Parochie en zusters stonden
aan wieg van huize St. Joseph
Betistl
E
non
t
Ziekenvleugel wordt 17
april in gebruik genomen
Vergadering
commissie
financiën
Collecte
Hartstichting
Prijswinnaars
Paaspuzzel
winkeliers
VRIJDAG 12 APRIL 1985
plaatselijk nieuws
4
ACHTERVELD - Met het werk van het huidige St.-Joseph
werd in feite in 1891 gestart door het toenmalige kerkbestuur
der Rooms Katholieke Parochie te Achterveld. Onder voorzit
terschap van pastoor Wagenberg werd de hereboerderij vlak
bij de kerk aangekocht. Voor de landerijen zou een bestem
ming gevonden worden en het grote herenhuis bood moge
lijkheden voor de huisvesting van bejaarden, waaraan in die
tijd een grote behoefte was. Ook wilde men in het zelfde
gebouw een bewaarschool vestigen en een ruimte inrichten
waar brei- en naailessen gegeven konden worden. Eerder
genoemde ontwikkelingen kwamen omstreeks de eeuwwis
seling met inzet van de zusters overal in den lande op gang.
LEUSDEN - Wegens verhinde
ring van de voorzitter van de
commissie Financiën en Econo
mische Zaken en de overige le
den van het college, zal de ge
plande vergadering op maandag
15 april a.s. niet kunnen worden
gehouden. In verband daarmee
staat deze vergadering nu ge
pland op woensdag 17 april om
20.00 uur in de commissiekamer
van het gemeentehuis, 't Erf 1 te
Leusden.
De agenda luidt als volgt:
1 Opening en inventarisatie vra
genstellers/woordvoerders
2 Mededelingen.
3. Vaststelling verslag van de
openbare en besloten verga
dering van 11 maart 1985.
4. Extra krediet a. openbare la
gere school ,,'t Palet", b. open
bare lagere school ,,De Hob-
bit".
5. Nadere vaststelling exploita
tievergoeding 1983: a. RK la
gere school ,,Onze Wereld te
Achterveld: b. RK lagere
school „St. Jozef" te Achter
veld; c PC lagere school ,,De
Regenboog" te Achterveld.
6. Schoolzwemmen 1985/1986.
7. Sociaal Cultureel Programma
1985
8. Beroepskracht jeugd- en jon
gerenwerk (aanstelling).
9 Overdracht onderhoud sport
velden Kerstenssportpark aan
de sv Achterveld.
10. Functies onderkeldering ge
meentehuis.
11Aankoop grond van de heer D.
C. Los, Hamersveldseweg
99a te Leusden
12. Verkoop kavel bouwgrond in
het plan ..Paardenmaat" aan
Gebr. Visser
13. Aankoop grond van de heer
Du Pree, Hamersveldseweg
99 te Leusden.
14. Vestiging recht van opstal ten
behoeve van Postduivenver
eniging Leusden.
15. Parkeervoorziening Achter
veld.
16. Reconstructie kruispunt Groe
ne Zoom/Noorderinslag/Heili-
genbergerweg
17. Garantie-geldlening Stichting
Verantwoord Wonen ten be
hoeve van 26 appartementen
in plan Claverenblad/Wilden-
burg.
18. Garantie-geldlening Mixed
Hockeyclub Leusden.
19 Conversie-geldlening en
garantiegeldlening Stichting
Bejaardenhuisvesting Neder
land ten behoeve van 68 be
jaardenwoningen
20. Verkoop beleggingen Groot
boek der Nationale Schuld.
21. Voorzieningen brandweer a
aankoop 6 alarmontvangers,
b. aankoop 1 mobilofoon.
22 Aanschaf werkauto brand
weer.
23. Rondvraag en sluiting.
ACHTERVELD/STOUTEN-
BURG - In de week van 15 t/m 22
april zal weer de jaarlijkse huis
aan huis collecte worden gehou
den van de Nederlandse Hart
stichting. Zoals bekend zijn hart
en vaatziekten één van de volks
vijanden. Door de Nederlandse
Hartstichting wordt op dit gebied
veel werk verzet door het helpen
bij onderzoeken, de opvang en
revalidatie van patiënten die met
een hart of vaatziekte te maken
hebben gehad.
Dit alles kost veel geld en daar
om is men genoodzaakt een be-
ACHTERVELD - Door de leden
van de Achterveldse winkeliers
vereniging werd in verband met
de Paasdag een winkelierskrant
uitgegeven. In verband hierme
de kon worden deelgenomen
aan een paaspuzzelactie. Er wer
den een groot aantal oplossin-
roep op de bevolking te doer
treffende de financiën. Mog
heeft men zelf aan de lijve or
vonden wat het is of heeft mem
de familie of naaste omgevingi
te maken gehad De orgamsat
hopen dat men de collectanten
zo zal wegsturen In de week
de collecte zullen er ook accfl
rokaarten aan de vrienden va
hartstichting worden verzon
Dit is een samenloop waar'
aan te doen is daar is bepaakl
welke instantie dan ook, buiier
collecteweek geen acceptgiro*
ten mogen verzenden, dit o'
voorkomen dat men een cd
houdt voor een bepaalde mss
en dan een andere instantie
nog eens genoemde kaarter
zendt Het zou dan in die
dubbelop zijn.
gen ingezonden. De volgT
personen bleken de prijs®
naars te zijn.
Karen Schipper, v. Oldenb
veltstraat 11; 2. fam v Ha'
veld, Hessenweg 10; 3 B
Tolboom, Klein Hofweg 15; 4
Boersen, Postweg 2; 5 Tonyi
Klooster, Stoutenburgerweg S
Guide van Dijk, Pater Storms
6; 7. W. v.d. Horst. Hessef
261; 8. Eline Belderok, v 0
barneveldtstraat 2; 9. DanieM
boom, Verjaagde Ruiterwej
10. Corrie Kok, Schoondertl
weg 13.
Op woensdag 17 april
aanstaande wordt de nieuwe
zieken-en
verzorgingsafdeling van
huize St. Jozephin
Achterveld in gebruik
genomen. Deze datum is niet
zomaar gekozen. Negentig
jaar geleden, op 17 april 1895,
was er namelijk voor het
eerst officieel sprake van het
liefdewerk van huize St.
Joseph.
In het hieronder
gepubliceerde artikel wordt
de geschiedenis van huize
St.-Joseph In grote lijnen
geschetst.
Voordat met het eigenlijke be-
jaardenwerk kon worden begon
nen moest er nog veel werk verzet
worden. Het huis moest geheel
aangepast worden. De stallen wer
den uitgebroken en ingedeeld in
nuttige ruimten. Om de landerijen
te exploiteren werd besloten om
aan de oostkant van het huis een
nieuwe boerderij te bouwen De
bijgebouwen werden gedeeltelijk
overgeplaatst en de stenen van de
sloop werden gebikt en weer ver
werkt in de nieuwe boerderij. Gedu
rende deze jaren werd in het heren
huis al vrij geregeld onderdak ver
leend aan ontheemde bejaarden,
hetgeen voor pastoor Wagenberg
en zijn bestuur extra veel zorg gaf.
De behoefte om het huis zo
spoedig mogelijk met zusters te
bezetten werd steeds groter. Na
veel overleg waren het tenslotte de
zusters van de Congregatie van
St -Joseph te Amersfoort, die op 17
april 1895 naar Achterveld kwa
men Deze zusters zouden in „St.-
Joseph" het liefdewerk gaan uit
dragen De eerste zusters waren
zr Stephana, moeder overste, zr.
Monica die de naai- en breischool
beheerde en zr Praxedus voor de
bewaarschool De zusters hadden
de beschikking over bijna drie hec
tare grond. Het huis was spoedig
bezet met tien gasten en gingen er
vijftien kinderen naar de bewaar
school De zusters waren ook de
parochie aktief om zieken te ver
zorgen en ander liefdewerk te ver
richten. Ook de kerkewas werd
door de zusters verzorgd
De bewoners werden vaak op
genomen op voorwaarde dat ze
zouden meehelpen. Zo was er een
zekere heer Schipper, die twee
koeien verzorgde. De heer Brokers
had een groentetuin aangelegd en
hield deze bij. Tevens karnde hij de
melk en deed tal van andere werk
zaamheden. De eerste vrouwelijke
bewoonster was Dientje Gerritsen,
die trouw in de keuken meehielp. In
1899 werd ook de naaischool ge
vestigd en kwamen er twee zusters
bij.
Nieuwbouw
Het huis had inmiddels 40 bewo
ners onder wie velen, die vanuit de
parochie van afkomst werden on
derhouden. Maar er woonden ook
gegoeden die zelf betaalden en op
klasse hun kamer hadden. In 1907
werd, in verband met het overlijden
van de bezittende pachter, de boer
derij verpacht aan Albertus Voskui
len, die gehuwd was met Antonia
Zwanenburg In 1908 overleed
pastoor Wagenberg en werd opge
volgd door pastoor Moes. Deze
zette het werk voort en bouwde het
uit. Het huis bleek te klein te wor
den. In 1914 kwam pastoor Ren-
tinck naar Achterveld en deze be
sloot met zijn kerkbestuur over te
gaan tot nieuwbouw. Vier jaar van
voorbereiding waren hieraan voor
afgegaan en men was er zich van
bewust, welke financiële kwesties
hieraan verbonden waren. Aan al
les was gedacht. Zelfs de boerderij
werd in eigen exploitatie genomen
Huize St. Jozeph in vol ornaat.
om de produkten via het pension tot
hogere waarde te brengen Nico-
laas van Laar, gehuwd met Henrica
van Burgsteden, werd in 1919 aan
getrokken als zetboer. Samen met
zijn broer Johannes, die knecht
werd, kwamen beiden in loondienst
van de St.-Josephparochie. In
1918 werd het hoofdgebouw met
kapel achter de oude boerderij
voltooid. Enkele jaren later bouwde
men nog twee zijvleugels en in
1925 werd Huize St.-Joseph"
door pastoor Rentinck ingezegend.
Het huis bevatte, behalve de eet-
en slaapzalen met chambrettes
(slaapcellen) voor de zusters en de
derde klas bewoners, één- en
tweekamerappartementen. Deze
woningen werden onderscheiden
in de klassen 1 a, 1 b. 2a en 2b. Ook
waren er veel dienstruimten, zoals
de wasserij, de mangelkamer, de
droogkamer, de eigen bakkerijen,
de melkerij, waar kaas en boter
ACHTERVELD - De nieu
we ziekenvleugel, gebouwd
aan huize St. Joseph, zal op
17 april officieel in gebruik
worden genomen. Het is een
verlengstuk geworden van
de oost-vleugel, in zuidelijke
richting. Het is van binnen
en van buiten geheel aange
past aan het hoofdgebouw.
Het nieuwe gedeelte Is een
soort ziekenboeg maar dan
wel in een ruime betekenis.
Van binnen is er veel sier-
pleister op de wanden aange
bracht, maar ook zijn enkele
wanden in schoon metselwerk
opgetrokken. De vloeren in de
gangen zijn gestoffeerd met
tapijt en in de kamers met zeil.
Er zijn zes ziekenkamers ge
bouwd waarvan één twee-per
soonskamer en een isoleerka
mer. Verder zijn er algemene
ruimten zoals een personeels-
toilet, spoelruimte, badka
mer. kantoor, fysiotherapie-
ruimte en een woonkamer met
keuken. Het geheel vormt de
afdeling voor extra verzorging,
waarvan iedereen gebruik kan
maken. Zowel de bewoners
van het verzorgingstehuis, als
iedereen die daar buiten
woont. De extra zorg en/of
verpleging behoevende bewo
ners van het verzorgingstehuis
zullen er een plaatsje vinden,
soms alleen 's nachts maar
soms ook alleen op de dag,
waar ze in de huiskamer dan
voortdurend begeleid worden.
De afdeling staat dus ook
ten dienst van mensen die
buiten het verzorgingstehuis
wonen. Te denken valt aan
tijdelijke opname bij ziekte, of
een dagopname wanneer de
normale dagelijkse verzorging
wegvalt.
Er bestaat ook mogelijkheid
voor een tijdelijke opname bij
ontslag uit het ziekenhuis of
een verpleegtehuis wanneer
men nog niet in staat is om
weer zelfstandig te wonen.
In verband met het 90-jarig
bestaan van huize St. Jo
seph zal er op eerder ge
noemde datum van 15.00-
17.00 uur een receptie wor
den gehouden in de recrea
tiezaal van het huls. Tijdens
deze receptie is er tevens
open huis waarbij de nieuwe
geopende vleugel voor extra
verzorging kan worden be
zichtigd.
De nieuwe ziekenvleugel wordt op 17 april officieel in gebruik genomen.
werden gemaakt van de melk van
de eigen boerderij.
Voor de zusters was er een refter
(huiskamer) met hieraan grenzen
de de grote dienstkeuken met bij
keuken Daaronder lagen de kel
ders voor de CV, het proviand en
de eigen watervoorziening De
melkerij werd 's middags gebruikt
voor kook- en naailessen. Het ge
heel was zeer eigentijds, trok lan
delijke belangstelling en voorzag in
een grote behoefte.
Bewondering
In 1928 waren er 17 zusters in
Huize St.-Joseph werkzaam. Zij
zorgden voor de 68 pensiongas
ten, gaven onderwijs aan 60 kin
deren van de lagere school en 50
kinderen van de bewaarschool.
Vijf zusters werkten gedeeltelijk
in het dorp om de ziekenverple
ging waar te nemen. De inzet van
de liefde-zusters oogstte veel be
wondering. Monseigneur Van de
Wetering gaf zelfs zijn verlangen
te kennen persoonlijk naar Ach
terveld te komen om het huis te
bezichtigen en kennis te nemen
van het werk.
De enorme wilskracht van pas
toor Rentinck, het kerkbestuur en
de zusters zou in de crisisjaren
wederom onmisbaar zijn. In die tijd
was het zeer moeilijk om het huis
bezet te houden en ging men over
tot het werven van pension- en
vakantiegasten. In de toen ver
schijnende Katholieke Illustratie
werden advertenties geplaatst. In
de 1e klasse A bedroeg de jaarlijk
se pensionprijs voor een zit- en
slaapkamer voor 1 persoon
1100,- en voor twee personen
1650,-. In de 1e klasse B voor 1
persoon 1000,- en voor twee
personen 1550,- In de 2e klas A
was de jaarlijkse pensionprijs voor
een persoon 650,- en voor twee
personen 1000,-. In de 2e klasse
B voor een kamer een jaarlijkse
pensionprijs van 500,-. In de 3e
klas moest voor de gemeenschap
pelijke zitkamer en een vrije slaap
kamer de jaarlijkse prijs van 350,-
worden betaald. Het door de zus
ters genoemde vakantieoord was
in die tijd een welkome aanvulling
op de inkomsten van het huis.
Oorlog
De oorlog 1940 - 1945 is uiter
aard niet onopgemerkt aan het huis
voorbijgegaan. De zusters moes
ten met de bewoners in 1940 naar
Harderwijk evacueren en naar het
Retraitehuis in Amersfoort. Huize
St.-Joseph werd ingericht voor het
Rode Kruis. In oktober 1944 werd
het huis gedeeltelijk gevorderd
door de Duitse soldaten, terwijl de
opgenomen evacués elders onder
gebracht moesten worden. Op 6
februari 1945 vestigde de Duitse
staf zich in het huis. Bij de inval van
de Duitsers in 1940 en bij de
bevrijding in 1945 door de Canade
zen werd het huis door oorlogsge
weld flink gehavend Met vereende
krachten werd het werk na de
bevrijding hervat en spoedig waren
de sporen van de oorlog uitgewist
Het huishouden veranderde ver
volgens het brood werd van de
bakker betrokken, de was ging de
„deur uit" en de naai- en kookles
sen werden buiten het huis gege
ven Doordat ook het kleuteronder
wijs elders onderdak vond, kwa
men in de loop der jaren veel
ne Cura", heeft inmiddels een|
kende klank in Achterveld. Het)
(hoofdgebouw) diende aan een
tale renovatie onderworpen te,
den Met de voorbereiding vaj
miljoenenproject werd in 1972i
start. Architect Hen Schat, diei
men met architect A. Wiesman,
woningen had ontworpen, kreeg
opdracht de renovatieplannen j
der uit te werken. Op 19 decern
1973 werd de eerste fase van d|
renovatie aanbesteed. Het aar<
mersbedrijf R. ter Burg uit Wou)
berg, die ook Sine Cura had
bouwd, kreeg de opdracht. Danl
bovenmenselijke inspannm
van de zusters en het ove
personeel was het mogelijk om
bewoners gedurende de reno*
te blijven huisvesten en te ven
gen.
In 1976 zag pastoor Jansen
werk voltooien en ging zich get
aan de parochie wijden. Medef
door besloot het toenmalige
stuur nieuwe bestuursleden aa
trekken. Op 1 januari 1977 werd
nieuwe bestuur als volgt samen
steld: C. H. Blom, voorzitter;
Kerkhof, secretaris-penningme
ter; leden M H. C. Eggenkamp,
Hilhorst en Th. A. M. Vermeil
Op 25 augustus 1977 was
zover dat huize St.-Joseph
grootse wijze door zuster SI
officieel kon worden herope
Dank zij de sociale verworven
den in de jaren zestig en de bs
lende leiding was dit alles moge
Huize St. Joseph heeft op
moment qua huisvesting en ven
ging een zeer hoog niveau ben
Het huis beschikt over ruim 601:
eenpersoons-appartementen
10 tweepersoons-appartemeif
leder appartement is voorzien
een keuken met koelkast, doi>:
telefoonaansluiting, alarm- em
roepinstallatie, en voor zover i»
buitenzonwering. Naast de an
tementen zijn er nog algen
ruimten zoals de kapel, de ret
tiezaal, ruimte voor bezigheid
rapie. biljartzaal, enzovoorts
dens de heropening ontving d
trice zuster Silvia de Pause
onderscheiding „Pro Eccle
voor haar grote verdiensten
72-jarige leeftijd werd haar in
1978 eervol ontslag verleend,
ingang van dezelfde datum
de heer G H. Hilhorst, die vi
1973 administrateur in hel I
was, benoemd tot directeur
opdracht kreeg hij mee hel i
van zijn vrouwelijke religie
voorgangsters voort te zetten.
82 bewoners
Het gebouw biedt nu huisves!
aan 82 bewoners. Er zijn
woonlagen. Elke woonlaag ise
afdeling en deze afdelingen I
ben inmiddels een naam gekre§
De begane grond is de Wet
afdeling, de 1e verdieping li
Valk-afdeling en de 2e verdiep
Toren-afdeling.
Inmiddels is er weer een
jaardenwoningencomplex bi;
bouwd. Deze woningen sta
aan de achterzijde van het h
en heeft de naam Wagenb
gekregen, naar de stichter»
huize St.-Joseph. Op 17
wordt de inmiddels gebou*
zieken- en verzorgingsafde'
in gebruik genomen.
gen. Er kwam vervolgens burger
personeel: in die jaren waren er
nog 22 zusters in het huis. Zuster
Hippolita was de laatste Moeder
Overste van het huis. Sinds 1968
staat St.-Joseph" onder leiding
van een directie.
Stichting
De eerste directrice was zuster
Silvia, die in 1968 in dienst trad
bij het R.K. kerkbestuur der Pa
rochie St.-Joseph. In zijn verga
dering van 30 januari 1969 be
sloot het toenmalige kerkbe
stuur onder voorzitterschap van
pastoor W. Jansen, om huize
St.-Joseph af te stoten. Er werd
een stichting in het leven geroe
pen, genaamd „Stichting Huize
St.-Joseph Achterveld". Deze
werd op 8 april 1970 verleden.
Huize St.-Joseph ging over met
directie, bewoners, personeel,
lusten en lasten en een stich
tingskapitaal van 100,-. De
boerderij bleef in het bezit van de
parochie. Het kerkbestuur werd
tevens stichtingsbestuur en was
als volgt samengesteld: W. Th.
M. Jansen, voorzitter; H. Th.
Huppelschoten, secretaris en le
den C. H. Blom, C. Boersen en S.
Kerkhof. Vanwege persoonlijke
omstandigheden was de heer
Huppelschoten spoedig ge
noodzaakt om af te treden, ter
wijl de heer Boersen, gezien zijn
leeftijd en de op stapel staande
plannen, ook als lid bedankte.
Het aanblijvende bestuur meen
de er goed aan te doen in dit
stadium geen nieuwe bestuurs
leden aan te trekken, maar ge
drieën verder te gaan. Al spoedig
bleek dat Stichting Huize St. Jo
seph Achterveld zeer voortva
rend te werk ging.
Op 13 september 1973 werd
door de toenmalige burgemeester
van Leusden mr. A. H v.d. Post, de
eerste steen gelegd voor de bouw
van 18 bejaardenwoningen Bij de
overdracht van de voltooide wonin
gen werd ook de naam van het
complex onthuld. Deze naam „Si-
dienstruimten vrij De slaapgele
genheid voor de zusters en de
zalen voor de derde klas bewoners
vroegen om verbetering
De heer Nicolaas van Laar werd
in 1954 opgevolgd door zijn zoon
Jacobus. Door de veranderde om
standigheden werd de boerderi| in
1958 verpacht aan de toenmalige
zetboer Het was moeder Overste
zr. Demphena, die gedurende haar
verblijf van 1956-1962, geen dag
onbenut liet om te „bouwenZij
deed met het toenmalige kerkbe
stuur veel om de leef- en werkom
standigheden van de zusters te
verbeteren Alle vrijgekomen
dienstruimten benutte zij voor ap
partementen. De 20 verfoeide
chambretten werden afgebroken
en voor iedere zuster kwam op de
zolderverdieping een slaapkamer
tje Door deze verbouwingen kon
den 100 beiaarden onderdak krij-
