ft
DONDERDAG 11 JULI 1985
NDE
Gedeeltelijke beschoeiing is nog
aanwezig, de fundamenten van het
kerkje op de zuidpunt van het
eiland zijn bewaard gebleven met
de vuurplaat waarop bakenvuren
voor de scheepvaart ontstoken
werden, en in het noorden kunnen
de bezoekers de havenhoofden
van Oud Emmeloord terugvinden.
Rond het eiland loopt een fiets- en
wandelpad. Dit pad loopt langs een
..Gesteentetuin" met daarin aan
gelegde wandelpaden met daar
langs stenen op naam en her-
komstgebied Eveneens kunt u in
deze tuin een archeologisch
scheepsmonument bekijken. On
derweg staan informatieborden die
de toerist inlichten over de bloemen
en planten die er groeien.
De museumgebouwen zijn da
gelijks geopend van 10 00 tot 17 00
uur.
In de winterperiode van 1 nov. tot
1 april zijn de museumgebouwen
's maandags gesloten en in het
weekend geopend van 11.00 tot
17 00 uur. De toegangsprijs voor
volwassenen is 1,50 en voor kin
deren tot en met 13 jaar 0,75.
65-plussers betalen 1,- Groe
pen groter dan 25 personen krijgen
0,50 reductie, kinderen 0,25.
Het museum is het best bereikbaar
per eigen vervoer.
Informatie: tel 05275-1396
MUSEUM AFSLUITDIJK
Op de Afsluitdijk staat het monu
ment dat herinnert aan de afsluiting
van de Zuiderzee Tegenover het
monument staan informatiezuilen,
waarop posters zijn geplakt in vier
talen die een beeld geven van de
Zuiderzeewerken. Ook staat er
sinds 28 mei 1982 een bronzen
beeld van een steenzetter, dat op
die datum, precies 50 jaar na de
sluiting van de dijk, door koningin
Beatrix is onthuld. De bus van
Alkmaar naar Leeuwarden v.v
komt er langs.
STUW HAGESTEIN
Bij de stuw Hagestein staat een
maquette opgesteld op de zuidelij
ke Lekoever in de verbinding Cu-
lemborg-Vianen Deze geeft een
totaaloverzicht van het stuwcom-
plex. De maquette staat aan de
openbare weg. vanwaar ook de
stuw goed is te zien. De stuw zelf is
alleen met excursies voor het pu
bliek toegankelijk (kinderen vanaf
14 jaar) Belangstellenden moeten
zich schriftelijk aanmelden bij de
stuwmeester.
(Stuw Hagestein, Lekdijk 13,
4124 KB Hagestein) Excursies
voor groepen tussen 15 en 40
personen.
Informatievel 03472-1544.
SLUISCOMPLEX BELFELD
In het Limburgse gedeelte van
de Maas ten zuiden van Venlo ligt
het sluis- en stuwcomplex Belfeld
Aan de Belfeldse kant staat een
tableau met afbeeldingen van de
lange sluis, van het verloop van de
rivier en een doorsnee van de stuw
Aan de andere zijde van de rivier
aan de kant van Baarlo is een terp
aangelegd met bankjes.
De VVV in Belfeld organiseert
excursies naar de sluis, die onge
veer anderhalf uur duren Nadere
inlichtingen en aanmeldingen bij
VVV Belfeld, de heer Geurts,
j sr-i
Schoolstraat 25; tel. 04705-1226.
Het sluiscomplex van Belfeld is
bereikbaar per bus (lijn Venlo-
Roermond).
STOOMGEMAAL
CRUQUIUS
Het stoomgemaal De Cruquius is
één van de drie door stoom aange
dreven gemalen, waarmede- tus
sen 1849'en 1852" het"grootste
waterstaatkundige werk van de
19e eeuw werd uitgevoerd: de
drooglegging van het 18000 ha
grote Haarlemmermeer.
Van 1852 tot 1933 is het gemaal
nog gebruikt voor de bemaling van
de Haarlemmermeerpolder Daar
na werd het een museum. De
stoommachine, van het type „Cor
nish engine", is in zijn oorspronke
lijke toestand geconserveerd. De
machine is wat betreft de diameter
van de stoomcylinder (366 cm) de
grootste stoommachine die ooit is
gebouwd
Het voormalige ketelhuis is thans
als museum ingericht, gewijd aan
de waterbeheersing en de daarbij
toegepaste werktuigen. Centraal
daarin staat een grote maquette,
waar de invloed van stroom en
springtij bij afwezigheid van dijken
wordt gedemonstreerd Er is voorts
een aantal modellen (ook van mo
lens), kaarten en tekeningen uit de
geschiedenis van de waterhuis
houding en droogmakerijen.
Voor groepen kunnen films en
videobanden over waterbeheer
sing, de stormramp van 1953 en de
stoomtechniek in het Nederlands,
Frans, Duits en Engels worden
vertoond
Het museum is van 26 maart tot
30 september geopend van maan
dag t/m zaterdag van 10 00 tot
17.00 uur en op zon- en feestdagen
van 12.00 tot 17.00 uur.
Van 1 oktober tot 30 november is
het museum geopend van maan
dag t/m zaterdag van 10 00 tot
16.00 uur en op zon- en feestdagen
van 12 00 tot 16.00 uur.
Gedurende de maand december
is het museum alleen geopend
voor groepen op afspraak. De toe
gangsprijs voor volwassenen is
2,50. Groepen van meer dan 20
personen betalen 2- per per
soon De toegangsprijs voor kinde
ren is 1,50
Groepen van meer dan 20 perso
nen betalen 1,-. Het museum de
Cruquius is bereikbaar per bus
Haarlem-Utrecht (lijn 140 van Cen
traal Nederland) en bus Haarlem
(Tempelierstraat)-Hoofddorp (lijn
143 van Centraal Nederland). De
bussen vertrekken iedere 30 minu
ten
Informatie 023-285704 of 023-
286946.
VOLKERAKSLUIZEN
In de dam door het Volkerak,
tussen Hollandsch Diep en Volke
rak liggen de Volkeraksluizen Aan
de noordkant staat een kleine uit
kijktoren van ongeveer zes meter
hoog Van daaraf heeft men een
uitstekend uitzicht op het sluisge-
beuren De toren is doorlopend
toegankelijk voor het publiek.
Bij de toren is een flink parkeer
terrein. Het is bereikbaar vanuit
Willemstad of vanaf de weg Rotter-
dam-Haringvliet-Steenbergen-Ro-
ozendaal (afslag Willemstad). Het
Op het gebied van Verkeer en Waterstaat is veel interessants
te beleven. Met de eeuwige.strijd tegen het water" als
centraal thema is een hele serie excursies mogelijk naar
werken op dit gebied die voor het publiek toegankelijk zijn.
Voor de weekend-recreant en de vakantieganger zijn er oude
en nieuwe waterbouwkundige werken te zien. Verder zijn er
nog musea en exposities.
Een overzicht.
WERKEILAND
NEELTJEJANS
Bijzonder interessant is dit jaar
een excursie naar het werkeiland
Neeltje Jans in de monding van de
Oosterschelde. De stormvloedke
ring is het grootste waterbouwkun
dige werk dat ooit in Nederland is
ondernomen.
Tijdens zware storm en gevaar
lijk hoogwater wordt de kering ge
sloten om de veiligheid van het
achterland te waarborgen. Op het
werkeiland Neeltje Jans liggen ma
terialen en onderdelen opgeslagen
voor de pijlerdam die eind 1986
klaar moet zijn.
Tussen Neeltje Jans en een punt
bij het dorp Westerschouwen
(Schouwen-Duiveland) is een tijde
lijke brug gebouwd van 3 km leng
te. Vlak bij het beginpunt van de
brug (aangeduid met de borden
„informatiecentrum") vertrekken
ieder half uur bussen naar het
informatiecentrum op het werkei
land. Hier kunnen bezoekers de
expositie en de film bekijken, terwijl
in de kiosk boeken, brochures e.d
gekocht kunnen worden. Op de
terugweg maken de bussen nog
een rondrit langs de in uitvoering
zijnde werken. De bussen vertrek
ken van 10.00 tot 16 00 uur.
De tentoonstelling is van 1 april
t/m 31 oktober dagelijks geopend
van 10.00 tot 17.00 uur Van 1
november t/m 31 maart alleen
woensdag t/m zondag van 10 00
tot 17.00 uur Groepen die met een
eigen bus komen kunnen alleen na
afspraak op de tentoonstelling te
recht.
De toegangsprijs, inclusief bus-
rit, bedraagt 5,50 per persoon;
groepen met een eigen bus kunnen
voor 4,75 per persoon de ten
toonstelling bezoeken (bij deze
prijs is dan een rondrit langs de
werken onder begeleiding van een
voorlichter inbegrepen), kinderen
van 4 tot 9 jaar en 65-plussers
betalen 3,50 Personenauto's
mogen niet over de brug Wie dus
een kijkje wil nemen op het werkei
land Neeltje Jans. moet de bus
nemen. Overigens is bij de bushal
te een parkeerplaats ingericht. Er is
openbaar vervoer van Zierikzee
naar het beginpunt van de excur
siebuslijn.
Informatie: Informatiecentrum
stormvloedkering tel. 01115-2702
DELTA-EXPOBIJDE
HARINGVLIETDAM
Men kan zich over de Deltawer
ken ook oriénteren in Delta-expo
Dit informatiecentrum ligt aan de
voet van het bedieningsgebouw
van de Haringvlietsluizen. De ten
toonstelling biedt een overzicht van
de deltawerken als geheel De op
zet is een coproduktie van Verkeer
en Waterstaat en het Nederlands
Bureau voor Toerisme. Enkele
hoogtepunten: er worden films ver
toond over de watersnood in 1953,
over de bouw van de Haringvliet
sluizen en over de Oosterschelde-
werken
Verder zijn er verscheidene ma
quettes, onder meer van het com
plete deltagebied. Een lichtpaneel
waarop de eilanden zijn afgebeeld
laat zien in welke volgorde de
Deltawerken worden en werden
uitgevoerd Deze zogenaamde wa-
terkaart van Nederland laat ook
met behulp van 2200 lampjes zien
hoe de waterhuishouding van ons
land in elkaar zit Verder zijn er een
model van de Haringvlietsluizen,
een zee-aquarium en een maquet
te van de Oosterschelde
Tot slot is er een rondleiding door
de sluizen, waarbij een bezoek
wordt gebracht aan de holle liggers
van de sluis en aan de machineka
mer van de sluisdeuren. Delta-
expo is van 1 maart t/m 15 novem
ber dagelijks geopend van 10.00
tot 17 00 uur Ook zondags. De
toegangsprijs bedraagt 2,75 per
persoon. Kinderen t/m 6 jaar mo
gen gratis naar binnen.
Voor kleintjes is er een zoge
naamde kinderhoek waar op speel
se wijze een indruk wordt gegeven
van de waterhuishouding en de
functies van het water. Hierbij
wordt gebruik gemaakt van drie
draai-elementen, die te bedienen
zijn met een handbeweging.
Documentatie en prentbriefkaar
ten zijn verkrijgbaar in een koffie
shop. De Delta-expo is bereikbaar
per metro vanuit Rotterdam naar
Hoogvliet Dan overstappen op
Buslijn 104.
Bezichtigen van Delta Expo in
z'n huidige vorm zal tot eind 1985
mogelijk zijn. Informatie tel.
01879-1600 of 070-814191 (Ne
derlands Bureau voor Toerisme).
NIEUWLAND
In Lelystad aan de Oostvaar-
dersdijk ligt het Informatiecentrum
Nieuw Land Hier worden de be
zoekers voorgelicht over het
Zuiderzeeproject Om te beginnen
een beeld van de geschiedenis
Hoe zag het gebied er een paar
duizend jaar geleden uit? Wat ge
beurde er later? Wat voor mensen
woonden er? Welke schepen voe
ren er in de loop der eeuwen9
Daarna krijgt men een indruk van
de landaanwinning en droogleg
ging. Vervolgens wordt een uiteen
zetting over de plannen om de
Zuiderzee af te sluiten Het plan
Lely. Hoe maak je zo'n gebied
droog? Dijkbouw, gemalen, leeg
pompen En daar ligt dan een
grote moddervlakte. Wat doe je
daarmee? In cultuur brengen.
Landbouw, recreatie, natuurgebie
den, stedebouw, bosbouw Bo
vendien toont Nieuw Land wat in de
polder aan scheeps- en vliegtuig
wrakken werd en wordt gevonden.
De viertalige permanente expo
sitie over het Zuiderzeeproject be
staat uit 13 opeenvolgende the
ma's. Hierin wordt de wordingsge
schiedenis van 165.000 ha nieuw
land verteld aan de hand van foto's,
tekeningen, dia's, voorwerpen, mo
dellen, maquettes (zoals diorama
Oostvaardersplassen, panorama
maquette van Lelystad, een per
manent aquarama met zoet- en
zoutwatervissen), en film, en
diaklankbeelden. Er is allerlei do
cumentatie aanwezig (brochures,
prentbriefkaarten, oude platen en
zovoort), terwijl voor scholen en
jeugdgroepen speciale werkop
drachten en speurtochten verkrijg
baar zijn Bovendien zijn er wisse
lende tentoonstellingen.
Nieuw Land is dagelijks geopend
van 10.00-17 00 uur, van 1 april tot
1 november. Van 1 november tot 1
april van maandag tot en met vrij
dag, ook van 10.00 tot 17.00 uur In
die periode is Nieuw Land zondags
geopend van 13.00 tot 17 00 uur.
(Op 25/12 en 1/1 is de expositie
gesloten).
De toegangsprijs voor 1985 is
2,50 voor volwassenen en 1,50
voor 65-plussers en kinderen tot 16
jaar
Nieuw Land is per bus bereik
baar vanuit Amsterdam, Em
meloord, Harderwijk, Kampen en
Enkhuizen.
Informatie: tel 03200-60799.
NATUURPARK LELYSTAD
Direct ten zuiden van Lelystad
ligt het gelijknamige natuurpark.
Sinds een aantal jaren ontwikkelt
de Rijksdienst voor de IJsselmeer-
polders, in samenwerking met de
Amsterdamse dierentuin Artis, hier
een parkachtig landschap, waarin
Euraziatische hoefdieren en water
vogels in een zo groot mogelijke
vrijheid worden ondergebracht. Het
gebied moet in het bijzonder ten
goede komen aan stille recreatie-
vormen
In verschillende gedeelten van
het uiteindelijk in totaal ca 500 ha
grote gebied zijn inmiddels rendie
ren, elanden, wisenten, Pater Da-
vidherten en Prewalski-paarden
waar te nemen, terwijl de aanwezi
ge waterpartijen erg in trek zijn bij
grote aantallen wilde eendesoor
ten Bovendien zijn, ter verlevendi
ging van het reeds ingerichte ge
deelte, groepjes ooievaars, kraan
vogels en ganzen uitgezet
In de opengestelde gebieden
van het natuurpark zijn een aantal
wandelroutes uitgezet, variërend in
lengte van 2 tot 3 km. Van hieraf
kan de bezoeker de dieren zien, al
bestaat ook de mogelijkheid dat
door de grootte van de voor de
dieren omrasterde gebieden zij niet
altijd gemakkelijk zijn waar te ne
men. Een meegebrachte kijker
biedt wellicht uitkomst. Ook voor
fietsers is het park toegankelijk
Het natuurpark is toegankelijk
van zonsopgang tot zonsonder
gang gedurende het gehele jaar
De toegang is gratis. Per bus is het
bereikbaar vanuit Lelystad en Har
derwijk (halte silo „Larservaart").
Daarna moet men nog ongeveer
1000 meter lopen.
MUSEUM SCHOKLAND
(NOORDOOSTPOLDER)
Toen in 1942 de Noordoostpol
der droogviel was Schokland ei
land af. Als een heuvel rees het op
uit het omringende land Thans is
het ingericht als museum. Het oude
kerkje van Middelbuurt en bijge
bouwen herbergen talrijke vond
sten uit de polder Soms zijn ze
duizenden jaren oud. Overblijfse
len van vroegere culturen die in het
Zuiderzeegebied voorkwamen:
hertshoornen werktuigen, stenen
gebruiksvoorwerpen, aardewerk
Verder is er een geologische verza
meling over de veranderingen die
zich hebben voltrokken bij het ont
staan van de bodem
Men ziet er zwerfkeien die het
landijs in de ijstijden vanuit Scandi
navië naar onze streken bracht,
verder gesteenten uit Midden-Eu
ropa, mineralen en fossielen. Een
verzameling over het verleden van
het eiland Schokland rondt de col
lectie af. Hoe leefden de Schok
kers? Wat waren het voor mensen?
Het museum probeert er een ant
woord op te geven Grote charme
van Schokland is echter dat het
geheel nog zo de sfeer ademt van
een eiland
naanc
ld: Kr
ersfoc
33. G
,15.00
Idle h
nd: d;
foon 0
in Je
"ïkbaar
35-45!
'artne
uitzichttorentje is ook peonden
reikbaar (buslijn Rotter/ond p
lemstadvv). dres i
Voor
033-9
EXPOZEETE
LAUWERSOOG ichtin
Ucohi
In Noord-Groningen, ir**. ook
kreatiegebied bij Lauwer*3722
het informatie/documer»schal
trum Expozee.
Begin april 1984 is et' 1
documentatiecentrum c>rcll
Waddenzee geopend.
Daarnaast is er al en|Kl
een expositie te zien over
het algemeen, de Lauwe*
in het bijzonder de Waddees'te'
dit laatste ligt ook de nadf3"566
Het geheel is in een a^cï!a
derwerpen opgesplitst. Zo|j|Y® 1
te zien over de ijstijden,®
staan en de bedreiging10 Ha
Waddenzee, de historie
terpen en de ontwikkelm0, ma
dijkbouw en vn
Als eerste ontwikkeling
afsluiting van de Lauwer^ji*
handeld. Een grote maquillllC
de bezoekers een beelc|.:~r*
inrichting van het gebll0I
wordt er uitvoerig ingega
Waddenproblematiek D ujd
door middel van spelletje't'e|
quettes. Zo is er bijvoorlr
maquette die de getijde:0
gen laten zien. /0)d p
Tevens is er een diashCjam0p
aparte filmzaal waar film:en f
verschillende onderwerp
den vertoond.
Naast de permanente
is er ook een ruimte waar"
posities zijn ingericht dir
bepaald deel van de exfj
gaan. Op het ogenblik u
bepaald aspect van de'
zee De oliebestrijding er-
denvisserij
Expozee is geopend VfZ
dag tot en met vrijdag va^ Vj
17 00 uur en op zaterda;
en feestdagen van 14
uur. De toegangsprijs ls'oo
persoon van 14 jaar tdCll
Kinderen van 6 t/m 13 ja
onder zes jaar gratis veel
Expozee is het beste .J™et
vervoer bereikbaar. Er "Jde
parkeergelegenheid. Err/?eu5
iswaar enkele bussen i jzarr'
ting op de boot naar Sdi've L
koog (maar dat lijkt meJrsc"'/
doende om er een dagje.ioen'
stemmen), maar in comb7aa/'0
mooi weer is er in het re.f* Wc
bied rond het centrum *keen
dagje uit van te maken"e?Zi
rijden 's morgens op de-ra°P
9.00 uur en 's middags c,er9
17 00 uur)
Informatie lel- 05193
ighjst
ifle I c te.
SPOOR 86 IN n de
AMSTERDAM deze
w. Rc
De expositie Spoor P hel
weg, Hoek Ebroweg rPelen
dam) geeft een beeld
legging van de Haarlems*»/" o
aanleg van de Schiphol1^
Spoor 86 is in principC1^'^
op werkdagen van 9.00'° dal
uur Men kan voor
bellen, liefst 's morgens'®öa/
119572 De toegang is cj"e'L
het openbaar vervoer 'e Gc
toonstelling te bereikenf®en
scheidene buslijnen die
van het Centraal Static Punl.
station Sloterdijk in Amtf
De waterkrachtcentrale in de stuw bij Hagestein
HOUTRIBSLUIZEN
LELYSTAD
Aan de westkant van Lelystad,
vlak bij het informatiecentrum
Nieuw Land liggen de Houtribslui-
zen Belangstellenden kunnen op
een informatiepaneel zien hoe de
sluis werkt Er is ook een uitzicht
punt ingericht. Doorlopende gratis
toegankelijk.
Het gemaal bij de sluizen kan
alleen door groepen worden be
zichtigd. (Kinderen vanaf 16 jaar)
Men kan zich daarvoor schriftelijk
of telefonisch melden bij het bureau
Public Relations van de Directie
Zuiderzeewerken van Rijkswater
staat, Postbus 18, 8200 AA Lely
stad, tel. 03200-41911).
MUSEUM VOOR
SCHEEPSARCHEOLOGIE IN
KETELHAVEN
Aan de noordrand van Oostelijk
Flevoland in Ketelhaven ligt het
museum voor scheepsarcheologie
van de Rijksdienst voor de IJssel-
meerpolders. Scheepsrestanten
die zijn opgegraven of aan de
oppervlakte kwamen na het droog-
malen van de polders, vormen de
kern van de expositie Het topstuk
hierin is het wrak van een 17e
eeuwse koopvaarder met een leng
te van 30 meter
Verder kan men het voorschip
van een Amsterdamse modder
praam, die in de 17e eeuw werd
gebruikt bij het uitdiepen van de
haven, bekijken en een boomstam
kano uit de tweede eeuw die ge
vonden is langs de Oude Rijn bij
Zwammerdam
Ook zijn er gebruiksvoorwerpen
te zien die in de wrakken zijn
aangetroffen. Deze voorwerpen
geven een indruk hoe de mensen
aan boord leefden, werkten en
woonden
Op verzoek worden filmvoorstel
lingen vertoond over de techniek
van het opgraven over de berging
van Romeinse schepen bij Zwam
merdam.
Het museum ontwikkelt zich in
de richting van een nationaal mu
seum voor scheepsarcheologie,
maar het zwaartepunt ligt nog
steeds op de polderopgravingen.
Er zijn nu circa vierhonderd
scheepswrakken in de IJsselmeer-
polders gevonden. Met het uitgra
ven is de RIJP nu over de helft. De
zeldzame wrakken komen het
eerst, de minder interessante staan
onderaan op de prioriteitenlijst Het
zal zeker nog vijftien tot twintig jaar
duren voordat alles is opgegraven.
En met de voortdurende stroom
nieuwe vondsten die de opgravin
gen ieder jaar oplevert, wordt de
expositie geregeld verbeterd en
uitgebreid.
Ketelhaven heeft een flinke hoe
veelheid documentatie te koop.
Van boeken en brochures tot prent
briefkaarten. Voor de kinderen zijn
een bouwplaat, een kleurplaat en
een jeugdfolder te krijgen. Het mu
seum is het gehele jaar geopend,
behalve op eerste Kerstdag en
Nieuwjaarsdag. Ketelhaven is niet
met openbaar vervoer bereikbaar.
De openingstijden in de zomer
maanden zijn alle dagen van 10 00
tot 17.00 uur.
In de winterperiode van 1 okto
ber tot 31 maart is het museum op
werkdagen ook geopend van 10.00
tot 17 00 uur, maar in het weekend
en op zon- en feestdagen is het
museum geopend van 11 00 tot
17.00 uur
De toegangsprijs bedraagt
1,50 voor volwassenen en 0,75
voor kinderen tot 14 jaar. 65-plus
sers en volwassenen in groepsver
band (groter dan 20) betalen 1 ,-
Kinderen die deel uitmaken van
een groep 0,50.
Informatie tel. 03210-3287.
