 heet De proeftijd God geeft nog enig uitstel in de hoop dat de mensheid tot inkeer zal komen De arkbouw gaat onverminderd voort, de natuur wordt dreigend, de mensheid bespot de arkbouwers. Daarvoor wordt een negrospiritual gebruikt. Het Orato riumkoor zingt spottend: ,,Oom Noach bouwt een ark", waarop het Mannen koor voortdurend Hoera!" juicht. In een tekst van Revius verzamelt Noach de dieren. Een tekst van Ida Gerhardt zegt dat de vogels de ondergang voor voelen KLOK LUIDEN Noach wordt door God tere: en brengt een offer. Goce teksten van verzoening (j^ Daarbij komt een Nederl3| ..Luctor et emergooverw in Zeeland. Alles hersk, nummer van het Manneni monieorkest, terwijl het de andere kant van de heen zingt „Luctor et err.il Tenslotte komt het B Noach stelt de zeven Ji waarvan de inachtneming alle mensen is. Noach kf de overlevering van dew* komen enkele citaten dicht „Das Göttliche", humanistische moraal b* „De mens zij edel en hu'fy- tekst van Möricke zegi j e gens zijn natuurlijke bes!?! tor Hugo schrijft. „Onssr een lichtende dageraad lopende Nederlandse te** ken niet kunnen vinden een Zwitsers dichter hebben bij onze liederen^ gelaten, maar het was; traan is weer gedroogd relativering, die dezelfde" als de proloog. FOTO-KOPI FOTO-K NODII,, Leusder f Rozendaaw Leusde4 Als de partituur tot zo ver is gevorderd komt er een pauze Deel 5, De vloed, gaat van start De noodklokken beginnen te luiden, als de mensen koffie staan te drinken Het geluid wordt steeds somberder en drei gender Als iedereen weer op zijn plek zit worden er gedurende een half uur spreekkoren aangeheven. Dat is de vloed. Men roept door elkaar Oud Latijnse teksten, Italiaanse en vele Ne derlandse watersnoodstrofen De dij ken bezwijken, de mensen rennen, kruipen op de daken De orgels gaan spelen. Noach discussieert met de me nigte. die de ark wil betreden, en tot de bestorming ervan wil overgaan Maar de wilde dieren verscheuren de men sen of drijven ze het water in Van een Parijse non zijn de gedichtjes van het gebed van Noach. de raaf en de duif toegepast Dit deel eindigt heel dun met blokfluiten en een paar solisten. Deel 6 is De verzoening. Op bevel van God verlaat Noach de ark. Bij het zien van de vreselijke verwoesting ver wijt Noach God zijn onbarmhartigheid In teksten onder andere van Goethe. Er wordt geklaagd dat de dieren moeten sterven met de schuldige mensheid LEUSDEN - De g< in samenwerking metSJ nigingsbedrijven BV meiactie van landbotrr den Dit plastic worc;)| past voor het afdekk?, voederkuilen en na het veel problemen o'ïf verantwoorde wijze is Het verbranden van c oogpunt van milieu!*» onaanvaardbaar Dito-p plastic veevoederzak^ mestzakken. i€ Op donderdag 7 r,c firma Spitman bij be:g gaan en het plasticafj Het is wel noodzake< plastic zo schoon en lijk wordt aangeboden gelijk te maken dat téj worden gerecycled Al meling en afvoer van voor de bedrijven die mee willen doen, geér| bonden De agrari! die plasticfolie, veetf en kunststofzakken e:»| hebben, kunnen zic^H vrijdag 1 maart voor de actie aanmelden bjfjj te, telefoon 941247,1'b om de sfeer te proeven Drumband, dinsdag, 19.00 uur tot 21.00 uur Leerlingenorkest, dinsdag, 18.30 uur tot 20.00 uur. Majoretten, dinsdag. 19 00 uur tot 20.00 uur Harmonieorkest, vrijdag, 20.00 uur tot 22.00 uur. Al deze repetities worden gehou den in „de Blijhof"; alleen de majo retten repeteren in „de Til". I K nhfl lie J eerl s: ACHTERVELD ternational, afdeling^ houdt maandag 18 f"^ schrijfavond. Die av.p degenen die willen f-'a 19.30 uur terecht bijSt mann aan de Verjaag weg. n De brieven worden o? y verband met de scheru rechten van de mens t van de tijd heeft hel brieven naar de lan^i mensenrechten wortfte den succes gehad j Deze maand zal ic worden naar de FteP^r waar Kan Jong-konjr wordt vastgehouden i schreven worden nam cratische Volksrep^in voor Tawfiq Az Azi <fcic 1972 verdwenen is. Vflèi ven zijn aanwezig als'MC pier en postzegels. W? t dan één brief schnjve'* toevalsmuziek Je weet niet welke mu ziek er uit komt. Het toeval moet je natuurlijk door de noten proberen een beetje in de hand te houden. Het geheel wordt gecombineerd met heel gewone zeg maar traditionele muziek voor ko ren. De koren krijgen heel gewone stukken muziek, die niet bijzonder lastig zijn. Ik heb er echt rekening mee gehou den. dat het amateurzangers zijn Ook die koorzangen gaan elkaar wel eens kruisen: een koor zingt, en opeens begint aan de andere kant een koor er dwars doorheen te zingen. Met een droge akoestiek verdraag je dat niet Je moet dan natuurlijk niet luisteren in de zin van: ik heb dat nootje niet gehoord, en ik heb dat nootje niet gehoord. Je moet de grote lijn op je laten afkomen Iemand, die toevallig vooraan zit, hoort dit, iemand bij het orgel dèt beter. Het is een massastuk, het is een spektakel stuk." THEMA ZONDVLOED Het heeft een poos geduurd voordat Wim Franken het centrale thema voor het oratorium gevonden had. Eerst zou het Sint Joris zijn, maar Wim Franken kon daar geen libretto van overeind krijgen. Min of meer per toeval vond hij een paar gedichtjes over de ark van Noach. en intuïtief voelde hij aan, dat het in die richting goed zat. Hij stelde direkt, dat hij, verschillende koren ge bruikend, ook teksten uit verschillende talen wilde laten zingen. Indertijd had hij iets dergelijks al eens gedaan in een cantate voor de Wageningse studen ten Daar kwamen zeven talen in voor, die weliswaar toen door één koor wer den gezongen. Hij stelde voor om er een avondvul lend stuk van te maken, omdat hij oneindig veel overhoop haalde Bij de Muziekschool ging hij er speciaal voor in de VUT, waarbij de school hem zeer terwille was. (Bij zijn afscheid van de Muziekschool werd tot zijn verrassing door leerkrachten, onder wie Wim Schneider, onder directie van Qui van Woerdekom zijn kleine koorcantate „Eine kleine Mozartreise", op teksten van Mozart uitgevoerd). Met Huub Oos terhuis werd overlegd over de tekst, maar Wim Franken kon niet met hem op één lijn komen Maandenlang werkte hij aan het libretto. Een studente literatuur wetenschap zocht voor hem in biblio theken en zelfs in het Brits Museum naar teksten. Zij kwam met een oud Engels boek met Hebreeuwse legen den aan, waarin het verhaal van Noach voor kwam. Wim Franken zette de tekst vany het hoofdverhaal, dat door een tonelist verteld zal worden, in het Ne derlands over, zodat het op de voet door iedereen gevolgd zal kunnen wor den Hulp bij het schrijven van het libretto had Wim ook van zijn vrouw zij zat dagenlang in de bibliotheek om materiaal aan te dragen HEBREEUWSE LEGENDEN Het voordeel van die rabbijnenver- halen vindt hij dat hij niet aan het bijbelverhaal vast zit, waardoor het niet regelrecht van christelijke strek king is. Het verhaal heeft natuurlijk wel een religieuze achtergrond: de vloed is de straf voor de zonden. De koren geven parallel lopende visies of commentaren op het verhaal. De centrale dirigent gaat het klankeven- wicht daarvan regelen. Als de kerk opengaat begint het stuk, dat in zijn geheel ruim tweeë neenhalf uur in beslag neemt. Als de mensen binnen komen zijn ze al te laat. De orgels zijn gestart met een heel dunne muziek, eenstemmig: het is net of de organisten nog een beetje aan het stemmen zijn. Langza merhand komen er koren en komen de blokfluiten er In. Er zal een entree- muziek van een half uur zijn. Dan begint de proloog: de Muze spoort de dichter aan In een Franse tekst van Alfred de Musset en de dichter vraagt in een Duitse tekst om inspira tie. Daar doorheen komt een tekst van De Vigny: de schepping Is mooi, LEUSDEN - Muziekvereniging Lisiduna, al ruim 75 jaar aktief in het straat- en marswerk zoekt op korte termijn nieuwe leerlingen. Daarnaast wordt er gezocht naar klarinettisten, maar ook hoboïs ten, hoornisten, trombonisten en fluitisten zijn van harte wel kom. In 1984 is Lisiduna begonnen met concert-gerichte aktiviteiten. Met de komst van de heer H. van 't Veer is de vereniging gemotiveerd bezig om een goed muzikaal con cert te kunnen geven Het orkest heeft op dit moment een heel ander repertoire en klinkt als een volwaar dig orkest. De bezetting is uitge breid met twee nieuwe bassisten en ook de verdere bezetting is versterkt Alleen de klarinettisten kunnen nog best uitbreiding gebrui ken om het harmonie-gedeelte vol waardig te doen laten klinken Op 15 maart zal de vereniging in zijn geheel te beluisteren zijn. Het is echter ook de bedoeling om in het komende seizoen concerten in Leusden te geven om aan te tonen dat Lisidunaniet alleen straat- en marswerk kan leveren maar ook verantwoord kan musiceren. Leerlingen zijn ook welkom bij de vereniging. Bijna de hele week wordt er geoefend Op maandag krijgen de leerlin gen op de klarinet les van docent H v.d. Brink Dinsdag speelt het leerlingenor kest o.l.v. dhr J Valkenburg Hij geeft tevens les aan muzikanten die graag door hem extra onder steund willen worden Dinsdag houdt ook de drum- Wim Franken en zijn nieuwste compositie ,.De vloed in klank uitvoering van „Windstreken" hadden bijgewoond, onder de indruk van dit muzikale gebeuren waren gekomen en het plan hebben opgevat om een eigen gemeentelijke opdracht aan de compo nist te verstrekken. Hij kreeg de op dracht nog in 1982. het moest een oratoriumachtig geheel zijn voor een combinatie van enkele goede Amers- foortse amateurgezelschappen Een speciale delegatie uit de Commissie Kunstaankopen, bestaande uit Wim Snijder, Daan Kaan en Adrie Dorre- steijn kwam de omschrijving van de opdracht uitvoerig met de componist doorspreken Tja, hoe gaat dat met zo n composi tie? Eerst moet degene, die er mee aan de gang zal gaan. er in komen en zich in de sfeer inleven Toen dat eenmaal gebeurd was, besloot Wim Franken een stuk te maken voor de Joriskerk. De Joriskerk werd voor hem het uitgangs punt van zijn nieuwe compositie. „Ik vind de Joriskerk een fantastische ruimte Ongelofelijk mooi. Ik ben er gek van. Ik heb gedacht ik ga die hele Jonskerk bezetten met muziek Toen moest er over gepraat worden wie er aan zouden deelnemen en we kwamen tot de conclusie: het Kamerkoor onder leiding van Jos Leussink. het Toon kunst Oratoriumkoor met dirigent Stol wijk. het Amersfoorts Mannenkoor met dirigent Schouten en één centraal-diri- gent Qui van Woerdekom (met Jos Leussink als zijn vervanger bij ziekte en weer een reserve-dirigent voor Jos Leussink voor het geval dat). Voorts als symfonieorkest het Amersfoorts Jeugd orkest. het harmonieorkest Wilskracht onder leiding van zijn dirigent Joop de Winter en de drie orgels van de kerk, die natuurlijk in deze situatie niet gemist kunnen worden Al werkende kwam ik nog op het idee, dat er ook solisten en blokfluiters bij moesten VOLSLAGEN ONGESCHIKT De Joriskerk is echter volslagen on geschikt als concertruimte Voor orgel en koren is de ruimte uitstekend Maar ik heb er de Hohe Messe wel eens beluisterd je moet er bovenop zitten, wil je de polyfonie horen. Ik heb expres wel eens door de hele kerk rondgewan deld daar is het een zee van klanken Ik stel me voor dat dat element, namelijk dat de klanken verwateren, helemaal kan meespreken en essentieel voor het stuk kan zijn. Het geluid duurt eindeloos, als je in die kerk in je handen klapt Ik heb in die ruimte ook nogal eens zitten tekenen. Ik kijk er mijn ogen uit Achter het orgel bevindt zich een soort binnenkerk. schitterend' Het bijzondere aan de kerk is het verschuiven van alle lijnen. Als je vanuit de zijgang de bogen bekijkt daar klopt niets van! Ik vind het een stuk sprekende geschiedenis, een soort feestzaal waar |e iets spannends mee kunt doen en van daaruit ben ik gaan denken. Alle ensembles worden zo verspreid mogelijk opgesteld, maar dat brengt, of je een groot of een klein stuk maakt, enorme communicatieproblemen met zich mee. Nu heb ik daar al een beetje ervaring mee Voor mij is dit stuk bij wijze van spreken het slotdeel van een trilogie Het eerste deel was „Windstre ken". Het tweede deel was „In de Wind" Een specialiteit van mij als beiaardier was namelijk wat ik torenmu ziek noemde Het is het oude Duitse begrip Turmmusik koperblazers, die op de toren stonden en met kerstmis en nieuwjaar koralen speelden, een heel mooi effekt' In de praktijk wordt deze muziek eigenlijk zelden vanaf een toren gemaakt. Het gebeurt wel, maar meest al doet men het op een marktplein of waar dan ook met een rijdende beiaard en een harmonie of een koperensem ble Zo heb ik vier vrij grote composities gemaakt. Het zijn er zelfs nog meer Ik heb er nog eens één met koor gemaakt en een bewerking van De Schilderijen tentoonstelling van Moussorgski, ook voor carillon en koperblazers Dat klinkt fantastisch! Het is een heel extravert soort muziek Koper op koper het moet schallen! In die Vierde Torenmuziek gebruikte ik drie carillons met vier beiaardiers én koperblazers Dit mu- ziekgebeuren speelde zich af in Dene marken. Er stond een parkbeiaard, 75 meter de ene en 75 meter de andere kant uit stonden de rijdende carillons, en er was een dirigent met koperbla zers. Die muzikanten kun je op zulke afstanden niet ritmisch synchroon laten spelen, en omdat ze zo verspreid staan komt het geluid ook niet gelijk aan. Dus wat doe je dan? De dirigent had een mikrofoon met speakertjes op de caril lons hij gaf alleen partituurcijfertjes aan, en op die cijfertjes moesten de beiaardiers spelen. „Speel jij maar. Jij moet nu ophouden Jij zachter. Nu begin jij." Daar tussendoor speelden de koperblazers, die door hem werden gedirigeerd Het waren enorme volu mes Het was feest, hoor' WINDSTREKEN In feite kwam dat in „Windstreken" voor de Muziekschool ook al voor Er waren blokken, die op elkaar moesten letten De blokfluitjes hadden allerlei motiefjes, die ze steeds moesten her halen en de dirigent hoefde alleen op een bepaald moment te zeggen dat ze moesten ophouden Dat soort effekten komen in „De vloed in klank" ook eindeloos voor. Dat met name de orgels en de blokfluiten (ik reken op zes. maar misschien kan het meervoudiger), waarvan er één achter het orgel, één aan het eind van het koor en vier langs de kant staan, niets met elkaar te maken hebben Ze krijgen alleen een seintje van de dirigent via een koptelefoon of hoe danook spelen maar' (De KRO. die zestig jaar bestaat, neemt op en zal waarschijnlijk voor de communicatieapparatuur zorgen, en voor de reproduktie van muziek) Je krijgt dus een soort klankvelden. Het is in de letterlijke zin van het woord band haar repetitie. Tamboers en lyra's krijgen dan les van dhr. G. Striesenau. 's Woensdags zijn de koperbla zers aan de beurt. Deze groep (bugel, trompet, hoorn, tuba) wordt onderwezen door dhr Aanstoot Dhr E. v.d. Berkt geeft les aan de klarinettisten en saxofonisten. De vrijdagavond is de repetitie avond van het orkest Vooraf hier van kunnen de klarinettisten nog extra les krijgen van dhr. H. v.d Brink; bovendien staat dhr J. Val kenburg deze avond klaar voor de „bassen" en „zwaar koper". Voor leerlingen van de muziek school, die bij Lisiduna willen ko men, is een speciale financiële regeling in de maak. De repetities kunnen altijd bezocht worden, zo wel om te komen luisteren als wel - Lisiduna gaat meer concert gericht musiceren AMERSFOORT - Componist Wim Franken. Een man met een indrukwekkende lijst van composities op zijn naam. Liederen, die hij persoonlijk tot zijn beste werk rekent. Piano- en kamerconcerten, oratoria, beiaard- en kopermuziek, opera, ballet-, film-, hoorspel-, toneel- en elektronische muziek. Was vanaf 1945 twaalf jaar balletpianist bij Scapino (Hans Snoek) en Ballet der Lage Landen (Mascha ter Weeme). Componeerde vele sprookjesballetten voor Scapino, maakte veel bewerkingen van volksmuziek voor de radio. Schrijver van diverse libretto's. Pianist, beiaardier met een naam in de beiaardwereld. Speelt nog steeds in Weesp op het mooie kleine carillon van de Laurenskerk en in Amsterdam op het urgent aan restauratie toe zijnde carillon van de Zuiderkerk. Jarenlang leraar aan de Regionale Muziekschool Amersfoort. door Anco Mali Een man componerend bulten de officiële hoofdstedelijke muzleklob- by van de Schatten, Vlijmens en Kettingen. In het vakje geduwd van beiaardier, die carillonmuziek schrijft of componist voor amateu ristische muziekbeoefenaars. Ooit bekroond met een eerste prijs op een concours voor kamermuziek van het Concertgebouw en een uitvoering van zijn werk In die muziektempel. Een mogelijke doorbraak? Nee, dat gaat dan anders. De zangeres en de pianist, die Frankens werk uitvoer den, begrepen het werk niet, waar door de critici het konden wegschrij ven, terwijl Frank Martin en Felix de Nobel enthousiast waren. Een musicus tot in de toppen van zijn vingers. Aan de ene kant op traditionele wijze muziek makend. Aan de andere kant In voor allerlei experimenten en spektakelstukken. Een mens, gelukkig met de vele mogelijkheden, die zich In het Amer8foortse muzlekclrcuitje voor doen. Enthousiast over zijn samen werking met plaatselijke en regiona le dirigenten, koren en muziekver enigingen. Een zonnig en tevreden gestaag creërend mens. In ons gesprek staat zijn nieuwste compositie, „De vloed in klank", cen traal. Deze compositie zal in het late najaar van 1985 worden uitgevoerd, en is geschreven op de Jonskerk, de Amersfoortse gotische hallenkerk met zijn tien seconden nagalm Een kerk, die over-akoestisch kan worden ge noemd Het verwateren van de klank in de ruimte is dan ook een essentieel onderdeel van de compositie, waarbij een kamer-, een oratorium-, een man nenkoor. een symfonieorkest, een har- moniegezelschap. dne orgels, een ver teller. één centrale dingent en dne koordirigenten betrokken zullen zijn. In totaal zo n kleine 500 uitvoerenden ELEMENTEN Als Wim Franken naar zijn diverse composities kijkt, blijkt hij er zich achter af van bewust te zijn. dat de elementen water, wind, wolken, vloed eigenlijk altijd een rol in zijn muziekstukken hebben gespeeld. In de Heederikcanta- te is sprake van de kringfoop van water, dat een dreiging en een zege is. Ook daarin komt in bescheiden mate de vloed al voor In opdracht van CRM schreef Franken voor het internationaal beiaardcongres in 1982 in Denemarken de „Vierde Torenmuziek". „In de Wind" geheten, voor drie carillons en fanfare. Voor het 25-jang jubileum van de Re gionale Muziekschool Amersfoort schreef hij in 1982 eveneens in op dracht van CRM de omvangrijke parti tuur „Windstreken", die in de Amers foortse sporthal Koppel werd uitge voerd door 450 muziekleerlingen Dit was-het derde stuk dat hij voor de RMA componeerde. Het eerste was een schoolopera voor AJO. kinderkoor en solisten. „De keizer en de nachtegaal", een herdichting naar het verhaal van Andersen, waarin de keizer was ver bonden met de nachtegaal en het hof met de kunstvogel, waardoor een sterk contrast tussen kunst en kitsch kon ontstaan, n» BrrmfjigOT GEMEENTELIJKE OPDRACHT Wim Franken vermoedt dat leden van de Amersfoortse Culturele Raad, die de Ik vind de Jonskerk een fantastische ruimte".

Historische kranten - Archief Eemland

Leusder Krant | 1985 | | pagina 4