„Dag meester Bos, zeiden ze
vroeger. Nu zeggen ze: hoi"
„Leven van de vrouw is interessant
genoeg om over te schrijven"
Hoofd Loysder Hoek vervroegd met pensioen
Ik vraag me wel
eens af wat
Den Haag bezielt"
Vrouwenkrant Leusden bestaat vijf jaar
Kinderen zijn nu zelfstandiger, wat
vrijpostiger en minder geconcentreerd"
krant
4 I
|eUS||eP
DONDERDAG 27 JUNI 1985
interview
door Manëtte Schepers
LEUSDEN-ZUID - Deze laatste week, voordat de
zomervakantie begint, is er voor de christelijke basis
school „Loysder Hoek" in Leusden-Zuid één van af
scheid nemen. De zesde klassers nemen afscheid van
het basisonderwijs maar daarnaast vertrekt ook het
voltallige team van de school. Juffrouw Wilma gaat
trouwen en vestigt zich daarna elders, juffrouw Carolien
was slechts als tijdelijke leerkracht aangetrokken en
meester Bos, het hoofd van de „Loysder Hoek", heeft
besloten om een andere weg in te slaan, hij maakt
gebruik van een wettelijke regeling om vervroegd met
pensioen te gaan. Er is het afgelopen jaar ontzetten hard
gewerkt op school en de laatste week van het schooljaar
wordt dan ook alleen maar gebruikt om ouders, leerlin
gen en leerkrachten in de gelegenheid te stellen uitge
breid afscheid van elkaar te laten nemen.
denk ik niet dat ze het leuk zouden
vinden als ik vaak binnen zou
stappen. Er is ook niemand meer
over van ons team. Er is een
periode afgesloten en de school
gaat echt opnieuw beginnen
"school de basistechnieken verder
ontwikkeld kunnen worden
Hebben onderwijzers zoveel
vrije tijd als wel beweerd wordt?
..Nee Wel veel vakantie en dat
Afgelopen vrijdag ging alle
aandacht naar de heer W. Bos.
Tijdens een afscheidsreceptie
die plaatsvond in de gemeen
schappelijke ruimte van de
school kon ieder die dat wilde
de heer Bos de hand drukken.
Een druk bezochte receptie werd
het, waaraan de heer en me
vrouw Bos met genoegen terug
denken. De vele bloemen en ca
deaus die het echtpaar mee naar
huis mochten nemen, waren een
duidelijke blijk van de waarde
ring die een ieder voelt die met
hem samen heeft gewerkt. De
heer Bos was het onderwijzen op
het lijf geschreven. Dit bleek ook
uit het gesprek dat ik met hem,
kort na de receptie, had.
Hoe ervoer U de receptie?
De heer Bos. ..Geweldig. De
enorme belangstelling was
werkelijk boven verwachting. Heel
erg leuk was het ook om oud
collega's en oud-leerlingen tussen
de bezoekers te ontdekken Voor
velen had deze receptie een beetje
de sfeer van een reünie en bij
enkelen is vrijdagavond dan ook
het idee voor een reünie geboren
Mijn wéns was een gezellige recep
tie en daaraan is ook beantwoord
door onder andere Jan van Ves-
sem, voorzitter van de ouderraad,
die zich bezighield met de organi
satie. De mensen bleven ook lang
zitten omdat het gezellig was en
doordat men elkaar goed kent.
Leusden-Zuid is immers maar
klein
Heeft U veel tijd nodig gehad
voordat U tot het besluit kwam
vervroegd met pensioen te gaan?
De heer Bos ..Nee. eigenlijk
meteen al. toen bekend werd dat er
een regeling bestond die het mij
mogelijk maakte de arbeidsmarkt
te verlaten, vond ik dat ik daar
gebruik van moest maken. Mijn le
ven werd steeds meer door de
school beheerst en doordat de
school kleiner werd had dit als
gevolg dat de druk steeds zwaar
der werd Ik kan nu dingen gaan
doen waaraan ik eerst niet toe
kwam doordat het werk voor de
school zoveel tijd in beslag nam."
Hoe lang heeft U in het onderwijs
gezeten?
De heer Bos: ..Bijna 34 jaar,
waarbij ik de diensttijd meereken,
waarvan 25 jaar als hoofd. In Al
phen aan de Rijn startte ik als
onderwijzer en in 1953, kort na de
watersnoodramp, ging ik naar Oolt-
gensplaar in Zeeland Met de ge
volgen van de watersnoodramp
maakte ik al dadelijk kennis; Ik trof
er een maar voor de helft gevulde
klas aan. Bovendien is de benoe
mingsbrief nooit bij me aangeko
men. Die moet ergens door het
water verzwolgen zijn. Na een paar
jaar Zeeland zette ik mijn werk
voort op een school in Putten en in
1960 heb ik een baan als hoofd van
een lagere school in Rijswijk in
Brabant geaccepteerd Ik heb het
werken en wonen daar als iets
minder prettig ervaren In Rijswijk
was je als hoofd van de school één
van de autoriteiten van het dorp.
Men had daar in die jaren enorm
ontzag voor de dokter, de notaris,
de dominee en het hoofd van de
school. Na die vier jaar Rijswijk
werd het Leusden en hier ben ik 21
jaar hoofd geweest van de Christe
lijke Basisschool."
Wat vindt U van de veranderin
gen in het onderwijs gedurende de
laatste jaren
..Toerj ik begon was je als hoofd
onderwijzer en daarnaèst deed je
alles zelf. Er was nauwelijks dele
gatie Na de jaren '60 ging dat
veranderen en kregen team en
ouders meer zeggenschap. Deze
democratisering in het onderwijs
eiste veel meer overleg. De mede
zeggenschap op zich vind ik heel
luist, maar de kwade kant hiervan is
dat er veel meer tijd van de onder
wijzer geëist wordt. De onderwijs
vernieuwing is enorm geweest. Zo
wel de kinderen als de ouders zijn
voor mij in die jaren heel sterk
veranderd. De kinderen zijn nu veel
hebben we ook hard nodig want de
werkdag van een onderwijzer is
heel erg lang. Het vak eist ontzet
tend veel energie en je moet als
leerkracht spanningen weten te
ontwijken door een keuze te kun
nen maken. De taak op school is
belangrijk en dus moetje, wanneer
dit beter is, bijvoorbeeld een sport
dag kunnen laten vallen Binnen de
Vereniging van Protestants
Christelijk Onderwijs in Leusden is
de afspraak gemaakt dat buiten
schoolse activiteiten tot maximaal
vier worden beperkt. Je moet de
dingen duidelijk afspreken zowel
binnen het team als naar de ouders
toe."
Zou U hetzelfde vak kiezen als U c
weer voor beroepskeuze stond? T
Hij zegt:Ik denk het wel. Ik geef
graag onderwijs maar het hoge
tempo en de grote belasting van del
laatste tijd ervoer ik als minderl
prettig."
Toch les
Wat gaat U nu allemaal doen?
„Eerst met vakantie en dar
al die dingen waar ik niet aar c
toekwam. Ik heb erg vee r
hobbies. Ik ben lid geworder ;i
van de pas in Leusden opge i
richttehistorischeverenigini il
Mijn vrouw en ik willen vee
gaan fietsen en musea be s
zoeken en er zijn klusser
opgespaard voor de komen |(r
de tijd. De tuin gaat van ml y
meer aandacht krijgen ei,
daarbij denk ik ook aan vrij 3l
willigerswerk. Het staat in ieis
der geval al vast dat ik na dl
vakantie weer les ga geven. II
onderwijs nu eenmaal graai
en ga dan een middenstands 1
cursus geven. Maar nu zon
der vergaderingen en admini
stratie etc. er om heen. Allee
maar onderwijzen." I
(door Boudewina de Boer)
LEUSDEN - De Vrouwenkrant Leusden bestaat vijf jaar. Een
eerste lustrum voor een krant, die goed gespeld Vrouwen
krant met de r tussen haakjes als titel heeft. We hebben een
gesprek met drie redaktieleden bij een van hen thuis. Anneke
van Kraaikamp, Joke Traats en Lydia Tan vertellen over de
opzet, de inhoud en de vooroordelen van de krant die in 1980
vanuit 't Vrouwenkafé, toen nog gehouden in de Hakhorst, is
ontstaan, „maar al snel onafhankelijk ging draaien."
VRIJWILLIG
De drie vrouwen werken op vrij
willige basis aan de krant. Ze ver
dienen er geen enkele cent mee, ze
moeten er zelfs geld instoppen. Dat
geldt ook voor de overige redaktie
leden, in totaal bestaat de redaktie
uit zes vrouwen, Joke, Anneke,
Lydia, Cato Esseboom, Hagar en
Danielle Macquiné en een aantal
medewerksters die op dezelfde ba
sis in hun vrije tijd bijdragen leve
ren.
Joke vertelt vol overtuiging Zij is
dan ook vrijwel vanaf de oprichting
bij de krant betrokken geweest. ,.ln
mei 1980 ontstond bij een paar
bezoeksters van het Vrouwenkafé
het idee om een krant uit te gaan
geven met verhalen, informatie,
gedichten, berichten en andere ar
tikelen
In het eerste nummer dat begin
1981 verscheen staat te lezen dat
het idee voor een eigen vrouwen
krant van het kafé op een zonnige
middag onder een kastanjeboom
werd uitgewerkt. De krant werd op
een stencilmachine gedrukt en be
stond uit twintig pagina's.
Twee vrouwen werkten toen aan
de realisering van de krant. Nu is er
een heuse redaktie. die regelmatig
bijeen komt en wordt de krant op
een offset machine gedrukt
,,We ontvangen honderd gulden
per jaar via het Vrouwenkafé uit de
gemeentekas voor emancipatieza
ken Vorig jaar ging de krant echter
failliet omdat het stencilapparaat,
waarmee goedkoop maar met alle
nadelen van dien een krant ge
maakt werd. niet meer beschikbaar
was. We zijn toen op het idee
gekomen om aan abonneewerving
te gaan doen," vertelt Joke.
..Daarvoor was het blad alleen te
koop op bestaande verkoopadres
sen, de bibliotheek, boekhandel
Hamershof en het Vrouwenkafé
We konden toen redelijk uit de
kosten komen. Nu drukken we de
krant offset, wat duurder is maar
wat ook de kwaliteit van de krant
ten goede komt.
„Er worden ongeveer honderd
exemplaren per nummer gedrukt,
waarvan de helft naar abonnees
gaat. In Achterveld zouden we ook
graag een verkooppunt willen heb
ben, maar ze willen er daar niet
aan. Kennelijk vinden ze de krant te
radicaal."
Dat, terwijl ze alledrie van me
ning zijn dat daar genoeg vrouwen
wonen die iets te vertellen hebben
en dat graag aan andere vrouwen
willen doorgeven. ..Het is toch zon
de om de verhalen in de kast te
laten liggen Je moet daarjuist iets
mee gaan doen. Het leven van de
vrouw is interessant genoeg om
over te schrijven."
EINDREDAKTIE
Vorig jaar heeft gemeenteraads
lid Harm Offereins van het GPV
SGP enkele artikelen grenzend
aan de pornografie genoemd.
„Daarmee kwamen we direkt in
de publiciteit" zegt Anneke, ,,oe
kranten vlogen de deur uit terwijl de
nummers waarover het ging niet de
bedoelde artikelen bevatten maar
kinderversjes. Het gewraakte arti
kel stond in een ander nummer van
de krant."
Wel geven ze toe dat niet alle
stukken geschikt voor publikatie
zijn „In principe plaatsen we alles,
maar dat wil niet zeggen dat alles
geplaatst wordt Nu hebben we een
eindredaktie, toen nog niet."
RODE OMSLAG
Als vrouwen en mannen de krant
onder ogen krijgen wordt vaak ver
ondersteld. dat ze met een radicaal
en/of feministisch blad te maken
hebben Dat het blad tegen de man
gericht is De kleur van de omslag
schijnt die suggestie in de hand te
werken Lydia „De kleur van de
omslag was de mooiste die we tot
onze beschikking hadden, laat die
dan toevallig rood zijn
Joke „We willen een blad ma
ken met een zo ruim mogelijke
opstelling we zullen wel degelijk
van onze mening blijk geven, maar
noemen de krant niet radicaal femi
nistisch We schenken aandacht
aan de vrouw in het algemeen
zelfstandiger, uiten zich makkelij
ker en soms ook wel wat vrijposti
ger en ze zijn minder geconcen
treerd dan vroeger Je kunt ze
minder boeien. Tien jaar geleden
kwam die concentratieverminde
ring al ter sprake en de televisie
werd daarvoor als oorzaak aange
merkt. Ik denk niet dat de t v de
hoofdoorzaak is De kinderen zijn
met zoveel zaken bezig die zich
afspelen buiten de school om, zo
als sport, muziek en verenigingen
De kinderen krijgen ook meer aan
dacht in het gezin. Vroeger moest
je wel naar elkaar leren luisteren
want de gezinnen waren groot Ik
merk in groepsgesprekken met kin
deren dat ze het moeilijk vinden te
luisteren naar elkaar en het van
zelfsprekend vinden dat er naar
hen wordt geluisterd. De ouders
van nu zijn voor mij ook anders.
Toen wij in Leusden kwamen had
den we zelf kleine kinderen en ik
zat dus op dezelfde golflengte als
de ouders van mijn leerlingen. De
ouders van nu zijn een generatie
jonger, en de denkwerelden ver
schillen De veranderingen gaan
natuurlijk langzaam en je groeit wel
een stuk mee maar soms kan het
wel eens moeilijk zijn want je kunt
dan een heel stuk meegaan in de
redeneringswijze van een ander,
maar dan kom je toch op een punt
waarop je niet verder kunt Vroeger
werd er veel meer aan de onderwij
zer overgelaten Nu is er meer
bemoeienis en de afstand is veel
minder „Dag meester Bos", zei
den ze vroeger. Nu zeggen ze
..hoi".
Hoop
Hoe ziet U de toekomst voor de
Loysder Hoek?
De heer Bos: „Wat betreft het
voortbestaan van de Loysder
Hoek heb ik goede hoop. De
komende drie jaren zijn gegaran
deerd. Dat is een zekerheid die
uit de onderwijswet voortvloeit
en verder bemerken we tot onze
vreugde een stijging in het leer
lingenaantal. We vormen inder
daad een kleine groep maar de
hoop voor de toekomst is reëel
onderbouwd."
Wat zijn de voor- en nadelen van
een kleine school?
„Voor de onderwijzer zijn de
combinatieklassen veel bewerkelij
ker. Je bent veel intensiever bezig
en er is meer voorbereiding nodig
en meer organisatie. Aan de ande
re kant heeft een leerkracht het ook
veel eerder in de gaten wanneer er
iets niet goed gaat bij een kind De
ouders hebben aanvankelijk vaak
wat moeite met combinatieklassen
maar komen daar na een tijdlang
ervaring ermee wel op terug. Een
kleine school kan op allerlei gebied
veel organiseren. Wij hebben bij
voorbeeld ook kooklessen, en het
doet me ook altijd weer plezier als
ik zie hoe klein en qroot met elkaar
omgaaL Als er bij ons een juf jarig is
heeft de hele school feest en een
kleine groep is sterk gemotiveerd
Dat merk je vooral in deze af-
scheidsperiode."
Komt U na de vakantie nog
dikwijls op de Loysder Hoek?
De heer Bos ..Ik denk dat ik dat
niet moet doen Er zijn straks ande
re leerkrachten op de „Loysder
Hoek" en ik moet het ook aan hen
overlaten. Uiteraard ben ik altijd
bereid informatie te geven als daar
naar gevraagd wordt, maar verder
moet nog heel wat gebeuren maar
vanaf nu bekijk ik het allemaal wat
afstandelijker en vermoedelijk ben
ik er dan tamelijk gauw uit, omdat ik
met er niet meer in hóef te verdie
pen."
Wat is voor U belangrijk in het
onderwijs, naast het leren lezen,
schrijven en rekenen?
De heer Bos: „Voor mij is in het
christelijk onderwijs, het bijbelse
onderwijs en alles wat daar mee te
maken heeft heel belangrijk En
daarnaast de kinderen een basis te
geven waarmee ze voort kunnen
gaan en de kinderen dèór te bren
gen waar ze geschikt voor zijn en
niet te forceren. Op school kunnen
ook aanzetten gegeven worden
waarmee in de vrije tijd dan iets kan
worden gedaan en hierbij denk ik
onder meer aan creatieve zaken,
sport en muziekt, waarbij ze dan op
Meester Bos verlaat de school waar hij 21 jaar als hoofd werkzaam is geweest.
Den Haag
Wat is Uw reactie op de plannen
van de overheid ten aanzien van
het onderwijs en dan met name de
basisschool?
De heer Bos: „Ik vraag me wel
eens af wat Den Haag bezielt. De
leerlingentelling is een wiskundige
klus geworden. Het is toch te gek
om los te lopen want de hierbij
komende administratie is groot en
dan de weer daarbij behorende
kosten' Ik spreek nu over de zake
lijke kant maar er is ook nog een
pedaqoqisch-didactische kant Er
vanuit een emancipatorisch per-
spektief."
„In het laatste nummer hebben
we een artikel van het Blijf van m'n
Lijf huis in Amersfoort, een gesprek
over het vrouwenspreekuur in het
Vrouwenkafé, in ieder nummer een
aflevering van vredesberichten, ar
tikelen vanuit een bepaalde hoek
maar nooit gericht tegen de man.
Er zijn zelfs mannen die de krant
lezen."
„We plaatsen ook verhalen over
bijvoorbeeld het leven op het plat
teland, een gedicht, boekbespre
kingen, een prikbord voor adressen
en telefoonnummers en sinds kort
een Meidenrubriek waar we echt
trots op zijn. Geen partijpolitiek
dus, maar een blad dat oproept tot
„kom op. ga lekker lezen
„Er zijn veel vrouwenbewegin
gen aktief in Leusden Wat wij
willen is dat zij op de hoogte zijn
van het bestaan van deze vrou
wenkrant. Met name vragen we om
reacties in de vorm van ingezonden
brieven of eigen bijdragen. Hoe
veel vrouwen de krant lezen is niet
precies te overzien. Er zijn vrouwen
die het blad kopen tussen andere
tijdschriften in."
Drie van de zes redaktieleden. V.l n.r. Lydia Tan. Joke Traats en Anneke van Kraaikamp.
PLATFORM
De krant beoogt een soort plat
form te zijn voor alle vrouwen in
Leusden. een centraal punt, waar
niet iedereen het met elkaar eens
hoeft te zijn We hadden uitgebreid
over verkrachtingen kunnen schrij
ven, de verkeersveiligheid en de
akties voor het verleggen van fiets
paden, maar op het moment dat wij
erover publiceren is er door ande
ren al ruim aandacht aan geschon
ken We kunnen de aktualiteit
moeilijk in die vijf nummers die er
per jaar verschijnen samenvatten.'
„We bestaan nu vijf jaar Wat
voor plannen we voor de toekomst
hebben hangt af van wat vrouwen
in te brengen hebben Een thema
nummer per jaar willen we zeker
vasthouden, evenals de rubrieken,
de rest zien we vanzelf. Als de krant
door meer abonnees gelezen
wordt hoeven we misschien geen
subsidie meer te ontvangen en
kunnen de redaktieleden die zelf
abonnementsgeld betalen een te
gemoetkoming in de onkosten ont
vangen."
Aan dit lustrumjaar van de
Vrouwenkrant Leusden zal nog
wel de nodige ge
schonken worden. De
denkt aan een interview
beide oprichtsters en aan
opnieuw publiceren van arti
len uit de eerste iaren.
Tot slot vertelt Joke: „Wa;
overigens heel trots op zijn i
de jongste abonnee zestier
is en de oudste 76.
De Vrouwenkrant
verschijnt vijf keer per jaar
abonnement kost ƒ10,-. L
nummers ƒ2,-. Voor inlichti
kan men terecht bij Joke, t<
foon 943031.
